Φόβος και παράνοια στο Ερμιτάζ: Ο παιδόφιλος Γκωγκέν, ο ρατσιστής Μάλεβιτς και ο μισογύνης Πικάσο

Φόβος και παράνοια στο Ερμιτάζ: Ο παιδόφιλος Γκωγκέν, ο ρατσιστής Μάλεβιτς και ο μισογύνης Πικάσο Facebook Twitter
Πάμπλο Πικάσο, Γυμνό Αγόρι, 1906.
0

Ήταν «παιδόφιλος» ο Γκωγκέν; «Ρατσιστής» ο Μάλεβιτς; Και «παιδόφιλος» και «μισογύνης» ο Πικάσο; Τα εισαγωγικά στους προσδιορισμούς μπορούν να προστεθούν ή να αφαιρεθούν αναλόγως πόσο σοβαρά παίρνει κανείς το «κατηγορητήριο» που έχει στηθεί - κουβέντα και ντόρος να γίνεται, βασικά – με αφορμή τη μεγάλη έκθεση με έργα από το Μουσείο Ερμιτάζ με τίτλο «Masters of Modern Art from the Hermitage» που μόλις εγκαινιάστηκε στη Νέα Νότια Ουαλία της Αυστραλίας και θα διαρκέσει ως τον ερχόμενο Μάρτιο.

Μάλεβιτς: «Μαύρη μαυρίλα πλάκωσε»

Φόβος και παράνοια στο Ερμιτάζ: Ο παιδόφιλος Γκωγκέν, ο ρατσιστής Μάλεβιτς και ο μισογύνης Πικάσο Facebook Twitter
Κάζιμιρ Μάλεβιτς, Μαύρο Τετράγωνο (περ.1932 - η συγκεκριμένη εκδοχή). Χρησιμοποιώντας ειδικό μικροσκόπιο, μια ερευνητική ομάδα , εντόπισε ένα σημείο στην άκρη του πίνακα όπου αναγράφονται το εξής επίγραμμα: «Μάχη νέγρων σε μια σκοτεινή σπηλιά».

Όταν το 1916 αποκαλύφτηκε για πρώτη φορά στην Αγία Πετρούπολη το «Μαύρο Τετράγωνο» του Κάζιμιρ Μάλεβιτς, ο καλλιτέχνης είχε δηλώσει θριαμβευτικά: «Μέχρι τώρα δεν είχαν γίνει απόπειρες τέτοιου είδους ζωγραφικής, χωρίς αναφορές στην πραγματική ζωή. Η ζωγραφική αποτελούσε την αισθητική αντίληψη ενός αντικειμένου αλλά ποτέ αυτοσκοπός». Όπως και το εμβληματικά πυκνό και αδιαπέραστο μυθιστόρημα του Τζέιμς Τζόις «Η αγρύπνια των Φίννεγκαν» (Finnegans Wake), το έργο του Μάλεβιτς ήταν σα να θέτει το ερώτημα: Πώς μπορεί κάποιο άλλο έργο τέχνης να υπάρξει μετά απ' αυτό;

Η αιώνια πλέον κληρονομιά του περιβόητου έργου ανατράπηκε θεαματικά πριν από λόγο καιρό από τις δυνατότητες της νέας τεχνολογίας. Χρησιμοποιώντας ειδικό μικροσκόπιο, μια ερευνητική ομάδα από την Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακόφ στη Μόσχα, όπου στεγάζεται μια από τις τρεις πρωτότυπες εκδοχές του έργου, εντόπισε ένα σημείο στην άκρη του πίνακα όπου αναγράφονται το εξής επίγραμμα: «Μάχη νέγρων σε μια σκοτεινή σπηλιά». Η ομάδα κατέληξε ότι επρόκειτο σε ένα έργο του Γάλλου χιουμορίστα Αλφόνς Αλαΐς με τον παρόμοιο τίτλο – «κωμικό» παραλληλισμό στο απόλυτο μαύρο – «Νέγροι μαλώνουν σ' ένα κελί τη νύχτα» του 1897.

Ο Γκωγκέν στον παράδεισο των παρθένων

Φόβος και παράνοια στο Ερμιτάζ: Ο παιδόφιλος Γκωγκέν, ο ρατσιστής Μάλεβιτς και ο μισογύνης Πικάσο Facebook Twitter
Πωλ Γκωγκέν, Ο μήνας της Μαρίας ( Te Avae no Maria), 1899

Το 1891 ο Πωλ Γκωγκέν εγκατέλειψε την οικογένειά του για να ζήσει στον επίγειο παράδεισο της Ταϊτής. Εννιά μήνες μετά την άφιξή του στο νησί, έγραφε στον φίλο του Ζορζ-Ντανιέλ ντε Μονφρέντ: «Η ζωή μου πλέον είναι αυτή ενός αγρίου». Ο Γκωγκέν ζούσε στους πρόποδες ενός βουνού, κοντά στην άκρη ενός χωριού, και είχε αφοσιωθεί στη ζωγραφική πορτρέτων του τοπικού πληθυσμού, επιλέγοντας σχεδόν αποκλειστικά γυμνές ή μισοντυμένες νεαρές γυναίκες ως μοντέλα με φόντο ζωηρά τοπία, όπως στον πίνακα «Ο μήνας της Μαρίας» (Te Avae no Maria).

Είχε διάφορες ερωμένες και παντρεύτηκε ένα κορίτσι 13 χρονών το οποίο άφησε έγκυο το καλοκαίρι του 1892. Ο ίδιος ήταν 44. Επίσης είχε σύφιλη, την οποία απλόχερα εξάπλωσε στο νέο τόπο διαμονής του. Όπως γράφει ο συγγραφέας Geoff Dyer στο σπαρταριστό δοκίμιο του για τον καλλιτέχνη: «Πολλοί από τους πιο διάσημους πίνακες του Γκωγκέν απεικονίζουν ταϊτινά γκομενάκια που ήταν νεαρά και σέξι και έτρωγαν φρούτα και έμοιαζαν ευτυχή με την προοπτική να πλαγιάσουν με ένα συφιλιδικό σαρδανάπαλο που τα πόδια του ήταν γεμάτα εκζέματα».

Ο Πικάσο και το γυμνό αγόρι

Φόβος και παράνοια στο Ερμιτάζ: Ο παιδόφιλος Γκωγκέν, ο ρατσιστής Μάλεβιτς και ο μισογύνης Πικάσο Facebook Twitter
"Ποιος γονιός στην κουλτούρα φόβου και παράνοιας της εποχής μας, θα άφηνε το παιδί του να ποζάρει γυμνό για έναν ζωγράφο;"... Πάμπλο Πικάσο, Γυμνό Αγόρι, 1906.

Ο Πικάσο έχει βρεθεί συχνά στο στόχαστρο κατηγοριών σχετικά με τον – δύσκολο να αμφισβητηθεί – μισογυνισμό του και την εν γένει συμπεριφορά του στις ερωτικές σχέσεις του, και ειδικά σ' εκείνη με την 17χρονη μούσα του Μαρί-Τερέζ Βαλτέρ, την οποία άφησε έγκυο το 1935.

Τι γίνεται όμως στην περίπτωση του νεαρού αγοριού στον πίνακα «Γυμνό αγόρι» από την Ροζ Περίοδο του καλλιτέχνη της διετίας 1904-1906; Η πόζα του αγοριού θυμίζει τις εξιδανικευμένες φιγούρες των αρχαιοελληνικών αγαλμάτων που μελετούσε ο Πικάσο στο Λούβρο. Ενώ υπάρχει φυσικά μακραίωνη παράδοση γυμνών στην τέχνη, το αγόρι του Πικάσο φαντάζει στους καιρούς μας «ανάρμοστο» στην προεφηβική του γύμνια.

Το γεγονός ότι απεικονίζει ζωντανό μοντέλο, σημαίνει ότι ένα παιδί γύρω στα δέκα πόζαρε γυμνό μπροστά στον καλλιτέχνη για ώρες, αν όχι μέρες. Δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη ότι ο Πικάσο εκμεταλλεύτηκε ή κακομεταχειρίστηκε το μοντέλο καθ΄ οιοδήποτε τρόπο, όμως ποιος γονιός στην κουλτούρα φόβου και παράνοιας της εποχής μας, θα άφηνε το παιδί του να ποζάρει γυμνό για έναν ζωγράφο;

Με πληροφορίες από τον The Guardian

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το μαγευτικό, υπερβατικό σύμπαν της Yayoi Kusama προσγειώνεται στην Ευρώπη

Εικαστικά / Tα πλοκάμια και οι κολοκύθες της Yayoi Kusama προσγειώνονται στην Ευρώπη

Από τη Βασιλεία ξεκίνησε η ευρωπαϊκή περιοδεία της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης της πιο διάσημης και πιο επιτυχημένης εν ζωή εικαστικού στον κόσμο, με περισσότερα από 300 έργα που καλύπτουν επτά δεκαετίες.
THE LIFO TEAM
Τι μυστήριο κρύβει η ιστορία της αυτοπροσωπογραφίας του Κουρμπέ;

Εικαστικά / «Ο απελπισμένος»: Ο περίφημος πίνακας του Κουρμπέ εκτίθεται ξανά μετά από 20 χρόνια

Ίσως το πιο γνωστό έργο του μεγάλου Γάλλου ζωγράφου, «Ο απελπισμένος» θα εκτεθεί στο Μουσείο Ορσέ αρχικά και έπειτα στο Μουσείο Art Mill στη Ντόχα. Ποια είναι η ιστορία του; Σε ποιον ανήκει τώρα ο πίνακας;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα έκθεση αναδεικνύει τη συμβολή των γυναικών στην τέχνη της γεωμετρικής αφαίρεσης

Εικαστικά / Έξι γυναίκες. Έξι πρωτοποριακές καλλιτέχνιδες της γεωμετρικής αφαίρεσης

Έργα των Όπυ Ζούνη, Etel Adnan, Samia Halaby, Saloua Raouda Choucair, Ebtisam Abdulaziz και Lubna Chowdhary, αποτελούν το υλικό της έκθεσης του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη που ξεκίνησε μόλις.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Εικαστικά / Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Αμέτρητες είναι οι ιστορίες που κρύβονται πίσω από την έκδοση «Ελληνικαί Εθνικαί Ενδυμασίαι», φέρνοντας στο φως την επίδραση που άσκησε η ενδυμασία στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και στην κυρίαρχη μόδα του Μεσοπολέμου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Και λοιπόν τι;»: Μία έκθεση στον Ταύρο «φωτίζει» το θρυλικό άλμπουμ των Εν Πλω

Εικαστικά / «Οι Εν πλω άφησαν πίσω τραγούδια που συνδέουν όσους ονειρεύονται με παρόμοιο τρόπο»

Έγιναν θρύλοι της εγχώριας μουσικής σκηνής με την κυκλοφορία ενός μόνο άλμπουμ. Μετά, εξαφανίστηκαν. Ο Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου, ο Απόστολος Βασιλόπουλος και η Μαρία-Θάλεια Καρρά επιμελήθηκαν, μετά από δεκαετή έρευνα, μια έκθεση για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ελληνικής δισκογραφίας. Mίλησαν στη LifO.
M. HULOT
Με Chryssa και Iannis Xenakis η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Εικαστικά / Με Chryssa και Ιάννη Ξενάκη η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Μέσα από 100 έργα και 40 καλλιτέχνες επιχειρείται η διερεύνηση της διεθνούς εξέλιξης του κινήματος το οποίο από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 επαναπροσδιόρισε ριζικά την έννοια του καλλιτεχνικού έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Εικαστικά / Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Από την έκθεση του Juergen Teller στο ολοκαίνουργιο Onassis Ready, στην ποιητική αρχιτεκτονική του Πικιώνη και στις έξι πρωτοποριακές γυναικείες φωνές της γεωμετρικής αφαίρεσης. Αυτόν τον μήνα οι λέξεις «μουσείο» και «γκαλερί» θα ακούγονται πολύ συχνά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
"Η κούνια" του Φραγκονάρ: Στο φως τα ζουμερά μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Εικαστικά / «Η Κούνια» του Φραγκονάρ: Τα μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Η περίφημη «Κούνια» με τη σκηνοθεσία της συνεύρεσης των σωμάτων και των ψυχών με τρόπο ακόλαστο, πονηρό ή ανοιχτό σε μια νέα ηθική, έργο – σταρ της περίφημης συλλογής Wallace στο Λονδίνο, αποκαταστάθηκε φέρνοντας στο φως άτακτες λεπτομέρειες που ενισχύουν την αυθάδεια του έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ειρήνη Παναγοπούλου

Εικαστικά / Ειρήνη Παναγοπούλου: Η μεγάλη Ελληνίδα συλλέκτρια Τέχνης μιλά στη LIFO

Η γνωστή συλλέκτρια μιλά στη LiFO για το ταξίδι της στην τέχνη μέσα από τη συγκρότηση της μεγάλης και σπάνιας συλλογής της, μέρος της οποίας θα δούμε με αφορμή την έκθεση «Fernweh ή νοσταλγία για άγνωστους τόπους».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Εικαστικά / Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Η γεννημένη στο Ελσίνκι καλλιτέχνιδα που κέρδισε το βραβείο Young Artist της φετινής Art Athina μιλάει για το έργο της που βασίζεται στην αίσθηση του κατεπείγοντος, στη χειρωνακτική εργασία και στη σχέση της με τη γλώσσα. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ