Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο

Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Τον χαρακτήρισαν καταραμένο -λογοτέχνες και άλλοι άνθρωποι των τεχνών- γιατί τα δημιουργικά χρόνια της ζωή του διήρκεσαν πολύ λίγο (1915-1918).
4

Μεγάλη συζήτηση έχει ανοίξει από χθες, με αφορμή τις εικόνες που κυκλοφόρησαν με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να κάνει δηλώσεις μπροστά σε έναν από τους διάσημους γυμνούς πίνακες του Μοντιλιάνι.

Το διαδίκτυο γέμισε σχόλια και memes, με τους επικριτές του να θεωρούν «απρεπές» να γίνονται δηλώσεις από τον υπουργό Οικονομικών μπροστά σε γυμνή εικόνα, ακόμα κι αν πρόκειται για έναν από τους πιο εμβληματικούς πίνακες του «καταραμένου» ζωγράφου.

Ποιος ήταν όμως ο ζωγράφος που φιλοτέχνησε το συγκεκριμένο έργο; Ο ζωγράφος και γλύπτης Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι (1884-1920) γεννήθηκε στο Λιβόρνο της Τοσκάνης και ξεκίνησε τις σπουδές του στις καλές τέχνες στην Ιταλία. Μετακόμισε στο Παρίσι το 1906 όπου και έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Πέθανε σε ηλικία 36 ετών.

Τον χαρακτήρισαν καταραμένο -λογοτέχνες και άλλοι άνθρωποι των τεχνών- γιατί τα δημιουργικά χρόνια της ζωή του διήρκεσαν πολύ λίγο (1915-1918). Ήταν σαν μια αναλαμπή που έσβησε ξαφνικά, όπως και κείνος λίγα χρόνια αργότερα, κατεστραμμένος από την άστατη ζωή και την εύθραυστη υγεία του. Το έργο του όμως είναι πολύ επιβλητικό για να φυλακίσει τον δημιουργό του σε λογοτεχνικούς μύθους. Είναι ειλικρινές και καλά καθορισμένο.

Ο Μοντιλιάνι γεφύρωσε πολλές από τις αισθητικές τάσεις (κυβισμό, γαλάζια και ροζ περίοδο του Πικάσο, νέγρικα γλυπτά, φλωρεντινή παράδοση κ.ά.) που ήταν διάχυτες στα διαμερίσματα της Bateau-Lavoir στη Μονμάρτη των αρχών του περασμένου αιώνα.

Το αποτέλεσμα των επιρροών αυτών είναι μία επιτηδευμένη κομψότητα που διακρίνεται στην καθαρότητα του σχεδίου, στην έντονη σχηματοποίηση των μοντέλων του με τα στενόμακρα πρόσωπα, τους επιμήκεις λαιμούς και τις στενές πλάτες.

Ο χαρακτηριστικός μανιερισμός του θα μπορούσε να σχολιαστεί αρνητικά, μια πιο προσεκτική ματιά όμως -ειδικά στις προσωπογραφίες του- αποκαλύπτει μια εκπληκτική γκάμα συναισθημάτων. Αυτό ακριβώς είναι που κάνει σπουδαίο το έργο του και δεν το εγκλωβίζει στις μορφολογικές αρχές που ο ίδιος επινόησε.

Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait Of Anna Zborovska, 1917, Rome, Galleria Nationale d' Arte Moderna. ©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Chaim Soutine, 1916. ©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Jeanne Hebuterne- the Artist's Wife 1918. ©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Jeanna Hebuterne with Hat, 1919. ©Αμαντέο Κλεμέντε Μοντιλιάνι
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Jacques and Berthe Lipchitz, 1916
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Lunia Czechowska 1919
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Madame Pompadour, 1915
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Max Jacob
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait of Woman in Hat, 1917, Private collection
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait of Jean Cocteau, 1916
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait of Jeanne Hebuterne 1918, New York, The Metropolitan Museum of Art
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait of Moise Kisling, 1915
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Portrait of Paul Guillaume, 1916
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
The Boy
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Bride and Groom, 1915/1916
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Riclining nude, 1917
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Victoria, 1916
Αυτός είναι ο πίνακας του Μοντιλιάνι που «εξέθεσε» τον Τσακαλώτο Facebook Twitter
Εικαστικά
4

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μέσα στο εργαστήριο του Χριστόφορου Κατσαδιώτη 

Εικαστικά / Ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης αναδεικνύει το άχρηστο σε τέχνη

Το εργαστήριο του χαράκτη, όπου ξεδιπλώνεται ένα σύμπαν βγαλμένο από κάποιο σκοτεινό παραμύθι, μεταφέρεται προσωρινά σε μια σχεδόν κρυμμένη αίθουσα του μουσείου Μπενάκη, στην οδό Πειραιώς.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Άνοιξε το πολυαναμενόμενο πρώτο μουσείο μετανάστευσης

Εικαστικά / Fenix: Το πρώτο μουσείο μετανάστευσης άνοιξε στο Ρότερνταμ

Τι κοινό έχουν ένα πλοίο που κατασχέθηκε από τη Λαμπεντούζα, ένα κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου και δύο γιγάντιες φωτεινές μπλε παντόφλες; Όλα βρίσκουν τη θέση τους στο νέο μουσείο της Ολλανδίας που επικεντρώνεται εξ ολοκλήρου στη μετανάστευση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Romaine Brooks: Συμφωνία σε γκρι από μια ξεχασμένη κυρία της ζωγραφικής

Εικαστικά / Romaine Brooks: Η ζωγράφος με το ανδρόγυνο στυλ που έσπασε όλα τα ταμπού της εποχής της

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα που έζησε μια συναρπαστική και αντισυμβατική ζωή, μέσα στη δίνη των «Roaring Twenties», δημιουργώντας τέχνη πέρα από τα κυρίαρχα ρεύματα του καιρού της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Εικαστικά / «Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Ο Michael Rakowitz, χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές προσεγγίσεις, ανοίγει έναν διάλογο με έργα συγκινητικά, φανερά πολιτικά, υπενθυμίζοντάς μας την επανάληψη οδυνηρών γεγονότων της Ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατερίνα Βαγενά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί φερόμαστε λες και το να μεγαλώνεις είναι αρρώστια»

Οι Αθηναίοι / «Δεν έκανα την Κιμωλία για τα λεφτά αλλά για να δείξω αυτό που είμαι»

Eίναι η ιδιοκτήτρια της Κιμωλίας, του art café που έγινε σημείο αναφοράς στην Πλάκα. Δηλώνει αυτοδίδακτη στα πάντα και πιστεύει στη δύναμη των ανθρώπων να ξαναγεννιούνται. Η Κατερίνα Βαγενά είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ