ΦΩΤΙΕΣ ΤΩΡΑ

Ο καναπές Μέι Γουέστ του Νταλί, ένα από τα πιο γνωστά έπιπλα στον κόσμο

Ο καναπές Μέι Γουέστ, ο Νταλί και ο προστάτης του συγγραφέας Έντουαρντ Τζέιμς  Facebook Twitter
Ο καναπές Μέι Γουέστ στο αρχοντικό του Τζέιμς | courtesy Edward James's Monkton House
0

Ένα από τα πιο γνωστά έπιπλα στον κόσμο, ο καναπές Μέι Γουέστ του Σαλβαντόρ Νταλί ξεκίνησε από ένα σκίτσο στο πίσω μέρος ενός φακέλου, όπως ανακαλύφθηκε από την έρευνα στο αρχείο ενός εξοχικού σπιτιού του Σάσεξ.

Το μέρος στο οποίο βρέθηκε το σχέδιο δεν είναι άλλο από το West Dean House, που ήταν το σπίτι και η ιδιοκτησία του Έντουαρντ Τζέιμς, προστάτη του Νταλί. Το 1964 ο Τζέιμς παραχώρησε την περιουσία του, η οποία περιλάμβανε το West Dean, στο ίδρυμα που φέρει το όνομά του και σήμερα περιλαμβάνει ένα κέντρο για τη διατήρηση των παραδοσιακών τεχνών, ένα από τα δύο επαγγελματικά στούντιο υφαντουργίας στο Ηνωμένο Βασίλειο και μια γκαλερί τέχνης, που στεγάζονται σε ένα κτήμα 6.400 στρεμμάτων, το οποίο είναι ανοιχτό για το κοινό.

Ήταν το όραμα του Τζέιμς για τη δημιουργία «ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος όπου τα δημιουργικά ταλέντα μπορούν να ανακαλυφθούν και να αναπτυχθούν, και όπου κάποιος μπορεί να διαδώσει τον πολιτισμό μέσω της διδασκαλίας και της διατήρησης της γνώσης που διαφορετικά θα μπορούσε να καταστραφεί ή να ξεχαστεί».

Οι ειδικοί που ανακάλυψαν το σκίτσο υποστηρίζουν ότι αποκαλύπτει τη σχέση του Τζέιμς και του Νταλί και τον βαθμό στον οποίο ο Τζέιμς συμμετείχε στη δημιουργία του καναπέ της δεκαετίας του 1930. Τόσο ο καναπές όσο και ο αστακός τηλέφωνο, επίσης αποτέλεσμα της συνεργασίας τους, είναι ένα από τα εμβλήματα του υπερρεαλιστικού κινήματος.

Σύμφωνα με τον Κρίστοφερ Γουίλκ, επιμελητή επίπλων και υφασμάτων στο μουσείο V&A, το οποίο κατέχει μία από τις πέντε γνωστές εκδόσεις του καναπέ, το σκίτσο που βρέθηκε σχετίζεται με τον πρώτο από τους καναπέδες που είχαν παραχθεί - σίγουρα στη Βρετανία. Ήταν μια ροζ σατέν εκδοχή, χρωματισμένη για να ταιριάζει με τη συγκλονιστική ροζ απόχρωση του κραγιόν της σχεδιάστριας Σκιαπαρέλι, για το διαμέρισμα της οποίας ίσως προοριζόταν.

Το εύρημα έγινε στο πλαίσιο της ψηφιοποίησης για την κοινή χρήση του διαδικτυακού αρχείου του Τζέιμς, που αποτελείται από 2.300 αντικείμενα, τα οποία περιλαμβάνουν μια σειρά αλληλογραφίας, πρώτες εκδόσεις και σκίτσα καλλιτεχνών του 20ού αιώνα που συνδέονταν μαζί του.

Εκτός από τον Νταλί, του οποίου το έργο χρηματοδότησε για ένα ολόκληρο έτος, ο Τζέιμς διατηρούσε σχέσεις με σουρεαλιστές καλλιτέχνες όπως ο Ρενέ Μαγκρίτ, ο Μαρσέλ Ντισάν, η Λεονόρα Κάρινγκτον και ο Ζαν Κοκτό, του οποίου υπάρχει και ένα σχέδιο για ένα παλτό της Έλσα Σκιαπαρέλι και τεκμήρια της σχέσης του με τον Πικάσο και συγγραφείς όπως ο Άλντους Χάξλεϊ, και πρωτότυπες μουσικές παρτιτούρες των Φράνσις Πούλενκ, Ιγκόρ Στραβίνσκι και Μπέρτολτ Μπρεχτ.

Σύμφωνα με τον διευθυντή συλλογών Χιου Μόρισον, η γέννηση του καναπέ της Μέι Γουέστ ξεκίνησε από την ιδέα του Τζέιμς το 1936 να δώσει στο σαλόνι του σπιτιού του στο Λονδίνο στην Wimpole Street ένα εντελώς σουρεαλιστικό εσωτερικό. «Αυτή η ιδέα πυροδότησε τη φαντασία του Ντάλι και οι δυο τους άρχισαν να τη συζητούν και ο ένας να τροφοδοτεί με ιδέες τον άλλον».

Ο Νταλί είχε ήδη φτιάξει ένα περίγραμμα για ένα έργο που περιέγραψε ως «το πρόσωπο της Μέι Γουέστ που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο σουρεαλιστικό διαμέρισμα» προς τιμήν της σταρ του κινηματογράφου και κάποια στιγμή ο Τζέιμς πρότεινε ότι τα χείλη της Γουέστ θα μπορούσαν να αποτελέσουν την έμπνευση για έναν καναπέ και είπε ότι θα αναλάβει την παραγωγή του. Το σκίτσο στον φάκελο που ανακαλύφθηκε στο αρχείο πιστεύεται ότι ήταν έργο του Έντουαρντ Κάρικ, ενός σχεδιαστή με τον οποίο ο Τζέιμς εργαζόταν εκείνη την εποχή.

Ο καναπές Μέι Γουέστ, ο Νταλί και ο προστάτης του συγγραφέας Έντουαρντ Τζέιμς  Facebook Twitter
Τηλέφωνο-αστακός από τον Νταλί και τον Τζέιμς | courtesy Edward James's Monkton House

Σύμφωνα με τον Κρίστοφερ Γουίλκ, επιμελητή επίπλων και υφασμάτων στο μουσείο V&A, το οποίο κατέχει μία από τις πέντε γνωστές εκδόσεις του καναπέ, το σκίτσο που βρέθηκε σχετίζεται με τον πρώτο από τους καναπέδες που είχαν παραχθεί - σίγουρα στη Βρετανία. Ήταν μια ροζ σατέν εκδοχή, χρωματισμένη για να ταιριάζει με τη συγκλονιστική ροζ απόχρωση του κραγιόν της σχεδιάστριας Σκιαπαρέλι, για το διαμέρισμα της οποίας ίσως προοριζόταν.

Τα γράμματα στο αρχείο του Τζέιμς αποκαλύπτουν επίσης ότι η αρχική του πρόθεση ήταν να είναι ο καναπές ταπετσαρισμένος με δέρμα, μέχρι που ανακάλυψε ότι η Σκιαπαρέλι το προτιμούσε σε σατέν, καθώς μισούσε το δέρμα. Αυτή η έκδοση βρίσκεται τώρα στη συλλογή στο West Dean. Η έκδοση στο V&A είναι ένα μεταγενέστερο μοντέλο, επενδυμένο με έντονο κόκκινο χρώμα με μαύρη τρέσα.

Ο καναπές Μέι Γουέστ, ο Νταλί και ο προστάτης του συγγραφέας Έντουαρντ Τζέιμς  Facebook Twitter
Ο φάκελος με το σχέδιο του καναπέ | | courtesy Edward James's House

«Το σκίτσο του φακέλου και η αλληλογραφία βοηθούν να εξηγηθεί ο ρόλος του Τζέιμς στη δημιουργία αυτών των καναπέδων και είναι σαφές ότι ενώ η αρχική ιδέα ήταν του Νταλί, μεγάλο μέρος του απαιτητικού έργου για τη δημιουργία των κομματιών ανήκε στον Τζέιμς», λέει ο Γουίλκ.

Όσο για τον γεννημένο το 1907 Έντουαρντ Τζέιμς, ήταν μια αληθινά περίπλοκη και εκκεντρική φιγούρα. Χρησιμοποίησε τον τεράστιο πλούτο που κληρονόμησε από τους δυο γονείς του -μάλιστα υπήρχαν φήμες ότι ήταν εγγονός του Βασιλιά Εδουάρδου Ζ'- για να χρηματοδοτήσει το έργο σουρεαλιστών καλλιτεχνών στην Ευρώπη και στο Μεξικό, όπου πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του και όπου δημιούργησε έναν σουρεαλιστικό κήπο γλυπτών, τον Λας Πόζας.

Ο καναπές Μέι Γουέστ, ο Νταλί και ο προστάτης του συγγραφέας Έντουαρντ Τζέιμς  Facebook Twitter
Mae West Lips, ο καναπές του Νταλί στο μουσείο V&A | courtesy V&A

Χρηματοδότησε τον Σαλβαδόρ Νταλί για όλο το 1938 και η συλλογή του με πίνακες ζωγραφικής και αντικείμενα τέχνης του Νταλί θεωρείται  μια από τις καλύτερες συλλογές έργων σουρεαλιστών σε ιδιωτικά χέρια. Ο καναπές Μέι Γουέστ έγινε διάσημος και άρχισε να θεωρείται πρωτοποριακός στη δεκαετία του 1960 και του '70 και απέκτησε νέα πνοή όταν τις επόμενες δεκαετίες ποπ σταρ όπως η Κάιλι Μινόγκ, η Μπιγιονσέ και η Κέιτι Πέρι φωτογραφήθηκαν σε αυτόν.

«Είναι τόσο εξωφρενικό κομμάτι και ήταν μοναδικό στο είδος του - δεν υπήρχε τίποτα άλλο σαν αυτό», λέει ο Γουιλκ. «Στις μέρες του Νταλί και του Τζέιμς, η εμφανής σεξουαλικότητά του δεν ήταν ευρέως αποδεκτή, αλλά σήμερα αυτό είναι πολύ διαφορετικό. Ήρθε η ώρα του και έγινε έμβλημα της σεξουαλικότητας».

Ο καναπές Μέι Γουέστ, ο Νταλί και ο προστάτης του συγγραφέας Έντουαρντ Τζέιμς  Facebook Twitter
O Έντουαρντ Τζέιμς | courtesy Christie's
Design
0

ΦΩΤΙΕΣ ΤΩΡΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Σεξ και αστακοί: Το σπάνιο (επί δεκαετίες εξαντλημένο) βιβλίο συνταγών του Σαλβαντόρ Νταλί επανακυκλοφορεί

Βιβλίο / Σεξ και αστακοί: Το σπάνιο (επί δεκαετίες εξαντλημένο) βιβλίο συνταγών του Σαλβαντόρ Νταλί επανακυκλοφορεί

Ο σουρεαλισμός και το φαγητό συνδυάζονται ιδανικά σε ένα ακόμη αδίστακτο καλλιτεχνικό παιχνίδι του Νταλί, που επανεκδίδεται από τον εκδοτικό οίκο TASCHEN
ΜΑΡΟΥΣΑ ΘΩΜΑ
Ο πραγματικός Νταλί - Ο άντρας που στα 20 του ήταν αχώριστος με τον ζωγράφο, αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της ζωής του

Culture / Ο πραγματικός Νταλί - Ο άντρας που στα 20 του ήταν αχώριστος με τον ζωγράφο, αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της ζωής του

Ο De Cabrol είναι πλέον σχεδιαστής εσωτερικών χώρων και δεν κρύβει την επιρροή του από τον σουρεαλιστή, ενώ σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις του αποκάλυψε άγνωστες πτυχές του μεγάλου Ισπανού καλλιτέχνη.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Συνθετική ακρίβεια και χωρική ενσωμάτωση στο αστικό τοπίο

ADM 2025: The Urban Issue / Συνθετική ακρίβεια και χωρική ενσωμάτωση στο αστικό τοπίο

Με σεβασμό στον χαρακτήρα του κάθε τόπου και μακριά από την τυποποίηση, το γραφείο gnb architects προτείνει συνθέσεις που ισορροπούν ανάμεσα στη μορφολογική καθαρότητα, τη λειτουργική πληρότητα και την κατασκευαστική ακρίβεια. Η διαρκής αναζήτηση για μια νέα, αυθεντική αφήγηση καθιστά το έργο τους σύγχρονο και βαθιά συνδεδεμένο με τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR
«Η Σταδίου χρειάζεται την αναγέννηση»

ADM 2025: The Urban Issue / «Η Σταδίου χρειάζεται την αναγέννηση»

Καθώς η Στοά Αρσακείου αναδύεται ξανά μετά από χρόνια εγκατάλειψης, ο Θωμάς Αμαργιανός, principal architect του γραφείου BETAPLAN, εξηγεί πώς εντάσσεται αυτό το έργο αποκατάστασης σε μια ευρύτερη συζήτηση για το μέλλον του ιστορικού κέντρου της πόλης.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΑΝΑΗ ΜΑΚΡΗ
Η αρχιτεκτονική συναντά τη λειτουργία και το μέτρο

ADM 2025: The Urban Issue / Η αρχιτεκτονική συναντά τη λειτουργία και το μέτρο

Με σύγχρονα εργαλεία, καθαρές συνθετικές αρχές και βαθιά γνώση του εργοταξίου, το γραφείο LKMK architects αποτυπώνει έναν αρχιτεκτονικό λόγο που ισορροπεί μεταξύ δημιουργικότητας και τεχνικής ακρίβειας.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR
Η συλλογική ευφυΐα στην υπηρεσία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού

ADM 2025: The Urban Issue / Η συλλογική ευφυΐα στην υπηρεσία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού

Με έδρα την Αθήνα και έργα σε όλη την Ελλάδα, το αρχιτεκτονικό γραφείο The Hive Architects χτίζει ένα δημιουργικό μοντέλο συνεργασίας που αντλεί έμπνευση από τη συλλογικότητα, την τοπική ταυτότητα και τη σύγχρονη καθημερινή ζωή.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR
Η αρχιτεκτονική ως τοπίο και η αναδιαμόρφωση της ελληνικής κατοικίας

ADM 2025: The Urban Issue / Η αρχιτεκτονική ως τοπίο και η αναδιαμόρφωση της ελληνικής κατοικίας

Καθώς η νέα ελληνική αρχιτεκτονική αναζητά τρόπους να συνδυάσει τη νοηματική πυκνότητα με τον χωρικό στοχασμό, το γραφείο Façade ξεχωρίζει για την ακρίβεια, τη θεωρητική συνέπεια και τη βαθιά σύνδεση με το τοπίο.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR
 Οι «δυό Μουριές» και ο Χατζηδάκις

ADM 2025: The Urban Issue / Οι «δυό Μουριές» και ο Χατζηδάκις

Πώς η λαϊκή αρχιτεκτονική της Τήνου, δύο άγριες μουριές και οι «Πασχαλιές μέσα από τη νεκρή γη» του Χατζιδάκι συναντιούνται σε μια σύγχρονη κατοικία.
ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΔΑΛΙΑΝΗ ΤΩΝ CREATIVE ARCHITECTS / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΙΩΡΓΗΣ ΓΕΡΟΛΥΜΠΟΣ
Όταν η τοπική γλώσσα εκφράζει το διεθνές design

ADM 2025: The Urban Issue / Όταν η τοπική γλώσσα εκφράζει το διεθνές design

Το αρχιτεκτονικό γραφείο The KS Project, με ιδρύτρια την Κωνσταντίνα Συνγκιρίδη, απαντά στην πρόκληση της σύγχρονης αρχιτεκτονικής να ισορροπήσει ανάμεσα στην πίεση της τουριστικής ανάπτυξης και την ανάγκη για ουσιαστικό σχεδιασμό.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR / 3D VISUALIZATION: MARIA NEFELI PACHTA
Σχεδιάζοντας το τοπίο, την εμπειρία και το μέλλον

ADM 2025: The Urban Issue / Σχεδιάζοντας το τοπίο, την εμπειρία και το μέλλον

Με έδρα την Κρήτη και έργα που καλύπτουν την κλίμακα από την κατοικία έως τη δημόσια ανάπλαση, το αρχιτεκτονικό γραφείο Lefteris Tsikandilakis + Architects οικοδομεί ένα πλούσιο και συνθετικό αρχιτεκτονικό ιδίωμα, σε διαρκή διάλογο με τον τόπο, το φως και τον πολιτισμό.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR