«Η ταινία του Νικ είναι στην πραγματικότητα βασισμένη στην προσωπική του σχέση με την Μαριάν» σύμφωνα με τον Μπαρντ Κιόγκε Ρόνινγκ, Νορβηγό σκηνοθέτη και δημοσιογράφο ο οποίος συμμετείχε στο ντοκιμαντέρ που γύρισε ο Νικ Μπρούμφιλντ για την θρυλική ρομαντική σχέση του Λέοναρντ Κόεν με την Μαριάν Ιλέν με φόντο την Ύδρα της δεκαετίας του '60 και θα ανοίξει το προσεχές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - ενώ πρόσφατα γύρισε και ο ίδιος ένα ντοκιμαντέρ σχετικά με την Ιλέν και τον γιο της, Άξελ, με τίτλο Little Axel. Ο Λέοναρντ Κόεν είχε λειτουργήσει άλλωστε ως πατρική φιγούρα του «μικρού Άξελ» Γένσεν, παιδί της Μαριάν από τον πρώτο της σύζυγο, τον συγγραφέα Άξελ Γένσεν (τον πρεσβύτερο).
«Η Μαριάν και ο Νικ ήταν μαζί για ένα χρόνο σχεδόν, το 1968 στο Λονδίνο» δήλωσε πρόσφατα ο Νορβηγός κινηματογραφιστής. «Και έχτισε την αφήγηση αυτού του ντοκιμαντέρ με βάση τη Μαριάν που εκείνος γνώρισε. Μου είχε πει ο Νικ ότι η Μαριάν κατείχε μια πολύ ξεχωριστή ενέργεια την οποία μοίραζε σε όλους. Και τη χάρισε και στον Νικ που ήταν μόλις 20 χρονών τότε και αναρωτιόταν αν πρέπει να πιστέψει στην επιθυμία του να γίνει σκηνοθέτης. «Ναι! Κυνήγησέ το», τον προέτρεψε εκείνη. Τον ενέπνευσε τόσο πολύ την πιο κατάλληλη στιγμή».
Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια ιστορία παντοτινής αγάπης. Στην Ύδρα. Η Ύδρα αποτελεί βασικό κομμάτι της ταινίας. Κάναμε πάνω από μια εβδομάδα γύρισμα στο νησί πριν από ένα χρόνο, αναζητώντας τους λίγους παλιούς που έχουν απομείνει από όσους ήταν εκεί και πριν από μισό αιώνα και έκαναν παρέα με την Μαριάν και τον Λέοναρντ
Τα προηγούμενα ντοκιμαντέρ του Μπρούμφιλντ είχαν να κάνουν με μια αιχμηρή και ερευνητική προσέγγιση, καθώς εστίαζαν σε κάποιες από τις πιο εκρηκτικές (και τραγικές) προσωπικότητες, σχέσεις και υποθέσεις της πρόσφατης επικαιρότητας στα πέριξ του σταρ σύστεμ της σύγχρονης μουσικής βιομηχανίας – είτε επρόκειτο για τις (άλυτες) δολοφονίες επιφανών ράπερ στο Biggie & Tupac, είτε για τους υπαινιγμούς εις βάρος της Κόρτνεϊ Λαβ για το θάνατο του Κερτ Κομπέιν στο Kurt & Courtney, είτε για τα δραματικά και ανυπέρβλητα αδιέξοδα της Γουίτνι Χιούστον στο Whitney: Can I Be Me.
Ο τόνος και η ατμόσφαιρα στο Marianne & Leonard: Words of Love όμως δεν έχουν καμία σχέση με τα προηγούμενα ντοκιμαντέρ του Μπρούμφιλντ, σύμφωνα με τον Ρόνινγκ:
«Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια ιστορία παντοτινής αγάπης. Στην Ύδρα. Η Ύδρα αποτελεί βασικό κομμάτι της ταινίας. Κάναμε πάνω από μια εβδομάδα γύρισμα στο νησί πριν από ένα χρόνο, αναζητώντας τους λίγους παλιούς που έχουν απομείνει από όσους ήταν εκεί και πριν από μισό αιώνα και έκαναν παρέα με την Μαριάν και τον Λέοναρντ».
«Η ταινία είναι φιλτραρισμένη μέσα από τις εμπειρίες του Νικ», επιβεβαιώνει και ένας άλλος σκηνοθέτης, ο Γιαν Κρίστιαν Μόλεσταντ, ο οποίος επίσης έχει ξεκινήσει εδώ και μια δεκαπενταετία ένα επικού τύπου ντοκιμαντέρ με θέμα τη ζωή και την προσωπικότητα της Μαριάν Ιλέν:
«Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το όνομά της είναι πρώτο στον τίτλο της ταινίας. Αυτό που τον ενδιέφερε πιο πολύ ήταν αυτή η αλχημεία με την οποία έμοιαζε να μεταμορφώνει τον εαυτό της ανάλογα με τις περιστάσεις. Όταν την γνώρισε ο Νικ, δεν είχε χωρίσει με τον Λέοναρντ αλλά δεν ήταν και μαζί όπως παλιά. Έβγαζε μια πικρία και μια σύγχυση. Στα επόμενα χρόνια όμως, η Μαριάν έδειξε μια σπουδαία ικανότητα να προσφέρει αγάπη, χωρίς πικρίες. Είχε μια γιαγιά, μια απίστευτη προσωπικότητα που τα πουλιά στέκονταν στον ώμο της όταν έπινε καφέ το πρωί, η οποία, όπως κι ο Λέοναρντ, ήταν καθοριστική για τη ζωή της Μαριάν και προς το τέλος της ζωής της μεταμορφώθηκε η ίδια σ΄ αυτή τη γιαγιά».
Η Ιλέν είχε ζητήσει από τον Μόλεσταντ να συνεχίσει να την κινηματογραφεί ακόμα και αφού είχε διαγνωστεί η λευχαιμία που την κατέβαλε τελικά το 2016, λίγους μήνες πριν την ακολουθήσει και ο Λέοναρντ Κοέν αφού συγκίνησε πριν το σύμπαν με την επιστολή που της είχε γράψει, αναγνωρίζοντας ότι και ο ίδιος στέρευε από χρόνο: «Είμαι λίγο πιο πίσω σου κι εγώ, τόσο κοντά που μπορώ να σου κρατήσω το χέρι».
Μέρος αυτού του υλικού που συγκέντρωσε ο Μόλεσταντ παραχωρήθηκε στον Μπρούμφιλντ για την ταινία του, στην οποία βλέπουμε την αντίδραση της Μαριάν Ιλέν όταν παραλαμβάνει και διαβάζει την επιστολή. «Η γυναίκα μου της έκανε μασάζ στα πόδια», θυμάται ο Νορβηγός σκηνοθέτης. «Κι εκείνη διάβαζε το γράμμα ξανά και ξανά. Το πιο σημαντικό είναι ότι ένιωθε ακόμα ότι είχαν αυτόν τον αιώνιο σύνδεσμο. Δεν μπορούσε να ξεχάσει ότι όταν μπήκε ο Λέοναρντ στη ζωή της, την έκανε να νιώσει για πρώτη φορά ολόκληρη και πλήρης».
«Εν τέλει, ο τίτλος της ταινίας [Λόγια αγάπης] έχει να κάνει με αυτό ακριβώς το γράμμα» πιστεύει ο Ρόνινγκ. «Οι λέξεις είναι το χρυσό νήμα. Τέσσερις ώρες αφότου έγραψα στον Λέοναρντ ότι η Μαριάν πεθαίνει, είχε στείλει την απάντηση. Και κάθε λέξη είναι τόσο μοναδικά φορτισμένη. Φανταστείτε πόσο ξεχωριστό είναι αυτό – να γράψεις αυθόρμητα ένα γράμμα τόσο ηλεκτρικά φορτισμένο, με λόγια τόσο καίρια. Λέει κάτι αυτό τόσο για εκείνον όσο και για τη Μαριάν».
Με στοιχεία από το Uncut
