Σελίδες από το κύκνειο άσμα του Λέοναρντ Κόεν

Σελίδες από το κύκνειο άσμα του Λέοναρντ Κόεν Facebook Twitter
«Αποτυχημένο [αυτο]πορτραίτο»: τα σημειωματάρια που επιμελώς διατηρούσε μέχρι τον θάνατό του περιλαμβάνουν και διάφορα αυτοσαρκαστικά πορτρέτα υπό τη μορφή καρικατούρας με σαρδόνιες και συχνά ξεκαρδιστικές συνοδευτικές ατάκες.
0

Δυο χρόνια συμπληρώθηκαν στις 7 Νοεμβρίου από την οριστική (δύσκολο να το χωνέψει ακόμα κάποιος, παρά την «προχωρημένη» σχετικά ηλικία του) απώλεια του μέγιστου τραγουδοποιού, ερμηνευτή, ποιητή και υποδείγματος μιας βαθιά οικουμενικής και σκεπτόμενης ευζωίας, παρά τη σύνδεσή του σε ένα πρώτο επίπεδο από μέρος του κοινού με τους πιο μελαγχολικούς τόνους και τους πιο ανεκπλήρωτους πόθους. Τουλάχιστον γλύτωσε τη βασιλεία του Ντόναλντ Τραμπ...

Συγχρόνως σχεδόν με τη θλιβερή (αλλά όχι και χωρίς τις βάσιμες επικλήσεις στην ελπίδα που ανακαλεί πάντα η ανάμνηση της ζωής και του έργου του) επέτειο, κυκλοφόρησε από τον γνωστό και έγκριτο εκδοτικό οίκο Farrar, Straus και Giroux, το τελευταίο έργο του.

Σελίδες από το κύκνειο άσμα του Λέοναρντ Κόεν Facebook Twitter
 

Πρόκειται για την έκδοση με τίτλο "The Flame", μια συλλογή από ποιήματα, στίχους, σκίτσα και σελίδες από τα σημειωματάριά του – ένα βιβλίο αντίστοιχο στο ύφος και την αισθητική με το "The Book of Longing" («Το βιβλίο του πόθου» είχε μεταφραστεί στην ελληνική του έκδοση) του 2006.

Όπως σημειώνει ο γιος του Άνταμ (αποκλειστικός διαχειριστής πλέον και τακτικός επισκέπτης του «ιστορικού» σπιτιού του πατέρα του στην Ύδρα) στην εισαγωγή, «αυτό το βιβλίο περιλαμβάνει τις τελευταίες ποιητικές απόπειρες του πατέρα μου... Ήταν το έργο προς χάρη του οποίου παρέμενε ζωντανός, ο μόνος λόγος για τον οποίο ανέπνεε, ειδικά προς το τέλος».

Σελίδες από το κύκνειο άσμα του Λέοναρντ Κόεν Facebook Twitter
 

Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη: τα (εξήντα τρία) «Ποιήματα», τους «Στίχους» (κυρίως από τα τρία τελευταία του άλμπουμ Old Ideas, Popular Problems και You Want It Darker) και τα «Σημειωματάρια» που αποτελούν –επιλεγμένες από τον ίδιο τον Κόεν– σελίδες από τα σημειωματάρια που επιμελώς διατηρούσε μέχρι τον θάνατό του και μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν και διάφορα αυτοσαρκαστικά πορτρέτα υπό τη μορφή καρικατούρας, με σαρδόνιες και συχνά ξεκαρδιστικές συνοδευτικές ατάκες.

Ανάμεσα στα επαναλαμβανόμενα θέματα και μοτίβα της συλλογής, όπως μαρτυρά ο τίτλος, είναι αυτά της φλόγας και της φωτιάς, μαζί με τους αναμενόμενα λεπτές, διεισδυτικές και πνευματώδεις βινιέτες / μικροπραγματείες για τον έρωτα, τον θάνατο, την επιθυμία, τη φήμη, την πίστη, την ομορφιά.

Σελίδες από το κύκνειο άσμα του Λέοναρντ Κόεν Facebook Twitter
Σελίδες από το κύκνειο άσμα του Λέοναρντ Κόεν Facebook Twitter

Αλλά και για το πέρασμα του χρόνου, για το γήρας, για την κληρονομιά που επιθυμεί κάποιος να αφήσει πίσω του. Όπως ο τίτλος του ποιήματος "I Pray for Courage" (Προσεύχομαι για κουράγιο) ή οι στίχοι του "If I Took a Pill" (Αν έπαιρνα ένα χάπι): «Προσπαθώ να τελειώσω / Την άθλια καριέρα μου / Με λίγη αλήθεια / Για το τώρα και το εδώ».

Έντονη είναι επίσης για μια άλλη φορά στο έργο του σπουδαίου Καναδού η επιρροή του Λόρκα (δεν είναι τυχαίο φυσικά ότι έδωσε στην κόρη του το όνομα του μεγάλου Ισπανού ποιητή) στην αμεσότητα και τον απέριττο λυρισμό με τον οποίο αγγίζουν οι στίχοι του (αυτοί οι έμπιστοι, «παλιοί σύντροφοι») όλα τα μεγάλα και τα μικρά, τα αιώνια και τα καθημερινά ζητήματα με τα οποία καταπιάνεται.

 

Σελίδες από το κύκνειο άσμα του Λέοναρντ Κόεν Facebook Twitter

Ερωτηθείς κάποτε σε μια συνέντευξη σχετικά με τη διαφορά ανάμεσα σ' ένα τραγούδι και σ΄ ένα ποίημα, ο Κόεν αποκρίθηκε: «Το ποίημα έχει διαφορετικό χρόνο. Δεν καθοδηγείται από ένα συγκεκριμένο τέμπο – με άλλα λόγια, μπορείς να πηγαίνεις μπροστά και πίσω, να προχωράς, να επιστρέφεις, να χασομεράς ενδιάμεσα. Στο τραγούδι αντίθετα, το τέμπο είναι καθοριστικό και δεν μπορείς να σταματήσεις την προέλαση του, σε οδηγεί εκείνο».

Ο Λέοναρντ Κόεν υπήρξε αναμφισβήτητος μάστορας και στα δύο, όπως μας υπενθυμίζει και αυτό το κύκνειο άσμα του. Γράφει ο γιος του στην εισαγωγή, επιχειρώντας μια σύνθεση των τίτλων του τελευταίου του δίσκου και αυτού εδώ του βιβλίου: «Πέθανε στις 7 Νοεμβρίου 2016. Είναι πιο σκοτεινά τώρα, αλλά η φλόγα δεν φονεύτηκε».

Σελίδες από το κύκνειο άσμα του Λέοναρντ Κόεν Facebook Twitter
Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ