«Δεν έχουμε βιώσει τέτοιες αντιδράσεις σε καμία άλλη χώρα»: Ο σκηνοθέτης του «Αγόρια στο ντους» μιλά στη LiFO

Κρίστιαν Ζέτερμπεργκ Facebook Twitter
Το να αποφασίζουν οι ενήλικες τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουν τα παιδιά με βάση τις προκαταλήψεις τους μπορεί να είναι επικίνδυνο.
0

Ο κινηματογραφιστής Κρίστιαν Ζέτερμπεργκ έγινε γνωστός στην Ελλάδα με έναν μάλλον ανορθόδοξο τρόπο: η μικρού μήκους ταινία του «Αγόρια στο ντους» ξεσήκωσε αντιδράσεις μετά την προβολή της σε δημοτικό σχολείο στου Ζωγράφου, προκαλώντας προβλήματα στην εκπαιδευτικό που την επέλεξε.

Αν και η ταινία είναι εγκεκριμένη από το υπουργείο Παιδείας και βραβευμένη με το βραβείο Καλύτερης Ευρωπαϊκής Ταινίας Μικρού Μήκους για Παιδιά (2021) από το ECFA (Ευρωπαϊκή Ένωση Παιδικού Κινηματογράφου), η προβολή της είχε σαν αποτέλεσμα να περάσει από πολύμηνη ΕΔΕ –στην οποία και δικαιώθηκε πανηγυρικά– η εκπαιδευτικός, καθώς οι γονείς μαθητή την κατηγόρησαν πως έδειξε στα παιδιά ταινία που περιείχε «ομοφυλοφιλικές σκηνές μεταξύ ανήλικων αγοριών», προκαλώντας έντονη –ακόμα και σωματική– δυσφορία στον γιο τους.

Φέτος, ο Σουηδός σκηνοθέτης και παραγωγός που είναι αφοσιωμένος στη δημιουργία ταινιών για παιδιά και νέους, οι οποίες εξερευνούν θέματα όπως η ταυτότητα, η σεξουαλικότητα και τα κοινωνικά στερεότυπα, είναι καλεσμένος του 26ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους (2-9/12/23), ως μέλος της Διεθνούς Κριτικής Επιτροπής Ταινιών Μικρού Μήκους/Μυθοπλασίας.

«Δημιουργούμε ταινίες από την οπτική γωνία των παιδιών, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τις ιστορίες και τις καταστάσεις που περιγράφουν. Χρησιμοποιούμε τα παιδιά ως σημείο αναφοράς σε όλη την ανάπτυξη του σεναρίου, για να καταγράψουμε τις σκέψεις και τις απόψεις τους για θέματα και γεγονότα».

Με αφορμή την παρουσία του στην Ελλάδα, ο Κρίστιαν Ζέτερμπεργκ μίλησε στο lifo.gr για τα πολυσυζητημένα «Αγόρια στο ντους», το δικαίωμα των παιδιών στον αυτοπροσδιορισμό και την εξερεύνηση του εαυτού τους μακριά από τα στερεότυπα των ενηλίκων, τον ρόλο που μπορεί να παίξει ο κινηματογράφος στην εκπαίδευση και τα μελλοντικά του σχέδια.

«Δεν έχουμε βιώσει τέτοιες αντιδράσεις σε καμία άλλη χώρα»: Ο σκηνοθέτης του «Αγόρια στο ντους» μιλά στη LiFO Facebook Twitter
Ο Σουηδός σκηνοθέτης και παραγωγός που είναι αφοσιωμένος στη δημιουργία ταινιών για παιδιά και νέους, οι οποίες εξερευνούν θέματα όπως η ταυτότητα, η σεξουαλικότητα και τα κοινωνικά στερεότυπα.

— Περιμένατε σε μια χώρα όπως η Ελλάδα να υπάρξει τέτοια αντίδραση μετά την προβολή της ταινίας σας «Αγόρια στο ντους»; Έχει ξανασυμβεί κάτι παρόμοιο;
Δεν έχουμε βιώσει τέτοιου είδους αντιδράσεις σε καμία άλλη χώρα, παρόλο που η ταινία έχει προβληθεί σε όλο τον κόσμο, σε πολλούς διαφορετικούς πολιτισμούς.

— Πώς μπορεί ένας εκπαιδευτικός/ένα σχολείο να θωρακιστεί θεσμικά από τέτοιου είδους επιθέσεις; Η Ευρωπαϊκή Ένωση Παιδικού Κινηματογράφου μπορεί να βοηθήσει προς αυτήν την κατεύθυνση;
Αυτό είναι ένα ερώτημα που πρέπει να θέσουμε καλύτερα στους εκπροσώπους της ECFA. Γενικότερα, οι κατευθυντήριες γραμμές για την ηλικία είναι κάτι για το οποίο αποφασίζει ο διανομέας σε κάθε χώρα, επομένως δεν έχουμε δώσει καμία σχετική οδηγία από την πλευρά μας.

Ωστόσο, στην περίληψη του έργου, που ήταν το θεμέλιο για τη χρηματοδότηση της ταινίας, η βασική ομάδα στην οποία απευθύνεται η ταινία είναι τα παιδιά ηλικίας 10-13 ετών. Αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί ως όριο που συνδέεται με όσα η ταινία απεικονίζει ή με τη γλώσσα που χρησιμοποιεί, είναι απλώς η ηλικιακή ομάδα που μπορεί να καταλάβει και να επεξεργαστεί το θέμα και το μήνυμα της ταινίας.

Έχουμε δει διαφορετικές ηλικιακές κατηγορίες και ηλικιακές οδηγίες σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού της ταινίας – η προτεινόμενη ηλικία ήταν από 7 έως 14 ετών. Πολλά φεστιβάλ δεν έχουν καν θέσει ηλικιακό όριο για τις προβολές της.

Κρίστιαν Ζέτερμπεργκ Facebook Twitter
Ο σκοπός του «Αγόρια στο ντους» είναι να εξερευνήσει διαφορετικές οπτικές γωνίες για την αρρενωπότητα και μετά την προβολή να ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.

— Τι θα κάνατε αν ένα παιδί αντιδρούσε άσχημα σε μια ταινία σας; Σύμφωνα με τους γονείς που έστειλαν εξώδικο, το παιδί επέστρεψε σπίτι σε άθλια ψυχολογική κατάσταση και έκανε εμετούς.
Σίγουρα είναι ατυχές αν ένα παιδί επηρεάζεται αρνητικά από μια ταινία και είναι κάτι που δεν σκοπεύουμε ποτέ να συμβεί. Δημιουργούμε ταινίες από την οπτική γωνία των παιδιών, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τις ιστορίες και τις καταστάσεις που περιγράφουν. Χρησιμοποιούμε τα παιδιά ως σημείο αναφοράς σε όλη την ανάπτυξη του σεναρίου, για να καταγράψουμε τις σκέψεις και τις απόψεις τους για θέματα και γεγονότα.

Η ταινία στοχεύει να έχει απήχηση στα παιδιά. Ο σκοπός του «Αγόρια στο ντους» είναι να εξερευνήσει διαφορετικές οπτικές γωνίες για την αρρενωπότητα και μετά την προβολή να ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.

— Στην Ελλάδα –και όχι μόνο– αρκετοί, ακόμα και προοδευτικοί άνθρωποι, θεωρούν πως στα πολύ μικρά παιδιά πρέπει να αποφεύγεις να δείξεις εικόνες που παραπέμπουν στο σεξ, πόσο μάλλον στον σεξουαλικό προσανατολισμό. Συμφωνείτε;
Το «Αγόρια στο ντους» δεν δείχνει εικόνες που σχετίζονται με το σεξ. Ωστόσο, ένα από τα βασικά θέματα της ταινίας είναι το πώς οι γονείς και οι ενήλικες στο περιβάλλον των παιδιών μπορούν να τα επηρεάσουν και να τους επιβάλουν κοινωνικούς κανόνες, χωρίς καν να το συνειδητοποιήσουν. Στη συνέχεια, εναπόκειται στους θεατές να αξιολογήσουν αν αυτό είναι καλό ή κακό.

Βλέποντας την ταινία κάποιος μπορεί να σκεφτεί το γεγονός ότι οι γονείς συζητούν και διαφωνούν για τη φιλία των αγοριών – ο ένας αναρωτιέται αν είναι πολύ κοντά, ενώ ο άλλος ξεκαθαρίζει ότι δεν έχει πρόβλημα με αυτό. Αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν τη φιλελεύθερη πλευρά, που υποστηρίζει την ελευθερία των παιδιών να εξερευνούν και δεν επιβάλλει κανέναν κανόνα και προκατάληψη: ο καθένας γίνεται αυτό που θέλει χωρίς να τον επηρεάζει κανείς.

Θεωρούμε ενδιαφέρον ότι μερικοί άνθρωποι σπεύδουν να συμπεράνουν ότι υπάρχει κάτι περισσότερο από μια απλή φιλία μεταξύ των δύο αγοριών και αυτό αμέσως σημαίνει συναγερμό. Εδώ ακριβώς είναι το θέμα μας: το να αποφασίζουν οι ενήλικες τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουν τα παιδιά με βάση τις προκαταλήψεις τους μπορεί να είναι επικίνδυνο. Οι άνθρωποι που ασκούν αυτό το είδος ελέγχου στα παιδιά τους έχουν μια πολύ εύθραυστη αυτοπεποίθηση και ακεραιότητα, κατά τη γνώμη μας.

Κρίστιαν Ζέτερμπεργκ Facebook Twitter
Θεωρούμε ενδιαφέρον ότι μερικοί άνθρωποι σπεύδουν να συμπεράνουν ότι υπάρχει κάτι περισσότερο από μια απλή φιλία μεταξύ των δύο αγοριών και αυτό αμέσως σημαίνει συναγερμό.

— «Άντρας ή ποντίκι;», είναι το κυρίαρχο ερώτημα ανάμεσα στους πρωταγωνιστές της ταινίας. Ποια είναι η εικόνα που έχετε για την πατριαρχία στην Ευρώπη σήμερα; Πώς οι αντιλήψεις της μπορούν να επηρεάσουν τη ζωή και την εξέλιξη των παιδιών;
Είναι μια καλή ερώτηση που πιστεύουμε ότι πρέπει να συζητηθεί περισσότερο. Στη σημερινή Ευρώπη μιλάμε για τη σημασία τού να αφήνουμε τους ανθρώπους να είναι ο εαυτός τους. Ωστόσο, υπάρχει ακόμα μια ισχυρή προσδοκία για το πώς πρέπει να ενεργούν τα αγόρια – μια νοοτροπία που βιώσαμε προσωπικά μεγαλώνοντας. Τα αγόρια συχνά πιέζονται να αθληθούν, να είναι σκληρά και να ταιριάζουν σε ένα συγκεκριμένο καλούπι. Εάν κάποιος είναι διαφορετικός, ίσως πιο ευαίσθητος, με ενδιαφέροντα που δεν θεωρούνται παραδοσιακά «σκληρά», συχνά αυτό συνεπάγεται υποθέσεις σχετικά με τη σεξουαλικότητά του.

— Όταν ήσαστε παιδί ασχοληθήκατε με την υποκριτική. Ποια είναι η θέση σας για την παιδική εργασία;
Η ενασχόληση των παιδιών με τον κινηματογράφο απαιτεί μια βαθιά αίσθηση ευθύνης και απόλυτο σεβασμό. Στη Σουηδία τηρούμε σαφείς κανονισμούς που καθορίζουν τις μέγιστες ημερήσιες ώρες εργασίας για τα παιδιά.

Όταν εργάζομαι με παιδιά ηθοποιούς, τόσο αυτά όσο και οι γονείς τους παίζουν σημαντικό ρόλο σε όλη τη διαδικασία, συμβάλλοντας και διαμορφώνοντας το περιεχόμενο. Η διαδικασία του casting ξεκινά κατά το στάδιο ανάπτυξης του σεναρίου, διασφαλίζοντας μια ολοκληρωμένη και ουσιαστική προσέγγιση.

— Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τον κινηματογράφο που απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους; Τι ετοιμάζετε τώρα;
Έχοντας μεγαλώσει στη βιομηχανία του κινηματογράφου ως παιδί ηθοποιός αλλά και αργότερα καθώς εργαζόμουν ως δάσκαλος, παρατήρησα ένα κενό στις ταινίες για παιδιά και νέους: είτε έχουν διδακτικό περιεχόμενο είτε είναι καθαρά ψυχαγωγικές. Θέλω να διηγηθώ ιστορίες παιδιών και νέων που να μπορεί κανείς να τις πάρει στα σοβαρά, αλλά να είναι και διασκεδαστικές, ικανές να εγείρουν ερωτήματα ή/και να παρουσιάζουν νέες προοπτικές.

Προς το παρόν ετοιμάζω την πρώτη μου μεγάλου μήκους ταινία βασισμένη σε ένα σουηδικό μυθιστόρημα. Είναι μια ιστορία ενηλικίωσης για τον πρώτο έρωτα στην ηλικία των 13 ετών, με το κορίτσι να είναι η καινούργια καλύτερη φίλη της μεγαλύτερης, δεκαπεντάχρονης, αδελφής. Σε αυτή την ηλικία τα δύο χρόνια φαίνονται σαν ένα ανυπέρβλητο χάσμα. Είναι μια ρομαντική κωμωδία γεμάτη ζήλια και σπαραγμό.

Κρίστιαν Ζέτερμπεργκ Facebook Twitter
Στη σημερινή Ευρώπη μιλάμε για τη σημασία τού να αφήνουμε τους ανθρώπους να είναι ο εαυτός τους. Ωστόσο, υπάρχει ακόμα μια ισχυρή προσδοκία για το πώς πρέπει να ενεργούν τα αγόρια - μια νοοτροπία που βιώσαμε προσωπικά μεγαλώνοντας.

— Στη Σουηδία το σινεμά είναι μέρος της σχολικής διαδικασίας; Κι αν ναι, με ποιον τρόπο;
Ναι, ο κινηματογράφος στα σχολεία αποτελεί σημαντικό μέρος της σουηδικής εκπαίδευσης. Η ταινία χρησιμοποιείται για ψυχαγωγία, μάθηση και συζήτηση. Επιπλέον, υπάρχουν διάφορα πολιτιστικά προγράμματα που δίνουν την ευκαιρία στους μαθητές να αποτυπώσουν τη μέρα τους, μέσα από τη δημιουργία των δικών τους ταινιών μικρού μήκους.

— Στο 26ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, κατά τη διάρκεια διημερίδας για την κινηματογραφική εκπαίδευση, θα πάρετε μέρος σε συζήτηση με θέμα «Η κινηματογραφική ταινία ως εφαλτήριο διαλόγου για τη σχολική κοινότητα και την κοινωνία». Ποια είναι η θέση σας σχετικά; 
Ως κινηματογραφιστής αφοσιωμένος στη δημιουργία ταινιών για παιδιά και εφήβους, στόχος μου είναι αυτές οι ταινίες να χρησιμεύσουν ως καταλύτης για διάλογο στα σχολεία. Πιστεύω ότι είναι ένα ισχυρό εργαλείο για να πυροδοτήσει ουσιαστικές συζητήσεις και είμαι ενθουσιασμένος που συμμετέχω στη συζήτηση στο 26ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους.

Αγόρια στο ντους / Shower boys (τρέιλερ)

Το 26ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους θα πραγματοποιηθεί μεταξύ 2 και 9 Δεκεμβρίου 2023.

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κατερίνα Γιουλάκη (1938-2025): «Η θεία όλων μας»

Απώλειες / Κατερίνα Γιουλάκη (1938-2025): «Η θεία όλων μας»

Η αγαπημένη ηθοποιός, που έφυγε πλήρης ημερών πριν από λίγες ημέρες, υπήρξε η επιτομή της Ελληνίδας θείας, τόσο στην τηλεόραση όσο και στον κινηματογράφο. Ο ανιψιός της, Φώτης Σεργουλόπουλος, θυμάται στιγμές μαζί της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να δει κανείς το «Φοινικικό σχέδιο» αν δεν είναι φαν του Γουές Άντερσον;

The Review / Γιατί να δει κανείς το «Φοινικικό σχέδιο» αν δεν είναι φαν του Γουές Άντερσον;

O Χρήστος Παρίδης συζητά με τη Βένα Γεωργακοπούλου για την τελευταία ταινία του Τεξανού δημιουργού. Πρόκειται, τελικά, για μια αντικαπιταλιστική αλληγορία της εποχής μας;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Army of Lovers», όπως «Στρατός Εραστών»

Οθόνες / «Army of Lovers»: Μια ταινία για τα ζευγάρια εραστών του Ιερού Λόχου

Ο σκηνοθέτης Λευτέρης Χαρίτος εξηγεί πώς αποφάσισε να θίξει ένα θέμα που για αιώνες θεωρείται ταμπού: τις ερωτικές σχέσεις μεταξύ αντρών στην Αρχαία Ελλάδα, ακόμη και στο πεδίο της μάχης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tsoula Festival

Μουσική / Tsoula Festival: Το πιο φρέσκο νησιώτικο φεστιβάλ στήνεται στην Αστυπάλαια

Με όνομα εμπνευσμένο από το παραδοσιακό φυλαχτό του νησιού, το φεστιβάλ που οραματίστηκαν τρεις δημοσιογράφοι στρέφει τα βλέμματα στην «πεταλούδα του Αιγαίου» – και έχουμε αποκλειστικά το πλήρες πρόγραμμά του.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Τζόυς Ευείδη

Οι Αθηναίοι / Τζόυς Ευείδη: «Φαίνομαι πολύ κουλ; Μπα, ρόλος είναι»

Αν της είχαν κάνει στο θέατρο όσες επαγγελματικές προτάσεις είχε ως σερβιτόρα, θα ήταν η Βουγιουκλάκη – όπως λέει. Κι αν και συχνά αυτολογοκρίνεται, δεν κρύβεται πίσω από τις λέξεις. Είναι μια αγαπητή κωμική ηθοποιός, που κάποτε ήθελε να παίξει δραματικούς ρόλους. Και είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Sonny boy: Ο Αλ Πατσίνο με τα δικά του λόγια

Pulp Fiction / Sonny boy: Ο Αλ Πατσίνο με τα δικά του λόγια

Mε αφορμή την βιογραφία του που μόλις κυκλοφόρησε στα Ελληνικά, ανατρέχουμε στη ζωή και την καριέρα του κορυφαίου σταρ, που προσπάθησε πολύ να αποφύγει τη διασημότητα, αλλά, ευτυχώς για εμάς, απέτυχε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Είναι «καταραμένη» η κινηματογραφική βιογραφία του Μάικλ Τζάκσον;

Οθόνες / Είναι «καταραμένη» η κινηματογραφική βιογραφία του Μάικλ Τζάκσον;

Νέα αναβολή πήρε η ταινία «Michael» ενώ η παραγωγή ανακοίνωσε την έναρξη επιπλέον γυρισμάτων, τα οποία ενδεχομένως θα επιχειρήσουν να ασχοληθούν με τις βαριές κατηγορίες εις βάρος του αείμνηστου «Βασιλιά της ποπ».
THE LIFO TEAM
Τι είναι το IMAX που, μετά τη Θεσσαλονίκη, έρχεται και στην Αθήνα

Οθόνες / Τι είναι το IMAX που, μετά τη Θεσσαλονίκη, έρχεται και στην Αθήνα

Η ανακοίνωση των Village Cinemas γεμίζει χαρά τους Αθηναίους σινεφίλ που πρόκειται να αποκτήσουν τη δική τους αίθουσα IMAX. Τι είναι, όμως, η τεχνολογία IMAX και γιατί μέχρι πρότινος είχε μόνο η Θεσσαλονίκη πιστοποιημένη αίθουσα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ερωτικές ιστορίες κάτω από τα αστέρια στο Cine Paris

Οθόνες / Ερωτικές ιστορίες κάτω από τα αστέρια στο Cine Paris

Ένα υπέροχο κινηματογραφικό αφιέρωμα στο στέκι της Πλάκας, με παλιές δόξες, όπως το «Brief Encounter» και το «Roman Holiday» αλλά και πιο σύγχρονες, όπως το κομψοτέχνημα «In the Mood for Love» και το σπαραχτικό «Cold War».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Βασίλη και Δάφνη, πώς γυρίσατε την πιο αφοπλιστική ερωτική σκηνή του ελληνικού σινεμά;

Lifo Videos / Βασίλη και Δάφνη, πώς γυρίσατε την πιο αφοπλιστική ερωτική σκηνή του ελληνικού σινεμά;

Ο βραβευμένος σκηνοθέτης και σεναριογράφος Βασίλης Κεκάτος, μαζί με την πρωταγωνίστριά του, Δάφνη Πατακιά, μιλούν για όσα έζησαν στα γυρίσματα της ταινίας «Οι άγριες μέρες μας» – μιας ιστορίας με χαρακτήρες που είναι «γλυκά τσογλανάκια».
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
«Made in Vain»: Γιατί ένας άνθρωπος θέλει να γίνει bodybuilder;

Οθόνες / «Made in Vain»: Γιατί ένας άνθρωπος θέλει να γίνει bodybuilder;

Ένα αποκαλυπτικό ελληνικό ντοκιμαντέρ που αποτυπώνει την ωμή αλήθεια για το άθλημα του bodybuilding –έναν κόσμο όπου δοκιμάζονται τα όρια σώματος και πνεύματος– έρχεται στις αίθουσες την Πέμπτη 29 Μαΐου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ