Στέφανος Μαλιάτσης

Στέφανος Μαλιάτσης Facebook Twitter
Ένα τμήμα ανταρτών του Ορέστη, τον Μάρτιο του 1943.
0



ΤΑ ΔΕΡΒΕΝΟΧΩΡΙΑ 'Η ΑΡΑΒΑΝΙΤΟΧΩΡΙΑ της Βοιωτίας επιτηρούνται και προστατεύονται από το 34ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ.

Τη νύχτα της 15ης Oκτωβρίου 1943 μια δύναμη περίπου εκατόν είκοσι Γερμανών από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας, με οδηγό κάποιον σύγχρονο Εφιάλτη, κατορθώνει περνώντας από δύσβατα μονοπάτια, να βρεθεί πίσω από τη γραμμή των ανταρτών και βαδίζει εναντίον του χωριού Πύλη.

Oι αντάρτες αιφνιδιάζονται. Χάνουν πολύτιμο χρόνο, νομίζοντας ότι πρόκειται για ευρύτερο σχέδιο περικύκλωσης.

Ώσπου να φτάσουν στο απειλούμενο χωριό, αναλαμβάνουν την άμυνα της Πύλης οι χωρικοί. Με ό,τι όπλο έχει ο καθένας και φυσικό ηγέτη τον τσοπάνο Στέφανο Μαλιάτση, ταμπουρώνονται μπροστά από τα πρώτα σπίτια του χωριού.

Προς το ξημέρωμα διακρίνουν τους Γερμανούς να ανηφορίζουν, αλλά βλέπουν και κάτι που τους παγώνει.

Μπροστά τους, σαν ασπίδα, οι «γενναίοι» στρατιώτες του Γ΄ Ράιχ κρατάνε τρία μικρά παιδιά. Το ένα είναι ο γιος του Στέφανου Μαλιάτση.

Κανένας Πυλιώτης δεν διανοείται να κάνει την αρχή. Όλοι περιμένουν την αντίδραση του πατέρα. Oι Γερμανοί όλο και πλησιάζουν.

«Λέγε, Στέφα», τον ρωτάνε από γύρω οι ταμπουρωμένοι συγχωριανοί του.

Προς το ξημέρωμα διακρίνουν τους Γερμανούς να ανηφορίζουν, αλλά βλέπουν και κάτι που τους παγώνει. Μπροστά τους, σαν ασπίδα, οι «γενναίοι» στρατιώτες του Γ΄ Ράιχ κρατάνε τρία μικρά παιδιά. Το ένα είναι ο γιος του Στέφανου Μαλιάτση. Κανένας Πυλιώτης δεν διανοείται να κάνει την αρχή. Όλοι περιμένουν την αντίδραση του πατέρα. Oι Γερμανοί όλο και πλησιάζουν.

«Τη ζωή του τη διαθέτει και μια και δέκα φορές κανείς. Και χιλιάδες, εκατομμύρια άνθρωποι την έχουν διαθέσει εθελοντικά. [...] Πόσοι όμως, σ' όλων των χωρών την ιστορία, πόσοι πατέρες βρέθηκαν σε αυτές τις τραγικές στιγμές. [...] Στιγμές όμως μόνο, ούτε ολόκληρο λεπτό δισταγμός του Στέφα». (Φ. Γρηγοριάδης)

«Πυρ», βόγκηξε ο Στέφας.

Τα τουφέκια πήραν φωτιά γύρω του. Μαζί με τους πρώτους Γερμανούς έπεσαν και τα παιδιά.

Στέφανος Μαλιάτσης Facebook Twitter
Ο Στέφας Μαλιάτσης με τη γυναίκα του και τα δυο παιδιά του (δεξιά ο Γιώργος).

Οι Γερμανοί είναι φοβεροί πολεμιστές και βαριά εξοπλισμένοι. Τα πολυβόλα τους θερίζουν τις θέσεις των χωρικών και φαίνεται ζήτημα χρόνου να ποδοπατήσουν τα κορμιά τους.

Αλλά δεν πέρασαν. Oι χωρικοί της Πύλης τούς κράτησαν καθηλωμένους τρεις ολόκληρες ώρες.

  

Ώσπου φάνηκε, τρέχοντας πρώτος μπροστά, ο αθάνατος Καλλίας (μόνιμος ανθυπολοχαγός Χαράλαμπος Μώκος) με τον λόχο του και έβαλαν τους επιδρομείς στη μέση.

Η άγρια μάχη τερματίστηκε το σούρουπο. Oι Γερμανοί είχαν τύχη οικτρή: ογδόντα νεκροί ανάμεσα στις πέτρες και στα αγριόχορτα και οι υπόλοιποι σαράντα τρεις αιχμάλωτοι, με μόνο έναν αντάρτη νεκρό.

O ιερωμένος του ελασίτικου 34ου Συντάγματος, αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Πέπας, κατεβαίνει στο πεδίο της μάχης:

«Προχωρώντας μέσα από τους 80 σκοτωμένους Γερμανούς, βρέθηκα στην πιο συγκλονιστική σκηνή. Χάμω κείτονταν νεκρά τα πυλιώτικα τσοπανόπουλα, ανάσκελα, καθώς τα κορμιά τους ήταν ζεστά ακόμα. [...] Σκύβω και τα χαϊδεύω λέγοντας συγχρόνως επικήδειες ευχές. Καθώς σηκώνομαι, αντικρίζω λίγο πιο πέρα τον Στέφα να στέκεται με τ' όπλο στο χέρι, πάνω απ' το νεκρό παιδί του. O Στέφας, μόλις φτάνω κοντά του, με σπαραγμό ψυχής μου λέει: "Παπα-Χρυσόστομε, από βόλια γερμανικά σκοτώθηκε ο γιος μου και τ' άλλα μας παιδιά ή από δικά μας βόλια;". "Στέφα", του απαντώ, "για την πατρίδα, για την πατρίδα έγιναν όλα αυτά"». (Ορέστης, Απογευματινή, 26.2.1958).

Το μεταπολεμικό ευχαριστώ της πατρίδας στον Στέφανο Μαλιάτση, ήταν να βαλθούν τα σαΐνια της εθνικοφροσύνης να αποδείξουν ότι ο απλός τσοπάνος ήταν κομμουνιστής. Ο άνθρωπος δεν είχε ιδέα από πολιτική.

Τελικά ένας θρασύτατος αξιωματικός της Αστυνομίας τον μέμφθηκε αποπάνω για τις πολλαπλές ταλαιπωρίες που τον υπέβαλαν: «Ποιος σου είπε, ρε, να πολεμήσεις τους Γερμανούς;».

Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το πρώτο ντοκιμαντέρ για την ηρωίνη γυρίστηκε σε αστυνομικό τμήμα

Αρχαιολογία & Ιστορία / Το πρώτο ντοκιμαντέρ για την ηρωίνη γυρίστηκε σε αστυνομικό τμήμα

Ο αστυνομικός ρεπόρτερ της εφημερίδας «Ακρόπολις» αφηγείται σε φύλλο του Γεννάρη του 1931 όσα συνέβησαν σε παράρτημα ασφαλείας της Αθήνας και κατέγραψε η κάμερα του σκηνοθέτη Δημήτρη Γαζιάδη.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
To ξενοδοχείο InterContinental στην Καμπούλ είναι ένα μέρος που τα έχει δει όλα

Αρχαιολογία & Ιστορία / To ξενοδοχείο InterContinental στην Καμπούλ είναι ένα μέρος που τα έχει δει όλα

Από την εποχή που η πρωτεύουσα του Αφγανιστάν ήταν το σταυροδρόμι των χίπις μέχρι τους Ταλιμπάν, το θρυλικό InterContinental της Καμπούλ καταφέρνει, με κάποιον αξιοθαύμαστο τρόπο, να παραμείνει ανοιχτό μέχρι σήμερα.
THE LIFO TEAM
Ο σκανδαλώδης, πολυτελής και θαυμαστός κόσμος της Μαρίας Αντουανέτας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ο σκανδαλώδης, πολυτελής και θαυμαστός κόσμος της Μαρίας Αντουανέτας

Είδωλο της ποπ κουλτούρας, fashion icon, influencer προτού καν εφευρεθεί ο όρος, εξακολουθεί να επηρεάζει τη μόδα με την απαράμιλλη γοητεία της. Μια έκθεση στο μουσείο V&A, η πρώτη για τη Γαλλίδα βασίλισσα στο Ηνωμένο Βασίλειο, μας το υπενθυμίζει.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ζαφείρης Γκούσιος: Ο κοινωνικός ονειροπόλος που πυροβόλησε τον πρώτο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τι σκεφτόταν ο άνθρωπος που πυροβόλησε τον πρώτο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας;

Ο Ζαφείρης Γκούσιος, που αυτοχαρακτηριζόταν «κοινωνικός ονειροπόλος», το 1927 αποπειράται να δολοφονήσει τον Παύλο Κουντουριώτη. Το πώς και το γιατί μέσα από τον Τύπο της εποχής.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Μετέφρασε το Συμπόσιο του Πλάτωνα. Τον κατηγόρησαν και τον κυνήγησαν ανελέητα. Αυτοκτόνησε

Ιστορία / Μετέφρασε το Συμπόσιο του Πλάτωνα. Τον κυνήγησαν ανελέητα. Αυτοκτόνησε

Αυτή είναι η ιστορία του Ιωάννη Συκουτρή, ενός μεγάλου πνευματικού Έλληνα που κατηγορήθηκε ως άθεος για τη μετάφραση του «Συμποσίου» του Πλάτωνα εξ αιτίας της αναφοράς του στις «γενετήσιες σχέσεις στην αρχαία Ελλάδα».
ΣΠΥΡΟΣ ΣΤΑΒΕΡΗΣ
Ο άλυτος γρίφος της Ιερουσαλήμ

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ο άλυτος γρίφος της Ιερουσαλήμ

Η απροσδόκητη κατάκτησή της από τους Ισραηλινούς στον πόλεμο των έξι ημερών. Ο Νταγιάν, ο Σαρόν και ο Χουσέιν της Ιορδανίας. Η Ιντιφάντα, ο PLO και η συντριβή τους. Το Τείχος, το Ορος του Ναού και οι υπόγειες σήραγγες. Μια συναρπαστική σύνοψη της ιστορίας μιας εκρηκτικής πόλης από τον Σάιμον Σίμπαγκ Μοντεφιόρε.
Ρήνεια: Το νησί των νεκρών απέναντι από τη Δήλο

Ιστορία μιας πόλης / Ρήνεια, η άλλη Δήλος

Ένα νησί που δεν προοριζόταν για ζωή αλλά για θάνατο. Απέναντι από τη λαμπρή Δήλο, η Ρήνεια κουβαλά τα πιο σιωπηλά –και ίσως πιο ανθρώπινα– μυστικά του Αιγαίου. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την αρχαιολόγο Ζώζη Παπαδοπούλου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Δήλος: H καρδιά των Κυκλάδων

Ιστορία μιας πόλης / Δήλος: H καρδιά των Κυκλάδων

Στη μέση των Κυκλάδων, σ’ ένα νησί χωρίς μόνιμους κατοίκους, η γη κρύβει ακόμη φωνές. Αν ξέρεις πού να κοιτάξεις, η Δήλος αρχίζει να σου μιλά για θεούς που λατρεύτηκαν, εμπορικές αυτοκρατορίες που γεννήθηκαν, λαούς που ήρθαν και έφυγαν, και τελετές που παραμένουν μυστήριο. Το νησί αυτό υπήρξε κάποτε το κέντρο του κόσμου – και ακόμη κρατά μυστικά. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την αρχαιολόγο Ζώζη Παπαδοπούλου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Εν μέσω των γυναικών της αμαρτίας. Μια επίσκεψη στα Βούρλα τον Φλεβάρη του 1936

Αρχαιολογία & Ιστορία / Εν μέσω των γυναικών της αμαρτίας. Μια επίσκεψη στα Βούρλα τον Φλεβάρη του 1936

Η συγγραφέας, δημοσιογράφος και φεμινίστρια Λιλίκα Νάκου επισκέφθηκε το –υπό κρατική διαχείριση– πορνείο των Βούρλων τον Φλεβάρη του 1936, συνομίλησε με τις «γυναίκες της αμαρτίας» και μετέφερε τις εντυπώσεις της.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Μέλι, Ρόδια, Aμβροσία: Τι έτρωγαν τελικά στον Όλυμπο οι Θεοί;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μέλι, Ρόδια, Aμβροσία: Τι έτρωγαν τελικά στον Όλυμπο οι Θεοί;

Τόσο οι γραπτές πηγές όσο και η εικονογραφία της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας αποκαλύπτουν ότι οι θεοί και οι ήρωες ήταν μάλλον εκλεκτικότεροι των θνητών ως προς τη διατροφή τους. Και τα φαγητά τους έκρυβαν κίνητρα πέρα από την πείνα...
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ματίας Ρουστ: Μια ατέλειωτη ιστορία των ’80s

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ματίας Ρουστ: Μια ατέλειωτη ιστορία των ’80s

Το βράδυ της 28ης Μαΐου 1987 ο 18χρονος Γερμανός προσγειώνεται με ένα Cessna στην Κόκκινη Πλατεία για να αποδείξει ότι «αν κάποιος σαν εμένα μπορεί να περάσει σώος και αβλαβής στην άλλη πλευρά, τότε δεν υπάρχει τόσο μεγάλος κίνδυνος, και ίσως να μπορούμε να τα βρούμε όλοι μεταξύ μας».
ΜΑΚΗΣ ΜΑΛΑΦΕΚΑΣ
Η Μεγαλόχαρη ως αστυνομικό λαγωνικό 

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τα «αντιλωποδυτικά θαύματα» της Παναγίας

Μια δημοσιογραφική έρευνα που έκανε το 1933 ο αστυνομικός ρεπόρτερ Ευστάθιος Θωμόπουλος κατέγραψε τους άθλους της Παναγίας· από την Κρήτη μέχρι τη Ροδόπη, οι πιστοί «έβλεπαν» τη δράση της, ένιωθαν ευγνώμονες και τη μαρτυρούσαν.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ