Ο εθνικός μας Εύελπις Facebook Twitter
Ο θρύλος του Νικηφόρου στα βουνά αντηχούσε τονωτικά στην κατεχόμενη Αθήνα. Μοιραία προκάλεσε τον φθόνο εχθρών και φίλων.

Ο εθνικός μας Εύελπις

0

Στη διάρκεια της Κατοχής στα βουνά της Ρούμελης εμφανίστηκε το εγγόνι του Καραϊσκάκη.

Ήταν ο χαρισματικός νεαρός αξιωματικός Δημήτρης Δημητρίου, το μεγάλο αστέρι της Σχολής Ευελπίδων, από την Αγόριανη (Επτάλοφος) Παρνασσίδας.

Μόλις ξέσπασε ο πόλεμος, αν και δεν είχαν περατωθεί τα μαθήματα της Σχολής, ονομάστηκε εσπευσμένα ανθυπίλαρχος και στάλθηκε στο ελληνογερμανικό μέτωπο.

Στο πεδίο της μάχης αναδείχθηκε σε φοβερό πολεμιστή.


Αγωνίστηκε ως την ύστατη στιγμή εναντίον των Γερμανών και προτάθηκε για μετάλλιο Ανδρείας.

Έστω και αργά, στη δεκαετία του '80, η πολιτεία αναγνώρισε την εθνική προσφορά του και του απένειμε κάποιους απ' τους στρατιωτικούς βαθμούς που του είχε στερήσει.

Στην Κατοχή, με το όνομα Νικηφόρος, ήταν ανάμεσα στους πρώτους είκοσι αντάρτες που βγήκαν με τον ΕΛΑΣ στο βουνό. Επίσης ήταν ο πρώτος μόνιμος αξιωματικός του αντάρτικου.

Στον Γοργοπόταμο ηγήθηκε της «χρυσής εφεδρείας», που είχε προνοήσει ο Άρης, στη θυελλώδη αντεπίθεση που είχε τον καθοριστικό ρόλο στην ελληνική νίκη.

Ο εθνικός μας Εύελπις Facebook Twitter
Ομάδα από Ευέλπιδες, «Ενθύμιον ασκήσεως της 22ας Μαΐου 1939». Κάτω δεξιά ο Δ. Δημητρίου.

Οι άντρες του Τάγματος και μετά του Συντάγματος που διοικούσε τον λάτρευαν. Πέφταν ασυγκράτητοι στη μάχη σαν τον νεαρό αρχηγό τους και αυτοονομάζονταν περήφανα «Νικηφοραίοι».

Όπως έλεγε με θαυμασμό ο συνταγματάρχης του Ιππικού Ι. Παπαθανασίου: «Εκεί που τον έβλεπες, να παίζει σαν παιδί μπουνιές με τον Διαμαντή, εκεί φρόντιζε τους άντρες του με άφθαστη πατρική στοργή».

Πήρε μέρος σε δεκάδες μάχες στη Ρούμελη.

Κι έκανε κάτι μοναδικό. Με προσωπική άδεια και παρότρυνση του Άρη σχεδίασε μια θαυμαστή καταδρομή.

Με είκοσι πέντε επιλεγμένους άντρες, κατέβηκε νύχτα από τον Παρνασσό, στην κατεχόμενη Λιβαδειά, άνοιξε τις φυλακές κι ελευθέρωσε πάνω από ογδόντα κρατούμενους.

Μεταξύ αυτών και ο πατέρας του, ο αγαπητός δάσκαλος της Αγόριανης, μπάρμπα-Νίκος Δημητρίου.

Ο εθνικός μας Εύελπις Facebook Twitter
Ανθυπίλαρχος Δημήτρης Δημητρίου, Μάρτιος 1941 - Θεσσαλία, λίγο πριν μεταβεί στο μέτωπο Δοϊράνης.

Ο θρύλος του Νικηφόρου στα βουνά αντηχούσε τονωτικά στην κατεχόμενη Αθήνα. Μοιραία προκάλεσε τον φθόνο εχθρών και φίλων.

Μετά το αντάρτικο κυνηγήθηκε.


Αντί των τιμών που του έπρεπαν, καταδικάστηκε σε θάνατο από ελληνικό στρατοδικείο, για την εκτέλεση στο βουνό ενός φαρμακοποιού, συνεργάτη των κατακτητών.

Ευτυχώς παρενέβη η Αγγλική Πρεσβεία.


Δεν είχαν ξεχάσει τη συμβολή του στον Γοργοπόταμο που ήταν και δικό τους σαμποτάζ.

Έμεινε αρκετά χρόνια στη φυλακή και δεν έλαβε μέρος στον Εμφύλιο που μάτωσε τη χώρα. Όταν αφέθηκε ελεύθερος, το 1952, έγραψε ένα μικρό βιβλιαράκι, που εξιστορούσε το χρονικό του Γοργοπόταμου.

Τότε κλήθηκε στα γραφεία της ΕΔΑ.


Αντιμετώπισε την οργή των κομματικών επειδή ανέφερε το όνομα του Άρη Βελουχιώτη.

Ακόμα και η θέση, της πιο ανοιχτόμυαλης ΕΔΑ, ήταν αμείλικτη: «Κακή τη τύχη βρέθηκε, εκεί που βρέθηκε, αφήστε τον να ξεχαστεί. Μην το αναφέρεις ξανά».

Δεν τους έκανε το χατήρι.

Ο εθνικός μας Εύελπις Facebook Twitter
Μαυρολιθάρι, Μάιος 1943. Από αριστερά: 1) Νικ. Κολοβάτος 2)... 3) Διαμαντής (Γιάννης Αλεξάνδρου - Λιλαία/Κάτω Αγόριανη) 4) Θόδωρος Καμάρας, στέλεχος των πολιτικών οργανώσεων - ΕΑΜ (Λιλαία/Κάτω Αγόριανη) 5) Νικηφόρος (Δημήτρης Δημητρίου - Επτάλοφος/Άνω Αγόριανη) 6) Γιώργιος Παπανδρέου (Ιτέα) 7) Μάνθος Πατρινόπουλος (Ιτέα) 8)... 9) Σάρκος - Καλλιακούδας (Δεσφίνα). Κάτω από αριστερά, δεύτερος ο Δρόσος (Κώστας Πλατιάς - Πολύδροσος/Σουβάλα) και δεξιά ο Βαρδουσάκος (Κομνάς Ηρ. Κομνά - Επτάλοφος/Άνω Αγόριανη)


Στρώθηκε για χρόνια κι έγραψε το συγκλονιστικό τρίτομο «Αντάρτης στα βουνά της Ρούμελης» που σφράγισε την εποχή του και βέβαια ο Άρης είχε τη θέση που του αναλογούσε.

Έστω και αργά, στη δεκαετία του '80, η πολιτεία αναγνώρισε την εθνική προσφορά του και του απένειμε κάποιους απ' τους στρατιωτικούς βαθμούς που του είχε στερήσει.

Κατά τον στρατηγό Θρασύβουλο Τσακαλώτο, ο Νικηφόρος υπήρξε «Ο Εθνικός μας Εύελπις».

Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα Χριστούγεννα αλλιώς: Γιατί κάποτε στολίζαμε καραβάκια

Ιστορία μιας πόλης / Γιατί στολίζουμε καράβια τα Χριστούγεννα;

Ποια είναι η ιστορία του πρώτου χριστουγεννιάτικου δέντρου στην Ελλάδα και τι διαφορετικό έχει από το σημερινό στολισμένο έλατο; Τι ιστορίες έχουν να αφηγηθούν τα καραβάκια και οι ξύλινες εκκλησίες που στόλιζαν σε άλλα μέρη της χώρας; Η Μαίρη Βέργου, επιμελήτρια του Μουσείου Παιχνιδιών του Μουσείου Μπενάκη, απαντά.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
«Απιστεύτου θρασύτητος πράξις»: 8 κομμουνιστές αποδρούν από τις φυλακές Συγγρού το 1931

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Απιστεύτου θρασύτητος πράξις»: 8 κομμουνιστές αποδρούν από τις φυλακές Συγγρού το 1931

Η πρώτη μαζική απόδραση από ελληνικές φυλακές, με βάση τα ρεπορτάζ της εφημερίδας «Ακρόπολις», πήρε διαστάσεις πολιτικού και κατασκοπευτικού θρίλερ.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών: Ο νέος τόμος του «Κύκλου των Μουσείων»

Αρχαιολογία & Ιστορία / Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών: Ο νέος τόμος του «Κύκλου των Μουσείων»

Ένας τόμος που καταγράφει τη μακρά πορεία της Πάτρας από την προϊστορική εποχή έως τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, όπως εκτίθεται και στο αρχαιολογικό της μουσείο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κηφισός: Ο αθέατος άξονας της πόλης

Ιστορία μιας πόλης / Κηφισός: Ο αθέατος άξονας της πόλης

Όλοι μιλάμε για «το μποτιλιάρισμα στο ποτάμι», αλλά ελάχιστοι γνωρίζουμε τον πραγματικό ποταμό πίσω από τον σύγχρονο αυτοκινητόδρομο. Ο Κηφισός υπήρξε κάποτε ιερός, ζωτικής σημασίας για την αγροτική παραγωγή και τον σχηματισμό των πρώτων οικισμών της Αττικής. Σήμερα ρέει σχεδόν αόρατος, εγκιβωτισμένος και καλυμμένος, μα συνεχίζει να καθορίζει την πόλη - από το περιβάλλον μέχρι την καθημερινότητά μας.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Εργοστάσιο ναρκωτικών ανακαλύφθηκε στη (μεσοπολεμική) Θεσσαλονίκη

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Πράκτορες, ονόματα κυριών, ποσότητες κοκαΐνης»: Λαθρεμπόριο ναρκωτικών στον Μεσοπόλεμο

Ρεπορτάζ της «Ακροπόλεως» το καλοκαίρι του 1933 αποκαλύπτει πώς διακινούνταν τα ναρκωτικά στη Μακεδονία και πώς τα κυνηγούσε η Υπηρεσία Δίωξης.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Σέμνη Καρούζου: «Πιστεύω στον ευγενισμό των αρχαίων»

Αρχαιολογία & Ιστορία / Η Σέμνη Καρούζου, κορυφαία Ελληνίδα αρχαιολόγος, μιλά στον Στάθη Τσαγκαρουσιάνο

Σαν σήμερα πέθανε η σπουδαία αρχαιολόγος, σύζυγος του Χρήστου Καρούζου. Μαζί θεμελίωσαν το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Η συνέντευξη, που δόθηκε στο σπίτι της στην οδό Δεινοκράτους στις 4 Ιανουαρίου 1987, ψηφιοποιείται για πρώτη φορά.
ΣΤΑΘΗΣ ΤΣΑΓΚΑΡΟΥΣΙΑΝΟΣ
Επίσκεψη στη Μπάρα, την αμαρτωλή γειτονιά της Θεσσαλονίκης

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Με τη σειρά, βρε παιδιά... κάντε υπομονή»: Στο Βαρδάρι του 1930

Τη δεκαετία του 1930 ο καλλιτέχνης και δημοσιογράφος Κωστής Μπέζος και ο ρεπόρτερ Αριστείδης Αγγελόπουλος επισκέφθηκαν τον Βαρδάρη στη συμπρωτεύουσα με διαφορά τριών χρόνων και κατέγραψαν τις εντυπώσεις τους. Στην περιοχή όπου «βρισκόταν κάθε καρυδιάς καρύδι».
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Οι Αθηναίοι και η εμμονή με το πώς θα τους θυμούνται

Ιστορία μιας πόλης / «Έτσι θέλω να σε θυμάμαι»: Η ταφική τέχνη στην αρχαία Αθήνα

Η αρχαιολόγος Κάτια Μαργαρίτη εξηγεί πώς δηλώνεται η θλίψη και το πένθος στα επιτύμβια ανάγλυφα και τι είδους αγάλματα χρησιμοποιούσαν οι Αθηναίοι για τη σήμανση των τάφων.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μια επίσκεψη στο Άσυλο Ανιάτων το 1932

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Άνθρωπος ή τέρας; Άγνωστον»: Επίσκεψη στο Άσυλο Ανιάτων το 1932

Ο ρεπόρτερ της εφημερίδας «Ακρόπολις», κατόπιν έκκλησης των υπευθύνων του ασύλου, επισκέπτεται τα διαμερίσματα της «στεγασμένης αυτής αθηναϊκής κολάσεως» στην Κυψέλη και περιγράφει όσα είδε με λέξεις που σήμερα ξενίζουν. 
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Κάτια Σπορν: Η αρχαιολόγος που διευθύνει το Γερμανικό Ινστιτούτο της Αθήνας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Κάτια Σπορν: Η αρχαιολόγος που διευθύνει το Γερμανικό Ινστιτούτο της Αθήνας

Η πρώτη γυναίκα αρχαιολόγος που διευθύνει το Γερμανικό Ινστιτούτο της Αθήνας μιλάει στη LiFO για τη δραστηριότητα του ινστιτούτου και τη σύνδεσή της με την Ελλάδα. Πάντα ως φιλέλληνας και «ορκισμένη» Αθηναία.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ηριδανός: Ο αόρατος ποταμός της Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Ηριδανός: Ο αόρατος ποταμός της Αθήνας

Ένα ποτάμι που άλλοτε διέσχιζε την καρδιά της αρχαίας πόλης, σήμερα όμως περνάμε από πάνω του, αγνοώντας οι περισσότεροι την ύπαρξή του. Ο Ηριδανός, ένα από τα πιο αινιγματικά κομμάτια του φυσικού τοπίου της Αθήνας, αποκαλύπτει την ιστορία του μέσα από αρχαιολογικά ευρήματα, μύθους και τις υπόγειες διαδρομές του.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Χαλκίδα. Ένα μικρό κέντρο του κόσμου την Εποχή του Σιδήρου

Ιστορία μιας πόλης / Χαλκίδα. Ένα μικρό κέντρο του κόσμου την Εποχή του Σιδήρου

Στην Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου, η Χαλκίδα και τα γειτονικά της κέντρα –το Λευκαντί, η Ερέτρια, η Αμάρυνθος– σχημάτισαν ένα ζωντανό δίκτυο ανταλλαγών γύρω από τον Ευβοϊκό Κόλπο. Ο στενός Εύριπος δεν χώριζε αλλά ένωνε κοινότητες που μοιράζονταν τεχνογνωσία, εμπορική δραστηριότητα και κοινωνικές δομές που θα καθόριζαν τον ελληνικό κόσμο των αρχών της πρώιμης αρχαιότητας.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Δαφνί: «To βασίλειο της αναποδογυρισμένης λογικής»

Αρχαιολογία & Ιστορία / Δαφνί: «To βασίλειο της αναποδογυρισμένης λογικής»

«Ένα φρενοκομείον είναι σαν την άλλη κοινωνία. Με τη διαφορά ότι είναι από την ανάποδη!» Ένα ρεπορτάζ της εφημερίδας «Πατρίς» αποκαλύπτει τις εφιαλτικές συνθήκες που επικρατούσαν στο Δημόσιο Ψυχιατρείο τη δεκαετία του 1920.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Ασκληπιείο της Κω: Πώς ανακαλύφθηκε ένα από τα σπουδαιότερα ιερά του ελληνιστικού κόσμου

Ιστορία μιας πόλης / Ασκληπιείο της Κω: Πώς ανακαλύφθηκε το σπουδαίο ιερό του ελληνιστικού κόσμου

Ανάμεσα στα μεγάλα ιερά της δωρικής εξάπολης, το Ασκληπιείο της Κω ξεχωρίζει όχι μόνο για τη λαμπρότητά του αλλά και για την περιπετειώδη ιστορία της ανακάλυψής του.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Διεθνείς σπείρες διακίνησης Ελλήνων λαθρομεταναστών στον Μεσοπόλεμο

Αρχαιολογία & Ιστορία / Στον Μεσοπόλεμο οι Έλληνες ήταν οι λαθρομετανάστες της εποχής

Το 1930 υπήρχαν στην Αθήνα περισσότερες από πενήντα «μεταναστευτικαί σπείραι», «λαθροπράκτορες» που εκμεταλλεύονταν το όνειρο για μια καλύτερη ζωή στις ΗΠΑ. Ο ημερήσιος αθηναϊκός Τύπος κατέγραψε τη δράση τους.  
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ