Ο εθνικός μας Εύελπις Facebook Twitter
Ο θρύλος του Νικηφόρου στα βουνά αντηχούσε τονωτικά στην κατεχόμενη Αθήνα. Μοιραία προκάλεσε τον φθόνο εχθρών και φίλων.

Ο εθνικός μας Εύελπις

0

Στη διάρκεια της Κατοχής στα βουνά της Ρούμελης εμφανίστηκε το εγγόνι του Καραϊσκάκη.

Ήταν ο χαρισματικός νεαρός αξιωματικός Δημήτρης Δημητρίου, το μεγάλο αστέρι της Σχολής Ευελπίδων, από την Αγόριανη (Επτάλοφος) Παρνασσίδας.

Μόλις ξέσπασε ο πόλεμος, αν και δεν είχαν περατωθεί τα μαθήματα της Σχολής, ονομάστηκε εσπευσμένα ανθυπίλαρχος και στάλθηκε στο ελληνογερμανικό μέτωπο.

Στο πεδίο της μάχης αναδείχθηκε σε φοβερό πολεμιστή.


Αγωνίστηκε ως την ύστατη στιγμή εναντίον των Γερμανών και προτάθηκε για μετάλλιο Ανδρείας.

Έστω και αργά, στη δεκαετία του '80, η πολιτεία αναγνώρισε την εθνική προσφορά του και του απένειμε κάποιους απ' τους στρατιωτικούς βαθμούς που του είχε στερήσει.

Στην Κατοχή, με το όνομα Νικηφόρος, ήταν ανάμεσα στους πρώτους είκοσι αντάρτες που βγήκαν με τον ΕΛΑΣ στο βουνό. Επίσης ήταν ο πρώτος μόνιμος αξιωματικός του αντάρτικου.

Στον Γοργοπόταμο ηγήθηκε της «χρυσής εφεδρείας», που είχε προνοήσει ο Άρης, στη θυελλώδη αντεπίθεση που είχε τον καθοριστικό ρόλο στην ελληνική νίκη.

Ο εθνικός μας Εύελπις Facebook Twitter
Ομάδα από Ευέλπιδες, «Ενθύμιον ασκήσεως της 22ας Μαΐου 1939». Κάτω δεξιά ο Δ. Δημητρίου.

Οι άντρες του Τάγματος και μετά του Συντάγματος που διοικούσε τον λάτρευαν. Πέφταν ασυγκράτητοι στη μάχη σαν τον νεαρό αρχηγό τους και αυτοονομάζονταν περήφανα «Νικηφοραίοι».

Όπως έλεγε με θαυμασμό ο συνταγματάρχης του Ιππικού Ι. Παπαθανασίου: «Εκεί που τον έβλεπες, να παίζει σαν παιδί μπουνιές με τον Διαμαντή, εκεί φρόντιζε τους άντρες του με άφθαστη πατρική στοργή».

Πήρε μέρος σε δεκάδες μάχες στη Ρούμελη.

Κι έκανε κάτι μοναδικό. Με προσωπική άδεια και παρότρυνση του Άρη σχεδίασε μια θαυμαστή καταδρομή.

Με είκοσι πέντε επιλεγμένους άντρες, κατέβηκε νύχτα από τον Παρνασσό, στην κατεχόμενη Λιβαδειά, άνοιξε τις φυλακές κι ελευθέρωσε πάνω από ογδόντα κρατούμενους.

Μεταξύ αυτών και ο πατέρας του, ο αγαπητός δάσκαλος της Αγόριανης, μπάρμπα-Νίκος Δημητρίου.

Ο εθνικός μας Εύελπις Facebook Twitter
Ανθυπίλαρχος Δημήτρης Δημητρίου, Μάρτιος 1941 - Θεσσαλία, λίγο πριν μεταβεί στο μέτωπο Δοϊράνης.

Ο θρύλος του Νικηφόρου στα βουνά αντηχούσε τονωτικά στην κατεχόμενη Αθήνα. Μοιραία προκάλεσε τον φθόνο εχθρών και φίλων.

Μετά το αντάρτικο κυνηγήθηκε.


Αντί των τιμών που του έπρεπαν, καταδικάστηκε σε θάνατο από ελληνικό στρατοδικείο, για την εκτέλεση στο βουνό ενός φαρμακοποιού, συνεργάτη των κατακτητών.

Ευτυχώς παρενέβη η Αγγλική Πρεσβεία.


Δεν είχαν ξεχάσει τη συμβολή του στον Γοργοπόταμο που ήταν και δικό τους σαμποτάζ.

Έμεινε αρκετά χρόνια στη φυλακή και δεν έλαβε μέρος στον Εμφύλιο που μάτωσε τη χώρα. Όταν αφέθηκε ελεύθερος, το 1952, έγραψε ένα μικρό βιβλιαράκι, που εξιστορούσε το χρονικό του Γοργοπόταμου.

Τότε κλήθηκε στα γραφεία της ΕΔΑ.


Αντιμετώπισε την οργή των κομματικών επειδή ανέφερε το όνομα του Άρη Βελουχιώτη.

Ακόμα και η θέση, της πιο ανοιχτόμυαλης ΕΔΑ, ήταν αμείλικτη: «Κακή τη τύχη βρέθηκε, εκεί που βρέθηκε, αφήστε τον να ξεχαστεί. Μην το αναφέρεις ξανά».

Δεν τους έκανε το χατήρι.

Ο εθνικός μας Εύελπις Facebook Twitter
Μαυρολιθάρι, Μάιος 1943. Από αριστερά: 1) Νικ. Κολοβάτος 2)... 3) Διαμαντής (Γιάννης Αλεξάνδρου - Λιλαία/Κάτω Αγόριανη) 4) Θόδωρος Καμάρας, στέλεχος των πολιτικών οργανώσεων - ΕΑΜ (Λιλαία/Κάτω Αγόριανη) 5) Νικηφόρος (Δημήτρης Δημητρίου - Επτάλοφος/Άνω Αγόριανη) 6) Γιώργιος Παπανδρέου (Ιτέα) 7) Μάνθος Πατρινόπουλος (Ιτέα) 8)... 9) Σάρκος - Καλλιακούδας (Δεσφίνα). Κάτω από αριστερά, δεύτερος ο Δρόσος (Κώστας Πλατιάς - Πολύδροσος/Σουβάλα) και δεξιά ο Βαρδουσάκος (Κομνάς Ηρ. Κομνά - Επτάλοφος/Άνω Αγόριανη)


Στρώθηκε για χρόνια κι έγραψε το συγκλονιστικό τρίτομο «Αντάρτης στα βουνά της Ρούμελης» που σφράγισε την εποχή του και βέβαια ο Άρης είχε τη θέση που του αναλογούσε.

Έστω και αργά, στη δεκαετία του '80, η πολιτεία αναγνώρισε την εθνική προσφορά του και του απένειμε κάποιους απ' τους στρατιωτικούς βαθμούς που του είχε στερήσει.

Κατά τον στρατηγό Θρασύβουλο Τσακαλώτο, ο Νικηφόρος υπήρξε «Ο Εθνικός μας Εύελπις».

Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Λέλα Καραγιάννη: Η συγκλονιστική ιστορία της ηρωίδας - κατασκόπου της Εθνικής Αντίστασης

Ιστορία μιας πόλης / Λέλα Καραγιάννη: Η ηρωίδα-κατάσκοπος της Εθνικής Αντίστασης

Δρόμοι πήραν το όνομά της, προτομή της στέκεται στα Εξάρχεια, μετά θάνατον βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών, ντοκιμαντέρ περιστρέφονται γύρω από τη ζωή της. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον σκηνοθέτη Βασίλη Λουλέ για τη Λέλα Καραγιάννη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ενοίκια στα ύψη, gentrification και ηχορύπανση: Η Ρώμη του Νέρωνα είχε όλα τα προβλήματα των σημερινών μητροπόλεων

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ενοίκια στα ύψη, gentrification και ηχορύπανση: Η Ρώμη του Νέρωνα είχε όλα τα προβλήματα των σημερινών μητροπόλεων

Παρότι η απόσταση που μας χωρίζει από την κλασική Ρώμη είναι τεράστια, τα αστικά προβλήματα που αντιμετώπισε μοιάζουν να επαναλαμβάνονται ανά τους αιώνες.
THE LIFO TEAM
Πεθαίνοντας στη Μυκηναϊκή Αττική: Το νεκροταφείο στο Κολικρέπι Σπάτων

Ιστορία μιας πόλης / Πεθαίνοντας στη Μυκηναϊκή Αττική: To νεκροταφείο στο Κολικρέπι Σπάτων

Πώς πέθαιναν οι άνθρωποι στη Μυκηναϊκή Αττική; Τι τιμές τους επεφύλασσαν οι συνάνθρωποί τους; Και τι συμπεράσματα προκύπτουν από τα ταφικά έθιμα στα περίχωρα της Αθήνας κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την Νίκη Παπακωνσταντίνου για το προϊστορικό νεκροταφείο στο Κολικρέπι Αττικής.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ο βράχος, η θάλασσα και το τελεφερίκ στη Μονεμβασιά

Guest Editors / Ο βράχος, η θάλασσα και το τελεφερίκ στη Μονεμβασιά

Το σχέδιο για την εγκαθίδρυση τελεφερίκ εκπλήσσει καθώς φανερώνει μια μεταστροφή του υπουργείου Πολιτισμού από πολιτικές ήπιας παρέμβασης και χαμηλού φωτισμού τις οποίες ακολούθησε για δεκαετίες. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επέμβαση που έχει γίνει στον βράχο εδώ και πάνω από δύο αιώνες και ίσως τη μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ μετά την ανοικοδόμηση των τειχών.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΟΤΣΩΝΑΣ
Τι σήμαινε να είσαι ασθενής στο Αιγινήτειο στις αρχές του 20ου αιώνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι σήμαινε να είσαι ασθενής στο Αιγινήτειο στις αρχές του 20ού αιώνα;

Χάρη σε ένα κληροδότημα, ιδρύεται στις αρχές του 20ου αιώνα επί της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας ένα νοσοκομείο το οποίο στεγάζει την έδρα της Νευροψυχιατρικής του ΕΚΠΑ. Ένα νοσοκομείο του οποίου η σχέση με το Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και με τις κοινωνικές μεταβολές στην πόλη και στη χώρα είναι άρρηκτες. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά για την ιστορία του Αιγινητείου με την ιστορικό Δέσπω Κριτσωτάκη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Αθηναϊκή οπερέτα: Ευρωπαϊκός αέρας και η μοντέρνα ζωή των αστών του Mεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / Αθηναϊκή οπερέτα: Ευρωπαϊκός αέρας στη ζωή των αστών του Mεσοπολέμου

Η οπερέτα στην Αθήνα ανθίζει και εξελίσσεται εν μέσω μεγάλων ιστορικών γεγονότων: Βαλκανικοί πόλεμοι, εθνικός διχασμός και αργότερα η Μικρασιατική Καταστροφή. Ήταν η οπερέτα μια διέξοδος για τους Αθηναίους της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Αλέξανδρο Ευκλείδη για την ιστορία και τους μεγάλους σταθμούς της αθηναϊκής οπερέτας.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος και η έρευνα του για τους κατοίκους της Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος της Αθήνας

Πρωτοπορία, όραμα, κοσμοπολιτισμός: Τα υλικά με τα οποία ήταν φτιαγμένος ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Μαριάννα Χαριτωνίδου για την δράση, την έρευνά του για τους κατοίκους της Αθήνας, την παρακαταθήκη του στην πόλη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ρεπορτάζ / Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ποιος είναι ο διαβόητος Βρετανός λαθρέμπορος από την εταιρεία του οποίου ανακτήθηκαν πρόσφατα εκατοντάδες αρχαιότητες μετά από μακροχρόνια διεκδίκηση από το ελληνικό Δημόσιο;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Σχέδια για τις Απόκριες του 1933 και τα έθιμα της Παλιάς Αθήνας

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Οι παληές αθηναϊκές Απόκρηες»: Πώς γιορτάζονταν πριν έναν αιώνα;

Μια σειρά από σχέδια που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Παναθήναια» σχετικά με τις Απόκριες και άρθρα από το περιοδικό «Μπουκέτο» για τα αποκριάτικα έθιμα της παλιάς Αθήνας.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Πού μπορούμε να δούμε το Ανάκτορο των Γιγάντων σε μια βόλτα μας στο κέντρο της πόλης και τι συμβολίζουν τα γλυπτά που υπάρχουν στο πρόπυλο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον αρχαιολόγο Γιάννη Θεοχάρη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ιστορία μιας πόλης / ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ποια ήταν η ολιγομελής ομάδα ΠΕΑΝ που έμεινε στην ιστορία για τις ριψοκίνδυνες δράσεις της ενάντια στους Ναζί; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου για την Πανελλήνιο Ένωση Αγωνιζομένων Νέων.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Ιστορία μιας πόλης / Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Στις 2 Αυγούστου του 338 π.Χ. ο Φίλιππος Β’ οδηγεί τους Μακεδόνες σε μία μάχη η έκβαση της οποίας θα αλλάξει τον κόσμο. Τι σήμανε για τη Μακεδονία, την Αθήνα και τον ελλαδικό χώρο η Μάχη της Χαιρώνειας; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Παναγιώτη Ιωσήφ, συνεπιμελητή της έκθεσης που έχει ως θέμα την ιστορική μάχη και τρέχει αυτό το διάστημα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια (πριν έναν αιώνα)

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, πριν από έναν αιώνα

Η LiFO, σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, θα παρουσιάσει μια σειρά από ανέκδοτα και σπάνια ντοκουμέντα για διάφορα θέματα από τη λαμπρή, ή και όχι τόσο, ιστορία του τόπου μας. Ξεκινάμε με τον ιστορικό σταθμό του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, που δεν ήταν πάντοτε υπόγειος.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ιστορία μιας πόλης / Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ποιοι κάνουν χρήση ναρκωτικών στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα στην Ελλάδα και ποιο είναι το κοινωνικό αποτύπωμα των ναρκωτικών στην Αθήνα της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον ιστορικό και ερευνητή Κωστή Γκοτσίνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινή ζωή των ανθρώπων πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινότητα πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Μια νέα έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο αποκαλύπτει τη ζωή των Ρωμαίων που έζησαν μέσα στις τάξεις του στρατού της Αυτοκρατορίας και την υπηρέτησαν πιστά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Η Καλλιόπη Λημναίου-Παπακώστα, διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου-Ιδρύματος Αλεξανδρινού Πολιτισμού, που σκάβει στην Αλεξάνδρεια από το 1998 μιλά για τις ανασκαφές που πραγματοποιεί εκεί, τα μέχρι στιγμής ευρήματα, τον Μεγαλέξανδρο, τη σχέση του με την Αίγυπτο και το πολυσυζητημένο ντοκιμαντέρ του Netflix, στο οποίο συμμετείχε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ