Απόψε ξεκινά το «Happiness Machine» - μια καλλιτεχνική ουτοπία όπου η οικονομία λειτουργεί για το κοινό καλό

Απόψε ξεκινά το «Happiness Machine» - μια καλλιτεχνική ουτοπία όπου η οικονομία λειτουργεί για το κοινό καλό Facebook Twitter
Δεν έχουμε έλλειψη εναλλακτικών αλλά έλλειμμα δημοκρατίας. Μπορούμε να ψηφίζουμε πολιτικά κόμματα, όμως δεν μπορούμε να ψηφίζουμε άμεσα για θεμελιώδη ζητήματα οικονομικής πολιτικής. Φωτο: Lukas Beck
0

Η αυστριακή ορχήστρα Klangforum Wien κάνει κατάληψη για 24 ώρες στη Στέγη και παρουσιάζει το «Happiness Machine», τη «Μηχανή της Ευτυχίας», έναν μαραθώνιο μουσικής, συζητήσεων, προβολών και animation με sleep over. Η ορχήστρα θα παίζει ασταμάτητα.


Η εκδήλωση ξεκινάει νωρίς το βράδυ της Παρασκευής 1 Νοεμβρίου, στις 20:30, και τελειώνει την επόμενη μέρα, το Σάββατο 2 Νοεμβρίου, στις 10:30. Είναι ένα αρκετά ξεχωριστό πρότζεκτ που βασίζεται στην οικονομική θεωρία του Αυστριακού συγγραφέα και ερευνητή Christian Felber, οποίος προτείνει ένα νέο εναλλακτικό οικονομικό μοντέλο, πέρα από τον καπιταλισμό και τον σοσιαλισμό. Η «οικονομία για το κοινό καλό», όπως μου εξηγεί, βρίσκεται κάπου ανάμεσα στα δύο παλιότερα μοντέλα και έχει απώτερο σκοπό την ευημερία των πολιτών. Επίσης, δεν είναι τυχαίο που οι παράλληλες εκδηλώσεις του «Happiness Machine» έχουν να κάνουν με τις γυναίκες. Οι δέκα μικρού μήκους ταινίες που θα προβληθούν έχουν σκηνοθετηθεί από γυναίκες, ενώ τη μουσική τους έχουν επιμεληθεί γυναίκες συνθέτριες. «Τα πρώτα κράτη που ξεκίνησαν να εφαρμόζουν το συγκεκριμένο μοντέλο είχαν επικεφαλής της κυβέρνησής τους γυναίκες» μου εξηγεί.


Στις διαλέξεις του χορεύει, ενώ αναλύει την οικονομική του θεωρία. Του έχει κολλήσει το παρατσούκλι «ο χορευτής οικονομολόγος». Η πρώτη ερώτηση που του κάνω είναι πώς καταφέρνει να συνδυάζει αυτές τις δύο ιδιότητες.

Αν η δημοκρατία εξελιχθεί και αν οι συνελεύσεις των πολιτών αρχίσουν να αποκτούν εξουσία ώστε να αποφασίζουν άμεσα για την οικονομική πολιτική της χώρας τους χωρίς την επιρροή των πολιτικών κομμάτων, αυτό θα είναι ένα πραγματικό σημάδι ελπίδας για το μέλλον μας.


«Γενικά, πιστεύω στην ολιστικότητα. Κάθε πρωί χορεύω και αισθάνομαι τόσο χαρούμενος και υγιής, που τίποτα δεν μπορεί να χαλάσει την υπόλοιπη μέρα μου. Το μυαλό μου είναι πιο καθαρό και δημιουργικό και η σκέψη μου γίνεται πιο κοφτερή όσο περισσότερο χορεύω. Ο χορός από τη μια μού δίνει ενέργεια και από την άλλη με κάνει ευτυχισμένο κι αυτό επιβεβαιώνει ότι, για να είμαστε χαρούμενοι, δεν χρειάζεται να έχουμε λεφτά, εξουσία ή φήμη αλλά να ικανοποιούμε τις βασικές μας ανάγκες. Όταν χορεύω στις διαλέξεις ή μιλάω για τα συναισθήματα και το σώμα, αυτό που κάνω απλώς λειτουργεί και αρέσει στον κόσμο. Ο Άνταμ Σμιθ ήταν ο πρώτος φιλόσοφος που μίλησε για αξίες και συναισθήματα και διαφέρει από την τωρινή οικονομική επιστήμη με τα νούμερα και τα μαθηματικά.


Όσο πιο ολιστικά μιλάς για την οικονομία, τόσο περισσότερος κόσμος ενδιαφέρεται, άσχετος με την επιστήμη. Η ζωή ξεκινάει με την εγκυμοσύνη και τη γέννα. Μια ολιστική οικονομία που εμπεριέχει όλα αυτά, τη μητρότητα, το σώμα, τη φύση, τα οικοσυστήματα, τον χορό, είναι πιο ελκυστική στους ανθρώπους και την κατανοούν καλύτερα − μάλιστα οι γυναίκες πιο γρήγορα από τους άντρες. Με αυτόν τον τρόπο παύει να είναι ένα μαθηματικό μοντέλο που κανένας δεν καταλαβαίνει και δεν μπορεί να προβλέψει μια οικονομική κρίση. Το πιο όμορφο σχόλιο που έχω ακούσει σχετικά ήταν από έναν Αφρικανό που μου είπε ότι η "οικονομία για το κοινό καλό" μάς επιτρέπει να είμαστε όπως θέλαμε πάντα να είμαστε. Δηλαδή δεν χρειάζεται να συμπεριφερόμαστε διαφορετικά, να είμαστε άπληστοι, ανταγωνιστικοί, και όχι μόνο, σε επίπεδο οικονομίας, καθημερινότητας και προσωπικής ζωής. Μπορούμε να θεραπεύσουμε αυτή την παθογένεια και να κάνουμε τις επιχειρήσεις μας υγιείς.


Η οικονομία δεν είναι κάτι αφηρημένο και στενόχωρο. Είναι στο επίκεντρο της ζωής, των σχέσεων, της κοινότητας, της μητρότητας και της συνεργασίας, μια στροφή σε αυτό που έχει σημασία, στις βασικές μας ανάγκες. Αυτό είναι το μήνυμα της "οικονομίας για το κοινό καλό", γι' αυτό ο κόσμος θέλει να αντικαταστήσει το σημερινό καπιταλιστικό σύστημα με αυτήν».

— Πώς σκεφτήκατε την ιδέα ενός εναλλακτικού οικονομικού μοντέλου; Τι ακριβώς είναι η «οικονομία για το κοινό καλό»;

Ασχολούμαι με την Κοινωνία των Πολιτών όσον αφορά τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα και έχω προσέξει την αυξανόμενη δυσαρέσκεια του πλυθυσμού για το παρόν οικονομικό σύστημα και το υπάρχον σύστημα αξιών. Αυτές οι αξίες και οι στόχοι δεν συνάδουν ούτε συνδέονται με βασικές δημοκρατικές αξίες όπως η αξιοπρέπεια, η δικαιοσύνη και η αλληλεγγύη, αλλά ούτε και με τις προσωπικές μας σχέσεις. Και αυτό το γνωρίζουμε από την κοινωνική ψυχολογία και τη νευροεπιστήμη, την έρευνα για την ευτυχία. Αυτό που κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται καλά και χαρούμενοι είναι ο σεβασμός, η κατανόηση, η συνεργασία και η ευγένεια, το ακριβώς αντίθετο απ' αυτό που ορίζει ο Ηomo economicus και διδασκόμαστε στις οικονομικές πανεπιστημιακές σχολές.


Αυτές οι αντιφάσεις μού έδωσαν το έναυσμα ώστε να ασχοληθώ βαθύτερα με τη λειτουργία του τωρινού οικονομικού μας συστήματος και στη συνέχεια να ανακαλύψω ότι είχε συντελεστεί εν αγνοία μας μια αλλαγή στον τύπο της οικονομίας όπως τον ανέλυε ο Αριστοτέλης στην αρχαία Ελλάδα. Ο φιλόσοφος, λοιπόν, διαχωρίζει την οικονομία από τη χρηματιστική. Στη θεωρία του για την οικονομία τα χρήματα και το κεφάλαιο είναι απλώς τα μέσα που υπηρετούν το κοινό καλό και όταν αυτά γίνονται αυτοσκοπός τότε έχουμε το αντίστροφο της οικονομίας, που είναι η χρηματιστική. Πώς έγινε αυτή στροφή; Υπολογίζοντας την οικονομική επιτυχία με παραμέτρους όπως η επένδυση του χρηματοοικονομικού κέρδους και το ΑΕΠ. Επομένως, η πρότασή μας είναι να πάμε από την καπιταλιστική οικονομία της αγοράς στην αληθινή οικονομία, που είναι επίσης οικονομία αγοράς με νόμισμα, ιδιωτικές εταιρείες και ιδιωτική ιδιοκτησία, αλλά στόχος της είναι το κοινό καλό και οι πολίτες καθορίζουν τις προτεραιότητές τους και τις συνιστώσες της ευημερίας τους.

Απόψε ξεκινά το «Happiness Machine» - μια καλλιτεχνική ουτοπία όπου η οικονομία λειτουργεί για το κοινό καλό Facebook Twitter
Η αυστριακή ορχήστρα Klangforum Wien. Φωτο: Judith Schlosser


— Είναι, όμως, εφικτό κάτι τέτοιο;

Έχουν γίνει πολλές και διαφορετικές έρευνες σε αρκετές χώρες και υπάρχει ένα ξεκάθαρο αποτέλεσμα: ο κόσμος δεν θέλει τον καπιταλισμό, αλλά δεν έχει το δικαίωμα της επιλογής, επειδή κανείς στην πολιτική δεν ξεχωρίζει τον καπιταλισμό από την οικονομία, εφόσον στα πανεπιστήμια δεν διδάσκονται εναλλακτικά μοντέλα. Μια δημοσκόπηση που έγινε στη Γερμανία έδειξε ότι η πλειοψηφία είναι υπέρ της αλλαγής. Αποδεικνύεται ότι είναι ένα εφικτό μοντέλο, αν και κάπως δύσκολο στην πραγματοποίησή του. Τρεις κυβερνήσεις έχουν αρχίσει να το εφαρμόζουν ήδη, της Δανίας, της Σκωτίας και της Νέας Ζηλανδίας. Αυτές οι κυβερνήσεις έχουν γυναίκες επικεφαλής και μπορεί κάποιοι να το θεωρήσουν σύμπτωση αλλά είναι ίσως ένα ακόμα σημάδι ότι η χρηματιστική αφορά περισσότερο ένα πατριαρχικό μοντέλο αξιών.


— Τι συμβαίνει με τις πιο φτωχές χώρες, των οποίων οι οικονομίες δεν είναι τόσο δυνατές; Μπορεί να εφαρμοστεί και εκεί;

Ναι, έχουμε το παράδειγμα του Μπουτάν, μιας μικρής και φτωχής χώρα που έχει δημιουργήσει το πρώτο προϊόν για το κοινό καλό και λειτουργεί επειδή δεν μετράει πόσα λεφτά έχει ο λαός αλλά πόσο ευτυχισμένος είναι και αν οι βασικές του ανάγκες ικανοποιούνται. Το Μπουτάν αξιολογεί τις πολιτικές του αποφάσεις σύμφωνα με την επίδραση που θα έχουν σε επίπεδο εθνικής ευτυχίας. Είναι ένα όμορφο παράδειγμα μιας χώρας με τη δική της αίσθηση για την ευτυχία, που αποφασίζει βάσει των προτεραιοτήτων και των αξιών της και θα το πρότεινα σε κάθε περίπτωση. Όσο πιο καπιταλιστική ή σοσιαλιστική γίνεται μια χώρα, τόσο πιο δυστυχισμένοι και ανελεύθεροι αισθάνονται οι πολίτες της. Η αλλαγή πρέπει να γίνει στο μυαλό μας. Η ευτυχία και η ελευθερία στον καπιταλισμό είναι υποσχέσεις που προέρχονται από τις οικονομικές επιστήμες και ποτέ δεν αποδείχτηκαν.

Απόψε ξεκινά το «Happiness Machine» - μια καλλιτεχνική ουτοπία όπου η οικονομία λειτουργεί για το κοινό καλό Facebook Twitter
Φωτο: Samantha Moore


— Ποια θεωρείτε τη μεγαλύτερη κρίση των τελευταίων ετών;

Ίσως τη συστηματική οικολογική καταστροφή, που δεν έχει να κάνει μόνο με την κλιματική αλλαγή. Πιστεύω ότι, αν και δεν είναι η μόνη κρίση, είναι η σοβαρότερη και η πιο απειλητική. Κυρίως, είναι αποτέλεσμα του τρόπου που λειτουργεί η οικονομία. Διαβρώνει την αλληλεγγύη και τη δικαιοσύνη, έννοιες απολύτως αναγκαίες για την ανάπτυξη ειρηνικών, δημοκρατικών και ασφαλών κοινωνιών αλλά και για τη διασφάλιση της ποιότητας της ζωής. Η δεύτερη μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα αυτήν τη στιγμή θεωρώ ότι είναι το καπιταλιστικό σύστημα.


— Πώς οραματίζεστε το μέλλον;

Σκέφτομαι διάφορα σενάρια. Είναι πιθανό να πάμε από το κακό στο χειρότερο: η ανισότητα να διευρυνθεί, οι τεράστιες και ισχυρές διακρατικές εταιρείες να γίνουν πανίσχυρες και να μας ορίζουν περισσότερο απ' ό,τι σήμερα. Είναι πιθανό να χάσουμε τη δημοκρατία και τα βασικά μας δικαιώματα. Επίσης, η ζημιά που κάνουμε στο περιβάλλον να γίνει ακόμα πιο σοβαρή, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων. Το θετικό σενάριο είναι ότι μπορεί αυτές οι εναλλακτικές λύσεις που οι άνθρωποι επιθυμούν στην πλειοψηφία τους θα υλοποιηθούν. Δεν έχουμε έλλειψη εναλλακτικών αλλά έλλειμμα δημοκρατίας. Μπορούμε να ψηφίζουμε πολιτικά κόμματα, όμως δεν μπορούμε να ψηφίζουμε άμεσα για θεμελιώδη ζητήματα οικονομικής πολιτικής.


Μπορούμε να αποδείξουμε πια ότι ο κόσμος θέλει να αντικαταστήσει τον καπιταλισμό και την ακραία ανισότητα που προϋποθέτει όχι με τον σοσιαλισμό και την πλήρη ισότητα αλλά με ένα σύστημα μέτριας ανισότητας. Αν η δημοκρατία εξελιχθεί και αν οι συνελεύσεις των πολιτών αρχίσουν να αποκτούν εξουσία ώστε να αποφασίζουν άμεσα για την οικονομική πολιτική της χώρας τους χωρίς την επιρροή των πολιτικών κομμάτων, αυτό θα είναι ένα πραγματικό σημάδι ελπίδας για το μέλλον μας.

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Happiness Machine»: Ένας 24ωρος μουσικός μαραθώνιος με sleepover στη Στέγη

Culture / «Happiness Machine»: Ένας 24ωρος μουσικός μαραθώνιος με sleepover στη Στέγη

Το «Happiness Machine: 24 ώρες ευτυχίας με το Klangforum Wien» είναι ένας μουσικός προβληματισμός γύρω από την οικονομία του σήμερα, με συζητήσεις, συναυλίες, ταινίες animation και sleepover στο κτίριο της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση
THE LIFO TEAM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Πόσο τελικά έχει ακυρωθεί ο Morrissey;

Μουσική / Morrissey: Η συναυλία ακυρώθηκε, το beef συνεχίζεται

Η πορεία ενός από τους πιο δημοφιλείς μουσικούς της εποχής μας έχει έχει στιγματιστεί από τις πολιτικές του τοποθετήσεις υπέρ ενός ακροδεξιού κόμματος, καθώς και από τις προκλητικές δηλώσεις του για ζητήματα όπως η μετανάστευση, η ισλαμοφοβία και η πολιτική ορθότητα. Το κοινό χωρίζεται στα δύο. Τι πιστεύει η κάθε πλευρά;
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Νταϊάνα Ρος, η βασίλισσα της μουσικής 

Μουσική / Νταϊάνα Ρος: «Θέλει χρόνο και δουλειά για να γίνεις Diva, δεν είναι τόσο απλό»

Μια από τις πιο μεγάλες τραγουδίστριες του πλανήτη, η ακαταπόνητη ερμηνεύτρια που με τη μαγνητική της παρουσία μαγεύει το κοινό, είναι ένα φαινόμενο πιο ασυνήθιστο από όσο νομίζετε. Έρχεται σε λίγες μέρες στην Αθήνα για μια μοναδική συναυλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
105’ με τον Rack

Μουσική / Rack: «Έχω φάει σφαλιάρες γιατί τις ζήταγα, αλλά η ζωή μου πλέον έχει αλλάξει»

Γιος του Λεκτικού Επεξεργαστή και με καριέρα που εκτοξεύτηκε νωρίς, ο δημοφιλής ράπερ έχει αλλάξει ρότα. Στα 25 του, πιο ήρεμος από ποτέ, απολαμβάνει μια φήμη που έφτασε μέχρι το Χόλιγουντ.
M. HULOT
Στην Κόνιτσα, σε ένα τριήμερο γλέντι με ρουμανικό fusion, ποντιακά και ηπειρώτικα

Μουσική / Στην Κόνιτσα, σε ένα τριήμερο γλέντι με ρουμανικό fusion, ποντιακά και ηπειρώτικα

Το ακριτικό διαβαλκανικό φεστιβάλ του Christopher King και της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση ξεσήκωσε για άλλη μια χρονιά άτομα κάθε ηλικίας και καταγωγής με παραδοσιακή μουσική απρόσμενη και συναρπαστική.
M. HULOT
Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη που έγινε λαϊκό ορατόριο από τον Μίκη Θεοδωράκη

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη που έγινε λαϊκό ορατόριο από τον Μίκη Θεοδωράκη

Η Ματούλα Κουστένη διερευνά τη σχέση του ποιητή με τον συνθέτη, την αφετηρία της δημιουργίας του μεγάλου έργου «Άξιον Εστί» και την πορεία του μέχρι την πρώτη ηχογράφηση.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Νανά Τράντου: «Οι συναυλίες δεν θα πεθάνουν ποτέ, είναι μια εμπειρία»

Μουσική / Νανά Τράντου: «Οι συναυλίες δεν θα πεθάνουν ποτέ, είναι μια εμπειρία»

Η artistic και managing director της High Priority Promotions, η μόνη γυναίκα με αυτήν τη θέση στην Ελλάδα, μιλά για τις συναυλίες, τη μουσική σήμερα, τις αλλαγές σε καλλιτέχνες και κοινό και το Memory Corner με τα ιδιαίτερα vintage ρούχα, την άλλη μεγάλη της αγάπη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Q Lazzarus: Tο τραγικό στόρι του θρυλικού κομματιού «Goodbye Horses».

Μουσική / Q Lazzarus: Tο τραγικό στόρι του θρυλικού κομματιού «Goodbye Horses»

Για χρόνια η Q Lazzarus του «Goodbye Horses», μία από τις πιο αδικημένες ερμηνεύτριες στην ιστορία της ποπ μουσικής, παρέμενε μια μυστηριώδης φιγούρα, τώρα όμως ένα μουσικό ντοκιμαντέρ φωτίζει τη ζωή της.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Eddie Dark: «Γράφω μουσική επειδή έχω σιχαθεί τα πάντα»

Μουσική / Eddie Dark: «Γράφω μουσική επειδή έχω σιχαθεί τα πάντα»

Από μικρός ένιωθε αποσυνάγωγος. Πιστεύει ότι τα κόμικς είναι η μόνη μορφή τέχνης που είναι τελείως αφιλτράριστη και πιστεύει ότι η γενιά του θα μείνει στην ιστορία ως η γενιά που έχασε τα καλά πράγματα στο τσακ. Ο μουσικός Eddie Dark είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
M. HULOT