Μια κουβέντα για τα σκυλιά της αθηναϊκής δημοκρατίας Facebook Twitter
Η Μαίρη μπροστά στο γκράφιτι του Λουκάνικου

Μια κουβέντα για τα σκυλιά της αθηναϊκής δημοκρατίας

0

Φιλόσοφος, συγγραφέας, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο New South Wales (Σίδνεϊ) και κινηματογραφίστρια, η ομογενής – Αιγυπτιώτισσα την καταγωγή- Μαίρη Ζουρνάζη βρέθηκε στην Αθήνα τον ταραγμένο χειμώνα του '14 όπου εκτός από τους εγκαταλελειμμένους κυριολεκτικά και μεταφορικά ανθρώπους που αντίκριζε στους δρόμους την εντυπωσίασαν επίσης τα πολλά αδέσποτα που όμως δεν τους έλειπε η φροντίδα, ανάμεσά τους ο διάσημος Λουκάνικος. Αποφάσισε οπότε να κάνει ένα ντοκιμαντέρ γι΄αυτά τα σκυλιά, μέσα από το οποίο να αποτυπώνεται επίσης η ανθρώπινη διάσταση της κρίσης καθώς και όλη εκείνη η ατμόσφαιρα οργής, αντίστασης κι ελπίδας που βρισκόταν τότε στο ζενίθ της. Τρία χρόνια μετά, με το Dogs of Democracy που ολοκληρώθηκε πέρσι να ξεκινά διεθνή περιοδεία πλαισιωμένο από υπέροχες μουσικές του Κωνσταντίνου Βήτα – η α' προβολή στην Αθήνα έγινε στις 31/8 στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος και η επόμενη προγραμματίζεται για τον χειμώνα στον ίδιο αρχικά χώρο -, η νέα κυβέρνηση που εκλέχθηκε στο μεταξύ υποσχόμενη ότι θα φέρει τα πάνω-κάτω διέψευσε πολλές από τις έτσι κι αλλιώς υπερβολικές προσδοκίες που είχε καλλιεργήσει. Εντούτοις η συνομιλήτριά μου πιστεύει ότι η ελπίδα είναι ακόμα εδώ και βρίσκεται ακριβώς στην αλληλεγγύη, την κατανόηση, τη συντροφικότητα, τη διάθεση προσφοράς, τη φροντίδα για τον αδύναμο, αξίες που σε εποχές δύσκολες μας κάνουν ανθρωπινότερους και μας θωρακίζουν - αυτό είναι, μου λέει, το μεγάλο μάθημα που πήρε από την Αθήνα της κρίσης. Το ντοκιμαντέρ Dogs of Democracy ήταν, μάλιστα, από τα σημεία αναφοράς του βιβλίου Inventing Peace – a dialogue on perception (εκδ. I.B. Tauris, Νέα Υόρκη 2013) που συνέγραψε με τον Γερμανό σκηνοθέτη Βιμ Βέντερς. Να τι μου είπε:

 

«Επισκέφθηκα την Αθήνα πρώτη φορά το 2014 – βρισκόμουν στην Ελλάδα για διακοπές και για να γνωρίσω καλύτερα τον τόπο από όπου προέρχομαι όταν συνειδητοποίησα ότι κάτι πολύ σοβαρό συνέβαινε εδώ, υπήρχε τόση ένταση ολόγυρα που η πόλη έμοιαζε με ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί. Διαδηλώσεις, επεισόδια, ταραχές, οργή ασυγκράτητη... Γνώριζα βέβαια ότι η χώρα βρισκόταν στο επίκεντρο μιας σοβαρής οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, ήταν όμως διαφορετικό να το βλέπεις ολόγυρα, μυρίζεις στον αέρα, να το νιώθεις στο δέρμα σου. Η καθημερινότητα των απλών ανθρώπων είχε δυσκολέψει πολύ, εκτός όμως από εκείνους ούσα φιλόζωη μου κίνησαν επίσης το ενδιαφέρον τα πολλά αδέσποτα σκυλιά που έβλεπα να τριγυρίζουν στο κέντρο της πόλης.

Άνθρωποι που είδαν την ταινία μου στην Αυστραλία μου είπαν ότι τους βοήθησε πολύ να αντιληφθούν την ανθρώπινη διάσταση της κρίσης κι ας αναφερόταν καταρχήν στα αδέσποτα.


Αρχικά νόμιζα ότι επρόκειτο για άλλο ένα σύμπτωμα της κρίσης, για ζώα δηλαδή που είχαν εγκαταλειφθεί από τους ιδιοκτήτες τους λόγω ανέχειας, αναρωτιόμουν οπότε πώς τα αφήνουν να τριγυρνούν έτσι ελεύθερα μέσα στην πόλη – στο Σίδνεϊ όπου ζω δεν υπάρχει αυτό, αν κάποιο κατοικίδιο εγκαταλειφθεί συλλαμβάνεται αμέσως και συνήθως θανατώνεται – καθώς και ποιοι τα φροντίζουν, εφόσον δεν έμοιαζαν εντελώς παρατημένα. Διαπίστωσα με έκπληξη ότι δεν είχαν αφεθεί στην τύχη τους, είχαν αντίθετα υιοθετηθεί από πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους ή ομάδες εθελοντών που τα φρόντιζαν εκ περιτροπής. Ποιοι ήταν αυτοί, πού έβρισκαν διάθεση και κουράγιο να ασχολούνται με τα αδέσποτα σκυλιά – όπως επίσης τα πολλά αδέσποτα γατιά - σε τέτοιες συνθήκες; Θέλησα λοιπόν να τους γνωρίσω από κοντά κι αυτό άρχισε την ιδέα να γυρίσω μια ταινία για το θέμα αυτό, μια ταινία που θα είχε ταυτόχρονα χαρακτήρα αλληγορικό εφόσον η Ελλάδα παρουσιαζόταν από τα μεγάλα διεθνή ΜΜΕ σαν το αδέσποτο της Ευρώπης!

Μια κουβέντα για τα σκυλιά της αθηναϊκής δημοκρατίας Facebook Twitter
Η καθημερινότητα των απλών ανθρώπων είχε δυσκολέψει πολύ, εκτός όμως από εκείνους ούσα φιλόζωη μου κίνησαν επίσης το ενδιαφέρον τα πολλά αδέσποτα σκυλιά που έβλεπα να τριγυρίζουν στο κέντρο της πόλης.

Έτσι γνώρισα και τον Λουκάνικο που τον μάθανε έπειτα σε όλο τον κόσμο. Έμαθα την ιστορία του, τον παρακολούθησα με την κάμερα να «διαδηλώνει» μαζί με τους δίποδους συντρόφους του ενάντια στην καταστολή, τη φτωχοποίηση και την απελπισία, να μη διστάζει να «συγκρούεται» ακόμα και με τα ΜΑΤ! Μέσα από το ενδιαφέρον μου για τα αδέσποτα σκυλιά της Αθήνας ήρθα σε επαφή με το αντιμνημονιακό κίνημα και παρακολούθησα όλη αυτή την πορεία που οδήγησε στην ανατροπή του παλιού πολιτικού καθεστώτος από ένα νέο κόμμα κι έναν επίσης νέο ηγέτη που υπόσχονταν πολλά, ίσως πολύ περισσότερα από όσα θα μπορούσαν να γίνουν πραγματικά... Ναι, είναι αλήθεια ότι γρήγορα προσγειώθηκαν απότομα, ότι αποδείχθηκαν άπειροι μπροστά σε μια πραγματικότητα πολύ σκληρή και διεθνείς πιέσεις ανυπέρβλητες. Δεν συμφωνώ όμως ότι η ελπίδα πέθανε γιατί αυτή δεν εκφράζεται μόνο στο πολιτικό επίπεδο αλλά καταρχήν στο προσωπικό, αυτό του αγώνα της καθημερινής ζωής – κι εκεί την είδα να θριαμβεύει, όχι σε κάποια αόριστη ρομαντική διάσταση αλλά σε αυτή της έμπρακτης αλληλεγγύης, του νοιαξίματος και της φροντίδας για τον άλλο, είτε είναι άνθρωπος είτε ζώο – αυτό είναι, αν θες, το μεγάλο μάθημα που πήρα από την Αθήνα και που προσπάθησα να αποτυπώσω και σε φιλμ, γι΄αυτό το ονόμασα "Dogs of Democracy". Ομολογώ πάντως ότι το αποτέλεσμα δεν θα ήταν το ίδιο δίχως την υποβλητική μουσική του Κωνσταντίνου Βήτα, ενός εξαιρετικού καλλιτέχνη και ανθρώπου που ενδιαφέρθηκε πολύ για τη δουλειά μου κι έφτιαξε ένα υπέροχο σάουντρακ.

Η αίσθηση των ομογενών στην Αυστραλία είναι ότι την κύρια ευθύνη για την κρίση έχουν οι πολιτικές της Κομισιόν, οι τράπεζες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Υπάρχει αρκετός θυμός για τον τρόπο που συμπεριφέρθηκαν οι «θεσμοί» στην Ελλάδα. Άνθρωποι που είδαν την ταινία μου στην Αυστραλία μου είπαν ότι τους βοήθησε πολύ να αντιληφθούν την ανθρώπινη διάσταση της κρίσης κι ας αναφερόταν καταρχήν στα αδέσποτα. Όχι πως δεν φταίνε επίσης οι Έλληνες πολιτικοί και οι αντινομίες της χώρας, όμως η κρίση δεν αφορούσε μόνο την Ελλάδα, την είδαμε να εκδηλώνεται και σε άλλες χώρες κι αυτό κάτι λέει για τον τρόπο που είναι δομημένη η ΕΕ. Δεν είμαι βέβαια πολιτικός για να κάνω εμπεριστατωμένες αναλύσεις, η δική μου ματιά είναι περισσότερο φιλοσοφική και καλλιτεχνική. Οι πολιτικές της ελπίδας είναι το μεγάλο ενδιαφέρον και το διδακτικό μου αντικείμενο κι αυτές υπερβαίνουν τη στενή πολιτική έννοια που ναι, μπορεί να είναι και παρελκυστική, λαϊκίστικη, όλα αυτά. Άλλωστε η ελπίδα που πρεσβεύω δεν είναι ένας αφελής οπτιμισμός, έχει περισσότερο την έννοια της φροντίδας, της συνεργασίας, της συναίσθησης, της έγνοιας στα οποία αναφέρθηκα παραπάνω. Ίσως θα έπρεπε και οι ισχυροί να κατανοήσουν ότι δεν μπορούν να παίζουν με τις ανθρώπινες ζωές λαμβάνοντας αποφάσεις που σκοτώνουν κυριολεκτικά, δεν συμφέρει μακροπρόθεσμα ούτε τους ίδιους. Αυτό όμως ίσως ακούγεται πράγματι υπερβολικά αισιόδοξο - σημασία έχει τι κάνουμε εμείς, οι καθημερινοί άνθρωποι κι αποδείξαμε ότι αν θέλουμε μπορούμε να καταφέρουμε πολλά – ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν όλο αυτό το κύμα αλληλεγγύης στους πρόσφυγες που αποδείχτηκε δυνατότερο από τις ξενοφοβικές κραυγές. Δεν ξέρω αν θα ήταν το ίδιο αν δεν είχε προηγηθεί η κρίση που μας έκανε να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε διαφορετικά. Αυτό είναι νομίζω ένα σημαντικό κέρδος που αποκομίσαμε και που δεν μετριέται με μεγέθη οικονομικά!

Μια κουβέντα για τα σκυλιά της αθηναϊκής δημοκρατίας Facebook Twitter
Η Μαίρη Ζουρνάζη στα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ

 
Αυτό που διαπραγματευτήκαμε με τον Βιμ Βέντερς στο Investing Peace ήταν ακριβώς η αναγκαιότητα να αποκτήσουμε μια νέα αντίληψη του εαυτού μας, των πραγμάτων που συμβαίνουν γύρω μας και των εικόνων που κατασκευάζουμε γι΄αυτά προσβλέποντας σε έναν κόσμο πιο δίκαιο, πιο βιώσιμο, πιο ειρηνικό. Εμπνευστήκαμε από μια σειρά φιλοσοφικές, καλλιτεχνικές, κινηματογραφικές και λογοτεχνικές αναφορές και προσεγγίσαμε το θέμα μας καταρχήν ηθικά. Ναι, το πιστεύω ακράδαντα, η εναλλακτική απέναντι σε έναν κόσμο γεμάτο πόνο, ανισότητες, βία και πολέμους δεν μπορεί παρά να είναι η ειρήνη και η υιοθέτηση συλλογικών αξιών σαν αυτές που αναφέρθηκα παραπάνω είναι ιδανικό λίπασμα για να φυτρώσει ο σπόρος της».

Info:

Η διεθνής "πρώτη" του Dogs of Democracy θα γίνει στη Νέα Υόρκη στα πλαίσια του Greek Film Festival (28/9-1/10)

 

 

Οθόνες
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Πολ Σάιμον δεν ακούει καθόλου πλέον από το ένα αυτί αλλά η μουσική παραμένει βαθιά εντός του

Daily / Ο Πολ Σάιμον δεν ακούει καθόλου πλέον από το ένα αυτί αλλά η μουσική παραμένει βαθιά εντός του

Το ντοκιμαντέρ «In Restless Dreams: The Music of Paul Simon» αποτελεί μια συναρπαστική αναδρομή στη μακρά πορεία του σπουδαίου δημιουργού, από τους Simon and Garfunkel μέχρι σήμερα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η «Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού» έγινε 20 χρονών

Οθόνες / Έρωτας και μνήμη: Η «Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού» έγινε 20 χρονών

Η δημοφιλής ρομαντική ταινία με τον Τζιμ Κάρεϊ και την Κέιτ Γουίνσλετ συμπλήρωσε μια εικοσαετία από την αμερικανική της πρεμιέρα. Με αφορμή αυτή την επέτειο, την επισκεπτόμαστε ξανά και εξετάζουμε γιατί παραμένει αγαπητή μέχρι σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τρία ελληνικά ντοκιμαντέρ του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης που πρέπει να δείτε οπωσδήποτε

Οθόνες / Γιατί τα ελληνικά ντοκιμαντέρ είναι στο σύνολό τους καλύτερα από τις ταινίες μυθοπλασίας - Τρία παραδείγματα

Τα πολυσυζητημένα «Αδέσποτα Κορμιά», ένα ερωτικό προσκύνημα στη Σαπφώ και ένα στοιχειωμένο σκακιστικό καφενείο στην καρδιά του αθηναϊκού κέντρου: Τρεις ταινίες που ξεχώρισαν στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Υπάρχει άνθρωπος που δεν έκλαψε με το «One Day» του Netflix;

The Review / Υπάρχει άνθρωπος που δεν έκλαψε με το «One Day» του Netflix;

Ο Γιάννης Βασιλείου και η Ναταλία Πετρίτη συζητούν για τα συν και τα πλην της παραγωγής του Netflix, για τους λόγους που δέθηκαν οι θεατές μαζί της και για άλλες πρόσφατες παραγωγές που θα έκαναν ακόμα και μια πέτρα να κλάψει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Πάθη, μίση, ανταλλαγή εραστών και ατέλειωτοι καβγάδες: Το μυστικό παρασκήνιο πίσω από τις βελούδινες ταινίες του Τζέιμς Άιβορι

Οθόνες / Πάθη, μίση, ατέλειωτοι καβγάδες: Το παρασκήνιο πίσω από τις βελούδινες ταινίες του Τζέιμς Άιβορι

Ένα νέο ντοκιμαντέρ για το ντουέτο του παραγωγού Ισμαήλ Μέρτσαντ και του σκηνοθέτη Τζέιμς Άιβορι καθιστά σαφές ότι τα υποβόσκοντα πάθη στις ταινίες τους δεν ήταν τίποτα σε σύγκριση με ό,τι συνέβαινε πίσω από την κάμερα.
THE LIFO TEAM
Lee Grant: «Η εξορία μου από το Χόλιγουντ ήταν η καλύτερη εκπαίδευση που θα μπορούσα να φανταστώ»

Οθόνες / Λι Γκραντ: Μια «ακυρωμένη» ηθοποιός, μια ακόμα ενεργή και αξιόλογη σκηνοθέτιδα

To τρομερό ταλέντο που έκανε μπαμ από μακριά και το Χόλιγουντ κατέστρεψε χωρίς αιτία βρίσκεται πια στην κορυφή της λίστας με τους μεγαλύτερους (σε ηλικία) εν ζωή σκηνοθέτες. Η ιστορία της ζωής και της καριέρας του κοριτσιού με την κλεμμένη νεότητα είναι συγκλονιστική.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
The Sopranos: Ο εθισμός του Τζέιμς Γκαντολφίνι στο αλκοόλ και τα ναρκωτικά και το χάος στα γυρίσματα της κορυφαίας σειράς

Οθόνες / The Sopranos: Ο εθισμός του Τζέιμς Γκαντολφίνι στο αλκοόλ και τα ναρκωτικά και το χάος στα γυρίσματα της κορυφαίας σειράς

Σ’ ένα νέο βιβλίο αποκαλύπτεται το μέγεθος των προβλημάτων που συχνά προκαλούσε η κατάσταση που βρισκόταν ο πρωταγωνιστής της εμβληματικής σειράς του HBO
THE LIFO TEAM
Μίσα Ντεφονσέκα: Η αληθινή ιστορία της γυναίκας που «έζησε με τους λύκους» και εξαπάτησε τους πάντες

Οθόνες / Μίσα Ντεφονσέκα: Η αληθινή ιστορία της γυναίκας που «έζησε με τους λύκους» και εξαπάτησε τους πάντες

Η ιστορία της τα είχε όλα. Ήταν δραματική, συγκινητική, μια ιστορία επιβίωσης ενός παιδιού, είχε αθωότητα, πίστη και το πιο δραματικό φόντο της πιο σκοτεινής περιόδου της ευρωπαϊκής ιστορίας, τις διώξεις και την εξόντωση των Εβραίων και το Ολοκαύτωμα. H απίστευτη αυτή ιστορία είναι τώρα ένα ντοκιμαντέρ που προβάλλεται στο Netflix.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
10 γυναικείες οσκαρικές πρωτιές

Οθόνες / Δέκα γυναικείες οσκαρικές πρωτιές που έγραψαν ιστορία

Η πρώτη μαύρη ηθοποιός, η πρώτη αυτόχθονας Αμερικανίδα, η πρώτη ΛΟΑΤΚΙ+ γυναίκα, η πρώτη που πήρε βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας ανταγωνιζόμενη τον πρώην σύζυγό της, η πρώτη zoomer και ως τώρα η μοναδική γεννηθείσα τον 21ο αιώνα με Όσκαρ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αν μια ταινία δεν είναι στη συλλογή της Criterion, δεν μετράει, όσα βραβεία κι αν έχει πάρει

Οθόνες / Αν μια ταινία δεν είναι στη συλλογή της Criterion, δεν μετράει, όσα βραβεία κι αν έχει πάρει

Έχει διαμορφώσει γενιές κινηματογραφιστών που μεγάλωσαν υπό την επιρροή της, για την πλειονότητα των κινηματογραφόφιλων είναι κάτι σαν το Λούβρο, αλλά «με μια χιπ αύρα». Για πολλούς, η γνώμη της εταιρείας που επιλέγει 50 με 60 νέες ταινίες κάθε χρόνο μετράει περισσότερο από οποιαδήποτε τελετή απονομής βραβείων.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάτια Ερμητικά Κλειστά»: Η επιτάφια ονειροφαντασία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ

Οθόνες / «Μάτια Ερμητικά Κλειστά»: Η επιτάφια ονειροφαντασία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ

25 χρόνια συμπληρώνονται από τον θάνατο του σπουδαίου σκηνοθέτη, λίγους μήνες πριν από την πρεμιέρα του αριστουργηματικού, πολυδαίδαλου επιλόγου της ασυναγώνιστης φιλμογραφίας του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ