Ο Aρσέν Λουπέν και η «συμμορία των νυχτερινών εργατών»

Ο Aρσέν Λουπέν και η «συμμορία των νυχτερινών εργατών» Facebook Twitter
Μετά το 1900 αποκτά συνεργούς κομπάρσους, γίνονται η «συμμορία των νυχτερινών εργατών». Δεν θέλει όπλα, έχει τις μεταμφιέσεις: παπάς, αξιωματικός των Ουσάρων, πλούσιος κοσμοπολίτης.
0



Η ΣΕΙΡΑ LUPIN, διασκευασμένη μεταφορά των περιπετειών του γνωστού κοσμοπολίτη απατεώνα, συζητιέται και αποκτά φίλους. Τη βρήκα απλώς συμπαθητική. Είναι όμως καλή αφορμή να θυμηθούμε τον άνθρωπο που ενέπνευσε τον λογοτεχνικό ήρωα Aρσέν Λουπέν.

Ο «αριστοκράτης λωποδύτης» βασίστηκε στον Aλεξάντρ Ζακόμπ, γνωστό ως Mαριούς Ζακόμπ. Γάλλος ιλεγκαλιστής, αναρχικός και διαρρήκτης, ο Ζακόμπ γεννήθηκε το 1879. Παιδί της εργατικής τάξης, 12 χρονών σαλπάρει, φτάνει στην Αυστραλία. Γρήγορα εγκαταλείπει τη ζωή του ναυτικού: «Είδα τον κόσμο, δεν είναι όμορφος». Πρόλαβε να μπλεχτεί και σε μια πειρατεία, πρακτική που απορρίπτει ως υπερβολικά βίαιη.

Γίνεται τυπογράφος, έρχεται σε επαφή με τον αναρχισμό, τυπώνοντας φυλλάδια του Κροπότκιν. Έφηβος ακόμα, ανατινάζει εκλογικές κάλπες κοντά στη Μασσαλία. Φυλακίζεται για έξι μήνες.


Μετά, αρχίζει τις κλοπές. Τρικ πρωτότυπα, τεχνάσματα με στυλ και χιούμορ: περισσότερες από 150 διαρρήξεις σε εκκλησίες και αρχοντικά. Το 1899, σε ηλικία 20 χρόνων, μεταμφιεσμένος σε αστυνομικό «κατέσχεσε» πολύτιμους λίθους από ενεχυροδανειστήριο της Μασσαλίας.

Ακολουθεί το μεγάλο σχέδιο: ληστεία στο καζίνο του Μόντε Κάρλο. Ο Ζακόμπ υποκρίνεται επιληπτική κρίση, ο συνεργός του αδειάζει την μπάνκα. Σύλληψη, 5 χρόνια φυλακή. Με υποκριτική μαεστρία παίζει τον διανοητικά καθυστερημένο, μεταφέρεται στο άσυλο και δραπετεύει.

Ο Ζακόμπ έζησε μεταξύ μύθου και πραγματικότητας, φλεγόμενος θιασώτης του αναρχικού ατομισμού που θα επανέρχεται όλο τον εικοστό αιώνα, άλλοτε από τους καταστασιακούς και άλλοτε από τους «Λυσσασμένους» του 1968. Έτη φωτός τον χωρίζουν από τον συμπαθή ιλουστρασιόν Lupin του Netflix.


Μετά το 1900 αποκτά συνεργούς κομπάρσους, γίνονται η «συμμορία των νυχτερινών εργατών». Δεν θέλει όπλα, έχει τις μεταμφιέσεις: παπάς, αξιωματικός των Ουσάρων, πλούσιος κοσμοπολίτης. Γίνεται ο σκοτεινός ταξιδιώτης του σιδηροδρόμου, μετακινείται διαρκώς στην επαρχία, αδειάζει κατοικίες ιερέων, δικαστών και στρατιωτικών. Δεν πειράζει σπίτια αστών που παράγουν έργο χρήσιμο, γιατρών, αρχιτεκτόνων, καλλιτεχνών. Και πάντα αφήνει σημείωμα με το ψευδώνυμο «Αττίλας» και ιδεολογικές χιουμοριστικές δηλώσεις.

«Στους ειρηνοδίκες κάνουμε πόλεμο» έγραφε στο σπίτι του δικαστή, «Παντοδύναμε Θεέ, βρες πάλι τους κλέφτες σου» στον καθεδρικό. Εκατόν πενήντα έξι διαρρήξεις σε τρία χρόνια. Μέρος της λείας πήγε στη χρηματοδότηση του αναρχικού Τύπου.

Πώς τελειώνει η διαρρηκτική καριέρα; Τον Απρίλιο 1903, στην Αμπεβίλ, σε επιχείρηση της αστυνομίας, στην οποία σκοτώθηκε αστυνομικός από συνεργό του Ζακόμπ. Ο Ζακόμπ και 23 συνεργοί του οδηγούνται στο κακουργιοδικείο της Αμιένης. Εκεί έδωσε τη μεγάλη του παράσταση. Αρνήθηκε να σηκωθεί όρθιος, να βγάλει το καπέλο, να ορκιστεί. Έκανε τους 156 μάρτυρες κατηγορίας αντικείμενο δημόσιου χλευασμού με λεπτομέρειες μειωτικές: πώς μπήκε στα σπίτια τους, τι έκλεψε.

Και μόλις ο πρόεδρος του δικαστηρίου επιχείρησε να διαφυλάξει τις στοιχειώδεις συμβάσεις της αστικής δικαιοσύνης, αποβάλλοντάς τον από την αίθουσα, ο Ζακόμπ είπε απλά: «Εάν υπάρχει κλεψιά, είναι διότι υπάρχει πλεόνασμα απ' τη μια πλευρά και φτώχεια απ' την άλλη· διότι τα πάντα ανήκουν μόνο σε λίγους. Ο αγώνας θα εξαφανιστεί μόνο όταν οι άνθρωποι θα μοιράζονται την ευτυχία και τη λύπη τους, τον κόπο και τον πλούτο τους, όταν όλα θα ανήκουν σε όλους».

Ο 25χρονος ληστής έγινε το πρόσωπο των ημερών, η κοινή γνώμη είδε με συμπάθεια τον αναρχικό διαρρήκτη. Δημοσιογράφοι παρακολουθούν τη δίκη και μεταδίδουν λεπτομέρειες. Ανάμεσά τους ο Μορίς Λεμπλάν, που έγραψε τις περιπέτειες του «αριστοκράτη λωποδύτη Αρσέν Λουπέν» και τις δημοσίευσε σε συνέχειες σε λαϊκά έντυπα. Ένας λαοφίλητος λογοτεχνικός ληστής είχε γεννηθεί από τις ιστορίες του Ζακόμπ.

Ο Aρσέν Λουπέν και η «συμμορία των νυχτερινών εργατών» Facebook Twitter
Ο «αριστοκράτης λωποδύτης» βασίστηκε στον Aλεξάντρ Ζακόμπ, γνωστό ως Mαριούς Ζακόμπ.


Το δικαστήριο δεν έδειξε την ίδια συμπάθεια: ισόβια καταναγκαστικά έργα. Μεταφέρεται στα 25 του στη Γουινέα, βυθίζεται στην κόλαση, ένας λαϊκός αντιήρωας στον μικρόκοσμο της φυλακής με σκληρούς κακοποιούς, χαφιέδες, συμμορίτες, διεφθαρμένους σωφρονιστικούς. Απομονώνεται, διαβάζει Σπινόζα, Νίτσε, Ντιντερό και ποινικό δίκαιο. Διαρκώς επιχειρεί να αποδράσει: τουλάχιστον 17 απόπειρες, επιπλέον 9 χρόνια κάθειρξη.

Ο διάσημος δημοσιογράφος Λοντρ συλλέγει υπογραφές για να κλείσουν τα κάτεργα της Γουινέας. Παράλληλα, ο Ζακόμπ προσπαθεί με δικαστικό αγώνα να μειώσει την ποινή του. Όταν αφήνεται ελεύθερος, έχει περάσει τα μισά του χρόνια στα υπερπόντια στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας.


Επιβιώνει ως πλανόδιος πωλητής εσωρούχων και πλεκτών. Σχετίζεται ερωτικά με τη γραμματέα του Σελίν, είναι ο πρώτος που διαβάζει το χειρόγραφο Ταξίδι μέσα στη νύχτα. Στη διάρκεια του ισπανικού εμφυλίου ενισχύει οικονομικά τους αναρχικούς. Σταδιακά αποσύρεται, δηλώνει «συνταξιούχος διαρρήκτης» ή «πρώην καθηγητής ποινικού δικαίου στο «Πανεπιστήμιο Καγιέν της Γαλλικής Γουινέας». Βυθίζεται στην κατάθλιψη, σχεδόν άπορος και ξεκομμένος από τον κόσμο, ζει σε μια καλύβα στο δάσος Σεν-Ντενί. Νιώθει μια κάποια δικαίωση όταν μαθαίνει ότι ετοιμάζεται η πρώτη βιογραφία του.


Τι άλλο να περιμένει στα 75; Ίσως έναν μεγάλο έρωτα. Τον νιώθει για τη Ζο, 55 χρόνια μικρότερή του. Περνάει μαζί της το καλοκαίρι του 1954 και αποχωρεί στις 25 Αυγούστου από τη ζωή με ενδοφλέβια ένεση. Ετοίμασε την αυτοκτονία του με κάθε λεπτομέρεια, σαν να ήταν μία ακόμα ιδιοφυής διάρρηξη.

Ο Ζακόμπ έζησε μεταξύ μύθου και πραγματικότητας, φλεγόμενος θιασώτης του αναρχικού ατομισμού που θα επανέρχεται όλο τον εικοστό αιώνα, άλλοτε από τους καταστασιακούς και άλλοτε από τους «Λυσσασμένους» του 1968. Έτη φωτός τον χωρίζουν από τον συμπαθή ιλουστρασιόν Lupin του Netflix.

ΥΓ. Οι περισσότερες πληροφορίες προέρχονται από το σχετικό λήμμα του Yves Pagès (Ο αιώνας των ανατροπών, Λεξικό των κινημάτων αμφισβήτησης, Larousse, εκδ. Οξύ).

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Γυναικείες φωνές από διαφορετικά μέρη του κόσμου

Βιβλίο / Από τη Μαλαισία μέχρι το Μεξικό: 5 νέα βιλία που αξίζει να διαβάσετε

5 συγγραφείς από διαφορετικά σημεία του πλανήτη χαράζουν νέους δρόμους στη λογοτεχνία. Ανάμεσά τους, η Τζόχα Αλχάρθι που κέρδισε το Booker και η βραβευμένη με Πούλιτζερ Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Αρχαιολογία / Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Η διακεκριμένη ιστορικός Mary Beard στο βιβλίο της «Οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες. Οι ηγεμόνες του αρχαίου ρωμαϊκού κόσμου», παρουσιάζει τη ζωή και το έργο των αυτοκρατόρων μέσα από ανεκδοτολογικές αφηγήσεις και συναρπαστικές λεπτομέρειες, που θυμίζουν απολαυστικό μυθιστόρημα. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια εστιάζει στον ρόλο των δούλων, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη σεξουαλική ζωή των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.
M. HULOT
Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT