Νόρμαν Μέιλερ: Ένα ζωντανό (και εκρηκτικό) κοκτέιλ αντιθέσεων

Νόρμαν Μέιλερ: Ένα ζωντανό (και εκρηκτικό) κοκτέιλ αντιθέσεων Facebook Twitter
Ζωντανό (και εκρηκτικό) κοκτέιλ αντιθέσεων, ο Μέιλερ ήταν άνετος, μάτσο, πολυγαμικός, προοδευτικός, αντιδραστικός, συγγραφέας που θαύμαζε πιο πολύ απ' όλους τον Τολστόι και τον Ντοστογιέφσκι. Φωτ.: Jack Clarity/NY Daily News via Getty Images/Ideal Image
0



EXΩ ΕΝΑΝ ΓΝΩΣΤΟ που μπέρδευε τον Νόρμαν Μέιλερ με τον Άρθουρ Μίλερ κι αυτόν με τη σειρά του με τον Χένρι Μίλερ. Λίγο τα επίθετα, λίγο η σχέση του δεύτερου και η εμμονή του πρώτου με τη Μέριλιν Μονρόε, λίγο η βαρβατίλα και ο μύθος του άντρα ρωμαλέου λογοτέχνη, έγινε η λάθος σύνδεση και βραχυκύκλωσε το σύστημα...

«If you really want to get straight / read Norman Mailer or get a new tailor» έλεγε ένα τραγούδι του Lloyd Cole στα μέσα των '80s, στιχάκι αφιερωμένο στον συγγραφέα που, όσο ζούσε, έφερε περήφανος ως τραύματα μάχης (ή ως παράσημα, όπως το δει κανείς) όλα τα σύνδρομα, τα συμπλέγματα και τις έξεις του Νέου Άντρα, του Νέου Δημοσιογράφου, του Νέου Διανοούμενου.

Ζωντανό (και εκρηκτικό) κοκτέιλ αντιθέσεων, ο Μέιλερ ήταν άνετος, μάτσο («οι ναοί είναι για τις γυναίκες, όχι για τους άντρες» είχε δηλώσει στην αρχή της καριέρας του, εκκινώντας έτσι τη διαμάχη του με το φεμινιστικό κίνημα που κράτησε ως το τέλος), πολυγαμικός, προοδευτικός, αντιδραστικός, συγγραφέας που θαύμαζε πιο πολύ απ' όλους τον Τολστόι και τον Ντοστογιέφσκι, πατερούλης της Νέας Δημοσιογραφίας (μαζί με τον Τομ Γουλφ, τον Τρούμαν Καπότε και την Τζόαν Ντίντιον), οπαδός των σπορ και λάτρης της πυγμαχίας, αντιεξουσιαστής αλλά και υποψήφιος δήμαρχος της Νέας Υόρκης.

Είναι χαρακτηριστικό το πορτρέτο που του είχε κάνει η Νταιάν Άρμπους, με τον Μέιλερ να έχει ξαπλάρει σε πόζα «μαγκιάς και τεστοστερόνης» με το πόδι στο μπράτσο της πολυθρόνας. Ο ίδιος είχε δηλώσει άλλωστε: «Οι συγγραφείς που διαθέτουν σωματική χάρη γίνονται καλύτεροι συγγραφείς από τους σωματικά ατσούμπαλους. Αυτή είναι η θεωρία μου και δεν έχω καμιά διάθεση να επιχειρήσω να την αποδείξω», ενώ όταν τον είχαν ρωτήσει ποιο θεωρούσε το ιδανικό αναγνωστικό κοινό, είχε απαντήσει: «Αυτό που δεν διαθέτει παράδοση και σημεία αναφοράς για να μετρά τις εμπειρίες του, αλλά βασίζεται αποκλειστικά στην ένταση και την καθαρότητα της εσωτερικής του ζωής».

Από τη στιγμή που οι hipsters ζουν με το μίσος τους, πολλοί απ' αυτούς αποτελούν εν δυνάμει καταδρομείς που μπορούν ανά πάσα στιγμή να τεθούν στη διάθεση ενός χαρισματικού ηγέτη, αν αυτός μεταφράσει τις αιμοσταγείς ιδέες του σε μια γλώσσα που να αγγίζει το συναισθηματικό κόσμο τους. 

Ακριβώς πενήντα χρόνια πριν, το φθινόπωρο του '57, ο Νόρμαν Μέιλερ είχε δημοσιεύσει το περίφημο κείμενό του με τίτλο «Ο Λευκός Νέγρος», μια ανάλυση υπό τη μορφή μανιφέστου της ψυχοπαθολογίας του «hipster», του ψαγμένου δηλαδή μποέμ υπαρξιστή σκοταδόψυχου – τύπου που έκανε την εμφάνισή του εκείνα τα χρόνια και στοιχειώνει ακόμα τις μητροπόλεις του πλανήτη με τη μαυροφορεμένη συνήθως φιγούρα και την εστέτ κινησιολογία του:

«...Υπάρχει μια βαθιά απελπισία σ' αυτή την κατάσταση που επιτρέπει σε κάποιον να παραμένει ζωντανός μόνο όταν εναγκαλίζεται το θάνατο, η ανταμοιβή όμως έρχεται με τη γνώση ότι αυτό που συμβαίνει σε κάθε στιγμή του ηλεκτρικού παρόντος είναι καλό ή κακό για τον hipster, καλό ή κακό για τον Σκοπό του, τον έρωτα, τη δράση, τις ανάγκες του. Αυτή ακριβώς η γνώση είναι που τροφοδοτεί την περίεργη συναισθηματική κοινότητα στον κόσμο του hipster, ένα είδος μουγκής αλλά cool θρησκευτικής θέρμης. Το στοιχείο όμως που είναι πιο συναρπαστικό, αλλά και ενοχλητικό, και εφιαλτικό ίσως, είναι ότι σε μια τέτοια κατάσταση, τα πλέον ασύμβατα πράγματα ξαπλώνουν στο ίδιο κρεβάτι: η εσωτερική ζωή και η βίαιη ζωή, το όργιο και το όνειρο της αγάπης, ο πόθος του φόνου και ο πόθος της δημιουργίας, μια διαλεκτική αντίληψη της ύπαρξης μαζί με μια λαγνεία για την εξουσία, μια σκοτεινή, ρομαντική κι όμως αναντίρρητα δυναμική οπτική της ύπαρξης, η οποία παρακολουθεί κάθε άντρα και γυναίκα να κινείται αυτόνομα ανά πάσα στιγμή της ζωής προς την εξέλιξη ή να οπισθοδρομεί προς το θάνατο... Η αγωνία του hipster είναι να μη νικηθεί. Δεν του παραχωρείται το δικαίωμα να γεράσει με χάρη, αφού από νεαρή ηλικία είναι όμηρος του πιο παλιού ονείρου εξουσίας, καταδικασμένος να αναζητά αιωνίως τη χρυσή πηγή της νιότης, εκεί όπου το χρυσάφι είναι πάντα στον οργασμό. Από τη στιγμή που οι hipsters ζουν με το μίσος τους, πολλοί απ' αυτούς αποτελούν εν δυνάμει καταδρομείς που μπορούν ανά πάσα στιγμή να τεθούν στη διάθεση ενός χαρισματικού ηγέτη, αν αυτός μεταφράσει τις αιμοσταγείς ιδέες του σε μια γλώσσα που να αγγίζει το συναισθηματικό κόσμο τους. Εξαιτίας της θέσης του ως ψυχικά απόκληρου στο κοινωνικό σύστημα, ο hipster είναι εξίσου υποψήφιος μαχητής τόσο για τα πιο ριζοσπαστικά όσο και για τα πιο αντιδραστικά κινήματα...»

Μερικά χρόνια αργότερα, το 1962, στην «κλασική» συνέντευξη περί της «τέχνης του λόγου» που έδινε (και δίνει) κάθε αναγνωρισμένος συγγραφέας στο λογοτεχνικό περιοδικό «Paris Review», ο Μέιλερ δήλωνε ότι «η βαρεμάρα είναι πολύ μεγαλύτερος σφαγέας της ύπαρξης από οποιονδήποτε πόλεμο», για να καταλήξει με τα παρακάτω λόγια:

«Μερικές φορές αισθάνομαι μάρτυρας ενός τεράστιου ανταρτοπόλεμου που συμβαίνει με τρόπαιο τον ανθρώπινο νου, κομμουνιστής εναντίον κομμουνιστή, καπιταλιστής εναντίον καπιταλιστή, καλλιτέχνης εναντίον καλλιτέχνη. Τα ρίσκα είναι πολύ μεγάλα. Θα σπαταλήσουμε τελικά τα καλύτερα μυστικά μας ή θα βοηθήσουμε στην απελευθέρωση ενός νέου είδους ανθρώπου; Είναι μεθυστικό και μόνο να το σκέφτεσαι. Υπάρχει μια πλούσια ανταμοιβή που περιμένει αυτόν που θα είναι όσο καλός και γενναίος χρειάζεται για να φτάσει εκεί».

 

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Για τον Ομάρ Καγιάμ

Ποίηση / «Πίνε, και μη θαρρείς κουτέ, και συ πως είσαι κάτι»: Τα Ρουμπαγιάτ του Ομάρ Καγιάμ

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1131 ο μεγάλος Ιρανός ποιητής που έγραψε αριστουργηματικά ποιήματα για τη ματαιότητα των πραγμάτων, τη μεγαλοσύνη της στιγμής και το νόμο του εφήμερου.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΝΤΑΜΟΝ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Το πίσω ράφι/ Μαρία Πάουελ «Δεσμά αίματος»

Το πίσω ράφι / «Η ευλογία αλλά και η κατάρα που είναι η οικογένεια»

Η Μαρία Πάουελ, με τη νουβέλα της «Δεσμά αίματος», ζωντάνεψε μια βυθισμένη στη μοναξιά και κυριευμένη από πάθος γυναίκα χωρίς να μαρτυρήσει ούτε ένα από τα εξωτερικά της χαρακτηριστικά, κι εξερεύνησε ένα θέμα που ίσως δεν θα πάψει ποτέ να μας ταλανίζει, την οικογένεια.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Βιβλίο / «Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Το πρωτότυπο science fiction μυθιστόρημα «Οι υπάλληλοι» της Δανής Όλγκα Ράουν κερδίζει υποψηφιότητα για Booker, προβλέποντας εικόνες από τη ζωή αλλόκοτων υπαλλήλων στο μέλλον, βγαλμένες από το πιο ζοφερό παρόν.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει – και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Βιβλίο / Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας μιλά στη LiFO με αφορμή το βιβλίο του «Πέρα από τη συναίνεση» για μερικά από τα πιο δύσκολα ζητήματα της εποχής: τη βία μέσα στη φαντασίωση, τον νέο πουριτανισμό, τα όρια της επιθυμίας και την εύθραυστη, συνεχώς μεταβαλλόμενη έννοια του τι σημαίνει να είσαι άνδρας σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Lgbtqi+ / Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο «Τρανσφοβία» που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, η τρανσφεμινίστρια Μοντ Ρουαγιέ επιχειρεί να καταγράψει τη νέα πραγματικότητα για την τρανς συνθήκη και τα τρανς δικαιώματα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
H παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πύλες της

Αποκλειστικές φωτογραφίες / Η παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πόρτες της

Η LiFO μπήκε στο ιστορικό Βαλλιάνειο Μέγαρο το οποίο, μετά την ολοκλήρωση των αναγκαίων εργασιών αποκατάστασης και συντήρησης, θα υποδεχθεί ξανά το κοινό στις αρχές του 2026.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Βιβλίο / «Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Τι είναι το gaslighting; Το επίκαιρο και διαφωτιστικό δοκίμιο της Kέιτ Άμπραμσον αποτελεί μια διεξοδική, εις βάθος ανάλυση ενός όρου που έχει κατακλύσει το διαδίκτυο και την ποπ κουλτούρα και χρησιμοποιείται πλέον ευρέως.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Το woke στο «καναβάτσο»

Βιβλίο / Τι είναι τελικά το woke; Δύο βιβλία εξηγούν

Δύο αξιόλογα βιβλία που εστιάζουν στην πολυσυζητημένή και παρεξηγημένη σήμερα woke κουλτούρα κυκλοφόρησαν πρόσφατα στα ελληνικά, εμπλουτίζοντας μια βιβλιογραφία περιορισμένη και μάλλον αρνητικά διακείμενη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Σκοτ Φιτζέραλντ «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ»

Το πίσω ράφι / «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ». Ένα αριστούργημα. Δίχως υπερβολή

O Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ ζωντανεύει την εκλεπτυσμένη βαρβαρότητα της αμερικανικής αστικής τάξης, το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου και μαζί τη διάλυση μιας κολοσσιαίας ψευδαίσθησης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Βιβλίο / Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Η μυθιστορηματική περίπτωση της Ντε Γουίτ αποδεικνύει ότι οι καλοί συγγραφείς πάντα δικαιώνονται. Και το βιβλίο της «Οι Άγγλοι καταλαβαίνουν το μαλλί», τη σπάνια ευφυΐα της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Προδημοσίευση / Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Μια αποκλειστική πρώτη δημοσίευση από το εν εξελίξει βιβλίο «Ανθός ΜεταΝοήματος» της Μαρίας Μήτσορα, μιας αθόρυβης πλην σημαντικότατης παρουσίας στην ελληνική λογοτεχνία, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη μέσα στο 2026.
THE LIFO TEAM
«Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το πίσω ράφι / «Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το μυθιστόρημα «Δαμάζοντας το κτήνος» της Έρσης Σωτηροπούλου είναι χτισμένο στην εικόνα της «μοναξιάς που μοιράζονται πολλοί άνθρωποι μαζί». Επανεκδίδεται σε λίγες μέρες από τον Πατάκη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Βιβλίο / Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Μία από τις σημαντικότερες συγγραφείς της εποχής μας. Στη συνέντευξή της στη LifO δίνει (ανάμεσα σε άλλα) οδηγίες για το γράψιμο και τη ζωή, τη γνώμη της για τον Πλάτωνα αλλά και για την αξία των συμβολικών μύθων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Βιβλίο / Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Στο νέο βιβλίο του, που κυκλοφορεί δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Ρόμπι Ρόμπερτσον, ο ηγέτης του θρυλικού συγκροτήματος The Band, μιλάει για όσα έζησε με τον διάσημο σκηνοθέτη και κολλητό του στο ηδονιστικό Χόλιγουντ της δεκαετίας του '70.
THE LIFO TEAM
Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Βιβλίο / Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Τα έργα-σταθμοί της λογοτεχνίας, από την υψηλή ποίηση μέχρι τη μυθοπλασία, ανέκαθεν αποτύπωναν τα ακραία σημεία των καιρών, γι’ αυτό είναι επίκαιρα. Παραθέτουμε τέσσερα αντιπροσωπευτικά παραδείγματα που βγήκαν πρόσφατα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ