O υπαινικτικός και αμφίσημος λόγος της Λούλας Αναγνωστάκη ζωντανεύει μέσα από την ερμηνεία της Λυδίας Κονιόρδου που επέλεξε να διαβάσει για τη LiFO τον εμβληματικό μονόλογο «Ο ουρανός κατακόκκινος», του οποίου η ηρωίδα, μέσα από ένα κείμενο που διαρκεί μισή ώρα, κάνει μια διαδρομή που την οδηγεί στην απόλυτη συνειδητοποίηση.
Η Σοφία Αποστόλου του Ιωάννου και της Ευγενίας, καθηγήτρια Γαλλικής στο Δημόσιο με ανώτερες σπουδές στη φιλολογία, κάτοχος επίσης της Αγγλικής και της Ρωσικής, πρώην καθηγήτρια, απολυθείσα λόγω αλκοολισμού, είναι η ηρωίδα αυτού του μονολόγου. Σε ένα μεταιχμιακό, γήινο και μαζί ποιητικό σύμπαν, όπως το συγκροτεί μοναδικά η συγγραφέας, σε μια γκαρσονιέρα με θέα τις φυλακές, για να είναι κοντά στον καταδικασμένο για μαστροπεία γιο της, βλέπει από την ταράτσα τον «ουρανό κατακόκκινο», όταν δύει ο ήλιος, και σκιαγραφεί μια Ελλάδα σαρκάζοντας τις ιδεολογίες που κατέρρευσαν, την κοινωνία που άλλαξε δραματικά, τη νέα τάξη πραγμάτων, μια χώρα στην οποία θριαμβεύει η διαφθορά. Όπως γράφει η Χρύσα Προκοπάκη για το κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εκτυλίσσεται το έργο: «Μετανάστες μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, μαστροποί, κυκλώματα, κομπίνες, θύτες και θύματα αξεδιάλυτα, ενώ οι πραγματικοί θύτες απολαμβάνουν την εκμαυλιστική νομιμότητά τους».
Με έναν νεκρό κομμουνιστή σύζυγο και έναν γιο στη φυλακή η Σοφία Αποστόλου είμαι μια εξόριστη του παρελθόντος και μια μετέωρη φιγούρα ανάμεσα σε ένα σαθρό παρόν και ένα αβέβαιο μέλλον.
«Εγώ δε βολεύομαι.
Δεν είμαι ο μέσος όρος.
Δεν είμαι απ’ αυτούς που ρίχνουν νερό στο μύλο των ισχυρών και νομίζουν πως είναι κάτι, ενώ δεν είναι τίποτα!
Δεν έχω καν αλυσίδες για να τις χάσω!
Ποτέ δεν είχα αλυσίδες εγώ!
Εγώ.
Κάνω τη δική μου επανάσταση».
Τα λόγια της Σοφίας ηχούν σαν σήμα κινδύνου και σαν καμπανάκι αφύπνισης. Δεν υπάρχουν συνθήματα στον λόγο της παρά η απόφαση να συνεχίσει άνευ όρων, ευάλωτη και δυνατή μαζί, μια απόκληρη του παρελθόντος που ονειρεύεται βαθιά να απεγκλωβιστεί από το παρόν της. Η Σοφία δεν αναζητά τη συμπάθειά μας, έχει χιούμορ και σαρκασμό και περηφάνεια για τον «άσχημο και ηλίθιο γιο» που επισκέπτεται στις φυλακές. Όσα ονειρεύτηκε κάποτε κατέρρευσαν, όνειρα, αξίες, ιδεολογίες και πρόσωπα αχνοφέγγουν από το παρελθόν δίπλα στις ελπίδες και στα όνειρα που διαψεύδονται. Η Σοφία είναι ένας άνθρωπος μοναχικός, ένας καθρέφτης της συλλογικής πληγής μας, της κατακερματισμένης μνήμης μέσα σε μια επιλήσμονα, καλοκουρδισμένη κοινωνία που τρέχει ξέφρενα, αγνοώντας αυτόν που αποδείχτηκε ο πιο αδύναμος να συνεχίσει, που στέκει σε ένα μεταδραματικό πεδίο και ακολουθεί το νήμα της πρόσφατης νεοελληνικής ιστορίας μέσα από την περιπέτεια της ανθρώπινης ύπαρξης.
Η Λούλα Αναγνωστάκη ύψωσε με το έργο της μια φωνή-σημείο αναφοράς στο ελληνικό δραματουργικό τοπίο, που προβληματίζει και συγκινεί.
Εμφανίστηκε στο θέατρο το 1965 με την Τριλογία της Πόλης («Η διανυκτέρευση», «Η πόλη», «Η παρέλαση») που παρουσίασε σε ενιαία παράσταση στο Θέατρο Τέχνης ο Κάρολος Κουν. Τον Φεβρουάριο του 1967 ανέβηκε από το Εθνικό Θέατρο το τρίπρακτο έργο της «Η συναναστροφή» σε σκηνοθεσία Λεωνίδα Τριβιζά. Ακολούθησαν τα «Αντόνιο ή το Μήνυμα» (1972), «Η νίκη» (1978), «Η κασέτα» (1982) και «Ο ήχος του όπλου» (1987) ‒ όλα ανέβηκαν από το Θέατρο Τέχνης, σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν. Το 1990 ο θίασος Τζένης Καρέζη - Κώστα Καζάκου παρουσίασε το έργο «Διαμάντια και μπλουζ» σε σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου. Το 1995 ανέβηκε το «Ταξίδι μακριά» από το Θέατρο Τέχνης σε σκηνοθεσία Μίμη Κουγιουμτζή. Το 1998, το μονόπρακτο «Ο ουρανός κατακόκκινος» από το Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Βίκτωρα Αρδίττη και το 2003 το «Σ’ εσάς που με ακούτε» από τη Νέα Σκηνή, σε σκηνοθεσία Λευτέρη Βογιατζή.
Το «Ο ουρανός κατακόκκινος» παρουσιάστηκε για πρώτη φορά μαζί με άλλα τέσσερα μονόπρακτα σε μια ενιαία παράσταση υπό τον τίτλο «Εμείς οι άλλοι (Κείμενα και μουσικές για τη σύγχρονη διάλυση)» σε σκηνοθεσία Βίκτωρα Αρδίττη, με τη Βέρα Ζαβιτσιάνου στον ρόλο της Σοφίας Αποστόλου. Οι παραστάσεις δόθηκαν στο Εθνικό Θέατρο από τις 6/11/1998 ως τις 27/12/1998.
Με τη Λυδία Κονιόρδου έργο παρουσιάστηκε σε ενιαία παράσταση με το έργο «Σ’ εσάς που με ακούτε», σε σύνθεση-σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Χατζή (Ομάδα Χρώμα), για δύο σεζόν, 2012-2013, στον θεατρικό χώρο «Προσωρινός» και περιόδευσε σε όλη την Ελλάδα.
Δημοσιογραφική επιμέλεια: Αργυρώ Μποζώνη
Κάμερα – μοντάζ: Γεράσιμος Δομένικος
Ηχοληψία: Αλέξανδρος Αντωνίου
Μίξη ήχου: Φαίδωνας Κτενάς
