Λευτέρης Ιερόπαις: ο ποιητής του αλβανικού μετώπου

Λευτέρης Ιερόπαις: ο ποιητής του αλβανικού μετώπου Facebook Twitter
Ο Λευτέρης Ιερόπαις είχε καταταχθεί εθελοντής στο στρατό, το 1940, πολεμώντας τους Ιταλούς στα βουνά της Αλβανίας, στον λόχο χιονοδρόμων και πως βρέθηκε στο ψηλότερο βουνό, που είχε πατήσει τότε ο ελληνικός στρατός.
0



ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ Λευτέρη Ιερόπαιδα (15 Δεκεμβρίου 1920 – 27 Μαρτίου 1945) το είχα διαβάσει πριν από πολλά χρόνια στο κλασικό βιβλίο του Ανδρέα Γ. Παπανδρέου Η Δημοκρατία στο Απόσπασμα [Εκδόσεις Καρανάση, 1974], ένα βιβλίο που είχε βγει πρώτα στο εξωτερικό, ως Democracy at Gunpoint: The Greek Front [Doubleday & Company, 1970], χωρίς να δώσω, τότε, κάποια σημασία.

Ήταν Μάιος του 1972, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου έγραφε από το Τορόντο τον πρόλογο της ελληνικής έκδοσης. Εκεί, στην αρχή, διαβάζουμε:

«Το βιβλίο τούτο, Η Δημοκρατία στο Απόσπασμα, είναι ουσιαστικά τα πολιτικά μου απομνημονεύματα. Η απόφαση να το γράψω δεν ήταν εύκολη, γιατί δεν έχω αποσυρθεί από την πολιτική ζωή της Ελλάδας. Αντίθετα, η περίοδος αυτή της εξορίας από την πατρίδα μου είναι για μένα μία μόνο φάση του αγώνα για μία ελεύθερη, δημοκρατική Ελλάδα».

Ο Ιερόπαις γράφει με φανερές επιρροές από το δημοτικό τραγούδι, βεβαίως και από το ποιητικό κλίμα της εποχής του Μεσοπολέμου, προβάλλοντας παράλληλα πολύ δυνατές πολεμικές, ή μάλλον αντιπολεμικές, εικόνες. Ένας ποιητής με ταλέντο και με αγωνιστικό όραμα, που θα μπορούσε να διαπρέψει στην μεταπολεμική Ελλάδα, αν δεν πέθαινε τόσο νέος. 

Στο βιβλίο καταγράφονται, ανάμεσα σε διάφορα άλλα, και αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία, αλλά εδώ μας ενδιαφέρουν μόνον εκείνα που σχετίζονται με την αντιστασιακή δράση του Ανδρέα Παπανδρέου και των συντρόφων του στο δικτατορικό-φασιστικό καθεστώς του Μεταξά, στο τέλος της δεκαετίας του '30. Πάμε λοιπόν στο υποκεφάλαιο «Προσωπικές αναμνήσεις»:

«(...) Θυμάμαι καλά τη νύχτα της σύλληψής μου – προς το τέλος της άνοιξης του 1939. Μόλις είχα επιστρέψει από μια ταβέρνα, όπου πέρασα μια ευχάριστη βραδιά, στην Πλάκα, με μια φίλη μου. Μου είχαν γίνει πολλές προειδοποιήσεις πως η Ασφάλεια του Μανιαδάκη με παρακολουθούσε και ο κλοιός γινόταν ολοένα στενότερος γύρω από μένα και την οργάνωσή μου.(...) Ήρθαν με τα όπλα στα χέρια. Ερεύνησαν το σπίτι (στο Ψυχικό), μα δεν βρήκαν τίποτα. Με διέταξαν να τους ακολουθήσω στο αρχηγείο της Ειδικής Ασφάλειας, την έμπιστη υπηρεσία του Μεταξά».

Στη συνέχεια, βάσει της διήγησης, ο Α. Παπανδρέου συλλαμβάνεται και βασανίζεται, προκειμένου να ομολογήσει. Η αστυνομία έχει ανακαλύψει το προσωπικό διαμέρισμά του στο κέντρο της Αθήνας, και βρίσκει τεκμήρια ενοχοποίησης (πολύγραφος, γραφομηχανή, τυπωμένο υλικό). Συνεχίζει ο Ανδρέας Παπανδρέου:

«Καθώς αντίκρισα τον χαμογελαστό αξιωματικό, δεν ήξερα πως σε άλλες γωνίες του κτιρίου έδερναν τους φίλους μου, σχεδόν όλα τα σημαντικά μέλη της οργάνωσής μας. Δεν ήξερα πως στον καθένα από αυτούς είχαν πει πως οι άλλοι μίλησαν. Ο χαμογελαστός αξιωματικός ανέφερε τα ονόματα των φίλων μου. Ήταν όλα μέλη τής πανεπιστημιακής αντιστασιακής ομάδας μου. Ο Καράμπελας, το συνεσταλμένο και συναισθηματικό παιδί από την Μάνη, ο Ιερόπαις, ο ποιητής μας, ο Καστοριάδης, ο φιλόσοφός μας, ο Τάκης Κύρκος, ο Κολοβός και ο Κοντογιάννης. Ένας μόνο τρόπος υπήρχε να τους καλύψω, μια και η σχέση μου μ' αυτούς ήταν γνωστή στην Ασφάλεια: να δηλώσω πως ήταν απλοί φίλοι, που προσπαθούσα να μυήσω ανεπιτυχώς στην τροτσκιστική οργάνωση του Πουλιόπουλου.(...) Αυτό κι έκανα.(...) Μα ο χαμογελαστός αξιωματικός δεν πείστηκε».

Βέβαια ο Κορνήλιος Καστοριάδης είχε άλλη άποψη για τα γεγονότα. Σε μια συνέντευξή του, που είχε δημοσιευθεί στην Ελευθεροτυπία (16 Φεβρουαρίου 1989) και που στην πραγματικότητα ήταν συνέντευξη Τύπου στο Γαλλικό Ινστιτούτο την προηγούμενη μέρα, είχε πει:

«Τον Ιούνιο του 1939 η Ασφάλεια συλλαμβάνει τον Α. Παπανδρέου κι όλη την παρέα. Είχαμε προσυνεννοηθεί αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, να πούμε ότι η σχέση μας ήταν αποκλειστικά φιλική. Δυστυχώς ο Παπανδρέου είπε στην Ασφάλεια ότι ήμασταν αγοραστές του φυλλαδίου της οργάνωσης. Μετά διακόψαμε επαφή κι ο πατέρας του έστειλε τον Ανδρέα στην Αμερική».

Υπάρχει και κάτι ακόμη. Μια «επίσημη» ανακοίνωση για τα συμβάντα (που απηχεί βεβαίως την άποψη της μεταξικής Ασφάλειας) και με αναφορά στο όνομα του ποιητή Λευτέρη Ιερόπαιδος. Είναι ένα δημοσίευμα της Καθημερινής, της 9ης Αυγούστου 1939. Εκεί διαβάζουμε... Πρώτα ο τίτλος: «Ανακάλυψις κομμουνιστικού πυρήνος αποτελούμενου από σπουδαστάς ανωτάτων σχολών. Και εν συνεχεία το κείμενο:

«Παρ' οργάνων της Ειδικής Ασφαλείας, κατόπιν μακράς παρακολουθήσεως, συνελήφθησαν οι κάτωθι σπουδασταί κομμουνισταί, οίτινες ως απεκαλύφθη εκ των ανακρίσεων, είχον σχηματίσει οργάνωσιν των τεταρτοδιεθνιστών, ήτοι οπαδών του εκ Ρωσσίας εξορίστου Τρότσκυ, καθοδηγούμενην υπό του κομμουνιστού Μεγαριώτη Μ., φοιτητού της χημείας, φερομένου ως γραμματέως της κεντρικής επιτροπής της οργανώσεως ταύτης. Εις την οικίαν τού εκ των μελών της οργανώσεως Ανδ. Παπανδρέου κατεσχέθησαν εις πολύγραφος και μία γραφομηχανή, δι' ων εξετυπούντο το λαθρόβιον κομμουνιστικόν έντυπον "Προλετάριος", διάφορα κομμουνιστικά έντυπα και προκηρύξεις. Οι συλληφθέντες προέβησαν εις ομολογίαν της δράσεώς των, εκτός του εκ τούτων Μεγαριώτη Μ., υποβαλόντες ακολούθως δηλώσεις μετανοίας και αποκηρύξεως της κομμουνιστικής ιδεολογίας, κατόπιν των οποίων το υφυπουργείον Δημοσ. Ασφαλείας, εξ επιεικείας προς το νεαρόν της ηλικίας των, και εκτιμούν την επιδειχθείσαν ειλικρίνειάν των, αφήκε τούτους ελευθέρους. Ούτοι είναι οι εξής:


Βάλκας Γ. άνεργος, Παπανδρέου Ανδ. της Νομικής, Γαστεράτος Στ. της Αν. Εμπορικής, Καστοριάδης Κ., Κύρκος Κ., Ιερόπαις Ελ., Καράμπελας Χρ., Κολοβός Ηλ., άπαντες της Νομικής, Βάλκας Χρ. μαθητής ΣΤ Γυμνασίου, Κονδυλίδης Ν. ηλεκτροτεχνίτης και μαθητής, Κοντογιάννης Ι. της Νομικής».

Δεν θα τα θυμόμουν όλα αυτά, ούτε το ονοματεπώνυμο του ποιητή, ούτε το βιβλίο του Ανδρέα Παπανδρέου με την συγκεκριμένη αναφορά, αν δεν εύρισκα πριν από μερικά χρόνια στο Μοναστηράκι το μοναδικό βιβλίο του Λευτέρη Ιερόπαιδος, που είχε τίτλο Το Κράτος του Πολέμου και που είχε τυπωθεί από τον εκδοτικό οίκο Γ. Φέξη, το 1965. Το βιβλίο το είχα αγοράσει, επειδή μου είχε κάνει εντύπωση το επώνυμο του ποιητή, και γιατί με είχαν συγκινήσει επιτόπου ένα-δυο ποιήματά του, που τα είχα διαβάσει στα πεταχτά.

Εξάλλου, αυτός είναι ο μόνος δόκιμος τρόπος για να προβείς στην αγορά ενός παλαιού, «άγνωστου» ποιητικού βιβλίου (από τα χιλιάδες που κυκλοφορούν). Κάτι θα σε κεντρίσει στο εξώφυλλό του (σπανιότερα) για να το ανοίξεις, κάτι θα σε «πιάσει» από τις σελίδες του...

Ο Λευτέρης Ιερόπαις πρέπει να εμφανίζεται για πρώτη φορά, ως ποιητής, στο περιοδικό Νέα Εστία (τεύχος 286, της 15ης Νοεμβρίου 1938), με το ποίημά του Οδοποιία, το οποίον υπογράφει ως Λευτέρης Νομικός. Ο Λ. Νομικός είναι σίγουρα ο Λ. Ιερόπαις, αφού το συγκεκριμένο ποίημα υπάρχει και στο βιβλίο του, που θα κυκλοφορούσε πολλά χρόνια αργότερα (το 1965, όπως ήδη γράψαμε) και για το οποίον θα τα πούμε στη συνέχεια.

Λευτέρης Ιερόπαις: ο ποιητής του αλβανικού μετώπου Facebook Twitter
Νέα Εστία (#286, 15 Νοεμβρίου 1938)

Όπως φαίνεται απ' αυτό το πρώτο ποίημά του ο Λ. Ιερόπαις, ήδη από τα 18 χρόνια του, νοιώθει άβολα με το καθεστώς της μεταξικής δικτατορίας. Τα δημόσια έργα και κυρίως τα οχυρωματικά δημόσια έργα τής Γραμμής Μεταξά, που ξεκινούσαν από το όρος Μπέλλες (στο τριεθνές Ελλάδας-Γιουγκοσλαβίας-Βουλγαρίας), για να καταλήξουν στην βόρεια Ροδόπη, με όλα τα συμπληρώματά τους (προσβάσεις κ.λπ.), μπαίνουν στο (νεανικό) στόχαστρό του. Τα αντιμετωπίζει ως εμπόδιο στις επιδιώξεις και τα όνειρά του. Οσμίζεται τη φρίκη του πολέμου και αντιδρά σχεδόν ανακλαστικά.

Όπως μας πληροφορεί ο αδελφός τού ποιητή Ν. Χ. Ιερόπαις, που έχει γράψει το εισαγωγικό σημείωμα στην έκδοση του '65, ο Λευτέρης Ιερόπαις είχε καταταχθεί εθελοντής στο στρατό, το 1940, πολεμώντας τους Ιταλούς στα βουνά της Αλβανίας, στον λόχο χιονοδρόμων και πως βρέθηκε στο ψηλότερο βουνό, που είχε πατήσει τότε ο ελληνικός στρατός. Και πιο κάτω, στο κείμενό του, σημειώνει:

«Κατά τη διάρκεια της Κατοχής αγωνίστηκε κατά του καταχτητή, χωρίς να λογαριάσει τη ζωή του, που τελικά θυσίασε στον αγώνα, πεθαίνοντας από φυματίωση στις 27 Μαρτίου 1945, σε ηλικία 24 χρονών. Σαν προσφορά στη μνήμη του δημοσιεύονται, ύστερα από είκοσι χρόνια, τα ποιήματα που έγραψε από το 1941-1944».

Το βιβλίο χωρίζεται σε κεφάλαια. Στην αρχή καταγράφονται πέντε ποιήματα (Δυναμικόν, Οδοποιία, Αυτοεξάρτηση, Κι' Εμείς, Ιησούς Αναμορφωτής), για να ακολουθήσουν οι ενότητες Η Κλειστή Περιοχή (επτά ποιήματα), Η Μπαλλάντα της Νύχτας (έξι ποιήματα) και Στο Γκουρ-ι-τοπ (δέκα ποιήματα).

Λευτέρης Ιερόπαις: ο ποιητής του αλβανικού μετώπου Facebook Twitter
Μανώλης Γαλιάτσος «Εκεί Όπου Τίποτα δεν Χάνεται» [Largo / MLK, 2018]. Στο CD μελοποιείται το ποίημα του Λευτέρη Ιερόπαιδος «Η πορεία των σιωπηλών».

Αυτά τα τελευταία είναι και τα πιο σκληρά, τα πιο ψυχικώς επιβαρημένα, τα πιο πονεμένα, γιατί περιγράφουν τις περιπέτειες τού στρατιώτη Λευτέρη Ιερόπαιδος στην πιο επίπονη φάση του πολέμου, στην κατάκτηση του υψώματος 2148, βορειοδυτικά της Κορυτσάς, που ήταν γνωστό ως Γκούρι Τόπιτ (Guri I Topit). Τα πρώτα τέσσερα ποιήματα αυτής της ενότητας τα μεταφέρουμε κι εδώ.

Ο Ιερόπαις γράφει με φανερές επιρροές από το δημοτικό τραγούδι, βεβαίως και από το ποιητικό κλίμα της εποχής του Μεσοπολέμου, προβάλλοντας παράλληλα πολύ δυνατές πολεμικές, ή μάλλον αντιπολεμικές, εικόνες. Ένας ποιητής με ταλέντο και με αγωνιστικό όραμα, που θα μπορούσε να διαπρέψει στην μεταπολεμική Ελλάδα, αν δεν πέθαινε τόσο νέος.

I

Στην Τρίκορφη, στην άδεντρη κι' ανθρωποδιώχτρα ράχη
λυσσομανούν οι αγέρηδες, στριφογυρνάει το χιόνι.
Τα ρόμπολα στη Γκράμποβα, μαυρολογούν ανάρια,
μα εδώ είναι πέτρινο βουνό και φύτρα δε ριζώνει.

...Τ' αργό νυχτοπερπάτημα κι' η κουρασμένη ανάσα,
στο διάφεγγο οι χιονόδαρτες που αχνίζανε μορφές,
κι' η στάση πούγιν' έχοντας τις κάννες γυρισμένες
στη λάκκα που μας χώριζε απ' τις τελευταίες κορφές.

Κι η βάρδια που στριμώχνονταν προς την κατηφοριά
σπασμωδικά, προδίνοντας μια ξαφνική βιασύνη,
τ' ανήσυχα ψιθυριστά μισόλογα κι' η νύχτα
που ασύλληπτη κι' απέραντη στο νου μας είχε γίνει.

Μα όταν ξημέρωνε, πικρά τα νέα κατασταλάζαν
για τους νεκρούς, τ' αδέρφια μας, τα νέα τα παλληκάρια,
γι' αυτούς που μέρες κοίτονται αδιαφόρετοι μπροστά μας,
της Σιάτιστας, της Λήψιστας της Κόζιανης βλαστάρια.

ΙΙ

Νυχτοήμερα στυλώναμε τα κουρασμένα μάτια
στων καταιγίδων τα θαμπά – αδιαπέραστα τοπεία
και πάντα αποξεχνιόμαστε σε λιγοστές κουβέντες
τις ώρες που απ' τον πόλεμο κλέβει η κακοκαιρία.

Κι' οι μέρες ήταν σκοτεινές κι' οι νύχτες οργισμένες
κι' οι ώρες περνούσαν μισητές χωρίς απαντοχή.
Στο Γκουρ-ι-τοπ, αμείλιχτη λευκή απεραντωσύνη,
δεν έχει τόπο ν' απαγγιάσει η ανθρώπινη ψυχή.

Κοκκαλιασμένοι ώρα την ωρ' αλλάζουν οι σκοποί
κι' αυτοί που αναμοχλεύαν του πολέμου τη φροντίδα,
περίπολα ξακόντιζαν μπροστά από τις γραμμές
κακόμοιρα κι' αστεία ανθρωπάκια μες στην καταιγίδα.

ΙΙΙ

Λένε πως μες στην καταχνιά πυργώνεται ένας βράχος
που η θύμησή του είναι φριχτή κι' ουτ' ένας τον ζυγώνει.
Μα έχει ένα πλήθος γύρω του από γυάλινες ματιές
κι' ακόμα έχει τα χέρια που προβάλλουν απ' το χιόνι.

Μια συντροφιά έχει ακούνητη, βουβή και ξασπρισμένη.
Τα σκοτωμένα αδέρφια μας, τα νέα παλληκάρια
που ο θάνατος τούς σώριασε, μα η γη τούς απαρνιέται
της Σιάτιστας, της Λήψιστας, της Κόζιανης βλαστάρια

ΙV

Σαν άσπρη γάζα η καταχνιά μάς σκέπαζε τη νύχτα
κι' ήταν παράξεν' η σιωπή μετά απ' την καταιγίδα,
μ' ανήσυχοι οσφραινόμαστε κάτι που όλο κρυβόταν
και που ξεδιάλυνε άξαφνα με μια χειροβομβίδα.

Τότε άστραφτε και βρόνταγε και τράνταζεν η γης,
μεσ' απ' τους κρότους πέρναε το γαζί των πολυβόλων
κι' από μακρυά, με των σκοπών τις ντουφεκιές, ηχούσαν
ξετερελλαμένες, οι γοερές κραυγές των περιπόλων.

Με χτυποκάρδι ορμούσαμε απ' τις χιονοσπηλιές
τ' όπλο στο χέρι αρπάζοντας, το κράνος στο κεφάλι
κι' ως τρέχαμε στο χιόνινο χαράκωμα σκυφτοί
στα δάχτυλά μας κόλλαγε το παγωμένο ατσάλι.

Μια λάμψη ακόμα, μια βροντή, κι' ύστερα πια, σιγή,
λαχανιασμένο τρέξιμο, κι' ανώφελη βιασύνη
ψηλά στα ουράνια ξάνοιγε... Και με μια αχτίδα υγρή
στων σκοτωμένων τις μορφές παιγνίδιζε η σελήνη.

Προτείνονται για περαιτέρω ανάγνωση και ακρόαση ένα βιβλίο κι ένα CD, που είναι πιο εύκολο να εντοπιστούν.

1. Λευτέρης Ιερόπαις / Μια παρουσίαση από τον Γιώργο Μαρκόπουλο [Εκδόσεις Γαβριηλίδης / "εκ νέου", 1999]

2. Μανώλης Γαλιάτσος «Εκεί Όπου Τίποτα δεν Χάνεται» [Largo / MLK, 2018] (στο CD μελοποιείται το ποίημα του Λευτέρη Ιερόπαιδος «Η πορεία των σιωπηλών»)

Βιβλίο
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η Ελλάδα ως αγγλικό τσιφλίκι

Διονύσης Χαριτόπουλος / Η Ελλάδα ως αγγλικό τσιφλίκι

Η αγγλική παρουσία στην κατεχόμενη Ελλάδα συνιστά μια απροσχημάτιστη, ωμή αποικιοκρατική επιχείρηση που οδήγησε στις συγκρούσεις μεταξύ αντιστασιακών οργανώσεων, στα Δεκεμβριανά και, τέλος, σε αυτό που είχαν οι ίδιοι από το 1943 προεξοφλήσει, τον ελληνικό Εμφύλιο (1946-1949).
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ
Τα μικρά κράτη στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τα μικρά κράτη στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο

Η ιστορία των πολέμων γράφεται από τη σκοπιά των ισχυρότερων κρατών που έλαβαν μέρος – των λεγόμενων Μεγάλων Δυνάμεων. Μικρότερα κράτη ενδιαφέρουν ελάχιστα – είτε ως απλά πιόνια, είτε ως αφορμές για δράση (ή αδράνεια) από τις Μεγάλες Δυνάμεις.
ΓΙΩΡΓΟΣ Θ. ΜΑΥΡΟΓΟΡΔΑΤΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Το πίσω ράφι / Η Hannah Kent έγραψε τη δική της «Φόνισσα», την Άγκνες που ζούσε στην Ισλανδία τον 19ο αιώνα

Η Αυστραλή συγγραφέας δεν πίστευε ποτέ ότι, χάρη στα «Έθιμα ταφής», οι κριτικοί θα την τοποθετούσαν δίπλα σε λογοτέχνες όπως η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Πίτερ Κάρεϊ.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Χριστίνα Ντουνιά: «Ο Καρυωτάκης μάς δίνει ελπίδα και μας παρηγορεί»

Βιβλίο / «Ο Καρυωτάκης άφησε "το αδέσποτο Τραγούδι" του να μας συντροφεύει»

Στο βιβλίο της «Το όνειρο και το πάθος», η Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και συγγραφέας αποκαλύπτει αθέατες όψεις του ποιητή και νέα στοιχεία για τη σχέση του με τον Καβάφη μέσα από μια άγνωστη, ως τώρα, επιστολή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύ της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Βιβλίο / «Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύς της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Ο Ούγγρος κάτοχος του φετινού Νόμπελ λογοτεχνίας γράφει με μαγικό τρόπο για τις αποπνικτικές επιπτώσεις της πολιτικής καταπίεσης, περιφρονώντας την προθυμία των ανθρώπων να τις αποδεχτούν.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Βιβλίο / Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Οι καθηγητές Peter Jeffreys και Gregory Jusdanis συνεργάστηκαν και έγραψαν από κοινού τη βιογραφία του μεγάλου ποιητή που φέρει τον τίτλο «Κωνσταντίνος Καβάφης – Ο άνθρωπος και ο ποιητής». Ο Gregory Jusdanis μίλησε στη LifO για το βιβλίο και για τον ποιητή που ήταν «παραδοσιακός και ταυτόχρονα μεταμοντέρνος, ο πρώτος “viral” ποιητής διεθνώς»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

LiFO politics / Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

Ο Αλέξης Πατέλης, επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού την περίοδο 2019-2024, μιλά στη Βασιλική Σιούτη για την οικονομική πορεία της χώρας αυτά τα χρόνια, τις δύσκολες αποφάσεις αλλά και τις στιγμές δικαίωσης μέσα από την οπτική ενός τεχνοκράτη που βρέθηκε ξαφνικά στο επίκεντρο της πολιτικής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λάσλο Κρασναχορκάι: ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης βραβεύεται με Νόμπελ

Βιβλίο / Ο Λάσλο Κρασναχορκάι, ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης, κέρδισε το Νόμπελ

Φέτος, το βραβείο δόθηκε στον Ούγγρο συγγραφέα που κατά τη Σουηδική Ακαδημία αποτελεί ένα ελπιδοφόρο βήμα προς τον χαμένο ανθρωπισμό, την υψηλή λογοτεχνία και τη στοχαστική ακρίβεια.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Βιβλίο / Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του που έχει τίτλο “House of Cards”, ο Σουηδός πρώην διεθνής Γιόνας Έρικσον περιγράφει τις ταπεινωτικές μετρήσεις βάρους στα σεμινάρια διαιτητών της UEFA
THE LIFO TEAM
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Βιβλίο / Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Ολοένα περισσότερο διευρύνεται η τάση έκδοσης κλασικών και σπάνιων κειμένων σε μικρό μέγεθος που τοποθετούνται δίπλα στο ταμείο και συνιστούν την προσπάθεια ενός εκδοτικού οίκου να φέρει σπουδαία έργα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT