Το κίνημα του solarpunk φαντάζεται ένα μέλλον λαμπερό, πράσινο και καθόλου δυστοπικό

Το κίνημα του solarpunk φαντάζεται ένα μέλλον λαμπερό, πράσινο και καθόλου δυστοπικό Facebook Twitter
Το solarpunk είναι ένα είδος επιστημονικής φαντασίας που τολμά να ονειρευτεί ένα αειφόρο μέλλον.
0

Το 2018 ήδη ξεκίνησε με έναν κακό οιωνό: οι δείκτες στο ρολόι της Αποκάλυψης που συμβολίζει πόσο επικείμενη είναι η καταστροφή του πλανήτη μετακινήθηκαν κατά 30 δευτερόλεπτα πιο μπροστά.

Αν συνυπολογίσουμε την έκταση της κλιματολογικής αλλαγής και τις ήδη αισθητές επιπτώσεις της, σε συνδυασμό με τις κοντόφθαλμες ενεργειακές επιλογές ηγετών σπουδαίων κρατών όπως οι ΗΠΑ, το μέλλον της ανθρωπότητας και του πλανήτη διαγράφεται σαφώς δυστοπικό.

Η προοπτική αυτή δικαιώνει απολύτως τα δημιουργήματα επιστημονικής φαντασίας που συνήθως περιγράφουν το μέλλον μας ως δυστοπικό και τις συνθήκες διαβίωσης των απογόνων μας εξαιρετικά ζοφερές.

Το solarpunk, ένα είδος επιστημονικής φαντασίας που τολμά να ονειρευτεί ένα αειφόρο μέλλον φαίνεται να είναι η απάντηση σε αυτή τη σκοτεινή προφητεία.

Στο βιβλίο Do Androids Dream of Electric Sheep? του Φίλιπ Κ. Ντικ (στο οποίο βασίστηκε η κινηματογραφική ταινία Blade Runner), την ταινία Mad Max του Τζορτζ Μίλερ, το πρόσφατο Hunger Games και πλείστα άλλα έργα, οι άνθρωποι μετά βίας επιβιώνουν σε έναν κόσμο ρημαγμένο από την ενεργειακή απληστία και απερισκεψία, προσπαθώντας απεγνωσμένα να αποκτήσουν πρόσβαση σε καθαρό αέρα, πόσιμο νερό, θρεπτικά και υγιεινά τρόφιμα, και δυστυχώς η εξάρτηση μας από τα ορυκτά καύσιμα φαίνεται να δικαιώνει αυτές τις προβλέψεις.

Το solarpunk, ένα είδος επιστημονικής φαντασίας που τολμά να ονειρευτεί ένα αειφόρο μέλλον φαίνεται να είναι η απάντηση σε αυτή την σκοτεινή προφητεία. Παρότι στοιχεία αυτής της πρότασης θα μπορούσε κανείς να ανιχνεύσει και σε έργα της πρόσφατα εκλιπούσας σπουδαίας συγγραφέως Ursula Le Guin, όπως το The Word for World is Forest, το πρώτο βιβλίο που αναφέρεται συγκεκριμένα ως εκπρόσωπος του solarpunk είναι η συλλογή διηγημάτων εννέα πορτογαλόφωνων συγγραφέων με τίτλο Solarpunk: Histórias ecológicas e fantásticas em um mundo sustentável (Solarpunk: Οικολογικές και Φανταστικές Ιστορίες σε έναν Αειφόρο Κόσμο) που κυκλοφόρησε το 2012.

Ο συγγραφέας Adam Flynn δημοσίευσε το 2014 ένα σύντομο κείμενο με τίτλο «Solarpunk: Notes Toward a Manifesto» όπου δηλώνει: «Είμαστε solarpunks γιατί οι άλλες εναλλακτικές είναι είτε η άρνηση είτε η απελπισία».

Ποια είναι όμως η πρόταση αυτού του νεόκοπου είδους; Τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά των κόσμων που περιγράφονται στα βιβλία, κόμικ ή ταινίες του είδους είναι η επινοητικότητα, η σημασία της κοινότητας και η επικράτηση τεχνολογιών που βασίζονται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Το κίνημα του solarpunk φαντάζεται ένα μέλλον λαμπερό, πράσινο και καθόλου δυστοπικό Facebook Twitter
Οι εικόνες του κόμικ «Nonplayer» του Nate Simpson είναι σαφώς επηρεασμένες από την οπτική αφήγηση του solarpunk.

Η αισθητική του φέρει εμφανείς επιρροές από την περίοδο της Art Nouveau με ολίγη από αφρικανική τέχνη και παράδοση και ασιατικά σκίτσα. Συνδυάζει το ωραίο με το πρακτικό, το καλοσχεδιασμένο ανθρωπογενές περιβάλλον με πλούσια και άγρια βλάστηση, το φωτεινό και πολύχρωμο με τη σταθερότητα της γης και τη χοϊκότητα του εδάφους.

Οι κοινωνίες που οραματίζονται οι εκπρόσωποι του solarpunk είναι ελεύθερες, δίκαιες, με μια ελαφρά κλίση προς την κοινωνική αναρχία. Τα φύλα είναι ίσα, οι σεξουαλικές προτιμήσεις δεν κρίνονται και οι φυλές (ή ακόμα και τα είδη) δεν διακρίνονται σε ανώτερες και κατώτερες.

Ένα φαεινότερο μέλλον που θα προέλθει αν επιτύχει η ανατροπή της καθεστηκυίας τάξης που ορθώνει εμπόδια για την υλοποίησή του: αυτός είναι ο σκοπός αλλά και το κλειδί της ετυμολογίας του κινήματος solarpunk που συνδυάζει την πανκ ηθική με μια περιβαλλοντολογικά φιλική επιστήμη και μηχανική με «έμβλημα» τα πάνελ ηλιακής ενέργειας.

Για πολλούς όμως αποτελεί και έναυσμα για ακτιβισμό. Η φαντασιακή σκιαγράφηση ενός ιδανικού επιθυμητού μέλλοντος αποτελεί τον οδικό χάρτη ώστε να υλοποιήσουμε ως κοινωνία τις πολιτιστικές αλλαγές που είναι απαραίτητες για να πετύχουμε επιτέλους την πλήρη μετάβασή μας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα.

Σε όσους βιαστούν να απορρίψουν το ενδεχόμενο αυτό ως «επιστημονική φαντασία» να θυμίσουμε πως ακριβώς σε αυτό σκοπεύουν κι ευαγγελίζονται οι στόχοι υπερεθνικών συμβάσεων και συμφωνιών όπως το Πρωτόκολλο του Κιότο ή οι Στόχοι 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το κίνημα του solarpunk φαντάζεται ένα μέλλον λαμπερό, πράσινο και καθόλου δυστοπικό Facebook Twitter
Ο πράσινος τοίχος του Musée du quai Branly στο Παρίσι θα μπορούσε άνετα να έχει ξεπηδήσει από τη φαντασία εκπροσώπου του κινήματος solarpunk.

Όσο οι περισσότεροι περιοριζόμαστε στο να αναρωτιόμαστε κατά πόσο οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν να αντικαταστήσουν το πετρέλαιο και τον άνθρακα, οι solarpunks θέτουν το ερώτημα τι είδους κόσμος θα προκύψει όταν επιτέλους ολοκληρωθεί αυτή η μετάβαση. Τα έργα τους προσφέρουν ενδιαφέρουσες και το κυριότερο, ελπιδοφόρες απαντήσεις.

Στους κόσμους που περιγράφουν οι ήρωες δεν είναι εκείνοι που θησαυρίζουν αλλά οι επιστήμονες. Οι κάτοικοί τους δεν είναι απομονωμένα και άβουλα πλάσματα αλλά προσωπικότητες με ιδιαιτερότητες και χαρακτηριστικά που τους κάνουν να ξεχωρίζουν και συμμετέχουν προσφέροντας στις κοινότητες τους. Οι καινοτόμες προτάσεις τους εκτός από αειφόρες είναι και όμορφες: ποιος δεν θα ήθελε ο φωτισμός μας να προέρχεται από μια φωσφορίζουσα άλγη;

Για όλους εκείνους που νιώθουν πως η Ημέρα της Κρίσης θα έρθει πολύ πριν από τη συνταξιοδότησή τους οι ιδέες του solarpunk κινήματος μπορούν να αποτελέσουν όχι μόνο μια φαντασιακή ανακούφιση αλλά και μία προτροπή να αναλάβουν δράση ώστε πιθανά στο σχετικά εγγύς μέλλον να σταματήσει και να αναστραφεί η καταστροφή του πλανήτη.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ντον Ντελίλο: «Άνθρωπος σε πτώση»

Το πίσω ράφι / «Άνθρωπος σε πτώση»: Το ρεαλιστικό έργο ενός από τους σπουδαιότερους εξερευνητές της μοντέρνας εποχής

Ο πολυβραβευμένος Ντον Ντελίλο γράφει για την ανάγκη των ανθρώπων να ανήκουν κάπου και να επικοινωνήσουν, όταν εισπράττουν από την Ιστορία οδύνη, απώλειες και χιλιάδες ερωτηματικά.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Αντώνης Καραμπατζός: Με έλκει ο μυθιστορηματικός κόσμος του Καραγάτση

The Book Lovers / Αντώνης Καραμπατζός: «Με έλκει ο μυθιστορηματικός κόσμος του Καραγάτση»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον καθηγητή Αστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Αντώνη Καραμπατζό για το πώς το έργο του Τζότζεφ Κόνραντ, του Φίλιπ Ρόθ ή η ποίηση του Κ.Π. Καβάφη ανοίγουν δρόμους στο συναίσθημα, στις ανθρώπινες σχέσεις και στην ιστορία.
THE LIFO TEAM
Ο θάνατος τής πήγαινε πολύ

Βιβλίο / Κάντι Ντάρλινγκ: Η συγκινητική ιστορία του τρανς ειδώλου και μούσας του Άντι Γουόρχολ

Η Κάντι Ντάρλινγκ προκαλούσε ανέκαθεν συμπάθεια και θαυμασμό, όχι τόσο για τα επιτεύγματά της στη σκηνή και τη μεγάλη οθόνη, όσο για την ομορφιά και την εύθραυστη αύρα της.
THE LIFO TEAM
Η Gen Z αγαπάει τη γιαγιά που πλέκει στο πανηγύρι του χωριού

The Happy Reader / Η Gen Z αγαπάει τη γιαγιά που πλέκει στο πανηγύρι του χωριού

Η Γενιά Ζ γράφει και διαβάζει, καταρρίπτοντας τα στερεότυπα. Βιογραφίες, ταξιδιωτικοί οδηγοί και υγεία οδηγούν τους Ευρωπαίους στα βιβλιοπωλεία. Οι γιοι του Μάρκες, Ροδρίγκο και Γκονζάλες, απολογούνται για το δικαίωμά τους στο έργο του πατέρα τους. Εκδοτικό γεγονός, η μετάφραση του πρώτου μυθιστορήματος του Τζέιμς Μπόλντουιν.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
«Teatro Grottesco»: Η γοτθική σκηνή της ζοφερής απελπισίας

Βιβλίο / «Teatro Grottesco»: Mια συλλογή σκοτεινών διηγημάτων από έναν μετρ του τρόμου

Κάποιοι ίσως τον γνωρίζουν από την πρώτη (και καλύτερη) σεζόν του «True Detective». Η βουτιά στις πλέον σκοτεινές πτυχές της υπαρξιακής φιλοσοφίας, η άκρως ζοφερή ατμόσφαιρα, η εικονοποιία που φλερτάρει με τη γοτθική αισθητική είναι χαρακτηριστικά του έργου του Τόμας Λιγκότι, η απουσία του οποίου από την ελληνική αγορά είναι τρανταχτή.
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΤΣΑΠΡΑΪ́ΛΗΣ
Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις ποτέ τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

The Book Lovers / Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Ακύλλα Καραζήση για την αναγνωστική διαδρομή του, που ξεκινάει από τον «Τομ Σόγερ» και τη Θεσσαλονίκη, περνάει από τον ρομαντικό κόσμο της Χαϊδελβέργης και φτάνει στην Αθήνα του θεάτρου και των κειμένων.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Βιβλίο / Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου μιλά για την εποχή μας, τον χώρο της εκπαίδευσης και την ταυτότητα του νεοέλληνα.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Βιβλίο / «Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Ο Ντόναλντ Σασούν, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και άλλοτε στενός φίλος, συνεργάτης και επιμελητής των βιβλίων του Έρικ Χoμπσμπάουμ, μιλά στη LiFO.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Βιβλίο / Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Η συγγραφέας του βιβλίου “Diva”, Ντέζι Γκούντγουιν, τονίζει με άρθρο της στον Guardian ότι το να χαρακτηρίζει κανείς τη ζωή της κορυφαίας τραγουδίστριας τραγική, σημαίνει ότι την αδικεί κατάφωρα.
THE LIFO TEAM
Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Βιβλίο / Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κάρτλετζ αποκαθιστά την ιστορική πόλη της αρχαιότητας που αντιμετώπιζαν υπεροπτικά οι Αθηναίοι. Δείχνει πώς τα θηβαϊκά θέματα επιβιώνουν στη σύγχρονη τέχνη, γράφει για τον Επαμεινώνδα που είχε έναν μόνο τραχύ μανδύα, παρουσιάζει την κοινωνία που δημιουργεί τον Ιερό Λόχο, ένα στρατιωτικό σώμα που αποτελείται αποκλειστικά από εραστές και ερώμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ