Μια σύντομη ιστορία του Ελληνικού Φανταστικού

Μια σύντομη ιστορία του Ελληνικού Φανταστικού Facebook Twitter
1

Οι ρίζες του ελληνικού φανταστικού είναι πολύ παλιές και πολύ πιο βαθιές στην ελληνική παράδοση απ' ό,τι... μπορείς να φανταστείς. Με αφορμή το 1ο ΦantastiCon, που διοργανώνεται στην Ελληνοαμερικανική Ένωση στις 3 και 4 Οκτωβρίου, ζητήσαμε από τον Ελευθέριο Κεραμίδα, συγγραφέα του πιο πετυχημένου ελληνικού fantasy, Κοράκι σε άλικο φόντο, να μας διηγηθεί εν συντομία την ιστορία του:


«Αν και τον 19ο αιώνα oι Έλληνες συγγραφείς έπαιρναν κατά κόρον αγγλικά ή γαλλικά βιβλία και τα προσάρμοζαν στα ελληνικά δεδομένα, καμία από τις επιλογές τους δεν ανήκε στο σύγχρονο φανταστικό που διαμορφωνόταν την ίδια περίοδο. Κάποιοι λίγοι (Πιτζιπίος, Λασκαράτος) εμπνεύστηκαν από κείμενα του Διαφωτισμού, στα οποία το παράδοξο αποτελούσε αλληγορική ευκαιρία για κοινωνική σάτιρα. Μετρημένες στα δάχτυλα και δίχως συνέχεια οι εξαιρέσεις απ' αυτή την πεπατημένη (π.χ. Θανάσης Βάγιας του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη).

Τα τελευταία τριάντα χρόνια εμφανίστηκαν στη χώρα μας για το φανταστικό: δεκάδες συγγραφείς, περιοδικά, φανζίν, σύλλογοι και λέσχες, διαδικτυακές σελίδες και κοινότητες, λογοτεχνικοί διαγωνισμοί, βραβεία, φεστιβάλ και εκδηλώσεις.


Στις αρχές του 20ού αιώνα διαμορφώθηκε αμιγώς ελληνική λογοτεχνία. Οι συγγραφείς, όμως, αποστασιοποιήθηκαν από τις αναφορές στην τεχνολογία (θεωρούσαν πως έρχεται από το εξωτερικό) και το υπερφυσικό (το ταύτιζαν με τις προλήψεις και την οπισθοδρόμηση). Το φανταστικό στοιχείο σπάνια τρύπωνε στο έργο τους, μεταμφιεσμένο σε λαογραφία (Παπαδιαμάντης) ή ως αφορμή για ψυχογραφία (Ξενόπουλος).


Τον Μεσοπόλεμο και ως την Κατοχή γράφτηκαν μερικά βιβλία του φανταστικού από δημοφιλείς συγγραφείς (π.χ. Κόντογλου - Πέδρο Καζάς, Βουτυράς - Από τη Γη στον Άρη, Καραγάτσης - Το χαμένο νησί), τα οποία μόλις τη δεκαετία που διανύουμε επανεκτιμήθηκαν. Την εποχή τους, κοινό και κριτική τα χαρακτήρισαν παιδικά ή ελαφρά αναγνώσματα, χωρίς περιεχόμενο.


Την ίδια περίοδο τα ληστρικά και περιπετειώδη μυθιστορήματα που τυπώνονταν σε συνέχειες σε εφημερίδες ή φυλλάδια (όπως ο "Τσακιτζής" και ο "Χρυσός Κουρσάρος") ήταν γεμάτα τεχνολογικά και μαγικά ευρήματα, αντιγράφοντας τα ξένα pulp. Η παράδοση αυτή συνεχίστηκε μέχρι σχετικά πρόσφατα, με τον "Μικρό Ήρωα" και τον "Αόρατο Καπετάνιο" του τηλεοπτικού Καραγκιόζη, αλλά το φανταστικό στοιχείο αποτελούσε αλατοπίπερο για να καλύπτεται η έλλειψη πρωτοτυπίας σε κάθε άλλο τομέα αυτών των κειμένων.


Αμέσως μετά τον Β' Παγκόσμιο η Επιστημονική Φαντασία (Ε.Φ.) μεσουράνησε στον δυτικό κόσμο, διχασμένη ανάμεσα στον φόβο των πυρηνικών και την αισιοδοξία της εξερεύνησης του Διαστήματος. Στην Ελλάδα, επικράτησε κι ένα άλλο δίλημμα: μήπως έπρεπε να γράφουν οι Έλληνες συγγραφείς με «αλλοδαπό» ψευδώνυμο (όπως ο Graham W. Still-Γιώργος Β. Παπαδόπουλος); Κάποιοι το θεώρησαν αναπόφευκτο, αφού στα "ξενόφερτα" είδη (αστυνομικό κ.λπ.) το κοινό δεν τους θεωρούσε ισάξιους με τους μεταφρασμένους από το εξωτερικό συναδέλφους τους. Σήμερα φαντάζει αστεία αυτή η πλαστοπροσωπία και αρκεί μια απλή αναζήτηση στο Διαδίκτυο για να αποκαλυφθεί. Κι όμως, συμβαίνει ακόμη καμιά φορά – μάλλον επειδή παραμένει αρνητικό το ελληνικό κοινό. Την ίδια περίοδο, πάντως, εμφανίστηκαν και οι πρώτες Ελληνίδες συγγραφείς φαντασίας (όπως η Βιργινία Ζάννα), αποφασισμένες να γράψουν παιδικά και νεανικά έργα λιγότερο αφελή από εκείνα του Μεσοπολέμου.

Έλληνες σκηνοθέτες και παραγωγοί άρχισαν από το '75 και μετά να συνειδητοποιούν πως φανταστικός κινηματογράφος δεν σημαίνει απαραίτητα εφέ και ακριβές κατασκευές αλλά ατμόσφαιρα και ιδέες.

Η Μεταπολίτευση αποτέλεσε σημείο καμπής. Η νέα γενιά Ελλήνων συγγραφέων είχε ελεύθερη πρόσβαση σε αγγλόφωνες ταινίες και βιβλία, αλλά δεν δημιουργούσε στη σκιά τους. Ο αντιαμερικανισμός που ήρθε ως αντίδραση στη δικτατορία επέτρεψε στον Διαμαντή Φλωράκη, στον Ανδρέα Ντούπα, στον Μάκη Πανώριο και άλλους να αποστασιοποιηθούν από ξένες επιρροές και να φέρουν στην Ε.Φ. έναν προβληματισμό όχι πολιτικό και επίκαιρο, αλλά υπαρξιακό, διαχρονικό και πανανθρώπινο. Εμφανίστηκαν επίσης τα πρώτα θεατρικά έργα Ε.Φ., κυρίως πολιτικές αλληγορίες, αλλά και τα πρώτα ελληνικά κόμικς. Τα κόμικς ως μέσο έχουν διεθνώς το φανταστικό/φαντασιακό ως κανόνα και τον ρεαλισμό ως εξαίρεση και το ίδιο ίσχυε και ισχύει στην Ελλάδα.


Έλληνες σκηνοθέτες και παραγωγοί άρχισαν από το '75 και μετά να συνειδητοποιούν πως φανταστικός κινηματογράφος δεν σημαίνει απαραίτητα εφέ και ακριβές κατασκευές αλλά ατμόσφαιρα και ιδέες. Λίγο αργότερα, η βιντεοκασέτα διεύρυνε τους ορίζοντες δημιουργών και κοινού, φέρνοντας ταινίες φαντασίας κάθε είδους και καταγωγής, από το κλασικό ως το ακραίο. Χάρη στον κινηματογράφο καθιερώθηκαν και διαδόθηκαν οι όροι "επιστημονική φαντασία" και "τρόμος" (χρησιμοποιήθηκε και ο ξεχασμένος πια όρος "φρίκη" για το gore, ενώ πολλοί μπερδεύουν ακόμα τον τρόμο με το θρίλερ – που δεν περιέχει κατ' ανάγκη φανταστικά στοιχεία. Όσο για το fantasy, δεν υπάρχει μέχρι σήμερα κοινής αποδοχής μετάφραση ή, έστω, γραφή του με ελληνικούς χαρακτήρες).


Το δεύτερο μισό της δεκαετίας του '80 υπήρξε πολύ γόνιμο. Εμφανίστηκαν τα πρώτα εξειδικευμένα βιβλιοπωλεία (Παρά Πέντε, Βαβέλ, Solaris), ήρθαν από το εξωτερικό τα επιτραπέζια παιχνίδια ρόλων, γυρίστηκαν αρκετές ταινίες που ανήκαν σε διάφορες υποκατηγορίες του φανταστικού (π.χ. Υπόγεια Διαδρομή, Πρωινή Περίπολος, Η Σκιάχτρα, Η νύχτα με τη Σιλένα, Μπαλαμός). Έγινε και η πρώτη απόπειρα ανακεφαλαίωσης όσων είχαν προηγηθεί (Ανθολογία ελληνικού φανταστικού διηγήματος, εκδόσεις Αίολος).


Οι δύο επόμενες δεκαετίες έφεραν περισσότερους εξειδικευμένους εκδοτικούς οίκους (Οξύ, Anubis, Φανταστικός Κόσμος, Τρίτωνας, Ars Nocturna, Jemma, Συμπαντικές Διαδρομές), το Διαδίκτυο για πληροφόρηση και επικοινωνία, φτηνές ψηφιακές κάμερες που επέτρεψαν σε νέους δημιουργούς (και αρκετά αργότερα σε ερασιτέχνες, όπως ο Γιάγκος Ραυτόπουλος) να κάνουν ταινίες φαντασίας. Γράφτηκε και το πρώτο ελληνικό βιβλίο fantasy για ενήλικες (Ανθίππη Φιαμού, Λαμπρά φεγγάρια στον ποταμό της λησμονιάς).


Τα χρόνια της κρίσης τα χαρακτηρίζει συρρίκνωση σε όλους τους τομείς, αλλά και επιτυχίες σε εσωτερικό και εξωτερικό, όπως ο χρηματοδοτημένος από το κοινό Αδάμαστος που υιοθετήθηκε από κινηματογραφική εταιρεία διανομής ή η πολύ θετική κριτική της «Guardian» για βιβλίο της Ιωάννας Μπουραζοπούλου που μεταφράστηκε στα αγγλικά. Οι ερασιτέχνες της Αθηναϊκής Λέσχης Επιστημονικής Φαντασίας (ΑΛΕΦ), του φόρουμ sff.gr και του Ελληνικού Συλλόγου Φίλων Τόλκιν-The Prancing Pony έχουν αντέξει για πάνω από δέκα χρόνια. Ελπίζουμε να δούμε και το φεστιβάλ φανταστικού κινηματογράφου SFF-rated να σβήνει φέτος δέκατο κεράκι.

Τα τελευταία τριάντα χρόνια εμφανίστηκαν στη χώρα μας για το φανταστικό: δεκάδες συγγραφείς, περιοδικά ("Nova", "Απαγορευμένος Πλανήτης", "9" της Ελευθεροτυπίας, "Φανταστικά Χρονικά"), φανζίν (Ανδρομέδα, Big Bang, Cyborg), σύλλογοι και λέσχες (Λέσχη Φανταστικού Ιωαννίνων, Ελληνική Λέσχη Star Trek), διαδικτυακές σελίδες και κοινότητες (scifi.gr, alternative factor, GreekFantasyWriters), λογοτεχνικοί διαγωνισμοί (Γ.Γ. Νέας Γενιάς, Metal Invader, Εκδόσεων Οξύ), βραβεία (Ικαρομένιππος, Βραβείο Κοτρώνη, Larry Niven), φεστιβάλ και εκδηλώσεις (Φεστιβάλ Επιστημονικής Φαντασίας Ερμούπολης - ΦΕΦΕ, Όψεις του Φανταστικού).


Τα παραδείγματα είναι ενδεικτικά. Αρκετές περιπτώσεις απ' αυτές και πολλές ακόμη που δεν χωράνε σ' αυτό το κείμενο είναι/ήταν αξιόλογες, αλλά καμία δεν βρήκε ως τώρα την ανταπόκριση που της αξίζει. Ομάδες διαλύθηκαν, θεσμοί δεν άντεξαν στον χρόνο, δημιουργοί έχασαν τη διάθεση να συνεχίσουν, επιχειρηματίες δεν αποκόμισαν αρκετό κέρδος και διέκοψαν τη δραστηριότητά τους. Άλλοι παλεύουν, στα όρια της απογοήτευσης.


Κρίσιμος παράγοντας: η πληροφόρηση. Οι άνθρωποι που θα στήριζαν κάθε προσπάθεια μαθαίνουν πολύ αργά (ή ποτέ) την ύπαρξή της. Δεν βρέθηκε ως τώρα ο συνεκτικός παράγοντας, ένα βήμα που να είναι ανοιχτό σε κάθε δημιουργό και εγχείρημα, γνωστό σε όλο το κοινό και σταθερό στον χρόνο. Το ΦantastiCon φιλοδοξεί να καλύψει αυτό το κενό. Αν το αγκαλιάσουν όλοι όσοι αγαπούν το φανταστικό, ίσως και να τα καταφέρει».

Urban Culture
1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κεχαγιάς

Βιβλίο / «Το να εκδίδεις βιβλία στην Ελλάδα είναι σαν να παίζεις στο καζίνο»

Η Γεννήτρια είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος αφιερωμένος στη σύγχρονη λογοτεχνία. Ο εκδότης της, συγγραφέας και μεταφραστής, Παναγιώτης Κεχαγιάς, μιλά για τις δυσκολίες και τις χαρές του εγχειρήματος, για το πώς σκοπεύει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας ιδιαίτερα ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς και για τους πρώτους τίτλους που ετοιμάζεται να εκδώσει.
M. HULOT