Το πρωινό άγχος είναι πραγματικό. Να τι μπορείτε να κάνετε γι’ αυτό

stress4
Με την πάροδο του χρόνου το άγχος μπορεί να μετατραπεί σε συνήθεια που άθελά μας την ενισχύουμε.
0


ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ πως ό,τι μας στρεσάρει −μια προθεσμία, ένα σημαντικό meeting, οι ειδήσεις− ξυπνάει μαζί μας το πρωί.

Πολλοί άνθρωποι στην εποχή μας ξυπνάνε με ένα σφίξιμο στο στομάχι και αυξημένο άγχος πριν καν σηκωθούν από το κρεβάτι. «Μπορεί να μοιάζει με ένα πέπλο συγκεχυμένων και δυσάρεστων συναισθημάτων», λέει η Kate Wolitzky-Taylor, αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχιατρικής στο UCLA.

Η Bushra, 22χρονη φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ντάλας, λέει ότι ξυπνάει καθημερινά με άγχος. «Είναι σωματικό. Αισθάνομαι το στήθος μου σαν πατημένο κουτάκι κόκα-κόλα». Συνήθως, ανησυχεί για την ημέρα που έρχεται ή για το αν κοιμήθηκε αρκετά. «Μόλις σηκωθώ και ξεκινήσει η μέρα, υποχωρεί λίγο», περιγράφει. «Είναι άγχος προσμονής».

«Το άγχος είναι απλώς ένα ακόμη ανθρώπινο συναίσθημα», είπε η Wolitzky-Taylor. «Δεν είναι επιβλαβές ή επικίνδυνο να νιώθει κανείς άγχος», λέει. Αλλά μπορεί να γίνει πρόβλημα όταν είναι διάχυτο, δυσανάλογο σε σχέση με την απειλή και δυσκολεύει την καθημερινή ζωή.

Ρωτήσαμε ειδικούς στην ψυχιατρική, τον ύπνο και το άγχος γιατί κάποιοι ξυπνούν αγχωμένοι και πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση.

Τι είναι το πρωινό άγχος;

Το «πρωινό άγχος» δεν είναι ιατρική ορολογία ή επίσημη διάγνωση, λέει η Wolitzky-Taylor. Πολλοί ασθενείς με γενικευμένη αγχώδη διαταραχή (ΓΑΔ) λένε ότι ξυπνούν αγχωμένοι − όχι όμως όλοι. Κάποιοι δυσκολεύονται περισσότερο το βράδυ.

Η Rebecca Cox, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, λέει ότι το άγχος κορυφώνεται σε διαφορετικές στιγμές της ημέρας, ανάλογα με τον κιρκάδιο ρυθμό του κάθε ατόμου. Οι «πρωινοί τύποι» τείνουν να νιώθουν περισσότερο άγχος το πρωί, ενώ τα «νυχτοπούλια» το βιώνουν πιο έντονα το βράδυ. Η κορτιζόλη, η λεγόμενη «ορμόνη του στρες», ανεβαίνει το πρωί και μειώνεται όσο περνά η μέρα. Αλλά η σχέση της με το άγχος είναι περίπλοκη. Τα αποτελέσματα των ερευνών δεν είναι ξεκάθαρα. Κάποιες μελέτες τη συνδέουν με αυξημένο άγχος, άλλες όχι. Ο καθηγητής Doug Mennin από το πανεπιστήμιο Columbia λέει πως η κορτιζόλη δεν προκαλεί άγχος − απλώς δείχνει μια δυσλειτουργία. «Δεν είναι αιτία, είναι ένδειξη».

Τι να κάνετε αν έχετε πρωινό άγχος

Με την πάροδο του χρόνου το άγχος μπορεί να μετατραπεί σε συνήθεια που άθελά μας την ενισχύουμε, λέει ο Judson Brewer, καθηγητής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Brown και συγγραφέας του «Unwinding Anxiety». Προτείνει τρία βήματα αντιμετώπισης:

• Αναγνωρίστε ότι βρίσκεστε σε έναν κύκλο άγχους. Σκεφτείτε τι το προκαλεί.

• Αναρωτηθείτε: «Τι κερδίζω απ’ αυτό;» Αυτό βοηθά να καταλάβετε πόσο άχρηστο είναι το άγχος.

• Αντιμετωπίστε το με περιέργεια. Αντί να αντιδράσετε με πανικό, παρατηρήστε πώς νιώθετε.

«Μην υποτιμάτε τη δύναμη της περιέργειας», λέει. «Μπορεί να αλλάξει τα πάντα».

Ο καλός ύπνος είναι επίσης βασικός. «Ο ύπνος είναι φάρμακο. Από όλα όσα σχετίζονται με το πρωινό άγχος, ο ύπνος είναι ο παράγοντας στον οποίο οι άνθρωποι έχουν τον μεγαλύτερο έλεγχο», λέει η Cox. Οι ειδικοί προτείνουν να χαμηλώνουμε τα φώτα και να περιορίζουμε τη χρήση οθόνης το βράδυ ώστε να χαλαρώνουμε πριν κοιμηθούμε. Οι ασκήσεις αναπνοής και μυϊκής χαλάρωσης μπορούν επίσης να βοηθήσουν.

Αν ξυπνήσετε με άγχος, σηκωθείτε από το κρεβάτι και ασχοληθείτε με κάτι. Έτσι, δεν θα συσχετίσετε το κρεβάτι και το πρωί με το άγχος.

«Το άγχος είναι απλώς ένα ακόμη ανθρώπινο συναίσθημα», είπε η Wolitzky-Taylor. «Δεν είναι επιβλαβές ή επικίνδυνο να νιώθει κανείς άγχος», λέει. Αλλά μπορεί να γίνει πρόβλημα όταν είναι διάχυτο, δυσανάλογο σε σχέση με την απειλή και δυσκολεύει την καθημερινή ζωή.

Περίπου το 3% του πληθυσμού στις ΗΠΑ έχει ΓΑΔ, δηλαδή καθημερινό, ανεξέλεγκτο άγχος για πάνω από έξι μήνες. Βέβαια, το γεγονός ότι έχετε πρωινό άγχος για κάποιο διάστημα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχετε αγχώδη διαταραχή. Αν όμως το άγχος αρχίσει να επηρεάζει την καθημερινότητά σας ή την ποιότητα της ζωής σας, αυτό είναι ένδειξη ότι ίσως πρέπει να ζητήσετε βοήθεια. «Δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να μιλήσει κανείς με έναν ειδικό», λέει ο Mennin.

Υγεία & Σώμα
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Υπάρχει ζωή χωρίς άγχος;

Ζωή στα καλύτερά της / Υπάρχει ζωή χωρίς άγχος;

Μια συζήτηση για τη σημασία του άγχους στην καθημερινότητά μας αλλά και τους τρόπους ουσιαστικής διαχείρισής του με τον Γεώργιο Παπαζήση, ψυχίατρο – ψυχοθεραπευτή και καθηγητή Κλινικής Φαρμακολογίας, στο πλαίσιο της σειράς podcast «Ζωή στα καλύτερά της», με την υποστήριξη των συμπληρωμάτων διατροφής EVIOL.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Πότε μπήκε το άγχος στη ζωή μας;

Άκου την επιστήμη / Πότε μπήκε το άγχος στη ζωή μας;

Πώς ο εγκέφαλός μας καθορίζει την ευτυχία, την προσωπικότητα και την υγεία μας; Και γιατί πολλοί άνθρωποι σήμερα νιώθουν συνεχώς κουρασμένοι; Η νευροψυχολόγος Ελισσάβετ Κάλμπαρη μιλάει στον Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γυμναστική στο νερό: Όλα όσα χρειάζεται να ξέρεις πριν βουτήξεις

Ψυχή & Σώμα / Γυμναστική στο νερό: Όλα όσα χρειάζεται να ξέρεις πριν βουτήξεις

Η διεθνής πολίστρια Έλενα Ξενάκη εξηγεί στη Λασκαρίνα Λιακάκου γιατί τα σπορ στο νερό είναι ιδανικά για το καλοκαίρι, πώς ξεκινά ένας αρχάριος και τι κάνουμε όταν μπλοκάρουμε στη σκέψη του μαγιό.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Αντηλιακά: Είναι όντως αμφιλεγόμενη η δράση τους;

Ψυχή & Σώμα / Αντηλιακά: Είναι όντως αμφιλεγόμενη η δράση τους;

H καθημερινή χρήση αντηλιακού, ακόμα και στην πόλη, μοιάζει αυτονόητη, αν θέλεις να προφυλαχθείς από τα εγκαύματα, τη φωτογήρανση και τον καρκίνο του δέρματος. Ή μήπως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά; H Μερόπη Κοκκίνη μιλά με τη δερματολόγο Παναγιώτα Ρήγα.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Θρεπτική διατροφή και ασφάλεια στη θάλασσα για ξέγνοιαστες διακοπές

Υγεία & Σώμα / Θρεπτική διατροφή και ασφάλεια στη θάλασσα για ξέγνοιαστες διακοπές

Το μεγαλύτερο μέρος των διακοπών το περνάμε στην παραλία, γι’ αυτό είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τους κανόνες της υγιεινής διατροφής αλλά και πώς να προλαμβάνουμε τα θαλάσσια ατυχήματα.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Πόσο νερό χρειαζόμαστε πραγματικά;

Ψυχή & Σώμα / «8 ποτήρια την ημέρα»: Πόσο νερό πραγματικά χρειαζόμαστε;

Η Μερόπη Κοκκίνη συνομιλεί με τη διατροφολόγο Άννα Γαβριέλη για όσα ισχύουν – και δεν ισχύουν – γύρω από την ενυδάτωση, διαλύοντας διαδεδομένους μύθους και δίνοντας πρακτικές συμβουλές για το πώς μπορούμε να φροντίζουμε σωστά τον οργανισμό μας, χωρίς υπερβολές ή παρανοήσεις.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Έρικ Μ. Γκαρσία: Αυτισμός, Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ και το δικαίωμα στην ορατότητα

The Upfront Initiative / Έρικ Μ. Γκαρσία: Αυτισμός, Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ και το δικαίωμα στην ορατότητα

«Για πολύ μεγάλο διάστημα, τα αυτιστικά άτομα δεν είχαν την ευκαιρία να πουν τη δική τους ιστορία. Αν μπορώ να πω ότι πέτυχα κάτι μέσα από τη δουλειά μου, είναι ότι προσπάθησα να τους δώσω φωνή και να τα παρουσιάσω με την ανθρωπιά που τόσο συχνά τους στερεί η κοινωνία».
ΤΗΣ ΤΖΙΝΑΣ ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΚΑΙ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΒΟΣΚΟΠΟΥΛΟΥ
Παιδιά, θάλασσα και πρώτες βοήθειες: Όλα όσα πρέπει να ξέρει ένας γονιός

Ψυχή & Σώμα / Παιδιά, θάλασσα και πρώτες βοήθειες: Όλα όσα πρέπει να ξέρει ένας γονιός

Χρειάζεται να έχουμε φορητό φαρμακείο ή αρκεί το φαρμακείο του νησιού; Είναι μύθος ότι τα παιδιά δεν πρέπει να κολυμπούν μετά το φαγητό; H Τζούλη Αγοράκη συζητά με την παιδίατρο Γιώτα Γαργάλα.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Όταν ο νευρολόγος σού λέει «κάνε βελονισμό» – Τι πρέπει να ξέρεις

Ψυχή & Σώμα / Όταν ο νευρολόγος σού λέει «κάνε βελονισμό» – Τι πρέπει να ξέρεις

Ο βελονισμός έχει συνδεθεί με εναλλακτικές θεραπείες, ευεξία και ανατολική φιλοσοφία. Όμως, όταν ένας νευρολόγος τον προτείνει για την ανακούφιση από ημικρανίες, οσφυαλγίες ή χρόνιο πόνο, δεν μπορείς να τον αγνοήσεις. Τι λέει η επιστήμη γι’ αυτήν τη χιλιάδων ετών πρακτική και ποιοι μπορούν πραγματικά να ωφεληθούν; Ο νευρολόγος Οδυσσέας Παζιώνης απαντά.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Τα νέα fitness trends που βλέπεις παντού: Ποια αξίζουν και ποια να αγνοήσεις

Ψυχή & Σώμα / Τα νέα fitness trends που βλέπεις παντού: Ποια αξίζουν και ποια να αγνοήσεις

Γυμναστική με κινητό στο χέρι, ρολόγια που σου λένε πότε να αναπνεύσεις, influencers που υπόσχονται κοιλιακούς μέσα σε δέκα λεπτά: πόσα από όλα αυτά λειτουργούν πραγματικά; Για να ξεχωρίσουμε το hype από την ουσία, μιλήσαμε με τον Λάμπρο Μουλίνο, διαιτολόγο, διατροφολόγο και γυμναστή, ο οποίος μας βοηθά να αποκρυπτογραφήσουμε το τοπίο του fitness όπως αυτό διαμορφώνεται στα ελληνικά social media σήμερα.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Πόσο παγωτό μπορούν να τρώνε τα παιδιά το καλοκαίρι;

Ψυχή & Σώμα / Πόσο παγωτό μπορούν να τρώνε τα παιδιά το καλοκαίρι;

Τι γίνεται με τα συσκευασμένα που βρίσκουμε στα ψυγεία; Είναι ασφαλή; Τα παγωτά που δεν έχουν ζάχαρη να τα προτιμάμε; Είναι ασφαλές να δίνουμε υποκατάστατα ζάχαρης στα παιδιά; Ποια είναι τα καλά του σπιτικού παγωτού; Και πώς μπορούμε να το φτιάχνουμε;
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Η σημασία της ηθικής ομορφιάς

Υγεία & Σώμα / Η ομορφιά του να δείχνεις καλοσύνη χωρίς να περιμένεις αντάλλαγμα

Οι πράξεις γενναιοδωρίας και αυτοθυσίας προκαλούν αισθήματα ψυχικής ευφορίας και συγκίνησης, που οδηγούν στην επιθυμία να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι, αλλά και να βοηθήσουμε τους άλλους
THE LIFO TEAM
Υπάρχουν πράγματι τροφές που «καίνε» λίπος;

Ψυχή & Σώμα / Υπάρχουν πράγματι τροφές που «καίνε» λίπος;

Βοηθούν όντως κάποιες τροφές στις καύσεις ή είναι απλώς ένας διατροφικός μύθος; Στο σημερινό επεισόδιο συζητάμε με τον διαιτολόγο Χρήστο Δερδεμέζη για το πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε με απλούς τρόπους τον μεταβολισμό μας.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ