ΑΝΥΠΟΦΟΡΟΣ ΕΠΑΡΧΙΩΤΙΣΜΟΣ
Ο Δρ. Γιώργος Παυλάκης παρεμβαίνει συχνά το τελευταίο διάστημα δημοσίως σε ζητήματα σχετικά με τη διαχείριση της πανδημίας στη χώρα μας.
Είναι αυτονόητο ότι οι απόψεις οποιουδήποτε, άρα και ενός εξαιρετικού επιστήμονα, όπως είναι ο Γ. Παυλάκης, υπόκεινται σε κριτική.
Χάος, όμως, χωρίζει την κριτική από την αήθη επίθεση. Πόσω μάλλον όταν υπάρχει διαφορά μεγέθους μεταξύ κριτή και κρινόμενου, και όταν ο πρώτος καταφεύγει σε ευτελέστατα επιχειρήματα.
Χρειάζεται και λιγάκι εξυπνάδα. Δεν μπορείς να αναρωτιέσαι πότε προλαβαίνει να κάνει έρευνα κάποιος, και την ίδια ώρα το European Journal of Internal Med να βραβεύει εργασία του (και συνεργατών του) ως την καλύτερη ερευνητική μελέτη, και υψηλού κύρους συνάδελφοί του να τον καλούν να μιλήσει σε ημερίδα τού ΕΚΠΑ για την covid-19 μέσα στον Δεκέμβριο.
Η κριτική είναι ευπρόσδεκτη, αλλά ο επαρχιωτισμός είναι ανυπόφορος. Για πολλούς λόγους, ένας από τους οποίους είναι ότι θεωρεί ευφυή τα όσα λέει.
• • •
ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΨΩΜΙ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ
Η κατάσταση στην Τουρκία πάει από το κακό στο χειρότερο.
«Οι Τούρκοι αρτοποιοί λένε ότι δεν έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν να κάνουν ψωμί εξαιτίας του ελέγχου των τιμών και του πληθωρισμού. Και οι πελάτες τους, ούτως ή άλλως, δεν έχουν τη δυνατότητα να το αγοράσουν» (Νew York Times).
Σύμφωνα με το Τουρκικό Στατιστικό Ινστιτούτο, ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού αυξήθηκε στο 21,31% τον Νοέμβριο από 19,89% τον Οκτώβριο. Πρόκειται για τον υψηλότερο πληθωρισμό από τον Νοέμβριο του 2018, με υψηλότερες τιμές του πετρελαίου και ενώ η λίρα σπάει κάθε ρεκόρ υποτίμησης (1 ευρώ = 18,52 λίρες).
Το κόστος της ενέργειας σκαρφάλωσε στο 22,14%, ο δε πληθωρισμός των ειδών διατροφής στο 27,11%.
Οι πρώτοι που υποφέρουν είναι τα φτωχά στρώματα, που δυσκολεύονται πλέον να προμηθευτούν βασικά είδη. Η τιμή της φρατζόλας, λόγου χάριν, αυξήθηκε στις 3,5 λίρες από 1,5.
Το επόμενο βίντεο δείχνει μια μεγάλη ουρά παρά το κρύο για την προμήθεια επιδοτούμενου ψωμιού στην Πόλη. Πρόκειται για ένα από τα σημεία πώλησης (τιμή της φρατζόλας 1,5 λίρα) στο Σουλτανγκαζί, μια συντηρητική περιοχή που ψήφιζε με μεγάλη πλειοψηφία τον Ερντογάν και το κόμμα του την περασμένη εικοσαετία.
Söz bitiyor. Ekmek kuyruğu…#sultangazi
— Nurcan Baysal (@baysal_nurcan) December 12, 2021
pic.twitter.com/RmZlxCGvbt
• • •
ΜΙΑ ΚΑΛΑ ΚΡΥΜΜΕΝΗ ΑΠΟΤΥΧΙΑ
Οι New York Times δημοσίευσαν χθες μια εντυπωσιακή, πολυετή δημοσιογραφική έρευνα της Azmat Khan και της ομάδας της: 1.300 απόρρητα έγγραφα του Πενταγώνου, επιτόπιες έρευνες σε πάνω από 100 τοποθεσίες αεροπορικών επιθέσεων στο Ιράκ, Συρία και Αφγανιστάν, και πλήθος συνεντεύξεων.
Η Azmat Khan γράφει ότι «η υπόσχεση ήταν ένας πόλεμος που θα διεξάγεται από πάνσοφους δρόνους και βόμβες ακριβείας», αλλά τον μάστιζαν προβληματική συλλογή και ερμηνεία των πληροφοριών κακή στοχοθεσία και χιλιάδες θανάτοι πολιτών. Οι επιθέσεις σε πολίτες απέρρεαν συχνά από τη λεγόμενη «μεροληψία της επιβεβαίωσης», δηλαδή την τάση να ερμηνεύονται οι πληροφορίες ούτως ώστε να επιβεβαιώνονται υπάρχουσες πεποιθήσεις.
Το άρθρο δείχνει την αποτυχία των «ευφυών» πολεμικών συστημάτων, με θύματα πολίτες και παιδιά, και τη συστηματική συγκάλυψη αυτής της αποτυχίας, δεδομένου ότι κανένα έγγραφο δεν κάνει λόγο για λάθος ή για πειθαρχικές κυρώσεις.
Οι παραδοσιακοί πόλεμοι διεξάγονταν πρόσωπο με πρόσωπο, πράγμα που επέβαλε μια εκπαίδευση των στρατιωτών προκειμένου να αφήνουν πίσω τους τις συγκινησιακές και ηθικές αναστολές. Με την εξέλιξη της τεχνολογίας κατέστη δυνατός ο πόλεμος από απόσταση που αφαιρούσε από τους στρατιώτες τις ηθικές αναστολές, και μπορούσαν να προκαλούν τον μαζικό θάνατο αμάχων (π.χ. Δρέσδη, Χιροσίμα).
Τα σύγχρονα όπλα που μπορούσαν να πλήξουν στόχους με μεγάλη ακρίβεια θεωρήθηκαν μεγάλο βήμα, διότι οι επιθέσεις μπορούσαν πλέον να εστιάζονται σε καθαρά στρατιωτικούς στόχους. Οι New York Times αποδεικνύουν ότι και τα ευφυή όπλα οδηγούν σε ανθρώπινες τραγωδίες που ζητούν δικαίωση.
• • •
ΤΟ ΣΚΑΚΙ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ ΟΜΙΚΡΟΝ
Λέγεται ότι τα κρούσματα της παραλλαγής Όμικρον διπλασιάζονται κάθε 2 με 3 μέρες. Ενώ όλοι κατανοούν την «ομαλή» γραμμική αύξηση, οι περισσότεροι δεν είναι εξοικειωμένοι με τούτη την εκθετική αύξηση, και σε πόσο μεγάλους αριθμούς οδηγεί ταχύτατα.
Αν τρέχετε σταθερά με 50 χιλ/ώρα, σε τρεις ώρες θα διανύσετε 150 χιλιόμετρα (γραμμική αύξηση). Αν, όμως, κάθε ώρα διπλασιάζετε την ταχύτητα, τότε θα διανύσετε 50 + 100 + 200 = 350 χιλιόμετρα, και η διαφορά των δύο θα αυξάνεται ολοένα με ταχύτερο ρυθμό, αν υποτεθεί ότι το αυτοκίνητο μπορεί να πιάσει φανταστικές ταχύτητες (εκθετική ή γεωμετρική αύξηση).
Η εκθετική αύξηση είναι γνωστή από μια ινδική ιστορία του 13ου αιώνα. Ο άνθρωπος που επινόησε το σκάκι ζήτησε από τον βασιλιά να του δώσει την ποσότητα που θα μαζευόταν, αν έβαζε 1 κόκκο στάρι στο πρώτο τετράγωνο της σκακιέρας, 2 στο επόμενο, 4 στο μεθεπόμενο, διπλασιάζοντας σε κάθε τετράγωνο την ποσότητα του προηγούμενου. Οι κόκκοι στα τετράγωνα αυξάνονται ιλιγγιωδώς: στο μεν όγδοο τετράγωνο θα υπάρχουν 128 κόκκοι, στο 16ο 32.768, και στο 32ο 2.147.483.648.
Φθάνοντας στο 64ο τετράγωνο στην σκακιέρα θα έχει μαζευτεί ο ασύλληπτος αριθμός 18.446.744.073.709.551.615 κόκκων, ή κάπου 1.600 φορές η παγκόσμια παραγωγή σίτου.
Το ίδιο ισχύει για τις μολύνσεις. Αν σήμερα οι μολύνσεις είναι 1000, τότε σε δύο βδομάδες θα είναι συνολικά 255.000, και αν εισάγεται σε νοσοκομείο 1 στους 100, τότε οι εισαγωγές θα είναι συνολικά 2.550.
Φυσικά, αυτό είναι μια αριθμητική άσκηση, Ωστόσο, δείχνει γιατί οι ανά τον κόσμο επιδημιολόγοι καλούν τις κυβερνήσεις να πάρουν δραστικά μέτρα προκειμένου να ανακοπεί η μεταδοτικότητα της Όμικρον. Μόλις χθες, η Health Security Agency του Ηνωμένου Βασιλείου ανακοίνωσε ότι στο τελευταίο 24ωρο υπήρξαν 12.133 πρόσθετα κρούσματα της Όμικρον, που ανέβασαν το συνολικό αριθμό σε 37.101, κι αυτό δεν είναι αριθμητική άσκηση.
• • •
ΤΟ ΡΗΤΟ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
«Είναι σφάλμα πάντοτε, παντού, και από οποιονδήποτε, να πιστεύει οτιδήποτε δίχως επαρκείς αποδείξεις».
«Η αλήθεια για μας είναι απλώς ένα συλλογικό όνομα για τις διαδικασίες επαλήθευσης».
— Γουίλιαμ Τζέιμς, Selected Papers on Philosophy & Pragmatism, Selections
