Σήμανε άραγε η ώρα για μια παγκόσμια «πράσινη» επανάσταση;

Σήμανε άραγε η ώρα για μια παγκόσμια «πράσινη» επανάσταση; Facebook Twitter
Χρεοκόπησε άραγε η οικολογία ως όραμα; Αποφάσισε η ανθρωπότητα να αυτοκτονήσει ομαδικώς;
9

Από τη Σιβηρία μέχρι την Αμαζονία κι από τη Γροιλανδία μέχρι την υποσαχάρια Αφρική, το φετινό καλοκαίρι ήτανε πραγματικά καυτό. Χιλιάδες εκτάρια δασικών εκτάσεων γίνανε στάχτη, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατέρριψαν πέρσι νέο ρεκόρ με 45,1 δισ. τόνους (στοιχεία Global Carbon Project), οι πάγοι στις πολικές περιοχές συρρικνώνονται δραματικά – το τελευταίο έχει ξανασυμβεί, διαβάζω, στο παρελθόν αλλά τότε δεν υπήρχαμε οι Homo sapiens. Οικοσυστήματα χιλιετιών απειλούνται, η κλιματική αλλαγή ανεβάζει ταχύτητες, το αποκαλυπτικό σενάριο που πιστεύαμε ότι αφορούσε κάποιες επόμενες γενιές ξετυλίγεται ήδη μπροστά μας.


Δεν μιλάμε πια για κάποιον «φυσικό κύκλο». Οι πυρκαγιές που κατακαίνε τους πνεύμονες του πλανήτη –όχι τόσο με την έννοια της παραγωγής οξυγόνου όσο της απορρόφησης CO2 και φυσικά της συντήρησης μιας μοναδικής βιοποικιλότητας– ήταν φέτος πρωτοφανείς σε ένταση και έκταση, με τις περισσότερες στην τροπική ζώνη να μπαίνουν από ανθρώπινο χέρι, ειδικά σε περιοχές με υψηλό οικονομικό και επενδυτικό ενδιαφέρον.

Μεγαλόσχημοι ηγέτες όπως ο Ντόναλντ Τραμπ των ΗΠΑ και ο Ζαΐρ Μπολσονάρου της Βραζιλίας όχι μόνο δεν συγκινούνται αλλά αποκαλούν «μύθευμα» την υπερθέρμανση του πλανήτη, «όνειρα κι ανεμόμυλους» τις οικολογικές ανησυχίες, ομνύοντας στην ανάπτυξη με κάθε κόστος. Λογικό – αμφότεροι φέρονται να χρηματοδοτούνται από μεγαλοεπιχειρηματίες με οικονομικά συμφέροντα στην Αμαζονία, συμφέροντα αδίστακτα: Η οργάνωση Global Witness που είχε καταγράψει 448 δολοφονίες ακτιβιστών στη Βραζιλία μεταξύ 2002-2013, ανακήρυξε το 2015 ως την «πιο αιματοβαμμένη χρονιά» διεθνώς με 185 τέτοιους βίαιους θανάτους παγκοσμίως. Προχτές μόλις εξάλλου (27/8) δολοφονήθηκε άλλος ένας γνωστός οικολόγος ακτιβιστής (ο Χ.Σ. Ροντρίγκες) σε προστατευόμενη περιοχή του Αμαζονίου. Σωστός πόλεμος.

Όσο χρήμα κι αν διατεθεί σε αναδασώσεις, μέτρα προστασίας και τεχνολογίες «πράσινες», όσο το κυρίαρχο πολιτικοοικονομικό μοντέλο εμμένει στα ιδεολογήματα της ατέρμονης υπερκατανάλωσης, της αναπτυξιολαγνείας και του μέγιστου δυνατού κέρδους απομυζώντας κάθε φυσικό πόρο, τίποτε αισιόδοξο δεν προμηνύεται.

Ανυπολόγιστη περιβαλλοντική ζημιά προκαλεί επίσης η αποψίλωση δασών για τη δημιουργία νέων καλλιεργήσιμων εκτάσεων (κυρίως για προϊόντα που θα εξαχθούν στις πλούσιες χώρες) καθώς επίσης η φρενήρης αναζήτηση διαμαντιών, ουρανίου, χαλκού, κοβάλτιου και άλλων πολύτιμων για την τεχνολογία κινητών και Η/Υ μεταλλευμάτων από αμερικανικές, ευρωπαϊκές και κινεζικές πολυεθνικές στην τροπική Αφρική. Η παγωμένη Γροιλανδία πάλι διαμάντια δεν έχει, είναι όμως από τις πλέον ανεκμετάλλευτες περιοχές στην υδρόγειο ενώ διαθέτει τεράστια αποθέματα γλυκού νερού, το χρυσάφι του μέλλοντος γι΄αυτό και «γυαλίζει» στον Τραμπ. (Οι ΗΠΑ έχουν βέβαια εγκαταστήσει εκεί ήδη από τον Β' Παγκόσμιο στρατιωτικές βάσεις κι έχουν αδειάσει κάμποσα τοξικά απόβλητα.)

Δεν είναι, εντούτοις, μόνο τα δέντρα. Μαζί τους οδεύουν στην εξαφάνιση πλήθος ζώα και φυτά, ανάμεσα στα τελευταία και πολλά με μοναδικές θεραπευτικές ιδιότητες. Το χειρότερο, τίποτε δεν εγγυάται ότι δεν θα έχουμε του χρόνου –και του παραχρόνου– τα ίδια και χειρότερα σκηνικά, με την κατάσταση να γίνεται πλέον μη αναστρέψιμη γιατί πότε να προλάβει κι αυτή η έρμη η φύση να αναρρώσει; Μια φύση που επιπλέον πνίγεται στο χημικό απόβλητο και το πλαστικό σκουπίδι που καταφέραμε να σπείρουμε από τα Ιμαλάια μέχρι τον βυθό του Ειρηνικού. Πρόσφατη έρευνα Αυστραλών επιστημόνων προειδοποιεί ότι αν συνεχίσουμε το ίδιο βιολί, σε τρεις δεκαετίες θα σημάνει η αντίστροφη μέτρηση για το είδος μας. Αυτό είναι εξάλλου που καταρχήν απειλείται – η «τρίτη πέτρα από τον ήλιο» που μας φιλοξενεί έχει ως γνωστό επιβιώσει πολύ χειρότερων καταστροφών.

Σήμανε άραγε η ώρα για μια παγκόσμια «πράσινη» επανάσταση; Facebook Twitter
Πρόσφατη έρευνα Αυστραλών επιστημόνων προειδοποιεί ότι αν συνεχίσουμε το ίδιο βιολί, σε τρεις δεκαετίες θα σημάνει η αντίστροφη μέτρηση για το είδος μας. Αυτό είναι εξάλλου που καταρχήν απειλείται – η «τρίτη πέτρα από τον ήλιο» που μας φιλοξενεί έχει ως γνωστό επιβιώσει πολύ χειρότερων καταστροφών.


Χρεοκόπησε άραγε η οικολογία ως όραμα; Αποφάσισε η ανθρωπότητα να αυτοκτονήσει ομαδικώς; Όχι ακριβώς. Οι ισχυροί του πλανήτη είναι πράγματι τόσο αδίστακτοι όσο ήταν πάντα και δυστυχώς οι γηγενείς του μεγάλου δάσους της βροχής δεν διαθέτουν τα μέσα και τις έξτρα δεξιότητες των ιθαγενών του πλανήτη Πανδώρα στην ταινία Avatar ώστε να αντιπαρατεθούν σε μαφίες, παραστρατιωτικές συμμορίες, εκσκαφείς και μπουλντόζες. Ειδικά βέβαια στην περίπτωση του Αμαζονίου, ίσως επειδή ένα φλεγόμενο τροπικό δάσος αγγίζει περισσότερο το θυμικό, υπήρξε έντονη κατακραυγή παγκόσμια. Οργανώθηκαν πολλές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, διάφοροι διάσημοι ευαισθητοποιήθηκαν, ο Κριστιάνο Ρονάλντο δώρισε, διαβάζω, 44 εκ. Ευρώ και τρία πυροσβεστικά αεροπλάνα –ποσό υπερδιπλάσιο από αυτό που πρόσφερε για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών στον Αμαζόνιο η πρόσφατη σύνοδος των G7–, ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο, συνιδρυτής της Earth Alliance, πρόσφερε 5 εκ., η ιστοσελίδα Pornhub ανακοίνωσε ότι θα φυτεύει, λέει, ένα δέντρο για κάθε εκατό τσόντες που βλέπεις. Αν είναι βέβαια να «ρέψεις», καλύτερα να το φυτέψεις μόνος σου!

Το πρόβλημα άλλωστε δεν είναι μόνο τα χρήματα – ή μήπως εντέλει είναι αυτό ακριβώς; Ο «ελέφαντας στο δωμάτιο» είναι πως όσο χρήμα κι αν διατεθεί σε αναδασώσεις, μέτρα προστασίας και τεχνολογίες «πράσινες», όσο το κυρίαρχο πολιτικοοικονομικό μοντέλο εμμένει στα ιδεολογήματα της ατέρμονης υπερκατανάλωσης, της αναπτυξιολαγνείας και του μέγιστου δυνατού κέρδους απομυζώντας κάθε φυσικό πόρο, τίποτε αισιόδοξο δεν προμηνύεται. Όσο οι πλούσιες χώρες μπορούν να «αγοράζουν» ποσοστά εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τις φτωχότερες ώστε να μην υστερήσουν σε ρύπανση – τα αυστηρά οικολογικά στάνταρ που θέτουν κάποιες εξ αυτών απλώς μεταμορφώνουν το πρόβλημα σε λογιστικό, μεταθέτοντάς το σε επίπεδο ατομικής ευθύνης. Όσο περιβαλλοντοκτόνα προϊόντα όπως το φοινικέλαιο, η σόγια και το βοδινό κρέας (και γάλα) βρίσκονται σε πρώτη ζήτηση, όχι λόγω κάποιας αδήριτης διατροφικής ανάγκης που υπαγορεύει μαζικά την τακτική τους κατανάλωση αλλά επειδή τα πριμοδοτεί σφόδρα το διεθνές μάρκετινγκ, κανένα περιβαλλοντικό μέτρο δεν μπορεί να είναι βιώσιμο μακροπρόθεσμα.

Φταίει λοιπόν ο καπιταλισμός που ολοένα αγριεύει; Μήπως κι ο εφαρμοσμένος σοσιαλισμός δεν αντιμετώπισε επίσης το φυσικό περιβάλλον σαν πεδίο κατάκτησης, προβαίνοντας σε ακόμα χειρότερα οικολογικά εγκλήματα (όπως η αποστράγγιση του 80% της λίμνης Αράλης) καθώς δεν υπήρχε κι αντίλογος;

Κάποιοι ενοχοποιούν την ίδια την ανθρώπινη φύση. Είχαμε πράγματι οδηγήσει σε εξαφάνιση αρκετά ζώα και φυτά προτού ακόμα χτίσουμε τις πρώτες οργανωμένες πόλεις στη Μεσοποταμία. Η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε πως προνεωτερικοί πολιτισμοί όπως της κεντρικής Αμερικής, της κοιλάδας του Ινδού ή της Νήσου του Πάσχα εκμεταλλεύτηκαν επίσης μέχρις εξάντλησης το περιβάλλον τους, οδηγούμενοι έτσι νομοτελειακά στην παρακμή. Ίσως ο απωλεσθείς παράδεισος της Βίβλου αλλά και των ιερών βιβλίων άλλων θρησκευτικών δογμάτων να είναι μια τέτοιου είδους εγγραφή στο συλλογικό υποσυνείδητο.

«Εσείς οι άνθρωποι, αντίθετα από τα υπόλοιπα έμβια όντα, δεν κοιτάτε να προσαρμοστείτε στο περιβάλλον σας αλλά να προσαρμόσετε αυτό σε σας... απομυζάτε τους πόρους μια περιοχής και μετακινείστε σε μια άλλη για να κάνετε το ίδιο... το μόνο άλλο είδος που συμπεριφέρεται έτσι είναι οι ιοί!» έλεγε ο πράκτορας Σμιθ στον Νίο στο πρώτο Matrix: Και ναι, έχει διατυπωθεί κι αυτή η κάπως new age μεν, όχι όμως εντελώς αδικαιολόγητη άποψη, πως δηλαδή συμπεριφερόμαστε στη φύση σαν μολυσματικός ιός κι ότι η ίδια η Γη, ούσα ένας ενιαίος ζωντανός οργανισμός, όπως πρεσβεύει ο Τζέιμς Λάβλοκ, κάποια στιγμή θα μας αποβάλει.


Υπάρχει, εντούτοις, μια ειδοποιός διαφορά. Το σημερινό σύστημα είναι παγκοσμιοποιημένο, ομογενοποιημένο και με πολύ μεγαλύτερες τεχνολογικές και επιχειρησιακές δυνατότητες από ποτέ στην ιστορία. Αν αφεθεί ανεξέλεγκτο, μπορεί άνετα να κάνει μέσα σε μια δεκαετία τη ζημιά που άλλοτε θα έπαιρνε έναν αιώνα. Ο Αμερικανός φυσικός Γκέραρντ Κίτσεν Ο'Νιλ, πρωτοπόρος στην έρευνα για τις διαστημικές αποικίες, είχε από τη δεκαετία του '70 διαγνώσει ότι η απεριόριστη ανάπτυξη σε έναν πλανήτη με περιορισμένες πηγές ενέργειας είναι απλώς αδύνατη. Επιπλέον, η τεχνολογία μας δεν είναι αρκετά προηγμένη ώστε να μας βρει κάποιο άλλο σπίτι αν ο δικός μας «κλατάρει» μέσα στον 21ο αιώνα, όπως προβλέπουν πολλά σενάρια. Ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι αυτό επιτευχθεί, εννοείται ότι την προτεραιότητα αν όχι την αποκλειστικότητα θα έχει η ελίτ, όπως στην ταινία Elysium. Εάν μάλιστα κουβαλά και τότε τα ίδια μυαλά, το μέλλον μιας «Γης ΙΙ» θα είναι εξαρχής υποθηκευμένο!

Γεγονός πάντως είναι πως ναι, αυτό που συμβαίνει είναι απόρροια μιας συγκεκριμένης ιδεολογικής επιλογής, με περισσότερα μάλιστα χαρακτηριστικά «αίρεσης» από εκείνα που καταλογίζει σε όσους την αμφισβητούν. Ας μην «ντρεπόμαστε» να την αποκαλούμε επώνυμα κι ας δώσουμε βάση στις συνετές εκείνες φωνές που επιμένουν ότι η μόνη πραγματικά βιώσιμη ανάπτυξη είναι η αποανάπτυξη. Που δεν σημαίνει βέβαια να επιστρέψουμε στα σπήλαια, όπως διακηρύττουν οι πρωτογονιστές, αλλά να μάθουμε να ζούμε καλύτερα με λιγότερα και δικαιότερα μοιρασμένα. Ίσως κιόλας ανακαλύψουμε στην πορεία ότι τελικά δεν ήταν τόσο ακατόρθωτο.

Μπορούν τα κινήματα και η κοινωνία των πολιτών να αντιστρέψουν αυτή την εξέλιξη; Είναι άραγε εφικτό λιώνοντας τα μέταλλα (της υπερανάπτυξης) να φτιάξουμε τα δόρατα της επανάστασης, όπως αξίωνε προ ημερών η ακτιβίστρια καπετάνισσα Πία Κλεμπ; Αναφερόταν βεβαίως στο προσφυγικό, άσχετο όμως δεν το λες καθώς μια από τις κυριότερες αιτίες του μελλοντικά προβλέπεται να είναι η κλιματική αλλαγή και η ερημοποίηση.

Το οικολογικό κίνημα στις διάφορες μορφές του γνωρίζει μια νέα άνθιση τα τελευταία χρόνια. Μαθητές σε όλο τον κόσμο διαδήλωσαν τον Μάρτιο για το κλίμα με μία από τις μορφές του εγχειρήματος, τη 16χρονη Σουηδέζα ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ έχει αναστατώσει το σύμπαν με τις πρωτοβουλίες και την «τραχιά» της ρητορική. Οι κυνικοί, «ξερόλες» ενήλικες που τη χαρακτήρισαν υπερβολική, προβληματική, αφελή, ρομαντική, υστερική κ.λπ., πώς αποτιμούν άραγε τα δικά τους χαΐρια; Ο πρώην γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες δήλωνε τον Μάιο ότι η δική του γενιά έχασε τη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, καλώντας τη νεολαία «να σώσει τον πλανήτη».


Οι θεαματικές, μη βίαιες αλλά δυναμικές ακτιβιστικές δράσεις του Extinction Rebellion (XR) στη Βρετανία και αλλού συσπειρώνουν κόσμο και κάνουν αίσθηση. Το XR που πρόσφατα εμφανίστηκε και στην Ελλάδα (Extinction Rebellion Hellas) έχει ήδη προαναγγείλει «θερμό Οκτώβρη» με σειρά κινητοποιήσεων στο Λονδίνο και άλλες μεγάλες πόλεις. Η οργάνωση Heathrow Pause «απειλεί» με πτήσεις drones πάνω από το μεγαλύτερο βρετανικό αεροδρόμιο τον Σεπτέμβριο, διαμαρτυρόμενη για την πλανητική υπερθέρμανση στην οποία συμβάλλουν τα μάλα τα καυσαέρια των αεροπλάνων.

Αρκετά ανοικτά μέτωπα έχουμε και στη δική μας χώρα, από την Ήπειρο και το Ιόνιο όπου προαναγγέλλονται εξορύξεις υδρογονανθράκων μέχρι τους χρυσοθήρες της Χαλκιδικής. Σε άλλα νέα, στην Αιθιοπία φύτεψαν είδα φέτος τον Ιούλιο 350 εκ. δέντρα σε μια μέρα, στην Ινδία 66 εκ. μέσα σε ένα 12ωρο. Υπάρχουν υγιείς αντιστάσεις, έστω κι αν κάποιες φορές καταλήγουν στο αντίθετο άκρο. Ποιος ξέρει, μπορεί τελικά να δούμε και στην πραγματική ζωή τους «Εντς» του Τόλκιν να αλώνουν το Άιζενγκαρντ και να εξουδετερώνουν τον κακό μάγο.

Στήλες
9

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Θοδωρής Αντωνόπουλος / Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Αν θεωρήσουμε την ομοφυλοφιλία επάγγελμα, αξιότιμε κ. συνήγορε, τότε σίγουρα αυτό θα πρέπει να ενταχθεί στα βαρέα ανθυγιεινά. Τουλάχιστον για όσο μπορούν να δηλητηριάζουν τον δημόσιο λόγο κακοποιητικές απόψεις, αντιλήψεις και πρακτικές, σαν αυτές που είτε εκφέρετε είτε ενθαρρύνετε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος / Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Αντί να διαφωνήσουμε για το ένα ή το άλλο θέμα, όπως και είναι θεμιτό και αναμενόμενο σε μια δημοκρατία διαλόγου, το μόνο που ξέρουμε να κάνουμε είναι να εξευτελιζόμαστε οι ίδιοι και να εξευτελίζουμε τους άλλους, ωσάν να ήταν οι χειρότεροι εχθροί μας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
O βούρκος των ημερών

Στήλες / O βούρκος των ημερών

Σήμερα: Μηνύματα στο αλεξίπτωτο • • • βουλευτική ηπιότητα • • • περιβαλλοντικη καταστροφή στο Ισραήλ • • • δύσκολες μέρες για τον Μακρόν • • • εμβολιαστική ευνοιοκρατία • • • ένας γενναιόδωρος πρώην οδηγός νταλίκας • • • η περιπέτεια της «μυστικής ομιλίας»
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Αρετή Γεωργιλή / Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Γιατί όλη αυτή η πολιτική χυδαιότητα που αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη από το πραγματικό πρόβλημα και στρέφει τη συζήτηση σε μια στείρα κομματική αντιπαράθεση, στις πλάτες όλων αυτών των παιδιών, που το μόνο που ζητούν είναι δικαίωση και γαλήνη;
ΑΡΕΤΗ ΓΕΩΡΓΙΛΗ
Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Τι διαβάζουμε σήμερα: / Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Σήμερα: Τα Ζεν της Βαϊκάλης • • • νίκη μεγαλοψυχίας • • • η βία δεν πτοεί (ακόμη) τους Βιρμανούς • • • μια πρώτη δικαίωση • • • οι επίμονοι Ινδοί αγρότες • • • δημοκρατία και πίτσα • • • ένας τιτάνας
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

5 σχόλια
Απολύτως σύμφωνος ότι η λύση συνίσταται στην αποανάπτυξη. Με μια μικρή παρατήρηση όμως. Είμαστε η μοναδική γλώσσα όπου αυτή η έννοια αποκαλείται "αποανάπτυξη".Γιατί είμαστε η μοναδική κοινωνία (άρα και γλώσσα) που ταυτίζει και συγχέει την "οικονομική μεγέθυνση" (développement, development...) με την "ανάπτυξη" (croissance, growth). Η διαφορά είναι τεράστια : η "οικονομική μεγέθυνση" σημαίνει απλώς το ποσοστό με το οποίο αυξάνεται ο συνολικός "τζίρος" της οικονομίας μιας χώρας, ενώ η "ανάπτυξη" έχει πάντα μια ποιοτική έννοια, την έννοια της βελτίωσης και της προόδου. Μα, θα υποστηρίξει κάποιος, αυτά τα δύο δεν ταυτίζονται; Οχι απαραίτητα, ας πάρουμε ένα πραγματικό και ένα φανταστικό παράδειγμα. - Ας δούμε τα χρόνια της πλαστής κλικιάρικης ευημερίας, την εποχή των φάσης φύσεων δανείων (από καταναλατωτικά έως εορτοδάνεια και διακοποδάνεια, δάνεια για τζιπ, σκυλάδικο, πούρα και αστακομακαρονάδα...) Η οικονομική μεγέθυνση στη χώρα μας ήταν εντυπωσιακοί, ο ρυθμός της καλπάζων... Δημιούργησε κάποια πραγματική ποιοτική βελτίωση στη ζωή των κατοίκων της χώρας; Ολοι ξέρουμε την κατάληξη...-Ας φανταστούμε ένα υποθετικό σενάριο : υποκύπτοντας στην τρομολαγνεία των ελληνικών ΜΜΕ, όλη η ελληνική κοινωνία καταλαμβάνεται από υστερία για την ασφάλειά της. Ολοι μας αρχίζουμε να αγοράζουμε μαζικά -από τις οικονομίες μας ή δανειζόμενοι- προηγμένα συστήματα συναγερμών, θωρακισμένα κουφώματα, καραμπίνες, εκπαιδευμένους σκύλους, αλεξίσφαιρα γιλέκα, υπηρεσίες σεκιούριτι, να προσλαμβάνουμε σωματοφύλακες. Θα γίνει τρομερός τζίρος στην οικονομία, θα δημιουργηθούν νέες επιχειρήσεις, θα γίνουν προσλήψεις, θα αυξηθεί όντως το ΑΕΠ, νάτην η "οικονομική μεγέθυνση"! Ποιος όμως θα πει ότι "αναπτυχθήκαμε", ότι η ζωή μας βελτιώθηκε, έγινε πιο ποιοτική ; Σε όλες τις γλώσσες χρησιμοποιείται ο όρος décroissance, degrowth, ο οποίος είναι πολύ πιο ακριβής. Στην Ελλάδα απλώς ατυχήσαμε ως προς τον όρο...Προτείνω το εξαιρετικό -και γραμμένο με απόλυτα εκλαϊκευμένη γλώσσα- βιβλίο του Σερζ Λατούς "Προς μια κοινωνία της λιτής αφθονίας" (Εκδόσεις των Συναδέλφων).Πρόκειται κατά τη γνώμη μου για την καλύτερη εισαγωγή για όσους επιθυμούν στην αποανάπτυξη
Η κατανάλωση στη Δύση σταδιακά ισορροπεί (αυτό που σε άλλο άρθρο θα το ονομάζαμε οικονομική κρίση). Όταν η αύξηση προκύπτει από λαούς που βγαίνουν από την πείνα, ποιος θα τους πει πως πρέπει να συνεχίσουν να πεινάνε για το καλό του περιβάλλοντος; Το πάγιο αίτημα της Αριστεράς για αναδιανομή του πλούτου, άλλωστε, δεν οδηγεί σε αύξηση της κατανάλωσης; Σε τι οδηγεί;Γιατί δεν μιλάμε καθόλου για τον υπερπληθυσμό; Ώστε να ζούμε λιγότεροι, καλύτερα; Έπειτα, δεν θέλουμε την αποψίλωση των δασών (σωστό), αλλά ούτε τις γενετικές παρεμβάσεις που αυξάνουν την απόδοση των φυτών. Ε, πως θα γίνει; (Μη μου πείτε για το φαγητό που πετάμε, κακώς το πετάμε, αλλά και πάλι δεν φτάνει).Να μιλήσουμε για το περιβάλλον, ναι, αλλά σε αυτή τη βάση. Όχι στη βάση του φτωχού που θα'θελε να'ταν πλούσιος και δεν ξέρει τι του φταίει, κι όλο ονειρεύεται Αρμαγεδώνες και Θείες Δίκες.
Η οικολογία είναι κάτι σαν τους κίονες της Αρχαίας Κλασικής Εποχής πάνω στα κτίρια για τους αριστεριστές (αυτούς που ανοίγουν το δρόμο στον νεοφιλελευθερισμό) δίνουν κύρος.Καιρός να παίρνει και κανένας άλλος σειρά, μήπως αλλάξει κάτι...
Το προβλημα ειναι συνθετο προφανως, ειδικα σε ενα παγκοσμιοποιημενο κοσμο του σημερα. Δεν ειναι απλο να πεις φταιει ο/η ταδε.Για την απλουστευση ομως των πραγματων θα πω οτι φταιει το "συστημα". Αυτο το συστημα που σε θελει να εισαι χαρουμενος με υπερκαταναλωση.Ειτε μιλαμε για τα καινουργια γκατζετ που διαφημιζονται μεχρι αηδιας σε διαδικτυακες πλατφορμες τυπου ινσταγραμ, ειτε μιλαμε για τα απειρα γκουρμε-μπεργκεραδικα που ξεφυτρωνουν σα μανιταρια. Ειναι το συστημα που εχει σταματησει της πετρελαιοεταιριες ή οπως θελανε δηθεν να αλλαξουν το ονομα τους ως εταιριες ενεργειας, αλλα με μηδαμινη ερευνα σε ανανεωσιμες πηγες.Ειναι το συστημα που ωθει (δις)εκατομυρια κοσμο σε ενα προτυπο ζωης που ο πλανητης δεν αντεχει.Και μπορει να υπαρχουν αρκετα ευαισθητοποιημενοι και να κανουν προσπαθεια, αλλα οταν το συστημα ειναι φτιαγμενο με ενα συγκεκριμενο τροπο, σου δημιουργει εμποδια εαν θες να κανεις αλλαγη. Για παραδειμα στη χωρα που ζω και εργαζομαι καποια σουπερ μαρκετ εχουν την εξης πατεντα να τυλιγουν σε πλαστικο τις πιπεριες ξεχωριστα!Και μετα υπαρχουν οι απειροι αλλοι που πολυ απλα δε θελουν να ξεβολευτουν. Βλεπουν τα νεα για το περιβαλλον, στεναχωριουντε λιγο, και μετα νιωθουν καλυτερα καταβροχθιζοντας σουβλακια, ή αγκιστρωμενοι στα ινστραγραμ οπου το συστημα τους δειχνει τροπους να περασουν καλα.Η μονη λυση ειναι μια εντατικη προσπαθεια παγκοσμιως απο κυβερνησεις και πολυεθνικες. Αλλα βεβαια οπως λεει ο/η Χαρλαν, εαν δεν καει το δικο τους ποπουδακι στα @@ τους ο κατοικος απο τις Σευχελες που βλεπει τη χωρα του να βυθιζεται ή τον Βραζιλιανο ιθαγενη που πεθαινει να σωσει το δασος, ή τα εκατομυρια Αραβων που εχουν στερεψει απο νερο.Δε ξερω, μακαρι να βγω λαθος κυριε αρθογραφε, αλλα η ωρα της επαναστασης σημανε πριν πολλα χρονια. Βασικα νομιζω η λαιφο ειχε αρθορ για ενα αρθορ των NY Times για τη δεκαετια που θα μπορουσαμε να ειχαμε κανει την επανασταση.(1979-1989). Ξεραμε απο τοτε για την ανθρωπογενη κλιματικη αλλαγη και το ανθρωπογενες φαινομενο του θερμοκηπιου.Τωρα βλεπουμε τα αποτελεσματα της αδρανειας..
Αυτή η εμμονή με τις μπριζόλες και τα σουβλάκια καταντάει πολύ κουραστική.Στρέψτε τα πυρά σας κάπου αλλού, στον υπερπληθυσμό, στην “κινητικότητα”, στον τουρισμό, στην οικοδομική δραστηριότητα, στη μόδα, στα αυτοκίνητα, στην πόζα του Insta που παράγει υπερκατανάλωση, στη διαφήμιση, στα σούπερ μάρκετ, στα Mall, στο κακάο, στο ηλιέλαιο, στην πραλινα φουντουκιού, στη βανίλια, στη μεταφορά οπωροκηπευτικών από μακρινές χώρες, στο εμπόριο, στην Κίνα, στην Γερμανία, στους Ολυμπιακούς Αγώνες...Όχι στην κάλυψη μίας ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ανάγκης. Η οικονομική παραγωγή και κατανάλωση τροφής, συγκεκριμένα του κρέατος, είναι η πρώτη και βασικότερη κατάκτηση του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού.
Στα 'χω ξαναπει καλέ μου άνθρωπε, αλλά κωφεύεις. Δεν βαριέσαι, εγώ δεν θα κουραστώ να στα ξαναλέω επειδή σ αγαπάω.Το πρώτο και κυριότερο είναι ότι δεν είσαι ο κυρίαρχος ξερόλας του κόσμου. Ούτε εσύ ούτε κανένας άλλος ξερόλας ελληνάρας.Λυπάμαι που στο λέω, αλλά κάποτε θα πρέπει να το καταλάβεις και να το αποδεχτείς.Υπάρχει ένας οργανισμός που λέγεται ΟΗΕ.Πολλά αρνητικά μπορούμε να του σούρουμε, πάντως ο ΟΗΕ δεν είναι γκρουπα από αναρχικές βήγκαν λεσβίες.Ο ΟΗΕ λοιπόν έχει διορίσει - με βάση την επιστημονική τους κατάρτιση - γύρω στους 200 κορυφαίους επιστήμονες για το κλίμα. Και τους πληρώνει. Τους πληρώνει για να "ξεψαχνίσουν" όλους τους άλλους ειδικούς για το κλίμα - κάπου 7.000 - 10.000 κλιματολόγους από όλον τον πλανήτη.Οι οποίοι δεν δημοσιεύουν μια, αλλά περισσότερες επιστημονικές έρευνες.Ολοι αυτοί - σε ποσοστό 99% - έχουν καταλήξει ήδη στα επιστημονικά συμπεράσματα τους.Και έχουν ΗΔΗ προτείνει συγκεκριμένες λύσεις.Πρόσεξε τώρα το κερασάκι: Τις λύσεις που έχουν προτείνει οι ειδικοί, τις έχουν ΕΓΚΡΙΝΕΙ ΚΑΙ ΥΠΟΓΡΑΨΕΙ ΚΑΙ ΨΗΦΙΣΕΙ 195 κοινοβούλια.ΕΚΑΤΟΝ-ΕΝΕΝΗΝΤΑ-ΠΕΝΤΕ !!Κοινοβούλια. Δημοκρατικά εκλεγμένα.Ψηφίσει. Οριστικά. Νόμος του κράτους.Το μόνο πρόβλημα: Οι πολιτικοί δεν εφαρμόζουν αυτά που έχουν ψηφίσει.Και αφού έχουν ΗΔΗ συμβεί όλα τα παραπάνω, έρχεσαι εσύ και λες "εμένα δεν με βολεύει αυτό που λέτε, μην κάνετε το Χ, κάνετε το Ψ που εγώ το θεωρώ πιο σωστό".Από την μια μεριά έχουμε τον ΟΗΕ συν 10.000 ειδικούς κλιματολόγους συν 195 κοινοβούλια που μας λένε ακριβώς τι πρέπει να κάνουμε.Από την άλλη μεριά έχουμε εσένα (και δυστυχώς πολλούς άλλους σαν εσένα) που μας λέτε ότι εσείς ξέρετε καλύτερα τι πρέπει να γίνει.Εσύ αν ήσουν αντικειμενικός παρατηρητής, ποιανου την άποψη θα επέλεγες;Υ.Γ. Πρωτογενής ανάγκη είναι το φαγητό, όχι το κρέας. Αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα για κάποιον που νομίζει ότι ξέρει καλύτερα τα πάντα.Υ.Υ.Γ. Τα επόμενα σχόλια σου μπορείς να τα συμπυκνώνεις σε μια φράση: "Πρέπει να αλλάξουν όλα, αλλά όχι εγώ".Είναι αυτό που λες όλη την ώρα.Υ.Υ.Υ.Γ: Πάντως αν επιμένεις στην φράση σου "η κατανάλωση κρέατος είναι η βασικότερη κατάκτηση του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού" σου έχω άσχημα νέα: Οι Κινέζοι θέλουν να καταναλώσουν σαν εσένα και σκοπεύουν (το κάνουν ήδη) να σου πάρουν ΟΛΟ το διαθέσιμο κρέας του πλανήτη.Οπότε είτε έχεις κάποιο υπερσύγχρονο λέηζερ στο τσεπάκι σου για να τους κάνεις σκόνη, είτε ετοιμάσου να απαρνηθείς τον "σύγχρονο - δυτικό - πολιτισμό" σου. Χωρίς κρέας θα γίνεις πρωτόγονος - απολίτιστος - ανατολίτης.Τι να κάνουμε, αυτά έχει η ζωη...
Μα τι μας λέτε τώρα κύριε Αντωνόπουλε;Εδώ βγήκε ένα 16χρονο να πει το αυτονόητο "κάντε κάτι για να σωθούμε βρε ηλίθιοι" και το αποκαλούν πράκτορα του Σόρος. Οι μισοί ασχολούνται με το αν φοράει την κοτσίδα της αριστερά - και αν αυτό συμβολίζει κάτι αρνητικό για τον πρόεδρο τραμπ, ενώ οι άλλοι μισοί προσπαθούν να την "ξεσκεπάσουν" ότι και καλά η μουράβια στο ιστιοπλοικό της δεν ήταν επαρκώς οικολογική. Άρα εμείς δεν χρειάζεται να κουνήσουμε τον ποπό μας από τον καναπέ ούτε κατά 1 χιλιοστό.Οι χειρότεροι είναι οι μορφωμένοι λεύκοί αρσενικοί που έχουν λεφτά (η τους τρέφει ο μπαμπάκας τους). Αυτοί ειδικά έχουν λυσσάξει ότι όλα όσα λέτε εσείς στο άρθρο αποτελούν καταστροφολογία, υπεβολές, πάντα έτσι γίνονταν κλπ κλπ κλπ.Τρέμουν στην ιδέα να ξεβολευτούν έστω και στο ελάχιστο, και προσπαθούν να δικαιολογηθούν με το "ε, δεν έγινε και τίποτα, όλα νορμαλ είναι. Ο Σόρος πληρώνει για να κάνει ντόρο".Και είναι δυστυχώς πάμπολλοι αυτοί, ιδίως στην Ελλάδα.Οπως πολύ σωστά γράφετε, το πρόβλημα είναι πολιτικό ( = οικονομικό). Οι προνομιούχοι ξέρουν ότι διαθέτουν καλύτερη προσπασία από τις φυσικές καταστροφές, μεγαλύτερη δυνατότητα να αγοράσουν τροφές, ενέργεια κ.ο.κ.Νομίζουν ότι η καταστροφή (αν χτυπήσει) θα σταματήσει λίγο πριν το κατώφλι τους, πριν τους αγγίξει.Δεν είμαι προφήτης, δεν ξέρω τι θα συμβεί. Αλλά η μεγαλύτερη μου χαρά θα ήταν να δω αυτούς τους σήμερα υπερσίγουρους προνομιούχους να τρέχουν για την ζωή τους.Τον εξαθλιωμένο βραζιλιάνο που βάζει φωτιές μπορώ να τον καταλάβω. Τον υπερφίαλο δυτικό που αρνείται να ξεβολευτεί έστω και μισό χιλιοστό δεν μπορώ να τον δικαιολογήσω με τίποτα. Στις δυτικές κοινωνίες ΚΑΝΕΝΑΣ δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν ήξερε.
Περισσότερο επικίνδυνοι,από τους λευκούς,μορφωμένους,που έχουν λεφτά,είναι οι λευκοί μορφωμένοι,ουαναμπι γιάπηδες,που δν έχουν λεφτά,κ επηρεάζονται άμεσα από δραματικές αλλαγές,είτε περιβαλλοντολογικές είτε πολιτικοοικονομικές,κ παρόλα αυτά υποστηρίζουν με νύχια κ με δόντια το υπάρχον οικονομικό μοντέλο.
Ευτυχώς που είμαι μαύρος, αμόρφωτος και ζάπλουτος, οπότε σίγουρα δεν με πιάνουν οι χαρακτηρισμοί σου.Οσο για το υπάρχον οικονομικό / καταναλωτικό / διατροφικό μοντέλο, δεν υπάρχει νομίζω σε αυτόν εδώ τον ιστότοτπο άλλος σχολιαστής που να το έχει στηλιτεύσει περισσότερο από μενα.