Η πόλη χωρίς την αίσθηση της πόλης

Η πόλη χωρίς την αίσθηση της πόλης Facebook Twitter
Η περιπλάνηση στις πόλεις έρχεται χωρίς προσδοκίες. Μπορείς να είσαι όπως είσαι. Να νιώθεις άνετα μες στη μελαγχολία σου που δεν τραβάει κανένα βλέμμα, π.χ. σε στενάκια της Κυψέλης ή στα σάπια σημεία του ανατολικού Βερολίνου. Φωτ.: Eurokinissi
0



ΔΙΑΒΑΖΩ ΟΛΕΣ ΑΥΤΕΣ τις προβλέψεις ότι θα ζούμε σε βουνά και σε κάμπους μετά την πανδημία και βαριέμαι. Ίσως ακόμα και η φαντασίωση μιας μόνιμης, βουκολικής ζωής στην ελληνική επαρχία να είναι προνόμιο αυτών που δεν γεννήθηκαν εκεί. Να μην παρεξηγηθώ: αγαπώ τη φύση. Όμως αγαπώ και τις πόλεις. Άλλωστε, καμία αναγκαιότητα δεν επιβάλλει στην πόλη να είναι ένα σύνολο από ερείπια, τσιμεντένιες προσόψεις και σάπιους, προεξέχοντες σωλήνες. Νομίζω ότι ακριβώς γι’ αυτό μου αρέσουν οι πόλεις, γιατί μπορεί να είναι τοπία με πρασινάδες και νερά ή κατεστραμμένα κτίρια παρακμής και παραίτησης. 


Η περιπλάνηση στις πόλεις έρχεται χωρίς προσδοκίες. Μπορείς να είσαι όπως είσαι. Να νιώθεις άνετα μες στη μελαγχολία σου που δεν τραβάει κανένα βλέμμα, π.χ. σε στενάκια της Κυψέλης ή στα σάπια σημεία του ανατολικού Βερολίνου, ή να ευτυχείς σιωπηλά ανάμεσα σε αγνώστους, χαρίζοντάς τους ένα χαμόγελο ή μια ευγενική συζήτηση για τον ήλιο, χωρίς να χρειάζεται να τους δώσεις αναλυτική αναφορά. 

Αγαπώ τις μυρωδιές, ειδικά στην Αθήνα, κι ας είναι μια βρόμικη πόλη. Υπάρχουν μέρη όπου μυρίζει θάλασσα και άνοιξη κι αυτό είναι μαγικό. Με ενοχλεί που δεν εισπνέουμε ανένοχα πια. 


Το σώμα στις περιπλανήσεις στη μεγάλη πόλη δεν γίνεται πεδίο ελέγχου, όπως εύκολα μπορεί να συμβεί στα μικρά μέρη, όπου όλοι ξέρουν όλους και μετράνε, με βλέμμα που κρίνει, τις μεταβολές στο σώμα, στη ζωή και στην ηλικία των άλλων. Είναι ελεύθερο να είναι όπως θέλει, να κινείται φλερτάροντας ή να επιδεικνύεται, να καλύπτεται, να φοράει ρούχα ανεξαρτήτως φύλου, να φέρει ακριβά κοσμήματα ή να είναι με φόρμες και πιζάμες, χωρίς αυτό να θεωρηθεί κάποιου είδους παραίτηση από έναν συνεχή αγώνα εντυπώσεων.

Αυτό το παιχνίδι του βλέμματός μου με τα σώματα των άλλων στην πόλη μού έχει λείψει. Μου ’χει λείψει να παρατηρώ τα ρούχα τους, τα κουρέματά τους, την υπόδηση. Μου ’χει λείψει ο αναγκαίος συγχρωτισμός σε κοινόχρηστους χώρους, το όχι παραβιαστικό, αλλά τυχαίο άγγιγμα. Η προσδοκία να δω κάτι ανοίκειο που θα με συναρπάσει, καθώς ντύνομαι για να βγω από το σπίτι. Το ενδεχόμενο μιας συνάντησης με κάποιον που δεν ξέρω και που μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά νέων ερεθισμάτων για τις αισθήσεις μου τώρα έχει ακυρωθεί. 

cover 676
Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Η πανδημία είναι η τιμωρία των αισθήσεων. Το άγγιγμα περιορίζεται στα πρόσωπα που ξέρουμε καλά και που μας επιτρέπουν να τα πιάνουμε το σώμα τους. Τι συμβαίνει, όμως, με τα αγγίγματα στους λιγότερο γνωστούς; Αυτά είναι άσκηση ρίσκου ή εντελώς ακυρωμένα. Ένα τυχαίο φιλί με κάποιον που δεν ξέρεις ποιους έχει δει και πώς περνάει τις μέρες του μοιάζει πλέον υπερβολικά ριψοκίνδυνο. Η ανάγκη των ανθρώπων να μιλάνε με ανθρώπους που δεν ξέρουν δεν πρέπει να υποτιμάται.

Μας αρέσουν οι πόλεις, γιατί εκεί έχεις την ελευθερία το πρωί να βρίζεις τους συμπολίτες σου, όταν σε σπρώχνουν στο πεζοδρόμιο και σου χύνουν τον καφέ, και το βράδυ να μιλάς μαζί τους έξω από σινεμά και μπαρ σαν να γνωριζόσασταν από πάντα. Μας γοητεύει το ενδεχόμενο μιας συνάντησης με το τυχαίο. Περπατώντας σε μια μητρόπολη, για παράδειγμα, μπορεί κανείς να πέσει πάνω σε μαγαζιά απ’ οπουδήποτε, να ακούσει ανοίκειες προφορές και άλλες γλώσσες ή να συνωστιστεί με ανθρώπους από αλλού. Αυτή η ελεγχόμενη έκθεση στο άγνωστο και το εξωτικό είναι μαγευτική. 


Μου αρέσει που το βλέμμα στις πόλεις μπορεί να αφήνεται πάνω σε ό,τι τύχει, χωρίς ποτέ να δικαιούται να είναι ανακριτικό, ενώ συνέχεια ταΐζεται με νέα ερεθίσματα, μια κακοφωνία από αρχιτεκτονικούς ρυθμούς, μπαλκόνια, ρούχα και έργα τέχνης. Αγαπώ τις μυρωδιές, ειδικά στην Αθήνα, κι ας είναι μια βρόμικη πόλη. Υπάρχουν μέρη όπου μυρίζει θάλασσα και άνοιξη κι αυτό είναι μαγικό. Με ενοχλεί που δεν εισπνέουμε ανένοχα πια. 


Η αστική περιπλάνηση δεν είναι ξενάγηση σε ερημικό τοπίο. Μέσα στην πόλη πάντα κάτι συμβαίνει. Στα παράθυρα, στα μπαλκόνια, στις εισόδους των πολυκατοικιών πάντα υπάρχει κάτι που σε βγάζει από τον εαυτό σου, σε απομακρύνει απ’ την εξουθενωτικά ναρκισσιστική άσκηση της σκέψης γύρω από σένα και σε παραδίδει σε κάτι άλλο, ξαφνικό.

Μου λείπει το ενδεχόμενο μιας τυχαίας συνάντησης: να δω κάτι που αγνοώ πλήρως κι έτσι να βγω εντελώς απ’ το κεφάλι μου και να ανοιχτώ στον κόσμο, όπως όταν σου αποκαλύπτεται ένα διαλυμένο παρκάκι στο Μεταξουργείο, επειδή σε κάλεσαν σε κάποιο μπαρ ή όπως όταν χάνεσαι στο «γκέτο» κάποιας μητρόπολης και ξεδιπλώνεται ένα άλλο σύμπαν, ένα μπαρ γεμάτο τρανς ή μια θορυβώδης γειτονιά μεταναστών.

Χωρίς όλα αυτά, οι πόλεις δεν είναι πόλεις. Είναι χώροι αποξένωσης, όπου αθροίζονται φοβισμένες μονάδες, εθισμένες στη μόνιμη αναγγελία κακών.  
    
 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Στέλιος Νέστωρ: «Ό,τι έκανα, δεν το έκανα για να ρίξω τη δικτατορία αλλά γιατί ντρεπόμουνα» 

Θεσσαλονίκη / Στέλιος Νέστωρ: «Δεν ήμουν από αυτούς που κάθονται σπίτι τους, βγάζουν λεφτά, τρώνε και πίνουνε» 

Μια πολιτική φυσιογνωμία που έδινε πάντα ηχηρό «παρών» στα πολιτικά και πολιτιστικά πράγματα της Θεσσαλονίκης. Μιλώντας στη LiFO, ζωντανεύει ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της πόλης, από την Κατοχή και τη χούντα μέχρι την ίδρυση του Μεγάρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ