Το παράδειγμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου και η «δυναμική γυναίκα» που δεν κακοποιείται

Το παράδειγμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου και η «δυναμική γυναίκα» που δεν κακοποιείται Facebook Twitter
Και τι σημαίνει «δυναμική γυναίκα»; Είναι μια Λωξάντρα ή μια Κωνσταντοπούλου; Φωτ.: Menelaos Myrillas / SOOC
0

ΑΣ ΥΠΕΡΑΝΑΛΥΣΟΥΜΕ. 

Σ’ αυτό το meme βλέπω χιουμοριστικά αποτυπωμένη μια νοοτροπία: η δυναμική γυναίκα (κάτι με το οποίο έχει ταυτιστεί στην ελληνική δημόσια σφαίρα η Ζωή Κωνσταντοπούλου) είναι αυτή που, αν σηκώσεις χέρι πάνω της, θα σε πάρει ο διάολος. Η δυναμική γυναίκα αντιδρά, η δυναμική γυναίκα φεύγει, η δυναμική γυναίκα «κάνει κάτι». Πάντως, ξεφεύγει. 

Με αφορμή αυτό το meme, θυμήθηκα κάτι κοινό που έχω ακούσει από πολλές «δυναμικές γυναίκες» που έχουν ταυτόχρονα υπάρξει θύματα ενδοοικογενειακής βίας. 

Την ντροπή.

Ότι δεν ανήκουν στο είδος της γυναίκας που κακοποιείται. Ότι επειδή βγάζουν χρήματα, έχουν κύρος στην εργασία τους, είναι ανεξάρτητες και ο περίγυρος βασίζεται πάνω τους, ντράπηκαν πολύ που τους συνέβη. Σαν να ήταν η κακοποίηση δικό τους σφάλμα. Παραστράτημα στην επιτυχία τους. Έχω ακούσει γυναίκες να μιλούν για την κακοποίησή τους ως δικό τους ηθικό παράπτωμα. Μια προσωπική αποτυχία που κάνει τον δυναμισμό τους να σκοντάφτει. Σαν να πιστεύουν ότι αν ήταν «δυναμικότερες», δεν θα τους είχε συμβεί, σίγουρα κάποια αδυναμία είδε ο θύτης, τη μυρίστηκε και πάτησε πάνω σ’ αυτή για να κακοποιήσει. Και αν εκείνες έκρυβαν καλύτερα την όποια «αδυναμία», αυτό που έπαθαν δεν θα τους συνέβαινε ποτέ. 

Όταν μπλέκουμε την κακοποίηση με τον χαρακτήρα της γυναίκας που τη δέχεται, υπονοούμε ήδη την ευθύνη της. Υπονοούμε ήδη ότι υπάρχει ένας είδος γυναίκας, ή γυναικούλας, που κάπως το προκαλεί. Κάπως αρέσκεται στην αλληλεπίδραση, ίσως αυτοπραγματώνεται μέσα απ’ αυτή.

Θυμήθηκα τη συζήτησή μου με μία γυναίκα κοντά στα 70, γιατρό, με σημαντική περιουσία, που μου αφηγήθηκε το πώς έτρωγε καθημερινά ξύλο από τον σύζυγό της, ο οποίος ζούσε από τα χρήματά της. Είχε πει πως δεν ήξερε τι να κάνει γι’ αυτό γιατί «είχα φτάσει επαγγελματικά κάπου όπου δεν είχαν φτάσει πολλές γυναίκες τότε και, αν ήμουν κι εγώ έτσι, ποια δεν θα ήταν; Να το πω σε ποιον και να πω τι;». Κατάφερε να χωρίσει σε μεγάλη ηλικία, όταν ξεκίνησε μαθήματα χορού σε μια φεμινιστική συλλογικότητα και εκεί βρήκε αυτιά που την άκουσαν, λέξεις που τη βοήθησαν να εντάξει το βίωμά της σε ένα είδος κοινής εμπειρίας και όμοιές της με τις οποίες ταυτίστηκε. 

Μεμονωμένα περιστατικά επιτυχίας θα βρει κανείς παντού. Ο κοινωνικός προγραμματισμός μας, όμως, φαίνεται στην πρώτη αντίδραση. Η αλήθεια μας είναι η πρώτη σκέψη, το πρώτο αίσθημα που πλημμυρίζει την ψυχή μας. Χρειάζεται πάντα δουλειά για να ξεφύγουμε από αυτή. Στο δικό μας σήμερα, οι γυναίκες είναι πιο μορφωμένες από ποτέ, πιο ενεργές επαγγελματικά από ποτέ, πρώτη φορά έχουμε τόσες γυναίκες σε θέσεις ηγεσίας. Σημαίνει αυτό ότι τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας μειώνονται όσο αυξάνεται ο αριθμός των «δυναμικών» γυναικών; 

Και τι σημαίνει «δυναμική γυναίκα»; Είναι μια Λωξάντρα ή μια Κωνσταντοπούλου; Kαι αν είναι το δεύτερο, μια δικηγόρος που ασχολείται με ζητήματα έμφυλης βίας, όπως είναι η κυρία Πολυζωγοπούλου, πώς γίνεται να μην εμπίπτει στον ορισμό; Πού ακριβώς βρίσκεται το σημείο αντιδιαστολής; Η δυναμική γυναίκα είναι και μορφωμένη και δεν είναι, ας πούμε, ξανθιά; 

Όταν μπλέκουμε την κακοποίηση με τον χαρακτήρα της γυναίκας που τη δέχεται, υπονοούμε ήδη την ευθύνη της. Υπονοούμε ήδη ότι υπάρχει ένας είδος γυναίκας, ή γυναικούλας, που κάπως το προκαλεί. Κάπως αρέσκεται στην αλληλεπίδραση, ίσως αυτοπραγματώνεται μέσα απ’ αυτή. Αν ήταν «σαν την άλλη», αυτή την άλλη που εγώ μέχρι τώρα δεν έχω βρει, εκείνη την άλλη που δεν παθαίνει γιατί είναι ανέγγιχτη, ισχυρή, απάνθρωπη, άνευ αδυναμίας, θα δεχόταν ένα χαστούκι και ποιος είδε τον Θεό και δεν τον φοβήθηκε. 

Αυτή η «άλλη», η κοινωνική μας φαντασίωση μιας θηλυκότητας αλάνθαστης και μόνιμα αλώβητης, είναι χαραγμένη στον νου μας και κρίνουμε εαυτόν βάσει αυτής. 

Χρειάζεται να γραφτεί ότι αυτή η «άλλη» δεν υπάρχει και δεν χρησιμεύει παρά στο να σιωπούν οι «δυναμικές» γυναίκες; 

Η κακοποίηση δεν είναι αυτό που συμβαίνει όταν μια γυναίκα δεν είναι αρκετά δυνατή. Η κακοποίηση είναι αυτό που συμβαίνει όταν ένας θύτης θέλει να κακοποιήσει. 

Βέβαια, μέχρι αυτό να γίνει κατανοητό, θα ζήσουμε με χιούμορ αυτής της αισθητικής. 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Οπτική Γωνία / Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Το κόστος ζωής, η ανισότητα, η διαφθορά, ο νεποτισμός, η βιαιότητα των δυνάμεων καταστολής: αυτά είναι τα ζητήματα που απασχολούν τα κινήματα της Γενιάς Ζ και όχι τόσο τα memes ή τα καρτούν.
THE LIFO TEAM
Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Οπτική Γωνία / Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Δεν μιλάμε πια για ειδικούς αναλυτές θεμάτων ασφάλειας, αλλά για έναν νέο τύπο τηλεοπτικού ιεροκήρυκα: ο αστυνομικός που εξηγεί, καθοδηγεί και κρίνει τα πάντα «με τάξη και ασφάλεια».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει από πουθενά, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

Αθλητισμός / Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

H ανερχόμενη αθλήτρια του ελληνικού στίβου έχει μάθει να μην αφήνει το παρελθόν να την κρατά πίσω, τροφοδοτείται από το συναίσθημα, έχει στόχο τους Ολυμπιακούς και ζωγραφίζει παντού, ακόμα και στο δέρμα της.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
Γιατί ανοίγει ξανά η υπόθεση θανάτου της Μαίρης Χρονοπούλου

Ρεπορτάζ / Γιατί ανοίγει ξανά η υπόθεση θανάτου της Μαίρης Χρονοπούλου

Δύο χρόνια μετά τον θάνατο της αγαπητής ηθοποιού, η υπόθεση βρίσκεται στο Τμήμα Ανθρωποκτονιών και ερευνάται εκ νέου. Κοντινοί της άνθρωποι ισχυρίζονται ότι «δεν ήταν ατύχημα, αλλά εγκληματική ενέργεια».
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Οπτική Γωνία / Αμπντελά Ταϊά: «Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Ο Μαροκινός συγγραφέας και σκηνοθέτης, κάτοικος Γαλλίας πλέον και γνωστός στην Ελλάδα από το υπέροχο μυθιστόρημα «Η ζωή με το δικό σου φως», μιλά με θαυμασμό για την εξέγερση της νεολαίας που συνταράσσει την πατρίδα του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Συνέντευξη / Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Μετά από μισό αιώνα στο «Βήμα», ο Νίκος Χασαπόπουλος μιλά για πρώτη φορά για την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής του, τις στιγμές που έζησε δίπλα σε Λαμπράκη, Ψυχάρη και πρωθυπουργούς, αλλά και για το μεγάλο λάθος του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ