ΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ Κορέα, νεαρές γυναίκες αποκηρύσσουν τους άνδρες, επηρεασμένες από το κίνημα 4B, μια ριζοσπαστική φεμινιστική εκστρατεία που ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 2010.
Τα τέσσερα Β σημαίνουν bi-hon (όχι γάμος), bi-yeonae (όχι ραντεβού), bi-chulsan (όχι γέννα) και bi-sex (όχι σεξ). Το κίνημα δημιουργήθηκε ως απάντηση στην αυξανόμενη φυλετική ανισότητα και τη βία κατά των γυναικών. Οι βάναυσες δολοφονίες γυναικών –σε σταθμούς του μετρό, σε ταράτσες, ακόμη και στα ίδια τους τα σπίτια, συχνά από άνδρες με τους οποίους έβγαιναν ραντεβού– είναι καθημερινά πρωτοσέλιδα.
Μέσα σε τόση πολιτική αναταραχή και αιματοχυσία, οι ακτιβίστριες του 4Β λένε ότι ο μόνος τρόπος για να νιώσουν επιτέλους οι γυναίκες ασφαλείς –και να πειστεί η κοινωνία να λάβει σοβαρά υπόψη της την ασφάλειά τους– είναι να αποκηρύξουν εντελώς τους άνδρες μέχρι κάτι να αλλάξει.
Και τώρα, στον απόηχο της επανεκλογής του Ντόναλντ Τραμπ, το 4B γίνεται viral στα αμερικανικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης μεταξύ των εξοργισμένων γυναικών, η οργή των οποίων στρέφεται στους άνδρες που βοήθησαν τον πρώην Πρόεδρο να κατακτήσει τη νίκη για ακόμη μία φορά. Αυτήν τη στιγμή, μόνο στο TikTok, τα κορυφαία βίντεο σχετικά με το κίνημα 4B έχουν κερδίσει εκατομμύρια προβολές, και ένα σχετικό tweet που κοινοποιήθηκε ευρέως μετά τις εκλογές έχει τώρα 450.000 likes και 21 εκατομμύρια προβολές.
Για την ώρα το κίνημα φαίνεται να βρίσκεται σε άνοδο και στις δύο χώρες, καθώς οι γυναίκες λένε ότι το μοντέλο ζωής που περίμεναν –ραντεβού, γάμος, σπίτι, παιδιά–μοιάζει όλο και περισσότερο με παγίδα που στήνουν οι άνδρες που δεν τις βλέπουν ως ίσες.
Είναι πολύ νωρίς ακόμη για να αποφανθούμε αν το κίνημα 4B ήρθε για να μείνει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά ακόμη και αν αυτό δεν συμβεί, το αυξημένο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για το κίνημα σηματοδοτεί κάτι για τις κοινωνικές δυνάμεις που απελευθερώνονται μετά τις φετινές προεδρικές εκλογές. Η αύξηση του μισογυνισμού είναι ήδη εμφανής –αρκεί μια ματιά στα σχόλια «δικό σου το σώμα, δική μου η επιλογή» από άνδρες στο διαδίκτυο, σχόλια παρόμοια με αυτά που έχουν παρατηρηθεί στην Κορέα, γεγονός που υποδηλώνει ότι αυτού του είδους η φεμινιστική αντίδραση θα μπορούσε να επικρατήσει.
Ακόμη και αν οι γυναίκες δεν υιοθετήσουν μαζικά την «ετικέτα» 4B, το μήνυμα του κινήματος για τη σωματική αυτονομία και ο θυμός που οδήγησε αρχικά στη συζήτηση θα μπορούσαν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο όχι μόνο στην αμερικανική πολιτική, αλλά και στην αμερικανική ζωή συνολικά – όπως ακριβώς συνέβη και στην Κορέα.
Η Soha, μια Κορεάτισσα φεμινίστρια που έδωσε μόνο το διαδικτυακό της ψευδώνυμο εξαιτίας του φόβου για παρενόχληση, παρομοιάζει το κίνημα με στάση εργασίας. Υποστηρίζει ότι πρόκειται για την απόρριψη της πρόσθετης εργασίας που καταβάλλουν οι γυναίκες για να προσελκύσουν τους άνδρες, να διατηρήσουν ένα νοικοκυριό και να ακολουθήσουν τις πατριαρχικές αξίες – εργασία που είναι πιο διαδεδομένη στην πιο συντηρητική μερίδα της νοτιοκορεατικής κοινωνίας. Είναι μια μορφή επιπλέον εργασίας με την οποία όλες οι γυναίκες μπορούν να ταυτιστούν.
Πολλές γυναίκες αποφεύγουν την «ετικέτα» 4B, συχνά υπό τον φόβο της παρενόχλησης, αλλά εξακολουθούν να ζουν σύμφωνα με τις αρχές του κινήματος. Για τις ίδιες είναι ζήτημα επιβίωσης, αποτελεί έναν τρόπο προστασίας από την αυξανόμενη βία, έναν τρόπο αποφυγής των τοξικών συζητήσεων με μισογύνηδες άντρες και μια μορφή αντίστασης σε μια αντιφεμινιστική κυβέρνηση που προσπαθεί ενεργά να μειώσει τα δικαιώματα των γυναικών.
Όπως το φύλο έχει γίνει παράγοντας πολιτικής πρόβλεψης στην Κορέα, έτσι διαμορφώνει και τις εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα δημογραφικά στοιχεία της συμμετοχής στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ δεν έχουν ακόμη καταγραφεί πλήρως, αλλά κάποια πράγματα είναι ήδη ξεκάθαρα.
Το κόμμα των Ρεπουμπλικανών χρησιμοποίησε την ανδρική ταυτότητα και τα παράπονα για το φύλο ως επιτυχημένο πολιτικό εργαλείο σε συνδυασμό με τη λεγόμενη «bro» vote. Πράγματι, ήταν οι νέοι άνδρες που βοήθησαν τον Ντόναλντ Τραμπ να κερδίσει αυτές τις εκλογές.
Συμπερασματικά, πολλές νεαρές γυναίκες αυτήν τη στιγμή στις ΗΠΑ είναι αναστατωμένες. Πρόκειται για μια περαιτέρω διάνοιξη του ήδη διευρυμένου έμφυλου χάσματος στην αμερικανική πολιτική, συμπεριλαμβανομένου ενός αυξανόμενου αριθμού νέων ανδρών που απορρίπτουν τον φεμινισμό.
Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση του NBC News, το 57% των γυναικών υποστήριξε τη Χάρις, σε σύγκριση με το 40% των ανδρών. Ενώ οι γυναίκες τρέχουν προς την αριστερά, οι άνδρες φλερτάρουν με τη δεξιά. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ορισμένες γυναίκες στις ΗΠΑ αναζητούν εκδίκηση αλλά κυρίως ανακούφιση και η λύση μπορεί να έρχεται από την Κορέα, υπό τη μορφή του κινήματος 4B.
Όπως και στις ΗΠΑ, το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις πιο πρόσφατες προεδρικές εκλογές της Νότιας Κορέας. Ο Yoon Suk Yeol, ο τότε συντηρητικός υποψήφιος, εξασφάλισε τη νίκη το 2022 απευθυνόμενος στους νέους άνδρες που ένιωθαν ότι έμειναν πίσω κατά τη διάρκεια μιας ταχείας προώθησης της ισότητας των φύλων, ιδίως μετά την αποτίμηση του κινήματος #MeToo στη χώρα το 2018, που τερμάτισε την καριέρα αρκετών ηθοποιών και πολιτικών.
Οι νεαροί άνδρες ψηφοφόροι επευφημούσαν τις δηλώσεις του Yoon ότι είναι «αντιφεμινιστής», λέγοντας ότι δεν υπάρχουν «διακρίσεις με βάση το φύλο», παρά το γεγονός ότι η χώρα κατατάσσεται τακτικά κοντά στις τελευταίες θέσεις του δείκτη ισότητας των φύλων του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Μέχρι και σήμερα, οι νέοι άνδρες θεωρούν ότι οι διακρίσεις εις βάρος των ανδρών είναι πιο σοβαρές από ό,τι εις βάρος των γυναικών, παρόλο που το 50% των γυναικών ηλικίας 19-29 ετών δηλώνει ότι έχει βιώσει σεξουαλικές διακρίσεις στην εργασία του, σε σύγκριση με το 30% των συνομήλικων ανδρών. Επιπρόσθετα, μεταξύ 2021 και 2023, τα θύματα σεξουαλικών επιθέσεων από άντρες αυξήθηκαν κατά 15%. Πολλές Αμερικανίδες φοβούνται ότι το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και στις ΗΠΑ.
Τα μηνύματα του κινήματος 4B ήδη αντηχούν στα αμερικανικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μια χρήστρια του X διαφημίζει το κίνημα 4B ως έναν τρόπο για να «πάρετε τον έλεγχο της ζωής σας από *εκείνον*». Μια άλλη γράφει: «Πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε το κίνημα 4B... Δεν μπορούμε να αφήσουμε αυτούς τους άνδρες να γελάσουν τελευταίοι... πρέπει να αντεπιτεθούμε». Μια TikToker έγραψε ότι συμμετέχει στο κίνημα 4B αφού χώρισε με τον Ρεπουμπλικανό φίλο της.
«Όταν είδα το κίνημα να γίνεται viral στις ΗΠΑ, σκέφτηκα ότι ακόμη και οι γυναίκες εκεί πρέπει να έχουν φτάσει στα όριά τους», λέει η Yeonhwa Gong, μια Κορεάτισσα οπαδός του 4B που έχει γράψει για το θέμα. «Αλλά δεν αισθάνομαι άσχημα που τα πράγματα έφτασαν σε αυτό το σημείο – αν μη τι άλλο, το θεωρώ ως μια αναγκαία ενέργεια που είχε αναβληθεί για αρκετό καιρό και τώρα επιτέλους συμβαίνει».
Οι γυναίκες που υιοθετούν τη νοοτροπία του 4Β δεν θεωρούν ότι είναι ασφαλείς ούτε καν από τους άνδρες που ισχυρίζονται ότι βρίσκονται στο ίδιο πολιτικό φάσμα με τις ίδιες. Το κίνημα 4B μπορεί να φαίνεται πολύ ριζοσπαστικό για να πάει μακριά στις ΗΠΑ, αλλά το γεγονός ότι έχει κερδίσει έδαφος υποδηλώνει ότι τουλάχιστον ορισμένες νεαρές γυναίκες αισθάνονται πιο ευάλωτες μετά την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ απ' ό,τι πριν από αυτήν.
Ο διάλογος γύρω από το κίνημα 4B στις ΗΠΑ «μας ωθεί να αναλογιστούμε πόσο η κοινωνία έχει θεωρήσει δεδομένα ή έχει παραβλέψει τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που δικαιωματικά αξίζουν οι γυναίκες», λέει η Hyejin Jeon, διδακτορική φοιτήτρια του Πανεπιστημίου του Maryland από την Κορέα, η οποία μελετά τα κινήματα φεμινισμού της χώρας της.
Αν το κίνημα εδραιωθεί στις ΗΠΑ, θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε παρόμοια αποτελέσματα με αυτά που έχουν παρατηρηθεί στην Κορέα, όπου οι γυναίκες επανεξετάζουν τα ραντεβού με τους άνδρες λόγω καχυποψίας και έλλειψης εμπιστοσύνης, οι νέοι παντρεύονται και αποκτούν παιδιά σε χαμηλότερα ποσοστά και τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες εκφράζουν βαθιά μοναξιά.
Οι πολιτικοί θα μπορούσαν να επωφεληθούν από το χάσμα για δικό τους όφελος, εστιάζοντας περισσότερο στην πολιτική του διαχωρισμού των φύλων, ακόμη και στην ξεκάθαρα σεξιστική ρητορική.
Ακόμα και οι γυναίκες μπορεί να στραφούν η μία εναντίον της άλλης: οι Αμερικανίδες ήδη διαφωνούν σχετικά με τη συμμετοχή στο κίνημα, με ορισμένες να λένε ότι οι γυναίκες με άνδρες συντρόφους δεν έχουν καμία θέση στο 4Β. Μια τέτοια συζήτηση έχει εδώ και καιρό διασπάσει τις φεμινιστικές ομάδες στην Κορέα, σύμφωνα με τη Minyoung Moon, λέκτορα του Πανεπιστημίου Clemson, η οποία δημοσίευσε μια έκθεση σχετικά με τις αντιδράσεις κατά του φεμινισμού στη Νότια Κορέα. Οι παντρεμένες γυναίκες θεωρείται ότι «εξυπηρετούν τις ανάγκες των ανδρών», λέει, αποξενώνοντας την ομάδα από αυτό που θα μπορούσε να είναι ένα πιο περιεκτικό κίνημα.
Και μετά υπάρχει ο κίνδυνος αντιδράσεων από τη δεξιά. «Το μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα που βλέπω είναι πολύ αρνητικό, επειδή επέλεξαν τη ριζοσπαστική στρατηγική, δίνοντας στους άνδρες και τους αντιφεμινιστές λόγους να μισούν τις γυναίκες ακόμη περισσότερο», λέει η Moon. «Και όταν κοιτάζω το κίνημα 4B στο YouTube, βλέπω ήδη τους ανθρώπους του συντηρητικού κόμματος να χτυπούν τις φιλελεύθερες γυναίκες».
Παρ' όλα αυτά, για την ώρα το κίνημα φαίνεται να βρίσκεται σε άνοδο και στις δύο χώρες, καθώς οι γυναίκες λένε ότι το μοντέλο ζωής που περίμεναν –ραντεβού, γάμος, σπίτι, παιδιά– μοιάζει όλο και περισσότερο με παγίδα που στήνουν οι άνδρες που δεν τις βλέπουν ως ίσες.
Με στοιχεία από Politico.
