ΞEKINHΣΑΝ ΠΑΛΙ ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ για εκλογές το φθινόπωρο, καθώς οι διαψεύσεις του πρωθυπουργού κλείνουν τη συζήτηση αυτή για λίγο μόνο και αμέσως μετά αρχίζει ξανά. Ο λόγος είναι πως σχεδόν όλοι πιστεύουν ότι ο πρωθυπουργός δεν θα διακινδυνεύσει τελικά να ξεκινήσει τον επόμενο χειμώνα με όλα τα μέτωπα των κρίσεων ανοιχτά, ελπίζοντας ότι η κυβέρνησή του θα βγει αλώβητη, καθώς αυτή θα ήταν μια υπερβολικά αισιόδοξη πρόβλεψη. Οι ανατιμήσεις έχουν πυροδοτήσει ένα αρνητικό κλίμα που δύσκολα θα καταφέρει να αντιστρέψει η κυβέρνηση.
Ήδη ό,τι χαρτί διέθετε και κρατούσε για αργότερα έχει αρχίσει να το ρίχνει στο τραπέζι πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι σχεδίαζε. Κυβερνητικά στελέχη παραδέχονται ότι η κυβέρνηση δεν θα μπορεί να στηρίζει μια πολιτική επιδομάτων για πολύ καιρό, εκτός αν αποφασίσει κάτι πολύ δραστικό η Ε.Ε.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι το φθινόπωρο η πανδημία πιθανότατα θα επιστρέψει, ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται και εξακολουθεί να πυροδοτεί τον πληθωρισμό, οδηγώντας τον σε πρωτοφανή επίπεδα. Τίποτα για την ώρα δεν μπορεί να καλλιεργήσει την προσδοκία ότι τον χειμώνα η κατάσταση θα έχει βελτιωθεί. Αντιθέτως, όπως επιμένουν, απευθυνόμενοι προς τον πρωθυπουργό, κάποιοι, τώρα θα μπορούσαν να τα δώσουν όλα για τρεις μήνες και να πάνε σε εκλογές τον Σεπτέμβριο.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέσπευσε τα μέτρα για άλλη μια φορά, διαπιστώνοντας ότι οι πολίτες αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τα αλλεπάλληλα κύματα ακρίβειας, ενώ στο θέμα της πανδημίας η κυβέρνηση αποφάσισε να συμπεριφέρεται σαν να μην υπάρχει, για να μη δυσαρεστεί «την κοινωνία που πιέζεται» με τα μέτρα.
Οι δημοσκοπήσεις τους τελευταίους μήνες αποκαλύπτουν κάθε φορά όλο και μεγαλύτερη φθορά της κυβέρνησης, ενώ με τρόμο διαπιστώνουν στο Μαξίμου εδώ και καιρό ότι η κρίση των τιμών έχει δημιουργήσει ένα πολύ ευνοϊκό πλαίσιο για την αξιωματική αντιπολίτευση ‒ αυτό ακριβώς που περίμενε για να το αξιοποιήσει.
Στην τελευταία δημοσκόπηση της Alco καταγράφηκε η μείωση της διαφοράς μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ στο 8,1% από το 8,9% που ήταν στην προηγούμενη δημοσκόπηση του Μαρτίου, ενώ κάποτε υπήρξε και διπλάσια.
Αυτό που ανησύχησε περισσότερο το Μαξίμου, όμως, ήταν η μεγάλη δυσαρέσκεια των πολιτών για τα μέτρα αντιμετώπισης της ακρίβειας, τα οποία κρίνουν ως ανεπαρκή. Στην ερώτηση αν η μείωση του ΕΝΦΙΑ, η αύξηση του κατώτατου μισθού και τα επιδόματα για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων στηρίζουν το οικογενειακό εισόδημα, το 49% απάντησε «καθόλου», το 23% «λίγο» και μόνο το 14% απάντησε «αρκετά» και 2% «πολύ». Κι αυτό ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης τον προηγούμενο μήνα θεωρούσε πως είχε κάνει ό,τι καλύτερο μπορούσε.
Μόνο με helicopter money αντιμετωπίζεται η κατάσταση, αλλά η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι κάτω από τον φακό των θεσμών για να μην ξεφύγει ξανά δημοσιονομικά», σχολίαζε στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναζητά τρόπους για να κατευνάσει τον λαό, χωρίς να εξαγριώσει τις αγορές όμως, κάτι που δεν συνδυάζεται εύκολα.
Όσοι τον πιέζουν για εκλογές το φθινόπωρο και όχι την άνοιξη του 2023, όπως ο ίδιος δεσμεύτηκε δημόσια πρόσφατα, φέρνουν ως επιχείρημα ότι δεν θα αντέξει να δίνει επιδόματα μέχρι του χρόνου και ότι η πανδημία μπορεί να επιστρέψει και να κάνει την κατάσταση ακόμα χειρότερη. Ενώ μέχρι το φθινόπωρο, όπως του λένε, η κυβέρνηση «μπορεί να κάνει μια κούρσα μέτρων στήριξης και όλο το καλοκαίρι να ζούμε σαν να μην υπάρχει Covid». Αν ο τουρισμός αποδώσει τα αναμενόμενα και δεν καεί ξανά η χώρα, όπως πέρσι, και αν τα καταφέρει κάπως με τον έλεγχο των τιμών της ενέργειας, θα μπορούσε ίσως να πετύχει μια συσπείρωση. Διαφορετικά, δεν βλέπουν πώς θα μπορούσαν να είναι καλύτερα τα πράγματα τον χειμώνα.
Αν ο πρωθυπουργός ανακοινώσει, όπως του προτείνουν, εκλογές το φθινόπωρο, η αξιοπιστία του θα έχει υποστεί ένα πλήγμα βέβαια, αφού όλο το προηγούμενο διάστημα επέμενε στην εξάντληση της τετραετίας. Με τον πόλεμο και την ενεργειακή κρίση σε εξέλιξη ωστόσο, πάντα υπάρχει ένας έκτακτος λόγος για να επικαλεστεί κανείς. Άλλωστε οι περισσότεροι πολιτικοί (και δημοσιογράφοι) πιστεύουν ότι αυτά είναι συμβατικά ψεύδη που δικαιολογούνται να λένε οι πρωθυπουργοί και θεωρούν ότι ο λαός δεν δίνει σημασία.
Πάντως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αρχίσει να συμπεριφέρεται σαν να ξεκίνησε η προεκλογική περίοδος, παρά τη ρητορική παραίνεση προς τους υπουργούς του να μην ασχολούνται με την επανεκλογή τους αλλά με τα προβλήματα. Ο ίδιος επέσπευσε τα μέτρα για άλλη μια φορά, διαπιστώνοντας ότι οι πολίτες αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τα αλλεπάλληλα κύματα ακρίβειας, ενώ στο θέμα της πανδημίας η κυβέρνηση αποφάσισε να συμπεριφέρεται σαν να μην υπάρχει, για να μη δυσαρεστεί «την κοινωνία που πιέζεται» με τα μέτρα. Το ταξίδι στις ΗΠΑ θεωρούν ότι θα δώσει πόντους στον πρωθυπουργό, γι’ αυτό συνεργάτες του τού πρότειναν, πριν ξεθυμάνουν τα μέτρα και μόλις επιστρέψει από το ταξίδι του, να μιλήσει στη Βουλή με αφορμή την πολιτική για την ενέργεια, προκειμένου όλα αυτά να τα κεφαλαιοποιήσει. Το σχέδιο που λένε στην κυβέρνηση ότι έχουν επεξεργαστεί καλύπτει όλο το 2022, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους, και θα κοστίσει άλλα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Η κυβέρνηση δεν θέλει να αφήσει τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΙΝ.ΑΛ. να μονοπωλούν την «κοινωνική ευαισθησία», όπως λένε οι συνεργάτες του πρωθυπουργού, ο οποίος έχει αποφασίσει να πάει στις εκλογές με στροφή στο κέντρο κι εκεί να δώσει τη μάχη. Γνωρίζουν στη Νέα Δημοκρατία ότι χάνουν και από τα δεξιά τους, αλλά ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πάρει τις αποφάσεις του.
Ενισχυμένος θεωρεί ότι θα βγει και από το συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας που ξεκινά την Παρασκευή ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αν και δύσκολα αυτό θα συγκινήσει ακόμα και τη βάση τoυ κόμματος ‒ μόνο τους συνέδρους που θα πάρουν μέρος. Το βέβαιο είναι ότι αμέσως μετά το συνέδριο θα αρχίσουν όλοι την προεκλογική εκστρατεία.
Αντίστοιχη κομματική κινητικότητα θα έχουν και ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. το επόμενο διάστημα, ελπίζοντας κι εκείνοι σε συσπείρωση των δυνάμεών τους. Πάντως ο Νίκος Ανδρουλάκης βλέπει τον Τσίπρα και τον Μητσοτάκη να διαγκωνίζονται για να κάνουν δική τους τη στεγαστική πολιτική που πρότεινε για τα νέα ζευγάρια. Μόνο που δεν έχουν καταλάβει στη Χαριλάου Τρικούπη αν τους αντιγράφουν ή προσπαθούν να αναδείξουν τα σημεία σύγκλισης. Πάντως ο Αλέξης Τσίπρας την ανέφερε στο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ και τώρα λέγεται ότι θα την αναφέρει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο δικό τους.
Ανησυχία υπάρχει και για την Τουρκία που άρχισε ξανά τις προκλήσεις ξαφνιάζοντας το Μαξίμου που δεν το περίμενε μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν. Η ερμηνεία που δίνουν είναι ότι αυτές οφείλονται στην ενόχληση από το γεγονός ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός έγινε δεκτός από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, ενώ ο Τούρκος Πρόεδρος όχι ακόμα.
Την κυβερνητική πολιτική στα ρωσο-ουκρανικά υποστήριξε αυτή την εβδομάδα σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ και ο Βαγγέλης Βενιζέλος, δηλώνοντας ότι «με επαμφοτερίζοντα τρόπο δεν υπερασπίζεσαι το κεκτημένο σου».
Η παρέμβαση αυτή είχε κάποια σημασία γιατί ο Β. Βενιζέλος εμφανιζόταν ενοχλημένος με τον Κυριάκο Μητσοτάκη το προηγούμενο διάστημα, ασκώντας αρκετή κριτική και αφήνοντας αιχμές. Αυτήν τη φορά, ωστόσο, αφενός τον υποστήριξε, αφετέρου τον «κάρφωσε», δηλώνοντας ότι έκανε καλά που συνάντησε τον Ερντογάν, «γιατί αν τώρα δεν αξιοποιήσουμε τα υποθαλάσσια ορυκτά καύσιμα, τα κοιτάσματα σε λίγο θα γίνουν άχρηστα για λόγους οικονομικούς και ενεργειακούς» ‒ κι αυτό ο πρωθυπουργός δεν είπε ποτέ ότι το συζήτησε με τον Τούρκο Πρόεδρο.
Οι άσπονδοι φίλοι του υποστηρίζουν ότι τόσο για τον Β. Βενιζέλο όσο και για μερικά ακόμα πρόσωπα που έχουν βρεθεί εκτός κεντρικής σκηνής οι εκλογές με την απλή αναλογική και η πιθανότητα κυβέρνησης συνεργασίας αποτελεί την τελευταία τους ευκαιρία να ξαναβρεθούν στο προσκήνιο και να παίξουν κάποιο ρόλο, ή τουλάχιστον έτσι ελπίζουν. Η συνεκμετάλλευση του Αιγαίου με την Τουρκία που προβάλλει τελευταία ο Βενιζέλος είναι κάτι που θέλουν σχεδόν όλοι οι επιχειρηματίες της ενέργειας και σύμφωνα με πληροφορίες βλέπουν θετικά και κάποιοι στο Μαξίμου, καθώς θεωρούν ότι αυτή θα συνέβαλλε στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Παρότι και στον ΣΥΡΙΖΑ συμφωνούν πολλοί με αυτό, δεν έχει υπάρξει πολιτικός ως τώρα που να τολμήσει να το διατυπώσει σαφώς και δημόσια φοβούμενος μην κατηγορηθεί ως «προδότης». Οπότε το σκεπτικό όσων το υποστηρίζουν είναι ότι σε μια οικουμενική ή τεχνοκρατική κυβέρνηση οι δισταγμοί ίσως να αμβλύνονταν αν αναλάμβαναν πρόσωπα που δεν έχουν λόγους να φοβηθούν το πολιτικό κόστος. Τα θέματα αυτά διαπερνάνε οριζόντια σχεδόν όλα τα κόμματα και αν η συζήτηση αυτή ανοίξει, η αντιπαράθεση θα είναι μεγάλη. Για την ώρα η ένταση περισσεύει και χωρίς να τεθεί το θέμα της «συνεκμετάλλευσης» του Αιγαίου.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
