ΦΩΤΙΕΣ

Μολυσμένη ενημέρωση: Όταν οι δημοσιογράφοι λειτουργούν ως εκπρόσωποι των κομμάτων

Μολυσμένη ενημέρωση… Facebook Twitter
Σε όλο τον δυτικό κόσμο αυτή η σχέση (δημοσιογράφων με πολιτικούς και κόμματα) θεωρείται ανάρμοστη ‒ και είναι.
0

ΕΝΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ (Γ. Αυτιάς) σε κάποιο τηλεοπτικό στούντιο χαριεντίζεται δημόσια μ’ έναν υπουργό και όταν ο τελευταίος ανακοινώνει αποφάσεις που θα πάρει το υπουργείο του για να βελτιώσει τη ζωή μας, όπως λέει, ο δημοσιογράφος δείχνει ενθουσιασμένος και παρατηρεί με ιδιαίτερη έμφαση «αυτό που λέτε είναι πολύ σημαντικό, υπουργέ μου, για πείτε το πάλι, πείτε το πάλι».

Και ο υπουργός το λέει πάλι.

Κάποιος άλλος δημοσιογράφος (Ά. Πορτοσάλτε), με φανερή ικανοποίηση, από ένα μπαλκόνι προλογίζει προεκλογική συγκέντρωση υπουργού και υμνεί δημόσια τον πρωθυπουργό που στήριξε, όπως λέει, στις προηγούμενες εκλογές, ενώ παράλληλα εκφράζει την ευχή και ελπίδα ο Κυριάκος Μητσοτάκης να κερδίσει και πάλι τις επόμενες εκλογές και να πάρει αυτοδυναμία. Το κοινό τον χειροκροτεί θερμά.

Στις τηλεοπτικές εκπομπές οι οικοδεσπότες δεν καλούν στελέχη κομμάτων, που άλλωστε λένε συνήθως βαρετές κουβέντες. Τους υποκαθιστούν με δημοσιογράφους και γνωρίζοντας τον κομματικό χώρο με τον οποίο έχουν ταυτιστεί, τους φιλοξενούν αναλογικά.

Είναι δύο μόνο εικόνες που εισέπραξε μεγάλο μέρος της κοινωνίας κάποια από τις προηγούμενες ημέρες και αφορούν το είδος της δημοσιογραφίας που ασκείται από πολλούς στις μέρες μας. Υπάρχουν δεκάδες παραδείγματα ακόμα, συμβαίνουν σχεδόν κάθε μέρα και αναδεικνύουν τον απόλυτο συγχρωτισμό πολιτικών με (κάποιους) δημοσιογράφους. Έτσι πρέπει να συμβαίνει ;

Σε καμία δημοκρατία δυτικού τύπου δεν λειτουργεί το σύστημα με αυτόν τον τρόπο ή, τουλάχιστον, με τον απόλυτα ξεχειλωμένο τρόπο που ισχύει στη δική μας χώρα. Χωρίς ενδοιασμούς, αρκετοί δημοσιογράφοι, παρότι παραμένουν στο επάγγελμα, λειτουργούν παράλληλα ως εκπρόσωποι κομμάτων ‒ όλων των κομμάτων.

Συχνά στις τηλεοπτικές εκπομπές οι οικοδεσπότες δεν καλούν στελέχη κομμάτων, που άλλωστε λένε συνήθως βαρετές κουβέντες. Τους υποκαθιστούν με δημοσιογράφους και γνωρίζοντας τον κομματικό χώρο με τον οποίο έχουν ταυτιστεί, τους φιλοξενούν αναλογικά. Ο ένας διάκειται φιλικά (sic) στο ένα κόμμα, ο δεύτερος στο άλλο κ.ο.κ.

Οι δημοσιογράφοι συνήθως λένε πιο ελκυστικές ατάκες από τους πολιτικούς, γνωρίζουν πώς ακριβώς παίζεται το παιχνίδι της τηλεοπτικής ενημέρωσης, όταν οι κάμερες είναι ανοιχτές, κάνουν εικονικές αψιμαχίες και υψώνουν τους τόνους μεταξύ τους, ουσιαστικά παίζοντας ρόλους, και όταν τα φώτα σβήσουν επανέρχονται στη δική τους κανονικότητα.

Σε όλο τον δυτικό κόσμο αυτή η σχέση (δημοσιογράφων με πολιτικούς και κόμματα) θεωρείται ανάρμοστη ‒ και είναι. Δεν νοείται τέτοιος συγχρωτισμός χωρίς να απουσιάζει η έννοια του οφέλους και από τις δυο πλευρές. Ένα μικρό ή μεγάλο σκάνδαλο του πολιτικού που θα υποπέσει στην αντίληψη του δημοσιογράφου εύκολα θα πνιγεί αν το προηγούμενο βράδυ έπιναν ποτά σε κάποιο μπαρ της πόλης ή ο ένας έχει βαφτίσει το παιδί του άλλου.

Όταν χρειαστεί, ο υπουργός δεν θα ξεχάσει τον φίλο του δημοσιογράφο, πάντα θα υπάρχει μια κενή θέση για να την καλύψει με αυτόν στο υπουργείο του. Όλοι οι κώδικες δημοσιογραφικής δεοντολογίας περιγράφουν αυτή την ανάρμοστη σχέση ως μη ανεκτή.

Στις ΗΠΑ δεν νοείται δημοσιογράφος να είναι παράλληλα μέλος κόμματος, σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης ισχύει το ίδιο. Στη δική μας απλώς λειτουργούν ως εκπρόσωποί τους. Και συχνά, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, επιβεβαιώνουν με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο τις καχυποψίες που διατηρούσαν πολλοί γι’ αυτούς όταν ασκούσαν δημοσιογραφία. Εντάσσονται χωρίς ιδιαίτερους ενδοιασμούς σε λίστες κομμάτων και διεκδικούν την ψήφο μας ή παίρνουν κάποιες κομματικές ή κυβερνητικές θέσεις.

Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας έχει αποδεχτεί αυτή την ανήθικη σχέση ως φυσιολογική, ως κάτι που επειδή συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό, έτσι πρέπει να είναι. Και αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνο όχι για την έτσι κι αλλιώς χαμένη τιμή του επαγγέλματος αλλά για την ίδια τη δημοκρατία. Ακούγεται στομφώδες, αλλά δεν είναι.

Η παραποίηση, απόκρυψη και διαστρέβλωση πληροφοριών που αφορούν το δημόσιο συμφέρον έχει ή μπορεί να έχει μεγάλο κόστος για τη δημοκρατία. Ο κακώς ενημερωμένος πολίτης θα οδηγηθεί στις κάλπες με εσφαλμένες, παραποιημένες ή ελλιπείς πληροφορίες. Οι επιλογές του, όχι μόνο την ώρα της ψηφοφορίας αλλά και στην καθημερινότητά του θα έχουν επηρεαστεί από τις πληροφορίες που αποδέχεται καθημερινά ως πραγματικές.

Ο ιστορικός διευθυντής της «Monde Diplomatique», Ιγνάσιο Ραμονέ, έχει διατυπώσει την άποψη ότι στους καιρούς μας παρέχεται «μολυσμένη ενημέρωση»*. Αυτού του είδους η ενημέρωση είναι αυτή που παρέχεται και στους Έλληνες πολίτες, οι οποίοι ωστόσο φαίνεται σε μεγάλο βαθμό να έχουν συνειδητοποιήσει τι ακριβώς συμβαίνει με τον χώρο της ενημέρωσης. Αυτό τουλάχιστον δείχνουν όλες οι έρευνες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας τα πολλά τελευταία χρόνια. Δεν εμπιστεύονται τα μέσα ενημέρωσης, τα θεωρούν αναξιόπιστα, διατηρούν έντονες αμφιβολίες για τις προθέσεις τους.

*Ιγνάσιο Ραμονέ, Η έκρηξη της δημοσιογραφίας, εκδόσεις του εικοστού πρώτου

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LIFO.

Το νέο τεύχος της δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΦΩΤΙΕΣ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Δημοσιογράφοι πολιτευτές με στολή παραλλαγής

Κ. Παπαϊωάννου / Δημοσιογράφοι πολιτευτές με στολή παραλλαγής

Παρατηρείται το εξής οξύμωρο: πιο εξαρτημένοι από το πολιτικό σύστημα είναι συχνά οι πιο επώνυμοι δημοσιογράφοι. Αυτοί που θα ανέμενε κανείς, λόγω φήμης και χρήματος, να έχουν ισχύ και να προβάλλουν αντιστάσεις συχνά είναι πιο πρόθυμοι.
ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γιατί η κυβέρνηση Μητσοτάκη στηρίζει τόσο πολύ την κυβέρνηση Νετανιάχου;

Οπτική Γωνία / Γιατί η κυβέρνηση Μητσοτάκη στηρίζει τόσο πολύ την κυβέρνηση Νετανιάχου;

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη στηρίζει τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, αγνοώντας τις επικρίσεις που δέχεται, καθώς δεν θέλει να διαταράξει την «στρατηγική σχέση» και τα μεγάλα επιχειρηματικά deals.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
To μίσος για τους άλλους…

Οπτική Γωνία / To μίσος για τους άλλους

Για τους περισσότερους η αλήθεια δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Eίδαν κάπου μια εικόνα που εξυπηρετεί το προσωπικό τους αφήγημα, το οποίο συνήθως προσεγγίζεται με συναισθηματικούς όρους, όπου κυριαρχεί το μίσος, κι αυτό τους αρκεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Γιατί η Ελλάδα και η Ευρώπη βρίσκονται αντιμέτωπες με μια επικίνδυνη αποσταθεροποίηση στα σύνορά τους;

Οπτική Γωνία / Η στρατηγική του χάους και το μέλλον της Μέσης Ανατολής

Γιατί η Ελλάδα και η Ευρώπη βρίσκονται αντιμέτωπες με μια επικίνδυνη αποσταθεροποίηση στα σύνορά τους; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, Σωτήρης Ντάλης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Χάρβαρντ: Οι τελευταίοι των διεθνών

Οπτική Γωνία / Χάρβαρντ: Οι τελευταίοι των διεθνών

Ο Ισπανός επισκέπτης ερευνητής στο Χάρβαρντ, Αλμπέρτο Λόπεζ Ορτέγκα, γράφει στην El País ότι αυτό που παρακολουθούμε δεν είναι απλώς μια επίθεση στο ίδρυμα ή στους διεθνείς φοιτητές, αλλά μια επίθεση στην ίδια την ιδέα της γνώσης ως παγκόσμιου εγχειρήματος.
THE LIFO TEAM
 Ισραήλ - Ιράν: Μισός αιώνας βίας και αντιπαλότητας 

Οπτική Γωνία / Ισραήλ - Ιράν: Μισός αιώνας βίας και αντιπαλότητας 

Από την Ιρανική Επανάσταση του 1979 έως την ανταλλαγή πυραύλων το 2025, η αντιπαράθεση Ισραήλ - Ιράν εξελίσσεται σε μια από τις πιο επικίνδυνες και πολυεπίπεδες γεωπολιτικές διαμάχες της εποχής μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Νεραντζιές: Γιατί κινδυνεύει το δέντρο-μνημείο της Αθήνας;

Ρεπορτάζ / Νεραντζιές: Γιατί κινδυνεύει το δέντρο-μνημείο της Αθήνας;

Κινδυνεύει το άρωμα της Αθήνας; Στα μικρά λευκά άνθη της νεραντζιάς χρωστάμε κάθε άνοιξη το υπέροχο άρωμα στις γειτονιές και στους δρόμους της πόλης. Οι νεραντζιές όμως προσβάλλονται από ένα έντομο-εισβολέα που έρχεται από την Ασία, το οποίο γίνεται προσπάθεια να καταπολεμηθεί με την εισαγωγή του φυσικού του εχθρού από την Ιαπωνία και το Βιετνάμ.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Γλυκιά τουριστική Αθήνα: Σπάστε πιάτα και φωνάξτε ΟΠΑ-ΟΠΑ!

Οπτική Γωνία / Γλυκιά τουριστική Αθήνα: Σπάστε πιάτα και φωνάξτε ΟΠΑ-ΟΠΑ!

« Με εκνευρίζουν πλέον σχεδόν τα πάντα σε αυτήν τη νέα Αθήνα: από τη φασαρία και το μποτιλιάρισμα με τα τουριστικά λεωφορεία και τα μαύρα βανάκια ως τα χρυσά στεφανάκια που φοράνε τα κορίτσια στο κεφάλι τους»
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΤΡΙΒΟΛΗ
Θα παραδοθεί ολόκληρη η Μέση Ανατολή στις φλόγες;

Οπτική Γωνία / Θα παραδοθεί ολόκληρη η Μέση Ανατολή στις φλόγες;

Τι σηματοδοτεί η σημερινή επίθεση στο Ιράν; Γιατί η ισορροπία ισχύος εισέρχεται πλέον σε μια εξαιρετικά ρευστή και επικίνδυνη φάση; Και γιατί η νέα αυτή κλιμάκωση προκαλεί ανησυχία στη διεθνή κοινότητα; Ειδικοί αναλυτές εξηγούν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Gen Z και σεξουαλικότητα: Ρευστή, ελεύθερη και χωρίς ταμπέλες

Οπτική Γωνία / Gen Z και σεξουαλικότητα: Ρευστή και χωρίς ταμπέλες

Γιατί οι νέοι αμφισβητούν τα πρότυπα των millennials, τι είναι το «slowmance» και τι σημαίνει η αποδοχή της ταυτότητας φύλου για την ψυχική τους υγεία; Η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος Αντιγόνη Γινοπούλου εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Adrian Zduńczyk: «Χάρη στις νέες τεχνολογίες, η εξουσία μπορεί να επιστρέψει στον λαό»

Τεχνολογία / Adrian Zduńczyk: «Χάρη στις νέες τεχνολογίες, η εξουσία μπορεί να επιστρέψει στον λαό»

Ένας από τους κορυφαίους παγκοσμίως ειδικούς της νέας ψηφιακής επανάστασης που φέρνουν το Web 3.0, τα κρυπτονομίσματα, τα NTF και η τεχνολογία blockchain, μιλά στη LiFO.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ