Μα δεν (τους) αρέσει η Ιστορία;

Μα δεν (τους) αρέσει η Ιστορία; Facebook Twitter
Σε αυτή τη χώρα, πάντως, μας έχει συμβεί πολλή Ιστορία. Έπεφτε πάντα στο κεφάλι μας και μας ζητούσε και τα ρέστα. Εικονογράφηση: Ατελιέ LiFO
0

ΛΟΙΠΟΝ, ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ, γιατί δεν αγαπάμε και δεν μας συγκινεί η Ιστορία; Οι σκέψεις του πολιτικού επιστήμονα και ιστορικού Ραϋμόνδου Αλβανού που «έπεσαν» ως κείμενο αναφοράς στις Πανελλήνιες των Γενικών Λυκείων σχολιάζουν αυτή τη συχνή απορία για την Ιστορία. Ή, όπως λέγεται με κάθε ευκαιρία, την απορία για τη σχέση των παιδιών, των εφήβων –ή των φοιτητών– με το παρελθόν και τις μακρινές υποθέσεις του.

Ωραίο θέμα. Θα μπορούσε φυσικά να σκεφτεί κανείς πως σε αυτή τη χώρα η Ιστορία και με τις δυο έννοιες, η ιστορική μάθηση αλλά και τα σημαντικά γεγονότα, περισσεύουν.

Κάποτε υπήρχε η άποψη πως είχαμε να κάνουμε με «ιστορικά» και «μη ιστορικά» έθνη ή πως μερικοί λαοί δεν είχαν ιστορία. Φυσικά ήταν μια προκατάληψη που κουβαλούσε μαζί της περιφρόνηση για συλλογικές εμπειρίες και τρόπους ζωής που καλλιεργούσαν μια διαφορετική σχέση με τον χρόνο – μια άλλη σχέση από αυτή που ξέρουμε εμείς στην Ευρώπη.

Οι σημερινοί όμως νέοι ζουν ένα αντικειμενικό πρόβλημα: είναι παιδιά των οποίων οι γονείς τους (σαραντάρηδες, πενηντάρηδες) μεγάλωσαν στη δημοκρατία και στη μοντέρνα συνθήκη της ζωής. Είναι παιδιά δηλαδή που οι γονείς τους είχαν ήδη βγει από το σπαραχτικό κάδρο της Ιστορίας.

Σε αυτή τη χώρα, πάντως, μας έχει συμβεί πολλή Ιστορία. Έπεφτε πάντα στο κεφάλι μας και μας ζητούσε και τα ρέστα. Μέχρι τη δική μου μεθοριακή γενιά –τη δεύτερη μεταπολιτευτική, ας την πω έτσι– ο αχός των γεγονότων δεν άφηνε στην ησυχία τους τους ανθρώπους. Ο πόλεμος, οι πολιτικές ανωμαλίες, οι στρατιωτικές και παλατιανές συνωμοσίες, οι εθνικές καταστροφές και οι θρίαμβοι (για να δανειστώ το σχήμα του Καλύβα) οδηγούσαν σε κορεσμό.

Και τι να πει κανείς για την ύλη της Ιστορίας ως μαθήματος σε γυμνάσιο και λύκειο – μόνο η αρχαία και μέχρι την αρχή του Βυζαντίου καλύπτει πλήθος κεφαλαίων, άπειρα ονόματα και συμβάντα. Και έπειτα, στη νεοελληνική περιπέτεια, το διάστημα από το ΄21 στους Βαλκανικούς Πολέμους και στον μεσοπόλεμο, εξίσου πυκνοκατοικημένο από κρίσιμες μάχες, αποφάσεις, συμμαχίες και ανταγωνισμούς. Από την πολιτική μας μέχρι την ποίηση και τα τραγούδια μας, είχαμε παραδοσιακά υπερβολική συσσώρευση Ιστορίας.

Ας πούμε πως η Ιστορία ήρθε συχνά προς το μέρος μας σαν μια πύρινη μάζα που μας έκαιγε και μας έκανε να νιώθουμε μειονεκτικά. Ποιους; Τους κάθε φορά συγχρόνους, την εκάστοτε «νέα γενιά» που έπρεπε να απολογείται στην προηγούμενη για τα λειψά της ιστορικά διαπιστευτήρια.

Οι σημερινοί όμως νέοι ζουν ένα αντικειμενικό πρόβλημα: είναι παιδιά των οποίων οι γονείς τους (σαραντάρηδες, πενηντάρηδες) μεγάλωσαν στη δημοκρατία και στη μοντέρνα συνθήκη της ζωής. Είναι παιδιά δηλαδή που οι γονείς τους είχαν ήδη βγει από το σπαραχτικό κάδρο της Ιστορίας.

Λίγο πιο πριν τέλειωναν οι γενιές των μεγάλων αναμετρήσεων που μάθαιναν την Ιστορία αναγκαστικά και κατάσαρκα. Μετά ήλθαν οι γενιές που απλώς τους ρωτούν για την Ιστορία στις εκθέσεις ή κάποιοι δημοσιογράφοι κάθε 25η Μαρτίου ή 28η Οκτωβρίου. Και τα παιδιά αυτών των μπερδεμένων (της δημοκρατικής μεταπολίτευσης) είναι πλέον οι μαθητές που τώρα πρέπει να «δώσουν» τη δική τους απάντηση.

Τι περιμένουμε στ’ αλήθεια να απαντήσουν τα παιδιά μας; Το θέμα είναι «βατό», όπως λένε, και μάλλον θα έχει αναπτυχτεί με τη δέουσα σοβαρότητα στα κατάλληλα βοηθήματα. Κατά βάθος όμως το θέμα είναι δύσβατο όπως καθετί που έχει να κάνει με την Ιστορία σε μια χώρα που έζησε υπερβολικά στο παρελθόν, και ας κατάφερνε να επιβιώνει και να προσαρμόζεται.

Στη δική μου οικογένεια και στις παρέες μου η Ιστορία ήταν ένα φυσικό περιβάλλον, ένα γνώριμο οικοσύστημα με τους τρελούς, τους δικτάτορες, τους λαούς φωτεινά παραδείγματα και τις χώρες προς αποφυγή. Τώρα, δεκαετίες μετά, η κόρη μου περιμένει απλώς τι θα προκύψει από την τράπεζα θεμάτων της εξέτασης. Αυτή η ιστορία την απασχολεί και την κουράζει. Η άλλη, η Ιστορία με τα κεφαλαία και τα μεγάλα πάθη της, παραμένει ξένη χώρα, ένα μακρινό άστρο που δεν λάμπει πια για τη γενιά της.

Και αν πρέπει να την απασχολήσει σοβαρά, αυτό θα το κάνει γιατί είναι οι απορίες του 2022 που ξαναβάζουν δύσκολα – ο πόλεμος, τα καταφύγια και όσα ακούγονται για τα δελτία που έρχονται. Και αυτά όμως, μέχρι να συμβούν, είναι μια άλλη χώρα, μια μακρινή ιστορία. Η Ιστορία σαν αιώνια μακρινή ιστορία για τους συγχρόνους.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

σιούτη

Οπτική Γωνία / ΟΠΕΚΕΠΕ, μεταναστευτικό και Τέμπη ζορίζουν ξανά την κυβέρνηση

Το σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων και η πιθανή επιστροφή προσφύγων από τη Γερμανία στην Ελλάδα έρχονται να προστεθούν στα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Σήμερα, όταν δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς επαγγέλλεσαι, πιθανότατα λες πως είσαι creative director

Κοκέτα / Σήμερα, όταν δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς επαγγέλλεσαι, πιθανότατα λες πως είσαι creative director

Ένας σιωπηλός ιός, μια πανδημία για την οποία δεν μιλά κανείς: μανάδες, κρύψτε τα παιδιά σας από τη μάχη του creative direction. Η Δανάη Ιωάννου σε μια επιτόπια έρευνα για το επάγγελμα που σαρώνει γύρω μας τους ανθρώπους σαν κρυφή πανδημία.
ΔΑΝΑΗ ΙΩΑΝΝΟΥ
Μεταναστευτικό: Η ισπανική απάντηση

Οπτική Γωνία / Μεταναστευτικό: Η ισπανική απάντηση

Χώρες που υποδέχτηκαν σχετικά φιλικά μετανάστες είχαν οφέλη σε οικονομικό επίπεδο. Μια από αυτές είναι η Ισπανία, που τα τελευταία χρόνια έχει προχωρήσει σε θετικές μεταρρυθμίσεις που αφορούν τους τρόπους ένταξής τους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Γαϊδούρια : Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;/ Ιπποειδή: Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;

Ρεπορτάζ / Γαϊδούρια: Ζώα εργασίας ή θύματα κακοποίησης;

Είναι τα ιπποειδή στην Ελλάδα εργάτες χωρίς δικαιώματα; Ποιες είναι οι συνθήκες διαβίωσής τους, ποια μέριμνα υπάρχει για τη φροντίδα τους και γιατί η νομοθετική προστασία τους βρίσκεται σε μια γκρίζα ζώνη; Μιλούν στη LiFO εκπρόσωποι φιλοζωικών οργανώσεων και τοπικοί φορείς.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ