Λοιπόν, πώς πήγε η δημοκρατία το 2024;

Λοιπόν, πώς πήγε η δημοκρατία το 2024; Facebook Twitter
Η δημοκρατία υποχώρησε, έκανε γενναία βήματα προς τα πίσω, κινδύνευσε ακόμα περισσότερο... Εικονογράφηση: bianka/LiFO
0

ΤΗ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΤΕΛΕΙΩΣΕ δισεκατομμύρια άνθρωποι πήραν μέρος σε εκλογικές διαδικασίες σε όλο τον κόσμο, σε διάφορους τύπους εκλογών (εθνικές, προεδρικές, δημοτικές, ευρωεκλογές κ.ά.). Το 2024 πραγματοποιήθηκαν εκλογές σε περισσότερες από ογδόντα χώρες σε όλο τον πλανήτη, ανάμεσα σε αυτές και σε μερικές από τις πολυπληθέστερες. Ήταν μια χρονιά παγκόσμιου εκλογικού οργασμού, η συγκυρία ήταν εντυπωσιακή. Με μια πρώτη ανάγνωση, πρόκειται για ενός είδους θρίαμβο της δημοκρατίας. Σε πολλές χώρες, ακόμα και σε κάποιες που έχουν ταυτίσει πολλά χρόνια από την ιστορία τους με απολυταρχικά καθεστώτα, διεξήχθησαν εκλογές. Όπως συνηθίζουν να λένε οι πολιτικοί για να χαϊδεύουν τα αυτιά και να ενισχύουν τις ψευδαισθήσεις των ψηφοφόρων, η δημοκρατία νίκησε. Ακούγεται συχνά και στη χώρα μας. Οι πολίτες –θα συμπλήρωναν οι ίδιοι– πήραν την τύχη τους στα χέρια τους και με τις αποφάσεις τους την ώρα της κάλπης εκφράστηκαν ελεύθερα και διαμόρφωσαν την προοπτική και το μέλλον τους. Πολύ ωραίο ηχεί όλο αυτό, είναι όμως έτσι;

Αξίζει να σταθεί κανείς σε ένα ρεπορτάζ που κατέγραψε δημοσιογράφος του BBC κατά την εκλογική διαδικασία τον περασμένο Νοέμβριο στη Μολδαβία, όπου οι πολίτες κλήθηκαν να ψηφίσουν για πρόεδρο της χώρας. Ορισμένοι προσήλθαν στις κάλπες, ψήφισαν και έμειναν με την εντύπωση ότι εκείνη την ώρα θα πάρουν τα χρήματα που τους είχαν υποσχεθεί τις προηγούμενες ημέρες κάποιοι. Ένας παραγωγός του τηλεοπτικού δικτύου άκουσε μια γυναίκα, η οποία είχε ρίξει το ψηφοδέλτιό της στη διάφανη κάλπη, να ρωτάει έναν από τους παρατηρητές των εκλογών από πού θα πληρωνόταν! Τη ρώτησε αν της είχαν προσφερθεί χρήματα για να ψηφίσει και το παραδέχτηκε εύκολα και χωρίς ενδοιασμό. Ήταν, μάλιστα, θυμωμένη και έλεγε ότι ένας άντρας που την είχε στείλει στην κάλπη, μετά δεν σήκωνε το τηλέφωνό του. «Με ξεγέλασε», είπε οργισμένη. «Όχι μόνο εσένα, καλή μου», παρατήρησε ο παραγωγός (inequality.org, 20.10.2024).

Ο πλουσιότερος άνθρωπος του πλανήτη, με το όνομα Έλον Μασκ, έδωσε περισσότερα από 200 εκατ. δολάρια υπέρ της εκστρατείας του Τραμπ, μοίραζε χρήματα σε όσους θα ψήφιζαν τον εκλεκτό του και μετέτρεψε το μέσο κοινωνικής δικτύωσης που κατέχει σε όργανο ακροδεξιάς προπαγάνδας υπέρ του Τραμπ.

Αυτοί που υποσχέθηκαν χρήματα σε ψηφοφόρους της Μολδαβίας είχαν ταχθεί εναντίον της υποψήφιας προέδρου Μάια Σάντου, η οποία είναι φιλοευρωπαία και υπέρ της ένταξης της χώρας της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αντίπαλός της ήταν ο Αλεξάντρ Στογιάνογλου, πρώην γενικός εισαγγελέας, ο οποίος υποστηριζόταν από το ρωσόφιλο σοσιαλιστικό κόμμα. Οι Ρώσοι κατηγορήθηκαν για εμπλοκή στις εκλογές υπέρ του Στογιάνογλου, αλλά φυσικά το αρνήθηκαν μετά βδελυγμίας. Πάντως, για την ιστορία, η «δυτικόδουλη και ρωσοφοβική» (όπως τη χαρακτήρισε ελληνική ιστοσελίδα η οποία ισχυρίζεται ότι είναι αριστερή) Σάντου, έστω και οριακά, κέρδισε τις εκλογές. Αυτοί που έριξαν, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, πολύ χρήμα για να αλλοιώσουν το εκλογικό αποτέλεσμα στη μικρή αυτή χώρα απέτυχαν. Ανάμεσά τους ένας δισεκατομμυριούχος με το όνομα Llan Shor, που έστειλε 15 εκατ. δολάρια σε 130.000 πολίτες με αντάλλαγμα τη δέσμευσή τους ότι θα ψηφίσουν κατά της Σάντου. Ο Llan Shor είναι ένας 37χρονος ολιγάρχης φυγάς από τη χώρα, που είχε καταδικαστεί γιατί υπέκλεψε από το τραπεζικό σύστημα της Μολδαβίας 1 δισ. δολάρια (Reuters, 21.10.2024).

Είναι η μικρή Μολδαβία των λιγότερων από 2,5 εκατ. ανθρώπων, όπου σημειώθηκαν σε εκλογές παρεμβάσεις τέτοιου είδους, όπου το χρήμα επηρεάζει τα αποτελέσματα, ενδεικτικό παράδειγμα; Υπάρχει απάντηση και έρχεται από τις ΗΠΑ των 334,9 εκατ. ανθρώπων. Εκεί ο πλουσιότερος άνθρωπος του πλανήτη, με το όνομα Έλον Μασκ, έδωσε περισσότερα από 200 εκατ. δολάρια υπέρ της εκστρατείας του Τραμπ, μοίραζε χρήματα σε όσους θα ψήφιζαν τον εκλεκτό του και μετέτρεψε το μέσο κοινωνικής δικτύωσης που κατέχει σε όργανο ακροδεξιάς προπαγάνδας υπέρ του Τραμπ (Guardian, 23.12.2024). Οι παρεμβάσεις του έπληξαν με τον πιο κυνικό και ωμό τρόπο την ίδια τη δημοκρατία της χώρας, έκαναν τον Μασκ ακόμα πλουσιότερο και του απέφεραν μια ισχυρή θέση πλάι στον Τραμπ.

Σε ένα απολογιστικό κείμενο για το 2024 ο «Guardian» έθεσε ένα ενδιαφέρον ερώτημα: «Λοιπόν, πώς πήγε η δημοκρατία το 2024;». Την απάντηση δεν θα τη βρούμε μόνο στη Μολδαβία ή στις ΗΠΑ, αλλά σχεδόν παντού. Η δημοκρατία υποχώρησε, έκανε γενναία βήματα προς τα πίσω, κινδύνευσε ακόμα περισσότερο. Η δύναμη του χρήματος ως μέσου χαλιναγώγησης παραμένει καθοριστική και οδήγησε εκατομμύρια πολίτες να επιλέξουν εχθρούς της δημοκρατίας (ακροδεξιούς και φασίστες). Μετά από κάποιες δεκαετίες ο κόσμος έχει στραφεί σε επικίνδυνους δρόμους, το μέλλον είναι εντελώς αβέβαιο. Ναι, η δημοκρατία δεν τα πήγε καθόλου καλά το 2024 και κανένας δεν θα ισχυριζόταν ότι έχει πολλές πιθανότητες να τα πάει καλύτερα τη χρονιά που μόλις άρχισε…

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δημήτρης Παρασκευής: «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Οπτική Γωνία / «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παρασκευής, εξηγεί γιατί κάθε φθινόπωρο αυξάνονται οι ιώσεις του αναπνευστικού, ποια είναι η εικόνα του Covid-19 στην Ελλάδα και ποια μέτρα πρέπει να πάρουμε εν όψει του χειμώνα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Στέλιος Νέστωρ: «Ό,τι έκανα, δεν το έκανα για να ρίξω τη δικτατορία αλλά γιατί ντρεπόμουνα» 

Θεσσαλονίκη / Στέλιος Νέστωρ: «Δεν ήμουν από αυτούς που κάθονται σπίτι τους, βγάζουν λεφτά, τρώνε και πίνουνε» 

Μια πολιτική φυσιογνωμία που έδινε πάντα ηχηρό «παρών» στα πολιτικά και πολιτιστικά πράγματα της Θεσσαλονίκης. Μιλώντας στη LiFO, ζωντανεύει ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της πόλης, από την Κατοχή και τη χούντα μέχρι την ίδρυση του Μεγάρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ