Ένας θαμώνας των βιβλιοθηκών μάς μυεί στην αργή σκέψη

Ένας θαμώνας των βιβλιοθηκών μάς μυεί στην αργή σκέψη Facebook Twitter
Προκειμένου οι άνθρωποι να μη μελαγχολούν και να μην μπερδεύονται με πολλές απόψεις, στο Φαρενάιτ 451 τα βιβλία καίγονται και η ανάγνωση είναι παρανομία.
0

ΦΟΡΤΩΣΕ ΤΟΥΣ ΜΕ ανώδυνα δεδομένα [...] στο τέλος θα νιώσουν “φωστήρες” με τόση πληροφορία». Εντόπισα αυτόν τον ύμνο της αργής σκέψης στο μυθιστόρημα Φαρενάιτ 451 του Ray Bradbury (εκδόσεις Άγρα). Και σκεφτόμουν ότι δεν σκεφτόμαστε, μεταξύ άλλων επειδή πρέπει να αντιδρούμε διαρκώς και να χρησιμοποιούμε τη γλώσσα με τις φατσούλες ή να παράγουμε/καταναλώνουμε εικόνες.

Λέει αλλού: «Και πολιτικά; Μονόστηλα, δύο φράσεις, ένας τίτλος! Κι έτσι, μέσα σε αυτή την παραζάλη, τα πάντα χάνονται! Βάλε το κεφάλι ενός ανθρώπου να γυρνάει τόσο γρήγορα μέσα σε αυτήν τη δίνη που τροφοδοτείται ανεξάντλητα [...] και θα δεις τότε πώς [...] αποδιώχνει όλες τις αχρείαστες χρονοβόρες σκέψεις!». Η αληθινή σκέψη είναι μια χρονοβόρα διαδικασία. Θέλει να κάνεις ατμόσφαιρα, σημειώσεις και υπογραμμίσεις, να στοχαστείς πάνω στα πράγματα, να βρίσκεσαι σε ένα σημείο όπου μέσα κι έξω έχεις ελευθερία ή, τουλάχιστον, την ψάχνεις. 

Ωστόσο, προκειμένου οι άνθρωποι να μη μελαγχολούν και να μην μπερδεύονται με πολλές απόψεις, στο Φαρενάιτ 451 τα βιβλία καίγονται και η ανάγνωση είναι παρανομία. Και σκεφτόμουν πόσο έχουμε συνηθίσει να μην ξεβολευόμαστε, να πατάμε ένα unfriend, delete και block σε όποια άποψη διαφέρει απ’ τη δική μας αλλά και να απαιτούμε τη σιωπή απ’ αυτούς με τους οποίους διαφωνούμε.

Ο συγγραφέας του βιβλίου, o Ray Bradbury, ήταν ένας θαμώνας των βιβλιοθηκών. Κι αυτό εξηγεί τα πάντα. Η βιβλιοθήκη είναι ένα ανοιχτό ενδεχόμενο. Εκεί μέσα μπορεί να σε βρει το οτιδήποτε, δεν υπάρχουν σιγουριές. Μου ’ρθε στον νου ο ψυχοπαθής δολοφόνος της σειράς του Νέτφλιξ «You», ένας εκκεντρικός βιβλιόφιλος που απεχθάνεται τις τάσεις της εποχής μας και τους επιδεικτικά ψαγμένους αδιάβαστους influencers.

Και καθώς βυθιζόμουν στα σαγηνευτικά πλάνα με τον χαλαρωτικό φωτισμό, τις σκονισμένες βιβλιοθήκες και τα χοντρά, λαχταριστά βιβλία (που συνήθως πλαισιώνουν κάποια βίαιη σκηνή της σειράς), σκεφτόμουν ότι με την πανδημία μού έλειψε να πάω και να χαθώ με τις ώρες μέσα σε μια βιβλιοθήκη.

Στο «Φαρενάιτ 451» τα βιβλία καίγονται και η ανάγνωση είναι παρανομία. Και σκεφτόμουν πόσο έχουμε συνηθίσει να μην ξεβολευόμαστε, να πατάμε ένα unfriend, delete και block σε όποια άποψη διαφέρει απ’ τη δική μας αλλά και να απαιτούμε τη σιωπή απ’ αυτούς με τους οποίους διαφωνούμε.

Οι δημόσιες βιβλιοθήκες είναι ο κατεξοχήν δημόσιος χώρος σκέψης στις πόλεις (μαζί με τα πανεπιστήμια). Εκεί συναντώνται αναγνώστες, άστεγοι, φοιτητές, ερευνητές, αργόσχολοι, συγγραφείς, διανοούμενοι, περίεργοι και καθηγήτριες πανεπιστημίου για να κάνουν τη δουλειά τους. Εκεί μπορείς να μάθεις, χωρίς να ξοδέψεις μισό ευρώ. Εκεί μπορείς ήσυχα ήσυχα να ψάξεις το οτιδήποτε, ενώ ταυτόχρονα ανατριχιάζεις και μόνο στην ιδέα των άπειρων δυνατοτήτων που ανοίγονται μπροστά σου. Μπορείς να πιάσεις και κουβέντα γι’ αυτά που μελετάς. Ή να πιεις έναν καφέ στο κυλικείο κι έτσι να δώσεις στον εαυτό σου την πολυτέλεια να σκεφτεί. Αργά αργά. Χωρίς τον μόνιμο θόρυβο εικόνων, σχολίων και ειδήσεων.

Ο Bradbury έγραψε το Φαρενάιτ 451 σε βιβλιοθήκη. Δεν είχε λεφτά να νοικιάσει γραφείο. Και η βιβλιοθήκη ήταν ήσυχο μέρος. Συχνά οι θαμώνες των βιβλιοθηκών καταφεύγουν εκεί για να γλιτώσουν από κάτι (θόρυβο, βροχή, φασαριόζικο ή κακοποιητικό σπίτι).

«Ίσως τα βιβλία να μπορούν να μας βγάλουν λίγο από το καβούκι μας», λέει ο συγγραφέας του Φαρενάιτ 451. Στη δυστοπική κοινωνία που περιγράφει τα βιβλία καίγονται. Αλλά δεν χρειάζεται καν να καούν. Κανείς δεν τα διαβάζει έτσι κι αλλιώς. Οι ανθρωπιστικές σπουδές έχουν παρακμάσει και η τεχνολογία έχει τοποθετήσει μεγάλες, ζωηρές οθόνες στα σαλόνια των ανθρώπων, άρα ο καθένας κοιτάζει τη δουλειά του.

Οι δημόσιες βιβλιοθήκες είναι η απόσχιση απ’ αυτό ακριβώς το καβούκι που έχει φθείρει τις δημοκρατίες μας, τις ζωές μας κι εμάς τους ίδιους. Διάφορες βιβλιοθήκες ανά τον κόσμο τραβούν πλέον την προσοχή. Με την κατασκευή τους (όμορφα κτίρια, σύγχρονη αρχιτεκτονική, σπουδαία θέα) και τα προγράμματά τους.

Γενικώς, οι σύγχρονες βιβλιοθήκες επιχειρούν να στεγάσουν όχι μόνο βιβλία αλλά και ένα μέρος της ζωής της γύρω κοινωνίας, τους πολλούς και διαφορετικούς ανθρώπους που καταλήγουν στις βιβλιοθήκες. Όσους ψάχνουν καταφύγιο και όσους καλλιεργούν το γούστο τους χωρίς χρήματα. Όσους παρασύρθηκαν στα αναγνωστήρια από κάποιο βιβλιοφάγο φλερτ και όσους ερευνούν κάτι.

Αυτό το ετερόκλητο πλήθος, μαζί με τα βιβλία και την ησυχία, προσδίδουν στη βιβλιοθήκη τη μαγική της αίσθηση. Δεν είναι να απορεί κανείς που τόσες χώρες επενδύουν στην αρχιτεκτονική, στην ατμόσφαιρα και στη διάρθρωση των βιβλιοθηκών ώστε αυτές να είναι ελκυστικές και να κρατάνε τον κόσμο στον δημόσιο χώρο της βιβλιοθήκης πολλές ώρες. Μετά την πανδημία και το πλήγμα που έχουν δεχτεί η συνύπαρξη και οι κοινές μας εμπειρίες, έχουμε ανάγκη τις βιβλιοθήκες, τους θαμώνες τους και τη βραδύτητα.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ