Η καλή καρδιά και η πολιτική της ελπίδας

Η καλή καρδιά και η πολιτική της ελπίδας Facebook Twitter
Στον ένθερμο λόγο αυτών των ημερών οι Δημοκρατικοί δείχνουν ως παράταξη της καλής καρδιάς με όρους προστασίας των συνηθισμένων ανθρώπων. Εικονογράφηση: bianka/LIFO
0


ΟΙ ΛΕΓΟΜΕΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
και οι νότες προσωπικής βιογραφίας δεν ανήκουν στις πολιτικές παραδόσεις που προτιμώ και μου είναι οικείες. Κυρίως όταν ξέρουμε ότι ο εξομολογητικός τόνος και μια περίσσια συναισθηματικής υγρασίας έχουν γίνει κάτι σαν επιδημίες της δημόσιας έκθεσης. Όταν, με άλλα λόγια, η «αποκαλυπτική» προσωπική φράση είναι κανόνας ενός επίσημου επικοινωνιακού μάνιουαλ. Παρόλα αυτά, στο Συνέδριο του κόμματος των Δημοκρατικών στο Σικάγο αυτό το ύφος, το τόσο χαρακτηριστικά αμερικανικό, φάνηκε να θριαμβεύει. Η Κάμαλα Χάρις, ο Μπαράκ και η Μισέλ Ομπάμα, ο υποψήφιος αντιπρόεδρος Τιμ Γουόλτς κι ακόμα και η αριστερή Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ μίλησαν από καρδιάς, με άμεσο ύφος, μεταξύ συγκινητικού story telling και λόγου πολιτικής κινητοποίησης.

Δεν ξέρουμε αν η συγκεκριμένη διάσταση –μαζί με άλλες φυσικά– θα αλλάξει πραγματικά τα δεδομένα και κυρίως τις προκαταλήψεις που έχουν χτιστεί από τον χώρο της τραμπικής δεξιάς. Πάντως οι επιφανείς αστέρες των Δημοκρατικών σπεύδουν πλέον να διεκδικήσουν το πεδίο των κοινωνικών και δημοκρατικών συναισθημάτων απέναντι στα (ακρο)δεξιά πάθη τα οποία καλλιεργούνται συστηματικά από το αντίπαλο στρατόπεδο. Σαν να θέλουν να απεμπλακούν κάπως από την εικόνα ενός κόμματος καλοσπουδαγμένων, μητροπολιτικών ελίτ ή ορισμένων μειονοτήτων. Στον ένθερμο λόγο αυτών των ημερών οι Δημοκρατικοί δείχνουν ως παράταξη της καλής καρδιάς με όρους προστασίας των συνηθισμένων ανθρώπων. Η υποψηφιότητα ενός σχολικού προπονητή και εθνοφύλακα από ένα χωριό των μεσοδυτικών Πολιτειών ήρθε εντέλει να εξισορροπήσει το καλιφορνέζικο λούστρο της Κάμαλα Χάρις που είναι μεν ινδο-αφροαμερικανικής καταγωγής αλλά και μια γυναίκα των ελίτ. Όλοι εντέλει, από τους πιο κεντρώους και συντηρητικούς ως την αριστερά του Δημοκρατικού κόμματος αποφάσισαν να μιλήσουν αυτό που πιο πάνω χαρακτήρισα γλώσσα της καλής καρδιάς.

Ο τραμπισμός αναμοχλεύει διαρκώς έναν βυθό αρνητικών παθών: αποδέχεται ασμένως διάφορες ανισότητες ως φυσικές και χρήσιμες ενώ «δουλεύει» κατά κόρο με κύματα περιφρόνησης και απέχθειας. Είναι, ουσιαστικά, μια πολιτική της μνησικακίας που αναζητεί την εκδίκηση απέναντι σε εχθρικές δυνάμεις.

Θα σκεφτεί κανείς –και θα έχει βέβαια δίκιο– ότι τα προβλήματα και οι συγκρούσεις μιας κοινωνίας δεν «λύνονται» με παχιά λόγια, είτε αυτά έχουν ευγενή βάση είτε αποπνέουν ωμότητα και επιθετικότητα όπως στον Τραμπ. Τα μεγάλα συμφέροντα, οι συστημικές πιέσεις, οι πολύπλοκες ανάγκες, η ζωή των εργαζόμενων τάξεων και όλα τα υπόλοιπα ζητούν στιβαρές πρακτικές απαντήσεις. Η παρηγοριά, η εμψύχωση, το life coaching και η διαχείριση θυμού είναι πράγματα που έχουν τη σημασία τους αλλά δεν συνιστούν πολιτική. Καταλαβαίνουμε όμως ότι αν θέλει κανείς να κάνει πολιτική νικώντας τη ριζοσπαστική λαϊκιστική δεξιά (που χειρίζεται συνεχώς τόνους από φορτία αγανάκτησης) δεν μπορεί να μιλάει σαν βραχμάνος της Αριστεράς και ιερέας του Ορθού Λόγου. Ο εννοιολογικός λόγος, η έντεχνη ιδεολογική και κοσμοθεωρητική ανάλυση είναι κληρονομιές που δεν σώζονται εύκολα για πλειοψηφικά ρεύματα και κόμματα. Κάποιες μορφές πολιτικής και κοινωνικής έκκλησης και ανάλυσης των πραγμάτων δύσκολα επικοινωνούν «προς τα κάτω». Εξάλλου, πολλές αποτυχίες των διαχειριστικών τεχνοκρατικών ελίτ αλλά και ο μοραλισμός και οι θολοί βυζαντινισμοί μέσα στα αριστερά περιβάλλοντα έχουν οδηγήσει στην ανάγκη μιας πιο απλής και συναισθηματικά γειωμένης πολιτικής γλώσσας.

Ο τραμπισμός αναμοχλεύει διαρκώς έναν βυθό αρνητικών παθών: αποδέχεται ασμένως διάφορες ανισότητες ως φυσικές και χρήσιμες ενώ «δουλεύει» κατά κόρο με κύματα περιφρόνησης και απέχθειας. Είναι, ουσιαστικά, μια πολιτική της μνησικακίας που αναζητεί την εκδίκηση απέναντι σε εχθρικές δυνάμεις.

Απέναντι σε αυτό κανείς δεν θα μπορούσε να σταθεί εμμένοντας στην ηθική του ή στη διανοητική του «ανωτερότητα». Ο σνομπισμός, ο διανοουμενισμός και η απαξίωση των λαϊκών συναισθημάτων θα ήταν μια συνταγή καταστροφής. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει κανείς να εγκωμιάζει την εξιδανικευμένη περσόνα του «απλού ανθρώπου». Αν ο ελιτισμός είναι σοβαρό πολιτικό και ηθικό λάθος, υπάρχουν και διάφορες εκδοχές φιλο-λαϊκού λόγου ( μαχητικού αντιελιτισμού και λαϊκισμού) που αφαιρούν τελείως την αίσθηση ευθύνης από τα δημοκρατικά άτομα παρουσιάζοντας τους απλώς ως θύματα των κακών της Ιστορίας.

Σαν συμπέρασμα: μια εγκάρδια γλώσσα που αγκαλιάζει τις κοινωνικές ανάγκες και τις ανησυχίες των «απλών ανθρώπων» δεν είναι υποχρεωτικά μια δημαγωγική χρήση των συγκινήσεων. Μπορεί, υπό όρους, να έχει βαθιά πολιτικό χαρακτήρα: να είναι εμπαθής υπεράσπιση του κοινού καλού από την απεριόριστη αρπακτικότητα ορισμένων συμφερόντων και από τη ντροπιαστική βαναυσότητα της ανισότητας. Η «καλή καρδιά» ενδέχεται να ανοίγει έναν ορίζοντας κοινής ελπίδας για αλλαγές στις σχέσεις εξουσίας και στην κατανομή των πόρων. Κανένας φυσικά συμπεριληπτικός λόγος δεν αρκεί για να γίνει πραγματικά δικαιότερη η ζωή και καλύτερη η καθημερινότητα των ανθρώπων. Είναι, ωστόσο, απείρως προτιμότερος από εκείνο τον λόγο που νοσταλγεί τις παλιές ανισότητες, γελάει εμπαίζοντας τους διαφορετικούς και υπερασπίζεται με φανατισμό τα τείχη ενός στενόμυαλου εθνικισμού. 




 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αποδέχθηκε το χρίσμα η Κάμαλα Χάρις: «Θα γίνω πρόεδρος όλων των Αμερικανών»- Τι υποσχέθηκε

Διεθνή / Αποδέχθηκε το χρίσμα η Κάμαλα Χάρις: «Θα γίνω πρόεδρος όλων των Αμερικανών»- Τι υποσχέθηκε

Η Χάρις εξαπέλυσε δριμύτατη κριτική στον Ντόναλντ Τραμπ κατά την ομιλία της στο συνέδριο, κατηγορώντας τον ότι θέλει να επαναφέρει τη χώρα «πίσω», στο «παρελθόν» με τις εξαιρετικά συντηρητικές πολιτικές του
LIFO NEWSROOM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Οπτική Γωνία / Αμπντελά Ταϊά: «Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Ο Μαροκινός συγγραφέας και σκηνοθέτης, κάτοικος Γαλλίας πλέον και γνωστός στην Ελλάδα από το υπέροχο μυθιστόρημα «Η ζωή με το δικό σου φως», μιλά με θαυμασμό για την εξέγερση της νεολαίας που συνταράσσει την πατρίδα του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Συνέντευξη / Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Μετά από μισό αιώνα στο «Βήμα», ο Νίκος Χασαπόπουλος μιλά για πρώτη φορά για την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής του, τις στιγμές που έζησε δίπλα σε Λαμπράκη, Ψυχάρη και πρωθυπουργούς, αλλά και για το μεγάλο λάθος του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Μποτιλιαρισμένοι στην Αθήνα: Δαπανούμε έναν μισθό στον δρόμο κάθε έτος

Οπτική Γωνία / Κάθε χρόνο χάνουμε 110 ώρες από τη ζωή μας κολλημένοι στο τιμόνι

Πώς μπορεί να μειωθεί άμεσα το μποτιλιάρισμα στους δρόμους της πρωτεύουσας; Γιατί η λεωφόρος Κηφισού δεν θα αδειάσει ποτέ; Ο συγκοινωνιολόγος και καθηγητής του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ