Η καλή καρδιά και η πολιτική της ελπίδας

Η καλή καρδιά και η πολιτική της ελπίδας Facebook Twitter
Στον ένθερμο λόγο αυτών των ημερών οι Δημοκρατικοί δείχνουν ως παράταξη της καλής καρδιάς με όρους προστασίας των συνηθισμένων ανθρώπων. Εικονογράφηση: bianka/LIFO
0


ΟΙ ΛΕΓΟΜΕΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
και οι νότες προσωπικής βιογραφίας δεν ανήκουν στις πολιτικές παραδόσεις που προτιμώ και μου είναι οικείες. Κυρίως όταν ξέρουμε ότι ο εξομολογητικός τόνος και μια περίσσια συναισθηματικής υγρασίας έχουν γίνει κάτι σαν επιδημίες της δημόσιας έκθεσης. Όταν, με άλλα λόγια, η «αποκαλυπτική» προσωπική φράση είναι κανόνας ενός επίσημου επικοινωνιακού μάνιουαλ. Παρόλα αυτά, στο Συνέδριο του κόμματος των Δημοκρατικών στο Σικάγο αυτό το ύφος, το τόσο χαρακτηριστικά αμερικανικό, φάνηκε να θριαμβεύει. Η Κάμαλα Χάρις, ο Μπαράκ και η Μισέλ Ομπάμα, ο υποψήφιος αντιπρόεδρος Τιμ Γουόλτς κι ακόμα και η αριστερή Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ μίλησαν από καρδιάς, με άμεσο ύφος, μεταξύ συγκινητικού story telling και λόγου πολιτικής κινητοποίησης.

Δεν ξέρουμε αν η συγκεκριμένη διάσταση –μαζί με άλλες φυσικά– θα αλλάξει πραγματικά τα δεδομένα και κυρίως τις προκαταλήψεις που έχουν χτιστεί από τον χώρο της τραμπικής δεξιάς. Πάντως οι επιφανείς αστέρες των Δημοκρατικών σπεύδουν πλέον να διεκδικήσουν το πεδίο των κοινωνικών και δημοκρατικών συναισθημάτων απέναντι στα (ακρο)δεξιά πάθη τα οποία καλλιεργούνται συστηματικά από το αντίπαλο στρατόπεδο. Σαν να θέλουν να απεμπλακούν κάπως από την εικόνα ενός κόμματος καλοσπουδαγμένων, μητροπολιτικών ελίτ ή ορισμένων μειονοτήτων. Στον ένθερμο λόγο αυτών των ημερών οι Δημοκρατικοί δείχνουν ως παράταξη της καλής καρδιάς με όρους προστασίας των συνηθισμένων ανθρώπων. Η υποψηφιότητα ενός σχολικού προπονητή και εθνοφύλακα από ένα χωριό των μεσοδυτικών Πολιτειών ήρθε εντέλει να εξισορροπήσει το καλιφορνέζικο λούστρο της Κάμαλα Χάρις που είναι μεν ινδο-αφροαμερικανικής καταγωγής αλλά και μια γυναίκα των ελίτ. Όλοι εντέλει, από τους πιο κεντρώους και συντηρητικούς ως την αριστερά του Δημοκρατικού κόμματος αποφάσισαν να μιλήσουν αυτό που πιο πάνω χαρακτήρισα γλώσσα της καλής καρδιάς.

Ο τραμπισμός αναμοχλεύει διαρκώς έναν βυθό αρνητικών παθών: αποδέχεται ασμένως διάφορες ανισότητες ως φυσικές και χρήσιμες ενώ «δουλεύει» κατά κόρο με κύματα περιφρόνησης και απέχθειας. Είναι, ουσιαστικά, μια πολιτική της μνησικακίας που αναζητεί την εκδίκηση απέναντι σε εχθρικές δυνάμεις.

Θα σκεφτεί κανείς –και θα έχει βέβαια δίκιο– ότι τα προβλήματα και οι συγκρούσεις μιας κοινωνίας δεν «λύνονται» με παχιά λόγια, είτε αυτά έχουν ευγενή βάση είτε αποπνέουν ωμότητα και επιθετικότητα όπως στον Τραμπ. Τα μεγάλα συμφέροντα, οι συστημικές πιέσεις, οι πολύπλοκες ανάγκες, η ζωή των εργαζόμενων τάξεων και όλα τα υπόλοιπα ζητούν στιβαρές πρακτικές απαντήσεις. Η παρηγοριά, η εμψύχωση, το life coaching και η διαχείριση θυμού είναι πράγματα που έχουν τη σημασία τους αλλά δεν συνιστούν πολιτική. Καταλαβαίνουμε όμως ότι αν θέλει κανείς να κάνει πολιτική νικώντας τη ριζοσπαστική λαϊκιστική δεξιά (που χειρίζεται συνεχώς τόνους από φορτία αγανάκτησης) δεν μπορεί να μιλάει σαν βραχμάνος της Αριστεράς και ιερέας του Ορθού Λόγου. Ο εννοιολογικός λόγος, η έντεχνη ιδεολογική και κοσμοθεωρητική ανάλυση είναι κληρονομιές που δεν σώζονται εύκολα για πλειοψηφικά ρεύματα και κόμματα. Κάποιες μορφές πολιτικής και κοινωνικής έκκλησης και ανάλυσης των πραγμάτων δύσκολα επικοινωνούν «προς τα κάτω». Εξάλλου, πολλές αποτυχίες των διαχειριστικών τεχνοκρατικών ελίτ αλλά και ο μοραλισμός και οι θολοί βυζαντινισμοί μέσα στα αριστερά περιβάλλοντα έχουν οδηγήσει στην ανάγκη μιας πιο απλής και συναισθηματικά γειωμένης πολιτικής γλώσσας.

Ο τραμπισμός αναμοχλεύει διαρκώς έναν βυθό αρνητικών παθών: αποδέχεται ασμένως διάφορες ανισότητες ως φυσικές και χρήσιμες ενώ «δουλεύει» κατά κόρο με κύματα περιφρόνησης και απέχθειας. Είναι, ουσιαστικά, μια πολιτική της μνησικακίας που αναζητεί την εκδίκηση απέναντι σε εχθρικές δυνάμεις.

Απέναντι σε αυτό κανείς δεν θα μπορούσε να σταθεί εμμένοντας στην ηθική του ή στη διανοητική του «ανωτερότητα». Ο σνομπισμός, ο διανοουμενισμός και η απαξίωση των λαϊκών συναισθημάτων θα ήταν μια συνταγή καταστροφής. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει κανείς να εγκωμιάζει την εξιδανικευμένη περσόνα του «απλού ανθρώπου». Αν ο ελιτισμός είναι σοβαρό πολιτικό και ηθικό λάθος, υπάρχουν και διάφορες εκδοχές φιλο-λαϊκού λόγου ( μαχητικού αντιελιτισμού και λαϊκισμού) που αφαιρούν τελείως την αίσθηση ευθύνης από τα δημοκρατικά άτομα παρουσιάζοντας τους απλώς ως θύματα των κακών της Ιστορίας.

Σαν συμπέρασμα: μια εγκάρδια γλώσσα που αγκαλιάζει τις κοινωνικές ανάγκες και τις ανησυχίες των «απλών ανθρώπων» δεν είναι υποχρεωτικά μια δημαγωγική χρήση των συγκινήσεων. Μπορεί, υπό όρους, να έχει βαθιά πολιτικό χαρακτήρα: να είναι εμπαθής υπεράσπιση του κοινού καλού από την απεριόριστη αρπακτικότητα ορισμένων συμφερόντων και από τη ντροπιαστική βαναυσότητα της ανισότητας. Η «καλή καρδιά» ενδέχεται να ανοίγει έναν ορίζοντας κοινής ελπίδας για αλλαγές στις σχέσεις εξουσίας και στην κατανομή των πόρων. Κανένας φυσικά συμπεριληπτικός λόγος δεν αρκεί για να γίνει πραγματικά δικαιότερη η ζωή και καλύτερη η καθημερινότητα των ανθρώπων. Είναι, ωστόσο, απείρως προτιμότερος από εκείνο τον λόγο που νοσταλγεί τις παλιές ανισότητες, γελάει εμπαίζοντας τους διαφορετικούς και υπερασπίζεται με φανατισμό τα τείχη ενός στενόμυαλου εθνικισμού. 




 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αποδέχθηκε το χρίσμα η Κάμαλα Χάρις: «Θα γίνω πρόεδρος όλων των Αμερικανών»- Τι υποσχέθηκε

Διεθνή / Αποδέχθηκε το χρίσμα η Κάμαλα Χάρις: «Θα γίνω πρόεδρος όλων των Αμερικανών»- Τι υποσχέθηκε

Η Χάρις εξαπέλυσε δριμύτατη κριτική στον Ντόναλντ Τραμπ κατά την ομιλία της στο συνέδριο, κατηγορώντας τον ότι θέλει να επαναφέρει τη χώρα «πίσω», στο «παρελθόν» με τις εξαιρετικά συντηρητικές πολιτικές του
LIFO NEWSROOM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Βαθαίνει η κρίση εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν πτοείται 

Βασιλική Σιούτη / Βαθαίνει η κρίση εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν πτοείται 

Στην Ελλάδα η κοινή γνώμη έχει τη χειρότερη άποψη για τα πολιτικά κόμματα της χώρας, αλλά αυτό δεν μοιάζει να πτοεί κανέναν, παρά τον υπαρκτό κίνδυνο απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Ο Γιάννης Σίνα Ούγκο Αντετοκούνμπο…

Ακροβατώντας / Ο Γιάννης Σίνα Ούγκο Αντετοκούνμπο και ο κάθε Γιάννης

Σαν αυτόν υπάρχουν χιλιάδες ακόμα άνθρωποι που ζουν στη χώρα μας, πολλές χιλιάδες «καταραμένοι» που για διάφορους λόγους έφτασαν και φτάνουν ως εδώ με κάτι καρυδότσουφλα, σε μια προσπάθεια να επιβιώσουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Η φωτιά στο Γηροκομείο Πατρών και τα πορίσματα που αλλάζουν τα δεδομένα

Ρεπορτάζ / Η φωτιά στο Γηροκομείο Πατρών και τα πορίσματα που αλλάζουν τα δεδομένα

Ενώ τα πορίσματα της Πυροσβεστικής δεν εντοπίζουν στοιχεία εμπρησμού, δύο φοιτητές εξακολουθούν να κρατούνται προσωρινά για τη φωτιά στην περιοχή του Γηροκομείου Πατρών, με την υπόθεση να ξυπνά μνήμες από παλαιότερες δικαστικές πλάνες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η σάγκα της Μονής Σινά

Ρεπορτάζ / Μυστήριο, βία, σκάνδαλα και διαπλοκή: Η σάγκα της Μονής Σινά

Από την έρημο Σινά και την Ιερουσαλήμ μέχρι το Φανάρι, από το Κάιρο και την Αθήνα μέχρι τις Βρυξέλλες, εκτυλίσσεται μια εκκλησιαστική-διπλωματική υπόθεση που θα μπορούσε να γίνει ταινία.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί ο δήμος Αθηναίων αδιαφορεί για την αρχαία κοίτη του Ιλισού; 

Ρεπορτάζ / Γιατί ο δήμος Αθηναίων αδιαφορεί για την αρχαία κοίτη του Ιλισού; 

Αντί να απομακρύνει το Ολυμπιακό Κολυμβητήριο που έχει χτιστεί επάνω της, ο δήμαρχος το ανακαινίζει, παραβλέποντας αυτήν τη ζώνη τεράστιας ιστορικής, αρχαιολογικής και περιβαλλοντικής σημασίας. 
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Με αντιπολίτευση την ακρίβεια 

Οπτική Γωνία / Με αντιπολίτευση την ακρίβεια 

Ο πρωθυπουργός, με τα μέτρα που εξήγγειλε, έδωσε το καθαρό στίγμα της φιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής του, αφήνοντας το πεδίο ανοιχτό για μια πιο αριστερή αντιπολίτευση, της οποίας οι προτάσεις αναμένονται.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Τι κομίζει ο Αλέξης Τσίπρας;

Οπτική Γωνία / Τι κομίζει ο Αλέξης Τσίπρας;

Προβάλλοντας πλέον έναν ήπιο «κριτικο-μνημονιακό» τόνο, ο Αλέξης Τσίπρας καταλήγει σε ένα πενιχρό σχήμα: τη διαμάχη μεταξύ της αναπτυξιακής Ελλάδας και της κλεπτοκρατίας, την αντίθεση έντιμης-παραγωγικής χώρας με μια μικρή μερίδα διεφθαρμένων και τις προσβάσεις τους στο κράτος.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Τι ακριβώς συμβαίνει με τα αυγά στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Τι ακριβώς συμβαίνει με τα αυγά στην Ελλάδα – να ανησυχούμε ή όχι;

Μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του ΕΚΠΑ καταγράφει για πρώτη φορά στην Ελλάδα την παρουσία PFAS σε αυγά ελευθέρας βοσκής, αναδεικνύοντας το ζήτημα των «παντοτινών χημικών».
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Μητσοτάκης στη ΔΕΘ: Απάντηση στη δυσαρέσκεια για την ανάπτυξη που δεν μοιράζεται

Πολιτική / Μητσοτάκης στη ΔΕΘ: Απάντηση στη δυσαρέσκεια για την ανάπτυξη που δεν μοιράζεται

Ο πρωθυπουργός με την ομιλία του στη ΔΕΘ θα προσπαθήσει να απαντήσει στους πολίτες που δεν έχουν δει ως τώρα την οικονομική ανάπτυξη που διαφημίζει η κυβέρνηση, παρουσιάζοντας τα μέτρα που θα ανακοινώσει ως απτή απόδειξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ