Έρχεται παγκόσμιο χάος; ― 7 ερωτήσεις στον Τζέφρι Σακς

ΕΠΕΞ Γιατί έρχεται παγκόσμιο χάος; Facebook Twitter
Οι δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου έχουν ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων και αφορούν προσαρτήσεις χωρών, εδαφικές βλέψεις αλλά και απαιτήσεις που στοχεύουν στην υλοποίηση της ιδέας μιας «Μεγάλης Αμερικής». Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0


ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΠΡΟΣΤΑ σε μια σκοτεινή «εποχή Τραμπ»; Τι σηματοδοτεί η νέα περίοδος που ανατέλλει σε λίγες μέρες, μετά την ορκωμοσία του νέου Αμερικανού Προέδρου; Πώς θα επηρεάσουν την Ευρώπη οι πολιτικές του; Θα αλλάξει ο παγκόσμιος χάρτης; Και μήπως η πολιτική όπως την ξέραμε τελειώνει;

Όλα αυτά τα ερωτήματα κυριαρχούν στη δημόσια σφαίρα τις τελευταίες μέρες, με αφορμή δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου που έχουν ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων και αφορούν προσαρτήσεις χωρών, εδαφικές βλέψεις αλλά και απαιτήσεις που στοχεύουν στην υλοποίηση της ιδέας μιας «Μεγάλης Αμερικής».

Τι σηματοδοτεί το γεγονός ότι, πριν ακόμη αναλάβει τα καθήκοντά του, ο επόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ αποκαλύπτει τους τρόπους με τους οποίους θέλει να κλονίσει τη διεθνή τάξη; Ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, Τζέφρι Σακς, εξηγεί.

«Οι ΗΠΑ έχουν γίνει μια χώρα πλουτοκρατίας και, ταυτόχρονα, ένα στρατιωτικοποιημένο κράτος ασφάλειας. Ο Τραμπ κέρδισε λόγω της βαθιάς δυσαρέσκειας απέναντι στο status quo. Το αν θα δώσει επιτυχημένες απαντήσεις είναι άλλο θέμα».

— Τι σας ανησυχεί περισσότερο στη νέα εποχή Τραμπ;
Ο κόσμος είναι εξαιρετικά ασταθής τώρα, επηρεασμένος από δραματικές αλλαγές στην τεχνολογία, το περιβάλλον και τη γεωπολιτική. Όπως αντιλαμβάνεστε, είναι πολύ εύκολο να ξεφύγουν τα πράγματα από τον έλεγχο. Από την άλλη πλευρά, δεν θα ήταν δύσκολο να λυθούν μεγάλα προβλήματα, συμπεριλαμβανομένων των πολέμων στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. Ως εκ τούτου, θεωρώ ότι όλα βρίσκονται σε μια λεπτή ισορροπία τρόμου, θα λέγαμε.

cover
Τζέφρι Σακς, καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια

— Πιστεύετε ότι μπορεί σε λίγες μέρες να ακολουθήσει ένα ντόμινο εξελίξεων που να οδηγήσει σε χάος;
Πιθανόν. Ναι, θα μπορούσε. Το κλειδί για την αποφυγή του παγκόσμιου χάους είναι όμως οι ειρηνικές σχέσεις μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ρωσίας, της Κίνας, της Ινδίας και των ΗΠΑ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να σταματήσει να θεωρεί τον εαυτό της υποτελή των ΗΠΑ και απλό παράρτημα του ΝΑΤΟ. Η Ε.Ε. πρέπει να συγκροτεί έναν ενιαίο και ανεξάρτητο παράγοντα εξωτερικής πολιτικής. Επιπρόσθετα, η Ε.Ε. θα πρέπει να τερματίσει την πολεμική κατάσταση με τη Ρωσία και να σταματήσει τη διολίσθηση προς την εχθρότητα με την Κίνα.

Η συζήτηση για τη Ρωσία από τους εκπροσώπους της Πολωνίας και των χωρών της Βαλτικής πρέπει πραγματικά να σταματήσει, για χάρη της ειρήνης και της ασφάλειας στην Ευρώπη και τον κόσμο. Ο εθνικισμός του Τραμπ θα ξεκαθαρίσει πραγματικά την κατάσταση. Όλες οι μεγάλες δυνάμεις πρέπει να ενεργήσουν προσεκτικά, με σεβασμό και ειρηνική διάθεση, και η Ευρώπη χρειάζεται μια διαφορετική προσέγγιση, ειδικά μια εξομάλυνση των σχέσεων με τη Ρωσία.

Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ ανακοίνωσε ότι τερματίζει το πρόγραμμα fact checking μετά την εκλογή Τραμπ. Ποιο είναι το σχόλιό σας;
Νομίζω ότι η Meta δεν ήταν ποτέ πολύ καλή στην αντιμετώπιση των γεγονότων. Δεν εμπιστεύομαι αυτές τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας ούτως ή άλλως. Είναι ήδη πολύ κοντά στο κράτος ασφάλειας των ΗΠΑ και έχουν εμπλακεί σε διάφορα είδη λογοκρισίας.

— Πώς βλέπετε την εμπλοκή του Έλον Μασκ σε επερχόμενες ευρωπαϊκές εκλογικές αναμετρήσεις;
Ξέρετε, οι υπερ-πλούσιοι αγοράζουν τα πάντα και διαθέτουν τεράστια επιρροή στον κόσμο στις μέρες μας. Ταυτόχρονα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες στη Γερμανία, τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και αλλού είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι ως προς το πολιτικό σκέλος και δυστυχώς αυτό το διάστημα φρόντισαν να εκχωρήσουν την εξωτερική τους πολιτική στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Αυτό προφανώς οδήγησε στη βαθιά αντιδημοφιλία τους στις χώρες τους και στο εκλογικό τους κοινό, και δημιούργησε έξωθεν εμπλοκές, καθιστώντας τα κράτη αυτά τρωτά ως προς την εξωτερική επιρροή.

— Με την ευκαιρία, πώς εξηγείτε την επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία;
Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι περίπου το 75% των Αμερικανών πιστεύει ότι η χώρα πορεύεται σε λάθος δρόμο. Οι ΗΠΑ έχουν γίνει μια χώρα πλουτοκρατίας και, ταυτόχρονα, ένα στρατιωτικοποιημένο κράτος ασφάλειας. Ο Τραμπ κέρδισε λόγω της βαθιάς δυσαρέσκειας απέναντι στο status quo. Το αν θα δώσει επιτυχημένες απαντήσεις είναι άλλο θέμα.

— Όσον αφορά τις εφημερίδες και τον Τύπο, πιστεύετε ότι θα υπάρξει περισσότερη λογοκρισία;
Το ζήτημα είναι ότι υπάρχει ήδη αυτολογοκρισία από τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης των ΗΠΑ, τα οποία παπαγαλίζουν τις γραμμές του κράτους ασφάλειας των ΗΠΑ. Ποια σημαντικά μέσα ενημέρωσης ερεύνησαν την επίθεση στον αγωγό Nord Stream; Ποια μεγάλα μέσα ενημέρωσης διερεύνησαν με ειλικρίνεια τις αιτίες του πολέμου στην Ουκρανία; Και ποια από τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης επέκριναν τη συνενοχή των ΗΠΑ στις γενοκτονικές πολιτικές του Ισραήλ στη Γάζα; Πολύ λίγα.

— Θεωρείτε ότι ζούμε το τέλος της πολιτικής όπως τη γνωρίζαμε ως σήμερα;
Ναι. Και βρισκόμαστε σε μια νέα εποχή, υπερφορτισμένη από την τεχνολογία, την πλουτοκρατία και την περιβαλλοντική αναταραχή. Όλα αλλάζουν ραγδαία.  Περιφερειακές και υπερεθνικές οντότητες όπως η Ε.Ε., η Αφρικανική Ένωση, οι BRICS και άλλες θα πρέπει να γίνουν πιο σημαντικές και κομβικές στον θεσμικό τους ρόλο. Οι ΗΠΑ θα γίνουν μια από τις πολλές μεγάλες δυνάμεις. Και οι θεσμοί μας θα πρέπει να είναι λιγότερο πλουτοκρατικοί, περισσότερο προσανατολισμένοι στην ειρήνη και περισσότερο προσανατολισμένοι στη μακροπρόθεσμη επίλυση προβλημάτων (όπως η κλιματική κρίση). Τίποτα από αυτά δεν είναι εύκολο ή αποτελεσματικό προς το παρόν.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

σιούτη

Οπτική Γωνία / ΟΠΕΚΕΠΕ, μεταναστευτικό και Τέμπη ζορίζουν ξανά την κυβέρνηση

Το σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων και η πιθανή επιστροφή προσφύγων από τη Γερμανία στην Ελλάδα έρχονται να προστεθούν στα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Σήμερα, όταν δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς επαγγέλλεσαι, πιθανότατα λες πως είσαι creative director

Κοκέτα / Σήμερα, όταν δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς επαγγέλλεσαι, πιθανότατα λες πως είσαι creative director

Ένας σιωπηλός ιός, μια πανδημία για την οποία δεν μιλά κανείς: μανάδες, κρύψτε τα παιδιά σας από τη μάχη του creative direction. Η Δανάη Ιωάννου σε μια επιτόπια έρευνα για το επάγγελμα που σαρώνει γύρω μας τους ανθρώπους σαν κρυφή πανδημία.
ΔΑΝΑΗ ΙΩΑΝΝΟΥ
Μεταναστευτικό: Η ισπανική απάντηση

Οπτική Γωνία / Μεταναστευτικό: Η ισπανική απάντηση

Χώρες που υποδέχτηκαν σχετικά φιλικά μετανάστες είχαν οφέλη σε οικονομικό επίπεδο. Μια από αυτές είναι η Ισπανία, που τα τελευταία χρόνια έχει προχωρήσει σε θετικές μεταρρυθμίσεις που αφορούν τους τρόπους ένταξής τους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Γαϊδούρια : Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;/ Ιπποειδή: Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;

Ρεπορτάζ / Γαϊδούρια: Ζώα εργασίας ή θύματα κακοποίησης;

Είναι τα ιπποειδή στην Ελλάδα εργάτες χωρίς δικαιώματα; Ποιες είναι οι συνθήκες διαβίωσής τους, ποια μέριμνα υπάρχει για τη φροντίδα τους και γιατί η νομοθετική προστασία τους βρίσκεται σε μια γκρίζα ζώνη; Μιλούν στη LiFO εκπρόσωποι φιλοζωικών οργανώσεων και τοπικοί φορείς.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ