ΑΝΤΙΟ ΔΙΟΝΥΣΗ

Δανάη Σιώζου: Η δημοσιοποίηση της ασθένειας ως πολιτική πράξη

Το παράδειγμα της ποιήτριας Δανάης Σιώζου Facebook Twitter
Κάθε άνθρωπος που μιλάει για την ασθένειά του λέει αυτό που δεν θέλουμε ν’ ακούμε. Δεν είναι σπάνιο. Είναι η φύση μας. Εικονογράφηση: bianka/LiFO
0

ΕΧΩ ΜΕΡΙΚΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ ΜΟΥ που τους αγγίζω για να πάρω δύναμη. Κάποιους δεν τους έχω δει ποτέ από κοντά, οι λογοτεχνικοί μου Άγιοι, ζωντανοί και νεκροί, στους οποίους γυρίζω όποτε θέλω κουράγιο. Κι άλλους, τους ξέρω, είναι συνήθως γυναίκες που ζουν μια «ασήμαντη» ζωή και αναμετρώνται με τα πιο δύσκολα πράγματα.

Την ποιήτρια Δανάη Σιώζου την είχα μάθει ως ποιήτρια των Ενδεχόμενων Τοπίων και δεν την ήξερα προσωπικά. Μου είχε αρέσει πολύ εκείνο το βιβλίο. Και τώρα την ξαναμαθαίνω μέσα από τα λόγια στο μπλογκ της (Αυτά δεν είναι ποιήματα) και τις φωτογραφίες που ανεβάζει στο Instagram, κρατώντας κάτι σαν ημερολόγιο καρκίνου.

Η ζωή, δύσκολη λόγω της επίθεσης της ασθένειας στο σώμα, μεταβολίζεται μέσα από λέξεις και εικόνες. Προφανώς, η ίδια δηλώνει πως δεν είναι ποιήματα αυτά, όμως φυσικά και είναι. Ή, αλλιώς, πρόκειται για ένα μεικτό εγχείρημα με φωτογραφίες και λέξεις που φωτίζει τις στιγμές της ασθένειας σε νεαρή ηλικία. 

Δεν είναι μόνο η δύναμη που παίρνει κανείς διαβάζοντας αυτές τις λέξεις: «επιστρέφω / μαθαίνω να ζω με τον φόβο / μαθαίνω να ζω με τον πόνο / μαθαίνω να ζω». Είναι σαν κάτι ζεστό μέσα μας, σαν μαγικό φίλτρο, αυτή η τσουχτερή ειλικρίνεια. Αυτές οι λιτές σημειώσεις κάνουν αυτό που, κατά τη δική μου άποψη, πάντα καλείται να κάνει η λογοτεχνία και γι’ αυτό εγώ τις λέω ποιήματα. Μας κάνουν παρέα. Μας αφήνουν λιγότερο μόνους-ες μας στο σύμπαν, λιγότερο χαμένους. Είναι ένα είδος σωτηρίας. Μια προσευχή.

Παράλληλα, στο Ιnstagram η Σιώζου αντιστρέφει το κλισέ. Δεν μας δείχνει πόσο τέλεια περνάει αλλά βρίσκει το αδιανόητο θάρρος να μας δείξει ορούς, κρεβάτια νοσοκομείου, ουλές, σκασμένο δέρμα, σπασμένες φλέβες. Δεν μπορώ παρά να σκεφτώ πως η δημιουργικότητα είναι ένα από τα ελάχιστα που έχουμε να αντιτάξουμε στις συνθήκες της παρουσίας μας στον κόσμο. 

Κάθε άνθρωπος που μιλάει για την ασθένειά του λέει αυτό που δεν θέλουμε ν’ ακούμε. Δεν είναι σπάνιο. Είναι η φύση μας. Μάλιστα η Δανάη Σιώζου αποφεύγει κάθε ναρκισσισμό γύρω από την ασθένεια. Δηλώνει μία ανάμεσα σε πολλούς, μέλος μιας κοινότητας γυναικών με τις οποίες συνδέθηκε με αφορμή τον καρκίνο.

Οι εικόνες της Σιώζου, όπως και άλλων καρκινοπαθών στο Instagram, καταλαμβάνουν έναν χώρο προορισμένο για διαφήμιση, ομορφιά και πλαστική «ευτυχία». Αντίθετα η Σιώζου εισφέρει κάτι άλλο. Η δημοσιοποίηση της ασθένειας, εκτός από εγχείρημα παρηγορητικό για τους άλλους, είναι και πολιτική πράξη. 

Η αρρώστια δεν είναι καθόλου προσωπικό ζήτημα. Φάνηκε αυτό το φρικτό 2021. Το φρικτό 2021 έσπασε και το ταμπού της νεανικής ασθένειας, ειδικά εάν συνυπολογίσουμε τις ψυχικές ασθένειες και τους εθισμούς σε ναρκωτικά. Αποδείχτηκε πόσο πολύ εξαρτάται η επιβίωσή μας από την τύχη, την ύπαρξη συστημάτων περίθαλψης, τους άλλους, την ιστορική συγκυρία.

Η ασθένεια που μένει κρυφή και μυστική, βαθιά μες στην ιδιωτική σφαίρα, αφήνει ακλόνητες φαντασιώσεις που θέλουν τον πληθυσμό άτρωτο ή τρωτό από δική του ευθύνη. Κι όμως, τόσοι νέοι άνθρωποι όλο και κάτι παθαίνουν τώρα και δεν έχουν πια το κοινωνικό κράτος πρόνοιας ή τα εισοδήματα άλλων εποχών.

Κάθε άνθρωπος που μιλάει για την ασθένειά του λέει αυτό που δεν θέλουμε ν’ ακούμε. Δεν είναι σπάνιο. Είναι η φύση μας. Μάλιστα η Δανάη Σιώζου αποφεύγει κάθε ναρκισσισμό γύρω από την ασθένεια. Δηλώνει μία ανάμεσα σε πολλούς, μέλος μιας κοινότητας γυναικών με τις οποίες συνδέθηκε με αφορμή τον καρκίνο. Απέχει έτσι συνειδητά από το γνωστό «γιατί συνέβη σ’ εμένα;». Μα γιατί συμβαίνει στον καθένα.  

Οι φωτογραφίες μιας πανέμορφης νεαρής κοπέλας χωρίς μαλλιά βγάζουν τη γλώσσα και σ’ αυτό το ανόητο ταμπού-φετίχ με τα μαλλιά μας. Σ’ έναν κόσμο με φίλτρα, πλαστική επέμβαση στα δεκαέξι και πλήρη άρνηση του γήρατος κάποιοι/-ες φωτογραφίζονται χωρίς μαλλιά. Αυτή η αγέρωχη ελευθερία σπάει τα δεσμά όλων μας. Είναι κάτι νέο για την ελληνική κοινωνία που δεν θέλει να ξέρει, να ονοματίζει ή να συζητά τον καρκίνο, την απώλεια, την ψυχική πάθηση, τους εθισμούς ή ό,τι άλλο παρουσιάζεται συστηματικά ως πρόβλημα προσωπικό ή, έστω, της οικογένειας. 

Το παράδειγμα της Δανάης Σιώζου με γεμίζει ζεστασιά, αγάπη και όρεξη για ζωή. Κάνει αυτό που οφείλουν να κάνουν οι λογοτέχνες, φτιάχνει ένα μέρος να κρυφτείς μέσα στην άβολη ειλικρίνεια, μέσα σε γλυκόπικρες αλήθειες. Πάω στο μπλογκ της όποτε νιώθω χάλια, έτοιμη να γκρινιάξω, να ουρλιάξω ή να σταματήσω να βλέπω την ομορφιά στα πάντα γύρω μου, να σταματήσω να ενδιαφέρομαι. Γράφει: «Τώρα κοιτάζω από το παράθυρο / το φως / θυμάμαι πως παίζω με τις ηλιαχτίδες / ίσως μπορώ και χωρίς τις βλεφαρίδες μου».

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΑΝΤΙΟ ΔΙΟΝΥΣΗ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα να είμαι η ενσάρκωση ενός βιβλίου και να περιφέρομαι σα στοιχειό»

Βιβλίο / Δήμητρα Αγγέλου: «Σαν να είμαι η ενσάρκωση ενός βιβλίου και να περιφέρομαι σαν στοιχειό»

Με αφορμή τη συγκεντρωτική έκδοση των τριών πρώτων της ποιητικών συλλογών, η Δήμητρα Αγγέλου μιλά για την έκφραση, τον έρωτα, τη δημιουργία και την καταστροφή.
ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΤΡΟΥΒΑΣ
Ο Σύλλογος ΚΕΦΙ Αθηνών προασπίζει τα δικαιώματα των ασθενών με καρκίνο

Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου / Ο Σύλλογος ΚΕΦΙ Αθηνών προασπίζει τα δικαιώματα των ασθενών με καρκίνο

Ο Σύλλογος Καρκινοπαθών - Εθελοντών - Φίλων - Ιατρών (ΚΕΦΙ) Αθηνών ενδυναμώνει τη φωνή των ασθενών με ογκολογικά νοσήματα και τους υποστηρίζει εκεί όπου δεν επαρκεί η πολιτεία.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης»
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Οπτική Γωνία / Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Το κόστος ζωής, η ανισότητα, η διαφθορά, ο νεποτισμός, η βιαιότητα των δυνάμεων καταστολής: αυτά είναι τα ζητήματα που απασχολούν τα κινήματα της Γενιάς Ζ και όχι τόσο τα memes ή τα καρτούν.
THE LIFO TEAM
Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Οπτική Γωνία / Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Δεν μιλάμε πια για ειδικούς αναλυτές θεμάτων ασφάλειας, αλλά για έναν νέο τύπο τηλεοπτικού ιεροκήρυκα: ο αστυνομικός που εξηγεί, καθοδηγεί και κρίνει τα πάντα «με τάξη και ασφάλεια».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει από πουθενά, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

Αθλητισμός / Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

H ανερχόμενη αθλήτρια του ελληνικού στίβου έχει μάθει να μην αφήνει το παρελθόν να την κρατά πίσω, τροφοδοτείται από το συναίσθημα, έχει στόχο τους Ολυμπιακούς και ζωγραφίζει παντού, ακόμα και στο δέρμα της.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
Γιατί ανοίγει ξανά η υπόθεση θανάτου της Μαίρης Χρονοπούλου

Ρεπορτάζ / Γιατί ανοίγει ξανά η υπόθεση θανάτου της Μαίρης Χρονοπούλου

Δύο χρόνια μετά τον θάνατο της αγαπητής ηθοποιού, η υπόθεση βρίσκεται στο Τμήμα Ανθρωποκτονιών και ερευνάται εκ νέου. Κοντινοί της άνθρωποι ισχυρίζονται ότι «δεν ήταν ατύχημα, αλλά εγκληματική ενέργεια».
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ