Απειλείται η Ευρώπη από το κλείσιμο των συνόρων στη Γερμανία;

Απειλείται η Ευρώπη από το κλείσιμο των συνόρων στη Γερμανία; Facebook Twitter
Η τρέχουσα απόφαση δεν είναι «ευρωπαϊκή». Είναι στενά εθνική, εθνικιστική που πλήττει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

— Αρχικά, πώς σχολιάζετε την απόφαση της Γερμανίας για επιβολή προσωρινών ελέγχων στα χερσαία σύνορα της χώρας;
Η απόφαση της Γερμανίας με μια προοδευτική κυβέρνηση συνασπισμού (σοσιαλδημοκρατών, πράσινων και φιλελεύθερων) να επιβάλει καθολικούς ελέγχους στα σύνορα και με τις εννέα όμορες χώρες είναι στα όρια της ευρωπαϊκής νομιμότητας (Κώδικας Συνόρων Σένγκεν) και αντιστρατεύεται ευθέως έναν κύριο πυλώνα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, την εξάλειψη των εσωτερικών συνόρων εντός Ε.Ε. προκειμένου να επιτευχθεί η ελεύθερη διακίνηση ατόμων (αγαθών, κεφαλαίων και υπηρεσιών), την οποία ρητά προβλέπει η Συνθήκη (Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη) από το 1985 – βέβαια, δεν συνιστά και λύση του προβλήματος η εκτροπή των αιτούντων άσυλο σε άλλα κράτη-μέλη της Ένωσης, μεταξύ των οποίων και Ελλάδα.

Επομένως, δικαίως χώρες όπως η Ελλάδα, η Πολωνία, η Αυστρία κ.ά. αντιδρούν έντονα. Η απόφαση αυτή έρχεται εννέα χρόνια μετά (2015) την υποδοχή από τη Γερμανία 1 εκατ. προσφύγων και μεταναστών με μότο «θα τα καταφέρουμε» γιατί θεώρησε ότι το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό και η αντιμετώπισή του απαιτεί ευρωπαϊκές λύσεις και αλληλεγγύη. Η τρέχουσα απόφαση δεν είναι «ευρωπαϊκή». Είναι στενά εθνική, εθνικιστική που πλήττει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Μέχρι τέλους του έτους εκτιμάται ότι τα κράτη-μέλη της Ένωσης θα δεχθούν περίπου 1 εκατ. αιτήσεις για άσυλο. Η Γερμανία δέχτηκε το ένα τέταρτο όλων αυτών των αιτήσεων το πρώτο εξάμηνο (124.000), αριθμός που είναι κατά 20% μικρότερος από τον αντίστοιχο του 2023.

— Τι σηματοδοτεί για την Ευρώπη; Πιστεύετε ότι είναι πιθανό ένα ντόμινο με εισαγωγή παρόμοιων μέτρων σε άλλα κράτη-μέλη;
Ο κίνδυνος ενός ντόμινο είναι ορατός, με άλλα κράτη-μέλη να υιοθετούν παρεμφερή εθνικά αντι-ευρωπαϊκά μέτρα. Ήδη η Ολλανδία, με την ακροδεξιά κυβέρνησή της, ανακοίνωσε ότι θα το πράξει. Και σ’ αυτή την περίπτωση η ελεύθερη διακίνηση ατόμων ή ο χώρος Σένγκεν, όπως τον αποκαλούμε, κινδυνεύει να καταρρεύσει πλήρως. Αυτό θα αποτελούσε πλήγμα για το μέλλον της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

cover
Παναγιώτης Ιωακειμίδης,
ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην πρεσβευτής-σύμβουλος του ΥΠ.ΕΞ.

— Πόσο έχει επηρεάσει σε αυτήν την απόφαση η ταχεία άνοδος της ακροδεξιάς;
Η απόφαση του Βερολίνου για επιβολή ελέγχων υπαγορεύτηκε ουσιαστικά από την άνοδο της ακροδεξιάς «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) στις πρόσφατες τοπικές εκλογές σε Θουριγγία (πρώτο κόμμα) και Σαξονία (δεύτερο κόμμα) και εν όψει των εκλογών στο Βραδεμβούργο. Σημειώθηκαν ορισμένα απεχθή ομολογουμένως επεισόδια (δολοφονίες πολιτών), έτσι, η κυβέρνηση Σολτς υιοθέτησε ουσιαστικά την πολιτική της ακροδεξιάς για να αντιμετωπίσει την ακροδεξιά. Όπως και σε άλλες χώρες, η στρατηγική αυτή θα αποτύχει.

Το ενδιαφέρον είναι ότι, σύμφωνα με στοιχεία του Agency for Asylum της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους ο αριθμός των αιτούντων άσυλο στις χώρες της Ε.Ε. είναι σταθεροποιημένος ή σημειώνει μείωση. Συγκεκριμένα, υπήρξαν 513.000 αιτήσεις συνολικά στην Ε.Ε. έναντι 520.000 την αντίστοιχη περίοδο του 2023.

Μέχρι τέλους του έτους εκτιμάται ότι τα κράτη-μέλη της Ένωσης θα δεχθούν περίπου 1 εκατ. αιτήσεις για άσυλο. Η Γερμανία δέχτηκε το ένα τέταρτο όλων αυτών των αιτήσεων το πρώτο εξάμηνο (124.000), αριθμός που είναι κατά 20% μικρότερος από τον αντίστοιχο του 2023. Οι αιτούντες άσυλο από τη Συρία εξακολουθούν να είναι η μεγαλύτερη κατηγορία (71.000) και ακολουθούν οι από το Αφγανιστάν (45.000). 

Ας σημειωθεί ότι η Κύπρος είναι η χώρα που δέχεται τις περισσότερες σε σχέση με τον πληθυσμό της, 5.300 αιτήσεις ανά 1 εκατ. πληθυσμού, ή μία αίτηση ανά 190 κατοίκους. Η Γερμανία δέχεται 1.500 αιτήσεις ανά 1 εκατ. κατοίκους, αλλιώς μία αίτηση ανά 680 κατοίκους.

— Η Συμφωνία του Δουβλίνου γιατί δεν λειτουργεί;
Ο κανονισμός του Δουβλίνου ΙΙΙ τυπικά έχει αντικατασταθεί από το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο που θεσμοθετήθηκε τον περασμένο Μάιο μετά από πολύχρονη διαπραγμάτευση. Επομένως, βρισκόμαστε στη διαδικασία εφαρμογής του νέου συμφώνου, αν και αρκετοί αμφιβάλλουν αν το νέο σύστημα της υποχρεωτικής αλληλεγγύης που υιοθετεί θα αποδώσει τα προσδοκώμενα.

Με άλλα λόγια, η Ε.Ε. εξακολουθεί να μην έχει γνήσια κοινή προσφυγική - μεταναστευτική πολιτική μέσω της οποίας κάθε κράτος-μέλος θα δέχεται συγκεκριμένο αριθμό αιτούντων άσυλο με βάση τις αρχές της αλληλεγγύης και δίκαιης κατανομής βαρών (έτσι ώστε να μην επιβαρύνονται δυσανάλογα οι χώρες πρώτης εισόδου – κανονισμός Δουβλίνου).

Το πρόβλημα της μετανάστευσης είναι υπαρκτό και οξύνεται. Τα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης θα πρέπει να προστατευθούν με σεβασμό στα θεμελιώδη δικαιώματα και στις ανθρωπιστικές αξίες. Το πρόβλημα θα αντιμετωπιστεί στη ρίζα του με την εξάλειψη των γενεσιουργών αιτίων, των πολέμων, των συγκρούσεων, της καταπίεσης, της φτώχειας, της ανέχειας, της κλιματικής κρίσης. Αλλά η Ευρώπη και ο κόσμος συνολικά αδιαφορούν για όλα αυτά.

— Συμφωνείτε ή όχι ότι μετά από αυτό η ολοκλήρωση της Ευρώπης οδεύει προς το τέλος; Ουσιαστικά, έρχεται το τέλος της Σένγκεν;
Αν και πλήγμα στην Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, δεν εκτιμώ ότι η απόφαση του Βερολίνου θα τερματίσει τη διαδικασία για περισσότερη ενοποίηση, περισσότερη Ευρώπη. Μπροστά στις ραγδαίες γεωπολιτικές ανακατατάξεις και τις μεγάλες υπαρξιακές προκλήσεις (βλέπε και έκθεση Ντράγκι) δεν υπάρχει άλλος εναλλακτικός δρόμος από την ενίσχυση της ενοποίησης.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ