Η ηθική πυξίδα του πένθους

Η ηθική πυξίδα του πένθους  Facebook Twitter
Με ποιανού το μέρος είσαι; Φωτ.: Spencer Platt/Getty Images
0

ΚΙ ΕΝΩ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ με σφιγμένη την ανάσα να δει –αν αντέχει– πώς θα εξελιχθεί η προέλαση των ισραηλινών δυνάμεων στη Γάζα, όπου ήδη διαγράφεται ανθρωπιστική κρίση τρομακτικής κλίμακας, η θηριωδία κάνει μετάσταση και εξαπλώνεται και πάλι στη μονίμως μουδιασμένη Δύση.

Μετά τη δολοφονία του Γάλλου δασκάλου στη βόρεια Γαλλία, δύο Σουηδοί έχασαν χθες τη ζωή τους στο κέντρο των Βρυξελλών από τα πυρά φανατικού ισλαμιστή. Ενδιάμεσα, ένας 71χρονος στο Ιλινόι των ΗΠΑ μαχαίρωσε θανάσιμα ένα 6χρονο αγόρι και τραυμάτισε σοβαρά την μητέρα του επειδή ήταν Μουσουλμάνοι. 

Μπαίνει κανείς στα social media για να εκδηλώσει την αγωνία του και τον αποτροπιασμό του για όλα αυτά, ενδεχομένως ίσως και να υπενθυμίσει –στον εαυτό του πρώτα απ’ όλους– την ιστορία της βίας και του αίματος στην περιοχή, αλλά πέφτει πάνω σε όλους εκείνους που έχουν ήδη πάρει σαφή και απόλυτη θέση, ζητώντας διαπιστευτήρια και εξηγήσεις.

Μπαίνει κανείς στα social media για να εκδηλώσει την αγωνία του και τον αποτροπιασμό του για όλα αυτά, ενδεχομένως ίσως και να υπενθυμίσει –στον εαυτό του πρώτα απ’ όλους– την ιστορία της βίας και του αίματος στην περιοχή, αλλά πέφτει πάνω σε όλους εκείνους που έχουν ήδη πάρει σαφή και απόλυτη θέση, ζητώντας διαπιστευτήρια και εξηγήσεις.

Με ποιανού το μέρος είσαι; Δεν αρκεί να αποδέχεσαι τα δίκαια αιτήματα των Παλαιστινίων που ζουν σε καθεστώς απαρτχάιντ, πρέπει να δικαιολογήσεις και τις σφαγές της Χαμάς. Δεν αρκεί να καταδικάσεις τις θηριωδίες της Χαμάς, οφείλεις να προτάξεις την απειλή του ισλαμοφασισμού ή ακόμα καλύτερα ίσως, να απαιτήσεις να μη μείνει ρουθούνι από τα «ζώα», όπως χαρακτήρισε ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, τους Παλαιστίνιους συνολικά. Αλλιώς, στην καλύτερη περίπτωση, κινδυνεύεις να κατηγορηθείς για «σχετικοποίηση»  ή «πλαισιοποίηση» της φρίκης, ακόμα και για αντισημιτισμό.

«Τόσοι πολλοί άνθρωποι που παρακολουθούν το μακελειό μέσω των μέσων ενημέρωσης αισθάνονται απελπισμένοι», γράφει η φιλόσοφος Τζούντιθ Μπάτλερ σ’ ένα κείμενό της που δημοσιεύτηκε προχθές στο London Review of Books με τίτλο «Η πυξίδα του πένθους».

«Αλλά ένας λόγος για τον οποίο είναι απελπισμένοι είναι ακριβώς το γεγονός ότι παρακολουθούν τις εξελίξεις μέσω των μέσων ενημέρωσης, εγκλωβισμένοι σ' ένα κλίμα εφήμερου εντυπωσιασμού όπου κυριαρχεί η απελπισία της ηθικής κατακραυγής. Μια διαφορετική πολιτική ηθική απαιτεί χρόνο, έναν υπομονετικό και θαρραλέο τρόπο εκμάθησης, ώστε να μπορούμε να συνοδεύσουμε την ηθική καταδίκη με ένα ηθικό όραμα. Για όσους η ηθική τους θέση περιορίζεται μόνο στην καταδίκη, η κατανόηση της κατάστασης δεν αποτελεί σκοπό…».

«… Είμαι κι εγώ μια Εβραία που ζει με το διαγενεαλογικό τραύμα από τις θηριωδίες που συντελέστηκαν εναντίον ανθρώπων σαν κι εμένα. Συντελέστηκαν όμως και εναντίον ανθρώπων όχι σαν εμένα. Δεν χρειάζεται να ταυτιστώ με συγκεκριμένα πρόσωπα ή ονόματα προκειμένου να κατονομάσω τη θηριωδία που βλέπω. Ή, τουλάχιστον, προσπαθώ να μην το κάνω… Εάν ο τρόμος των τελευταίων ημερών αποκτά για τα media μεγαλύτερη ηθική σημασία από τον τρόμο των τελευταίων εβδομήντα χρόνων, τότε η ηθική ανταπόκριση της στιγμής απειλεί να επισκιάσει οποιαδήποτε κατανόηση της κατάφωρης αδικίας που υπομένει η κατεχόμενη Παλαιστίνη – καθώς και η ανθρωπιστική καταστροφή και η απώλεια των ζωών που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη Γάζα».


 

Daily
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Πανικοβληθείτε ελεύθερα

Daily / Πανικοβληθείτε ελεύθερα

Πριν από λίγες μέρες κυκλοφόρησε από το HBO το νέο ‘comedy special’ του πάντα εξαίρετου Μαρκ Μάρον, στη διάρκεια του οποίου το οικουμενικό γίνεται προσωπικό, το προσωπικό πολιτικό και το γέλιο ένα στιγμιαίο αλλά πολύτιμο βάλσαμο για τον πόνο και την σύγχυση.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Το καθαρτήριο των παλιών τηλεοπτικών σειρών

Daily / Το καθαρτήριο των παλιών τηλεοπτικών σειρών

Με μια λύπη παραπάνω πληροφορηθήκαμε τον θάνατο του Μάλκολμ-Τζαμάλ Γουόρνερ, του «γιου» του Μπιλ Κόσμπι στην πιο διάσημη παγκοσμίως οικογενειακή σειρά της δεκαετίας του ’80, με τον οποίον μεγαλώσαμε συγχρόνως κάποτε.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ισχύει πράγματι ότι οι άνδρες δεν διαβάζουν λογοτεχνία;

Daily / Ισχύει πράγματι ότι οι άνδρες δεν διαβάζουν λογοτεχνία;

Το βιβλίο είναι ανάγνωσμα, είναι αναψυχή, αλλά μπορεί να είναι και μια προέκταση του κατόχου του, ένα στοιχείο και ένα αξεσουάρ που υποδηλώνει την «ταυτότητα» ή την «φυλή» του ατόμου που το διαβάζει (ή το περιφέρει νωχελικά στις διακοπές).
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Αποκάλυψη στους Τροπικούς»: Ένα πραγματικά σπουδαίο ντοκιμαντέρ μόλις ανέβηκε στο Netflix  

Daily / «Αποκάλυψη στους Τροπικούς»: Ένα πραγματικά σπουδαίο ντοκιμαντέρ μόλις ανέβηκε στο Netflix  

Η τελευταία ερευνητική δουλειά της βραβευμένης σκηνοθέτριας Πέτρα Κόστα, είναι ένα υποδειγματικό, υποβλητικό ντοκιμαντέρ με κεντρικό άξονα την καθοριστική συμβολή των Βραζιλιάνων Ευαγγελιστών στην άνοδο του «Τραμπ των Τροπικών» στην εξουσία.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Daily / Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Τα δώδεκα επεισόδια της ομώνυμης σειράς βρίσκονται στο Ertflix, η παρακολούθηση της σειράς όμως υπονομεύεται συχνά από την συμβατική και στεγνή προσέγγιση, και η στημένη παρουσία της Χάρις Αλεξίου στο ρόλο της παρουσιάστριας-αφηγήτριας δεν βοηθάει.  
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Εμείς και οι «μουλάδες»

Daily / Εμείς και οι «μουλάδες»

Για μια χώρα που η Εκκλησία έχει τόση μεγάλη εξουσία (και τόσο αμύθητη περιουσία), που ισχύει σε μια ολόκληρη περιοχή της το άβατο για τις γυναίκες και που αρνείται σθεναρά τον διαχωρισμό κράτους-εκκλησίας, σαν πολύ έντονη άποψη δεν έχουμε για το Ιράν;
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ