Τι πραγματικά σηματοδοτεί η ευρωπαϊκή ρύθμιση για τα πνευματικά δικαιώματα και γιατί μπορεί να κρύβει κινδύνους για τον ψηφιακό κόσμο

Τι πραγματικά σηματοδοτεί η ευρωπαϊκή ρύθμιση για τα πνευματικά δικαιώματα και γιατί μπορεί να κρύβει κινδύνους για τον ψηφιακό κόσμο Facebook Twitter
0

Μόλις πριν από λίγες ημέρες, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης προχώρησε στην υπογραφή της νέας οδηγίας για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στην ενιαία ψηφιακή ενιαία αγορά και φυσικά ο λόγος γίνεται για την πρώτη σημαντική επικαιροποίηση των κανόνων πνευματικής ιδιοκτησίας της Ε.Ε. μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες.

Πρακτικά αυτό ήταν το τελευταίο εμπόδιο σε επίπεδο Ευρώπης για μια διαδικασία που διήρκεσε σχεδόν τρία χρόνια. (Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έδωσε την τελική έγκρισή του στην οδηγία στα τέλη του περασμένου μήνα). Στις εβδομάδες πριν από τις τελικές ψηφοφορίες, καλλιτέχνες και εν γένει δημιουργοί, μεταξύ των οποίων ο διάσημος σκηνοθέτης και παραγωγός ταινιών Pedro Almodovar, η τραγουδίστρια Debbie Harry και ο Benny Andersson των ABBA, χαιρέτισαν με ενθουσιασμό τη νέα ρύθμιση τονίζοντας την ανάγκη προσαρμογής των κανόνων πνευματικής ιδιοκτησίας στον σύγχρονο ψηφιακό κόσμο.

Και φυσικά, οι αλλαγές αποσκοπούν στην προστασία του περιεχομένου που προστατεύεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στο Διαδίκτυο και προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι κάτοχοι δικαιωμάτων, όπως οι εκδότες, οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς και οι καλλιτέχνες πληρώνονται το μερίδιο που τους αντιστοιχεί για το πνευματικό προϊόν τους. 

Μέχρι εδώ καλά. Ωστόσο, κάποιοι από τους κορυφαίους εμπειρογνώμονες και οργανισμούς στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των τεχνικών και των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στον κόσμο και μερικά από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν επικρίνει έντονα τη μεταρρύθμιση, χαρακτηρίζοντάς την «μηχανή λογοκρισίας» που ίσως στο άμεσο μέλλον δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα σε ό,τι αφορά την ελευθερία του λόγου και του Τύπου.

Όπως επισημαίνουν οι ίδιοι επικριτές η ρύθμιση, προβλέποντας τις συνέπειές της στο άμεσο μέλλον, η επικαιροποίηση θ λειτουργούσε επιβαρυντικά για τις νέες πλατφόρμες, με κυρώσεις που θα μπορούσαν να σημάνουν ακόμη και το τέλος του Διαδικτύου όπως το ξέρουμε. Ας σημειωθεί ότι ένα κείμενο της Change.org που αντιτίθεται στη μεταρρύθμιση συγκέντρωσε περισσότερες υπογραφές από κάθε άλλη στην ιστορία του ιστότοπου (μιλάμε για περισσότερες από 5,2 εκ. υπογραφές).

Κανονικά, όλο αυτό θα μπορούσε να είναι μια τεχνική υπόθεση παρακολουθούμενη μόνο από μια ανεξάρτητη επιτροπή για τα πνευματικά δικαιώματα και τις εμπλεκόμενες βιομηχανίες. Αυτή τη φορά, όμως, η αναθεώρηση έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον όσων ασχολούνται ακτιβιστικά με την ελευθερία του λόγου στο Διαδίκτυο. 

Γιατί, όμως, όλη αυτή η ανησυχία; Το πρόβλημα φαίνεται να επικεντρώνεται σε δύο διατάξεις της οδηγίας: στο άρθρο 11 και στο άρθρο 13. Το πρώτο αφορά τον «φόρο σύνδεσης» που πρακτικά δίνει στους εκδότες το δικαίωμα να πληρώνονται, όταν οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες και οι aggregators όπως το Facebook και το Google News μοιράζονται ακόμη και μικρό μέρος των δημοσιεύσεών τους.

Το δεύτερο, που ονομάστηκε από τους κριτικούς το «φίλτρο φόρτωσης», είναι μια σημαντική αναδιατύπωση του τρόπου με τον οποίο τα πνευματικά δικαιώματα λειτουργούν στο διαδίκτυο. Αναγκάζει τις υπηρεσίες κοινής χρήσης περιεχομένου να «αποθηκεύουν και να παρέχουν πρόσβαση σε μεγάλο μέρος των δημοσιεύσεων που έχουν αναρτηθεί από τους χρήστες τους» για την άδεια χρήσης πνευματικών δικαιωμάτων από τους κατόχους των εν λόγω δικαιωμάτων.

Επί του παρόντος, σε περιπτώσεις παραβίασης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, οι κάτοχοι δικαιωμάτων πρέπει να υποβάλουν μια «ειδοποίηση κατάργησης», προκειμένου οι υπηρεσίες να αποσύρουν το σχετικό περιεχόμενο ή αντίθετα να αντιμετωπίσουν -αν το επιθυμούν- το ενδεχόμενο δικαστικών συνεπειών. 

Στο μέλλον, οι κάτοχοι δικαιωμάτων μπορούν να σύρουν τις πλατφόρμες στο δικαστήριο χωρίς προηγούμενη «ειδοποίηση κατάργησης»!

Για όσους υποστηρίζουν την επικαιροποίηση οι δύο διατάξεις στόχο έχουν την εξισορρόπηση μίας βασικής ανισότητας στην καρδιά του σύγχρονου διαδικτύου: ο σύγχρονος ιστός που βασίζεται στη διαφήμιση έχει αφήσει τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες να κερδίσουν τεράστια ποσά χρημάτων, παρέχοντας πρόσβαση σε περιεχόμενο που παράγεται από τη σκληρή εργασία άλλων. Γι' αυτούς τους άλλους που δημιούργησαν το περιεχόμενο (μουσική, λογοτεχνία, δημοσιογραφικό υλικό, δηλαδή, ειδήσεις, ρεπορτάζ, συνεντεύξεις) η αμοιβή είναι από τίποτα έως ψίχουλα. Οπότε, φαινομενικά, η ρύθμιση τους καλύπτει. 

Για τους επικριτές, ωστόσο, η μεταρρύθμιση είναι γεμάτη από θολά σημεία και τυφλές παραμέτρους που μπορούν να οδηγήσουν στο χάος. Η γερμανίδα ευρωβουλευτής, Τζούλια Ρέντα, και από τις πλέον σκληρές επικριτικές φωνές, υποστήριξε ότι ο «φόρος σύνδεσης» μπορεί να επηρεάσει δραστικά την ικανότητα του μέσου ατόμου να δημοσιεύει και να μοιράζεται ειδήσεις.

Από την πλευρά της, η Google και κατά τη διάρκεια της συζήτησης υποστήριξε ότι οι αλλαγές που επίκεινται ίσως προκαλέσουν ακόμη και λουκέτο στο ευρωπαϊκό τμήμα του τεχνολογικού κολοσσού, με κλείσιμο των Ειδήσεων της εταιρείας στην Ισπανία. Την ίδια στιγμή επισημαίνεται ότι εξακολουθεί να παραμένει ασαφές το ποιος από εδώ και στο εξής θεωρείται «πάροχος υπηρεσιών κοινωνίας της πληροφορίας» - καθώς και τι είδους συμπεριφορά υπαγορεύεται επακριβώς στους παρόχους σ' αυτό το νέο πλαίσιο. 

Για παράδειγμα: υπάρχουν blogs ή RSS που συγκεντρώνουν τίτλους εφημερίδων, όπως συμβαίνει με την Google News, που καλύπτονται από τους νέους κανόνες. Τι γίνεται με τις ξεχωριστές σελίδες Facebook με τεράστιο κοινό; Μήπως ένα GIF ή ένα meme απέκτησε μεγάλη απήχηση ξαφνικά; Και τι σημαίνει αυτό για τον δημιουργό του;

Η Ε.Ε, επιμένει ότι τα memes και τα gif  «είναι πλέον πιο προστατευμένα από ποτέ» και ότι το απόσπασμα «για λόγους παραπομπής, κριτικής, επανεξέτασης, καρικατούρας, παρωδίας ή ετικέτας» προστατεύεται - αλλά η μεταρρύθμιση αφήνει τα κράτη μέλη να καθορίσουν πολλά από αυτά τα όρια και ορισμένοι δεν καταρτίζουν ρεκόρ για την ελευθερία του Τύπου και τα θέματα ελευθερίας λόγου.

Και αυτά είναι μόνο κάποια από τα ερωτήματα που τίθενται για αρχή. Τα ίδια και ακόμη πιο βασανιστικά ερωτήματα αφορούν το περιεχόμενο σε ό,τι αφορά κείμενα, πατρότητα ειδήσεων και αποκλειστικότητες από ειδησεογραφικούς οργανισμούς, που κάνουν πλέον πολλούς να αμφισβητούν την πρώτη απόπειρα να ρυθμιστεί -έστω και με σημαντική καθυστέρηση και κενά- το ζήτημα των πνευματικών δικαιωμάτων. 

Με στοιχεία από NiemanLab

Διεθνή
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Φοβάμαι να πάω στο σινεμά»: Ένα ΛΟΑΤΚΙ+ φιλί στο «Lightyear» τρομοκράτησε τον Snoop Dogg

Διεθνή / «Φοβάμαι να πάω στο σινεμά»: Ένα ΛΟΑΤΚΙ+ φιλί στο «Lightyear» τρομοκράτησε τον Snoop Dogg

Ο Αμερικανός ράπερ είπε ότι ένιωσε «φοβισμένος» όταν πήγε τον εγγονό του στον κινηματογράφο και χρειάστηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις για το ομόφυλο ζευγάρι που εμφανίζεται στην ταινία
LIFO NEWSROOM
Γάζα: Πέντε δημοσιογράφοι ανάμεσα στους νεκρούς αεροπορικών πληγμάτων του Ισραήλ εναντίον νοσοκομείου

Διεθνή / Γάζα: Πέντε δημοσιογράφοι ανάμεσα στους νεκρούς αεροπορικών πληγμάτων του Ισραήλ εναντίον νοσοκομείου

Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις αναγνώρισαν ότι διεξήγαγαν πλήγμα «στην περιοχή του νοσοκομείου» Νάσερ και πρόσθεσαν ότι «στόχος δεν ήταν οι δημοσιογράφοι»
LIFO NEWSROOM
Ο Τραμπ θέλει να χρησιμοποιήσει πλουτόνιο του Ψυχρού Πολέμου σε πυρηνικούς αντιδραστήρες

Διεθνή / Ο Τραμπ θέλει να χρησιμοποιήσει πλουτόνιο του Ψυχρού Πολέμου σε πυρηνικούς αντιδραστήρες

Η κυβέρνηση Τραμπ σκοπεύει να διαθέσει 20 τόνους πλουτονίου από αποσυναρμολογημένες πυρηνικές κεφαλές σε εταιρείες ενέργειας των ΗΠΑ για χρήση σε αντιδραστήρες, με κόστος μεταφοράς και επεξεργασίας να βαραίνει τη βιομηχανία
LIFO NEWSROOM
Ο Γούντι Άλεν απορρίπτει τις κατηγορίες ότι «ξεπλένει» τα εγκλήματα της Ρωσίας με τη συμμετοχή του σε φεστιβάλ της Μόσχας

Διεθνή / Ο Γούντι Άλεν απορρίπτει τις κατηγορίες ότι «ξεπλένει» τα εγκλήματα της Ρωσίας με τη συμμετοχή του σε φεστιβάλ της Μόσχας

Ο Άλεν εμφανίστηκε διαδικτυακά σε πάνελ που παρουσίασε ο Ρώσος σκηνοθέτης Φιόντορ Μπονταρτσούκ, στενός πολιτικός σύμμαχος του Πούτιν
LIFO NEWSROOM
Διπλωματική κόντρα Γαλλίας - ΗΠΑ: Ο πεθερός της Ιβάνκα Τραμπ κατηγορεί τον Μακρόν για αδράνεια απέναντι στον αντισημιτισμό

Διεθνή / Διπλωματική κόντρα Γαλλίας - ΗΠΑ: Ο πεθερός της Ιβάνκα Τραμπ κατηγορεί τον Μακρόν για αδράνεια απέναντι στον αντισημιτισμό

Ο Τσαρλς Κούσνερ, εβραϊκής καταγωγής και πεθερός της Ιβάνκα Τραμπ, δημοσίευσε ανοικτή επιστολή ου απευθύνεται προσωπικά στον Μακρόν, υποστηρίζοντας ότι οι συζητήσεις για αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους «τροφοδοτούν τη βία»
LIFO NEWSROOM
Βαλέρι Ζαλούζνι: Ο «σιωπηλός στρατηγός» που απειλεί την πολιτική κυριαρχία του Ζελένσκι

Διεθνή / Βαλέρι Ζαλούζνι: Ο «σιωπηλός στρατηγός» που απειλεί την πολιτική κυριαρχία του Ζελένσκι

Ο Βαλέρι Ζαλούζνι, πρώην αρχηγός του ουκρανικού στρατού και νυν πρέσβης στο Λονδίνο, θεωρείται ο μόνος που μπορεί να απειλήσει πολιτικά τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι - Οι μυστικές κινήσεις του, οι επαφές με Δύση και ΗΠΑ και τα σενάρια διαδοχής
LIFO NEWSROOM
Η Ρωσία αλλάζει στρατηγική στην Αφρική: Η Wagner αντικαθίσταται από την Africa Corps

Διεθνή / Η Ρωσία αλλάζει στρατηγική στην Αφρική: Η Wagner αντικαθίσταται από την Africa Corps

Μετά την αποτυχημένη ανταρσία της Wagner και την κακή φήμη της, η Ρωσία αντικαθιστά τους μισθοφόρους της στην Αφρική με την επίσημη παραστρατιωτική ομάδα Africa Corps, ενισχύοντας τον έλεγχο και τη νομιμότητα της Μόσχας στην περιοχή
LIFO NEWSROOM
Αφγανιστάν:

Διεθνή / Αφγανιστάν: «Μητέρες και παιδιά θα πεθάνουν» - Οι συνέπειες των περικοπών στην ανθρωπιστική βοήθεια από τις ΗΠΑ

Οι περικοπές χρηματοδότησης από τις ΗΠΑ έχουν οδηγήσει στην αναστολή ή το κλείσιμο 422 δομών υγείας στο Αφγανιστάν - Κάτοικοι απομακρυσμένων κοινοτήτων μιλούν για μια κατάσταση που «φλερτάρει» με τον θάνατο
LIFO NEWSROOM
Συρία: Καταργούνται δύο μηδενικά από τη λίρα – Νέα χαρτονομίσματα για να σωθεί η οικονομία

Διεθνή / Συρία: Καταργούνται δύο μηδενικά από τη λίρα – Νέα χαρτονομίσματα για να σωθεί η οικονομία

Η Συρία ετοιμάζει νέα τραπεζογραμμάτια αφαιρώντας δύο μηδενικά από τη λίρα για να αντιμετωπίσει την κατάρρευση της αξίας της - Τι σημαίνει για τις καθημερινές συναλλαγές και την πολιτική αλλαγή στη χώρα;
LIFO NEWSROOM
«Κατάσταση πολιορκίας» στην Ουάσινγκτον: Ο Τραμπ εξοπλίζει την Εθνοφρουρά και απειλεί με επέκταση σε άλλες πόλεις

Διεθνή / «Κατάσταση πολιορκίας» στην Ουάσινγκτον: Ο Τραμπ εξοπλίζει την Εθνοφρουρά και απειλεί με επέκταση σε άλλες πόλεις

Ο Ντόναλντ Τραμπ εξοπλίζει την Εθνοφρουρά στην Ουάσινγκτον με όπλα, προκαλώντας φόβους για «στρατιωτική κατοχή». Σχέδια για αποστολή δυνάμεων και σε Σικάγο – Νέα Υόρκη.
LIFO NEWSROOM