Πώς η μοναξιά λόγω κορωνοϊού εξαπλώνεται κι αυτή ραγδαία Facebook Twitter
Φωτ.: Salva Lopez

Πώς η μοναξιά λόγω κορωνοϊού εξαπλώνεται κι αυτή ραγδαία

5

Σύμφωνα με έρευνα του 2019, το 28% των «νοικοκυριών» στις Ηνωμένες Πολιτείες. αποτελούνται από ένα μόνο άτομο – μια άνοδος της τάξης του 23% από το 1980. Σε άλλες χώρες ο αριθμός είναι ακόμα μεγαλύτερος με κορυφαίο δείγμα αυτής της τάσης την Σουηδία, όπου το ποσοστό ανέρχεται στο 60%.

Βεβαίως, όπως σημειώνουν και οι ψυχολόγοι, υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην μοναξιά και στο να ζει κανείς μόνος. Οι συνθήκες τώρα όμως είναι διαφορετικές. Το άγχος, η αγωνία και η απομόνωση επιβαρύνουν με «σωματικό» τρόπο τα κυκλώματα του εγκεφάλου και αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα ασθένειας – απογειώνοντας την πίεση, τις ορμόνες του άγχους και τις φλεγμονές – ανάμεσα στους ανθρώπους που υπό άλλες συνθήκες δεν θα αρρώσταιναν.

Το 2015, η νευροεπιστήμων και καθηγήτρια ψυχολογίας Julianne Holt-Lunstad, δημοσίευσε μια ανάλυση με βάση εβδομήντα μελέτες σε 3,4 εκατομμύρια ανθρώπους, στην οποία εξεταζόταν η επίδραση της κοινωνικής απομόνωσης, της μοναξιάς και του να ζει κανείς μόνος. Τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτα στην τωρινή πανδημία. Σύμφωνα με την ανάλυση, η μοναξιά αυξάνει τον δείκτη θνησιμότητας κατά 28% και το να ζεις μόνος/η κατά 32% - ασχέτως ηλικίας, φύλου, τοποθεσίας, κουλτούρας.

Η μοναξιά δεν είναι απλά ένα συναίσθημα. Είναι ένα βιολογικό προειδοποιητικό σήμα που μας ωθεί στην αναζήτηση άλλων ανθρώπων, όπως η πείνα είναι ένα σήμα αναζήτησης τροφής ή η δίψα ένα σήμα αναζήτησης πόσιμου νερού. Στη διάρκεια της καραντίνας, το σήμα που εκπέμπει η μοναξιά μπορεί να γίνει αβάσταχτα έντονο για πολλούς ανθρώπους.

«Αυτό που βιώνουμε τώρα αποτελεί έντονη διαταραχή των συνηθειών μας» λέει σήμερα στον New Yorker η Holt-Lunstad. «Ελπίζουμε βέβαια όλο αυτό να είναι προσωρινό και να μην εξελιχθεί σε χρόνια κατάσταση». Τονίζει όμως ότι υπάρχει ο κίνδυνος πολλοί άνθρωποι να παραμείνουν απομονωμένοι και μετά την άρση των έκτακτων μέτρων. «Όταν ξεφύγουμε από μια συνήθεια, είναι δύσκολη η επιστροφή. Ορθώς ανησυχούμε για επικείμενη οικονομική ύφεση, θα πρέπει όμως να ανησυχούμε και για μια κοινωνική ύφεση – ένα διαρκές μοτίβο κοινωνικής απόστασης, πέρα από τις οδηγίες κατά της πανδημίας, που θα έχει ευρύτατες κοινωνικές επιπτώσεις, ειδικά στις πιο ευάλωτες ομάδες».

«Η μοναξιά δεν είναι απλά ένα συναίσθημα», λέει. «Είναι ένα βιολογικό προειδοποιητικό σήμα που μας ωθεί στην αναζήτηση άλλων ανθρώπων, όπως η πείνα είναι ένα σήμα αναζήτησης τροφής ή η δίψα ένα σήμα αναζήτησης πόσιμου νερού». Στη διάρκεια της καραντίνας, το σήμα που εκπέμπει η μοναξιά μπορεί να γίνει αβάσταχτα έντονο για πολλούς ανθρώπους.

Πώς η μοναξιά λόγω κορωνοϊού εξαπλώνεται κι αυτή ραγδαία Facebook Twitter
Φωτ.: Salva Lopez
Πώς η μοναξιά λόγω κορωνοϊού εξαπλώνεται κι αυτή ραγδαία Facebook Twitter
Φωτ.: Salva Lopez

«Η διαφορά με περιπτώσεις όπως η 11η Σεπτεμβρίου ή ο Τυφώνας Κατρίνα ή το τσουνάμι στην Ιαπωνία», λέει η διευθύντρια του προγράμματος ψυχικής υγείας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU) Δρ. Sue Varna, «είναι ότι σε εκείνες τις δραματικές περιστάσεις υπήρχε μια ορατή προοπτική λήξης τους. Σ' αυτήν την πανδημία, δεν μπορούμε να διακρίνουμε το τέλος, κι αυτό είναι πολύ πιο τραυματικό». Λέει επίσης ότι το τραύμα μεγαλώνει επειδή οι άνθρωποι στερούνται την επαφή με τους άλλους ώστε να το ξεπεράσουν πιο γρήγορα. «Το άγγιγμα απελευθερώνει την ορμόνη οξυτοκίνη, που λειτουργεί ως φυσικό χάδι, όπως μπορεί να παρατηρήσει κανείς στον δεσμό μητέρας και βρέφους, σε έναν οργασμό, σε μια αγκαλιά». Στην παρούσα περίσταση, έχουν πέσει στο μηδέν τα επίπεδα οξυτοκίνης που απελευθερώνονται μέσω της ανθρώπινης επαφής.

Η μοναξιά αυξάνει επίσης το ρίσκο της κλινικής κατάθλιψης η οποία λειτουργεί επίσης εκθετικά, όπως και ο ιός. Ένα μόνο καταθλιπτικό επεισόδιο, που σημαίνει δύο ή παραπάνω εβδομάδες καταθλιπτικής διάθεσης σε συνδυασμό με πέντε από τα εννιά συμπτώματα της ασθένειας (ακεφιά, έλλειψη ενδιαφέροντος για ευχάριστες δραστηριότητες, ενοχή, χαμηλά επίπεδα ενέργειας, αδυναμία συγκέντρωσης, απότομες εναλλαγές όρεξης και βάρους, αυπνία, βραδύτητα), αυξάνει την πιθανότητα ενός δεύτερου κατά πενήντα τοις εκατό. Δύο καταθλιπτικά επεισόδια αυξάνουν την πιθανότητα ενός τρίτου κατά εβδομήντα πέντε τοις εκατό και τρία την πιθανότητα ενός τέταρτου κατά ενενήντα εννιά τοις εκατό. Ο κύκλος της κατάθλιψης γίνεται όλο και πιο δύσκολο να σπάσει.

Σύμφωνα με κάποιους ειδικούς πάντως, υπάρχουν όμως και κάποια στοιχεία αυτής της κατάστασης που μπορούν να αποβούν πολύ θετικά στο κοντινό μέλλον. «Πιστεύω ότι μπορεί να εξελιχθεί σε ευλογία με κάποιο τρόπο για τον δυτικό κόσμο αυτή η ασθένεια», δηλώνει η Ami Rokach, καθηγήτρια κλινικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο York του Καναδά. «Δε νομίζω ότι η κοινωνία θα αλλάξει δραστικά όταν βγούμε από αυτό. Ως είδος, μαθαίνουμε αργά. Πιστεύω όμως ότι θα υπάρξει έντονη επιθυμία να ισχυροποιήσουμε τους διαπροσωπικούς δεσμούς μας αναγνωρίζοντας πόσο μπορεί να προστατεύσει την σωματική και ψυχική μας υγεία η ανθρώπινη επαφή».

Με στοιχεία από το New Yorker.

Διεθνή
5

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η πολεμική οικονομία της Ρωσίας: Πώς ο Πούτιν μετατρέπει τον πόλεμο σε μοντέλο ανάπτυξης

Διεθνή / Η πολεμική οικονομία της Ρωσίας: Πώς ο Πούτιν μετατρέπει τον πόλεμο σε μοντέλο ανάπτυξης

Η Ρωσία του Πούτιν βασίζεται στην πολεμική βιομηχανία για οικονομική ανάπτυξη, καθυστερώντας τις ειρηνευτικές συνομιλίες. Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για την Ευρώπη και τη σταθερότητα μετά τον πόλεμο;
LIFO NEWSROOM
Τέξας: Οι Δέκα Εντολές θα αναρτώνται στα δημόσια σχολεία υποχρεωτικά, λέει νέο νομοσχέδιο

Διεθνή / Τέξας: Οι Δέκα Εντολές θα αναρτώνται στα δημόσια σχολεία υποχρεωτικά, λέει νέο νομοσχέδιο

Το Τέξας προωθεί νομοσχέδιο που απαιτεί την ανάρτηση των Δέκα Εντολών σε όλες τις δημόσιες σχολικές αίθουσες, προκαλώντας αντιδράσεις για πιθανή παραβίαση της Πρώτης Τροπολογίας
LIFO NEWSROOM
Ο Ζελένσκι ζητά 30 δισ. δολάρια για παραγωγή όπλων και ανάσχεση της ρωσικής προέλασης

Διεθνή / Ο Ζελένσκι ζητά 30 δισ. δολάρια για παραγωγή όπλων και ανάσχεση της ρωσικής προέλασης

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι καλεί τη Δύση να προσφέρει 30 δισ. δολάρια έως το τέλος του έτους για ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας - Εξελίξεις με τις επιθέσεις της Ρωσίας και τις προσπάθειες για ειρηνευτικές συνομιλίες
LIFO NEWSROOM
Η Κίνα «κόβει» τις επενδύσεις και οι 75 φτωχότερες χώρες του πλανήτη τρέχουν να αποπληρώσουν τα χρέη

Διεθνή / Η Κίνα «κόβει» τις επενδύσεις και οι 75 φτωχότερες χώρες του πλανήτη τρέχουν να αποπληρώσουν τα χρέη

Η χρηματοδότηση της Κίνας μέσω της Πρωτοβουλίας Belt and Road (BRI) έχει μειωθεί σημαντικά, προκαλώντας ανησυχία σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες που εξαρτώνται από αυτές τις επενδύσεις
LIFO NEWSROOM
ΗΠΑ: Η κυβέρνηση Τραμπ αναστέλλει τις φοιτητικές βίζες και επεκτείνει τον έλεγχο στα κοινωνικά δίκτυα

Διεθνή / ΗΠΑ: Η κυβέρνηση Τραμπ αναστέλλει τις φοιτητικές βίζες και επεκτείνει τον έλεγχο στα κοινωνικά δίκτυα

Η κυβέρνηση Τραμπ παγώνει τα ραντεβού για φοιτητικές βίζες και εντείνει τον έλεγχο στα social media για αλλοδαπούς φοιτητές, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από κορυφαία πανεπιστήμια των ΗΠΑ
LIFO NEWSROOM
Νέα αποτυχία για το Starship της SpaceX: Διαλύθηκε πάνω από τον Ινδικό ωκεανό

Διεθνή / Νέα αποτυχία για το Starship της SpaceX: Διαλύθηκε πάνω από τον Ινδικό ωκεανό

Παρά την πρόοδο σε σχέση με προηγούμενες δοκιμές, η αποστολή δεν κατάφερε να εκπληρώσει τους στόχους της - Ο Έλον Μασκ υποσχέθηκε ταχύτερο ρυθμό εκτοξεύσεων, παρά τα προβλήματα που εξακολουθούν να ταλανίζουν το φιλόδοξο πρόγραμμα για αποίκηση του Άρη.
LIFO NEWSROOM