Η Ευρώπη σπεύδει να παράσχει στην Ουκρανία εναλλακτικές λύσεις για το ευρυζωνικό δορυφορικό δίκτυο Starlink του Έλον Μασκ, αφού οι ΗΠΑ απέσυραν αυτή την εβδομάδα τη στρατιωτική βοήθεια και την ανταλλαγή πληροφοριών από τη χώρα.
Τέσσερις μεγάλοι φορείς εκμετάλλευσης δορυφόρων - η SES του Λουξεμβούργου, η ισπανική Hisdesat, η Viasat, ιδιοκτήτρια της βρετανικής Inmarsat, και η γαλλική Eutelsat/OneWeb - επιβεβαίωσαν στους Financial Times ότι βρίσκονται σε συζητήσεις με κυβερνήσεις και θεσμικά όργανα της ΕΕ σχετικά με τον τρόπο παροχής εφεδρικής συνδεσιμότητας στην Ουκρανία.
Όμως, η αντικατάσταση των απανταχού συσκευών μεγέθους φορητού υπολογιστή που έχουν γίνει τόσο ζωτικής σημασίας για την άμυνα της Ουκρανίας κατά της ρωσικής επίθεσης παραμένει δύσκολη υπόθεση. Σύμφωνα με τον υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής της Ουκρανίας Mykhailo Fedorov, περισσότερα από 40.000 τερματικά βρίσκονται σε λειτουργία στον στρατό, τα νοσοκομεία, τις επιχειρήσεις και τις οργανώσεις αρωγής.
Ο Miguel Ángel García Primo, διευθύνων σύμβουλος του ισπανικού παρόχου ασφαλών κυβερνητικών δορυφορικών υπηρεσιών Hisdesat, δήλωσε ότι η εταιρεία του είχε έρθει σε επαφή με αρκετούς Ευρωπαίους αξιωματούχους. "Είμαστε μέρος αυτής της πρωτοβουλίας", δήλωσε. Η σύγκρουση της περασμένης εβδομάδας στο Οβάλ Γραφείο μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Ουκρανού Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε προκαλέσει «άμεσες συζητήσεις για το αν η ΕΕ θα μπορούσε να προσφέρει εναλλακτικές λύσεις», πρόσθεσε.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συσπειρώθηκαν αυτή την εβδομάδα και συντάχθηκαν πίσω από τον Ζελένσκι σε σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες, όπου δεσμεύτηκαν επίσης να αυξήσουν σημαντικά τις δικές τους αμυντικές δυνατότητες. Ο υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας Ρουστέμ Ουμέροφ συνομίλησε επίσης με τον Γερμανό ομόλογό του Μπόρις Πιστόριους στο Βερολίνο, μεταξύ άλλων για την προσπάθεια δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής υποστήριξης του Starlink. Ο Ζελένσκι πρόκειται να ξεκινήσει συνομιλίες με τις ΗΠΑ την επόμενη εβδομάδα για τον τερματισμό του πολέμου, αλλά οι ανησυχίες παραμένουν ότι η πρόσβαση στο Starlink θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να ασκηθεί πίεση στο Κίεβο ώστε να συμφωνήσει σε μια δυσμενή συμφωνία. Η ταχύτητα και η αξιοπιστία του Starlink το έχουν καταστήσει αναπόσπαστο μέρος του τρόπου διεξαγωγής του πολέμου στην Ουκρανία. Στους σταθμούς διοίκησης που έχουν εγκατασταθεί σε υπόγεια και κρησφύγετα, οι αξιωματικοί λαμβάνουν μια συνεχή ροή υλικού σε πραγματικό χρόνο που χρησιμοποιείται για να κατευθύνουν τα πλήγματα του πυροβολικού και των μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Οι ουκρανικές δυνάμεις χρησιμοποιούν επίσης το Starlink επειδή είναι λιγότερο ευάλωτο στις ρωσικές συσκευές παρεμβολής, σε σύγκριση με τις παραδοσιακές ραδιοεπικοινωνίες, δήλωσε ο Pavlo Narozhny, Ουκρανός στρατιωτικός εμπειρογνώμονας. Αλλά η υπηρεσία ήταν αποσπασματική τους τελευταίους μήνες, ιδίως σε περιοχές κοντά στη γραμμή του μετώπου. «Είναι έτσι εδώ και καιρό», δήλωσε ένας χειριστής drone κοντά στο προπύργιο Ποκρόβσκ της ανατολικής Ουκρανίας, το οποίο οι ρωσικές δυνάμεις προσπαθούν να καταλάβουν από πέρυσι.
Βραχυπρόθεσμα, ένα συνονθύλευμα ευρωπαϊκών υπηρεσιών που λειτουργούν από διαφορετικές τροχιές θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως εφεδρική λύση - μεταξύ άλλων για ασφαλείς κυβερνητικές επικοινωνίες και συνδεσιμότητα στο διαδίκτυο σε πόλεις, νοσοκομεία ή ενεργειακά εργοστάσια. Αλλά είναι «πολύ δύσκολο αν όχι αδύνατο για κάποιον να αναπτύξει τον ίδιο αριθμό τερματικών που έχει ήδη το Starlink, επειδή έχουν συσσωρευτεί με την πάροδο ετών», δήλωσε ο García Primo. Ο Lluc Palerm Serra, διευθυντής ερευνών στη διαστημική συμβουλευτική εταιρεία AnalysysMason, δήλωσε: «Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις, αλλά καμία δεν μπορεί να προσφέρει το επίπεδο εφοδιασμού που έχει η Starlink». Ακόμα και αν συγκεντρωθεί όλη η χωρητικότητα της Ευρώπης πάνω από την Ουκρανία, θα υπολείπεται αυτής που παρέχει το Starlink.
Το Starlink πετάει περισσότερους από 7.000 δορυφόρους σε χαμηλή τροχιά σε ύψος περίπου 550 χιλιομέτρων πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Οι δορυφόροι ταξιδεύουν τόσο γρήγορα πάνω από κάθε σημείο της Γης που υπάρχει συνεχής πρόσβαση σε σήματα από το έδαφος, είπε. Η ταχύτητα με την οποία τα σήματα κάνουν το ταξίδι της επιστροφής από τη Γη στο διάστημα και πίσω είναι ταχύτερη στις συσκευές Starlink από ό,τι στις ανταγωνιστικές υπηρεσίες που βασίζονται σε λιγότερους δορυφόρους που ταξιδεύουν σε υψηλότερες τροχιές. Ωστόσο, η διαφορά μπορεί να είναι μόνο κλάσματα του δευτερολέπτου, οπότε η καθυστέρηση μπορεί να αποτελεί πρόβλημα μόνο για ορισμένες εφαρμογές.
Η SES του Λουξεμβούργου παρέχει ήδη υπηρεσίες στην Ουκρανία, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος Adel Al-Saleh. Ωστόσο, επιβεβαίωσε επίσης ότι η εταιρεία "συμμετέχει σε αυτές τις συζητήσεις" σχετικά με την ενίσχυση της χωρητικότητας προς τη χώρα. Ενώ υπήρχαν συζητήσεις για μια εναλλακτική λύση εδώ και αρκετούς μήνες, τα πρόσφατα γεγονότα «ενίσχυσαν» τις συνομιλίες, είπε. Η Viasat δήλωσε ότι θα ήταν δυνατόν να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες της Ουκρανίας. «Υπάρχει σημαντική ... χωρητικότητα από διάφορες άλλες πηγές», δήλωσε εκπρόσωπος της Viasat στους FT. «Ακόμα περισσότερη θα τεθεί σε λειτουργία σύντομα. Έχουμε την ικανότητα και τις δυνατότητες να βοηθήσουμε και είμαστε πολύ ευτυχείς να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να βοηθήσουμε στην αντιμετώπιση αυτού του κρίσιμου θέματος ασφάλειας στην Ουκρανία και στην Ευρώπη ευρύτερα».
Οι ευρωβουλευτές έχουν αυξήσει τις πιέσεις προς την Επιτροπή να επιταχύνει τις προσπάθειες συντονισμού των υφιστάμενων τεχνολογιών και να προωθήσει την πρωτοβουλία «Govsatcom» - η οποία θα συγκεντρώσει τις υπάρχουσες ασφαλείς κυβερνητικές δορυφορικές ικανότητες, αλλά αναμενόταν να τεθεί σε λειτουργία μόλις το επόμενο έτος. «Εξετάζουμε πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε καλύτερα την Ουκρανία», δήλωσε εκπρόσωπος της Επιτροπής νωρίτερα αυτή την εβδομάδα. «Το Govsatcom μπορεί να αντιμετωπίσει τις άμεσες ανάγκες ασφαλούς συνδεσιμότητας μέσω της συγκέντρωσης των δορυφορικών ικανοτήτων των κρατών μελών».
Ξεχωριστά, η Maxar Technologies, ο μεγαλύτερος προμηθευτής εμπορικών δορυφορικών εικόνων για την κυβέρνηση των ΗΠΑ, διέκοψε τις υπηρεσίες της στην Ουκρανία αυτή την εβδομάδα κατόπιν αιτήματος της Ουάσινγκτον. Όμως ο Anders Linder, επικεφαλής του διεθνούς τμήματος της Maxar, ανέφερε ότι η εταιρεία ήταν ανοιχτή σε μια παράκαμψη, επισημαίνοντας ότι «οποιοσδήποτε από τους εμπορικούς πελάτες μας, οι οποίοι είναι όλοι εταίροι και σύμμαχοι των ΗΠΑ, είναι σε θέση να χρησιμοποιούν τα δεδομένα που αγοράζουν από εμάς όπως αυτοί κρίνουν σκόπιμο. Αυτό περιλαμβάνει την ανταλλαγή τους με τους συμμάχους τους, όπως η Ουκρανία».
Πολλοί στην Ευρώπη βλέπουν την τρέχουσα κρίση ως δικαιολογία για τη φιλοδοξία της Ευρώπης να δημιουργήσει το δικό της πολυτροχιακό ευρυζωνικό δίκτυο σε χαμηλή γήινη τροχιά, ένα έργο που ονομάζεται Iris². Το έργο ύψους 10,6 δισ. ευρώ δεν θα είναι λειτουργικό πριν από το 2030, οπότε δεν μπορεί να αποτελέσει βραχυπρόθεσμη λύση. Ωστόσο, δίνει πρόσθετο επείγοντα χαρακτήρα στις συζητήσεις γύρω από τον τύπο της πλατφόρμας και των υπηρεσιών που απαιτούνται, δήλωσαν δύο άτομα που βρίσκονται κοντά στο πρόγραμμα. «Η Ευρώπη επανεξετάζει τα πάντα που έχουν να κάνουν με την άμυνα αυτή τη στιγμή, οπότε δεν θα εκπλαγώ αν επανεξετάσουν την κλίμακα του Iris²», δήλωσε ο Serra.
Με πληροφορίες από Financial Times
