Ένα εμπορευματοκιβώτιο γεμάτο κοκαΐνη προσπαθεί να διαφύγει από ιρλανδικό πολεμικό πλοίο. Πυροβολισμοί στον αέρα. Στρατιώτες κατεβαίνουν από ελικόπτερο εν μέσω θυελλωδών ανέμων.
Η χρονιά είναι 2023 και η επιχείρηση MV Matthew καταγράφεται ως η μεγαλύτερη και πιο θεαματική κατάσχεση ναρκωτικών στην ιστορία της Ιρλανδίας.
Η Ιρλανδία, με πληθυσμό 5,4 εκατομμυρίων, έχει εξελιχθεί σε έναν από τους μεγαλύτερους καταναλωτές κοκαΐνης παγκοσμίως. Η δύσβατη ακτογραμμή της την καθιστά ελκυστική για διακινητές που επιδιώκουν πρόσβαση στην ΕΕ. «Τα τελευταία τρία χρόνια έχουμε καταγράψει αριθμούς-ρεκόρ στις κατασχέσεις κοκαΐνης», δήλωσε η Ruth Kennedy, υπεύθυνη τελωνείων στην ιρλανδική φορολογική υπηρεσία.
Η παραγωγή κοκαΐνης στη Λατινική Αμερική έχει φτάσει σε ιστορικά υψηλά. Το καρτέλ Kinahan, με αρχηγό τον Daniel Kinahan που φέρεται να βρίσκεται στο Ντουμπάι, έχει βαθιές ρίζες στη διακίνηση ναρκωτικών στην Ευρώπη.
Ιρλανδία: Έξαρση της χρήσης ναρκωτικών – Κοινωνικό φαινόμενο
Ο ειδικός σε θέματα εξάρτησης Joe Treacy από το Γκάλγουεϊ αναφέρει ότι η χρήση κοκαΐνης βρίσκεται στο χειρότερο επίπεδο που έχει δει σε 30 χρόνια. «Η χρήση είναι εκτεταμένη, σχεδόν φυσιολογική. Γάμοι, κηδείες, κάθε κοινωνική περίσταση συνοδεύεται πλέον από κοκαΐνη – και αφορά όλες τις ηλικίες, από 16 έως 90 ετών», τόνισε.
Η επιχείρηση κατά του MV Matthew οδήγησε στην κατάσχεση 2,2 τόνων κοκαΐνης, με εκτιμώμενη αξία 157 εκατ. ευρώ. Μέχρι τον Ιούλιο του 2025, περισσότερες από 150 επιμέρους κατασχέσεις είχαν πραγματοποιηθεί, αγγίζοντας τους 1,5 τόνους.
Η Ιρλανδία κατατάσσεται 4η παγκοσμίως στη χρήση κοκαΐνης, μετά την Αυστραλία, την Ισπανία και την Ολλανδία (στοιχεία ΟΗΕ, 2023).
Η χρήση έχει δεκαπλασιαστεί σε σχέση με το 2019.
Οι αιτήσεις για θεραπεία εξάρτησης από κοκαΐνη έχουν αυξηθεί κατά 250% μέσα σε 7 χρόνια.
Το Rutland Centre ανέφερε αύξηση 35% το 2024 – η μεγαλύτερη ετήσια άνοδος που έχει καταγράψει.
Παράλληλα, η κατανάλωση αλκοόλ στην Ιρλανδία έχει μειωθεί κατά 31% τα τελευταία 25 χρόνια. Ωστόσο, η υπερβολική κατανάλωση (6+ ποτά σε μία έξοδο) παρουσιάζει αυξητική τάση.
Η Ιρλανδία ως πύλη εισόδου – Οι ελλείψεις στην επιτήρηση
Παρόλο που η Ιρλανδία αποτελεί μικρή αγορά, λειτουργεί ως πύλη προς το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το πρόβλημα εντείνεται από την ανεπαρκή ναυτική επιτήρηση:
Μόνο 8 πλοία διαθέτει το ιρλανδικό πολεμικό ναυτικό – εκ των οποίων 3 μπορούν να πλεύσουν ταυτόχρονα.
Υπάρχουν μόλις 2 σκάφη τελωνείων για την κάλυψη 3.200 χλμ. ακτογραμμής.
Οι απομονωμένες παραλίες της Ιρλανδίας προσελκύουν καρτέλ που αναζητούν νέες διαδρομές, την ώρα που η παγκόσμια παραγωγή κοκαΐνης άγγιξε τους 3.708 τόνους το 2023, αυξημένη κατά 34% σε σχέση με το 2022 (ΟΗΕ).
Η επιχείρηση MV Matthew – Πτώση του σχεδίου "μητρικού πλοίου"
Το MV Matthew, υπό παναμαϊκή σημαία, ξεκίνησε από την Καραϊβική, με σχέδιο να μεταφορτώσει το φορτίο σε ιρλανδικό αλιευτικό σκάφος. Όμως, το «θυγατρικό» σκάφος προσάραξε, οδηγώντας το πλήρωμα του MV Matthew σε πανικό και επικοινωνία μέσω φωνητικών μηνυμάτων με τον «Καπετάνιο Νώε» – τον εγκέφαλο του δικτύου στο Ντουμπάι.
Το ιρλανδικό πολεμικό πλοίο LÉ WB Yeats καταδίωξε το σκάφος. Βίντεο της αστυνομίας δείχνει τον επικεφαλής να προειδοποιεί: «Έριξα προειδοποιητικά πυρά. Καταλαβαίνετε;»
Η απάντηση: «Ιρλανδικό πολεμικό πλοίο, σας παρακαλούμε μην πυροβολείτε!»
Αλλά ήταν αργά. Ειδικές δυνάμεις κατέβηκαν από ελικόπτερο και πήραν τον έλεγχο του σκάφους.
Οι αρχές δεν έχουν κατονομάσει επίσημα ποιο καρτέλ βρίσκεται πίσω από την υπόθεση, αλλά θεωρείται «εύλογο» να εμπλέκεται η οργάνωση Kinahan.
Τον Μάιο, η Ιρλανδία κατάφερε να εκδώσει στενό συνεργάτη του Daniel Kinahan από τα ΗΑΕ, γεγονός που ανοίγει τον δρόμο για την έκδοση και του ίδιου. Τον Ιούλιο του 2025, οι 8 ναυτικοί του MV Matthew καταδικάστηκαν σε συνολικές ποινές 129 ετών φυλάκισης. «Το μήνυμα είναι σαφές:
Η Ιρλανδία δεν είναι μαλακός στόχος», δήλωσε ο αστυνομικός διευθυντής Joe O’Reilly.
Το πρόβλημα παραμένει – Σύνδεση με το οργανωμένο έγκλημα
Ο Treacy επισημαίνει ότι η χρήση κοκαΐνης δεν περιορίζεται σε περιθωριακές ομάδες. Αγρότες, επιχειρηματίες, επαγγελματίες, όλοι εμπλέκονται. Παρά τη μείωση στην κατανάλωση αλκοόλ, η κουλτούρα του binge drinking συνεχίζεται.
«Η χώρα έχει πλήρη απασχόληση, υψηλά εισοδήματα – και κανείς δεν συνδέει μια “γραμμή” κοκαΐνης με τις δολοφονίες και τη δυστυχία που προκαλούν τα καρτέλ», σχολιάζει η Angela Willis, βοηθός αρχηγός της αστυνομίας.
Με πληροφορίες από Financial Times
