Τα ζώα φαίνεται πως ανταποκρίνονται σε ήχους που παράγονται από τα φυτά, σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη, γεγονός που ενισχύει την υπόθεση ότι ένα αόρατο για εμάς, ηχητικό οικοσύστημα ενδέχεται να υπάρχει ανάμεσά τους.
Σε μια πρώτη τέτοια ένδειξη, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ διαπίστωσαν πως οι θηλυκές νυχτοπεταλούδες απέφευγαν να γεννούν τα αυγά τους σε φυτά ντομάτας όταν αυτά εξέπεμπαν ήχους που υποδήλωναν στρες ή κακή υγεία, υπονοώντας ότι τα έντομα αξιολογούν την κατάσταση του φυτού μέσω του ήχου.
Πρόκειται για την ίδια ερευνητική ομάδα που πριν από δύο χρόνια απέδειξε για πρώτη φορά ότι τα φυτά μπορούν να «ουρλιάζουν» όταν βρίσκονται σε κατάσταση δυσφορίας ή απειλής.
Οι ήχοι αυτοί δεν είναι αντιληπτοί από το ανθρώπινο αυτί, ωστόσο μπορούν να ακουστούν από έντομα, νυχτερίδες και ορισμένα είδη θηλαστικών.
«Αυτή είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται ένα ζώο να αντιδρά σε ήχους που εκπέμπει ένα φυτό», δήλωσε ο καθηγητής Γιόσι Γιοβέλ του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ.
«Βρισκόμαστε ακόμα σε πρώιμο στάδιο, αλλά δεν αποκλείεται όλα τα είδη ζώων να λαμβάνουν αποφάσεις βασισμένες σε αυτούς τους ήχους - για το αν θα επικονιάσουν ένα φυτό, αν θα κρυφτούν σε αυτό ή αν θα το καταναλώσουν», προσθέτει.
Οι επιστήμονες πραγματοποίησαν σειρά αυστηρά ελεγχόμενων πειραμάτων, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι οι νυχτοπεταλούδες αντιδρούσαν στον ήχο και όχι σε κάποιο οπτικό ή χημικό σήμα από τα φυτά.
Επόμενος στόχος της ερευνητικής ομάδας είναι η μελέτη των ηχητικών σημάτων διαφόρων φυτών και η διερεύνηση του κατά πόσο και άλλα είδη ζώων προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους βάσει αυτών.
«Μπορείτε να φανταστείτε ότι ενδέχεται να υπάρχουν πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις. Αυτή είναι μόνο η αρχή», δήλωσε η καθηγήτρια Γιοβέλ.
Ένα ακόμη πεδίο που απασχολεί τους ερευνητές είναι η πιθανότητα τα φυτά να επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω ήχου και να τροποποιούν τη συμπεριφορά τους ως απάντηση - για παράδειγμα, να διατηρούν τα αποθέματα νερού τους σε περιόδους ξηρασίας.
Όπως σημειώνει η καθηγήτρια Λίλαχ Χαντάνι από το ίδιο πανεπιστήμιο, «εάν ένα φυτό βρίσκεται υπό στρες, οι πρώτοι που πρέπει να ανησυχούν είναι τα υπόλοιπα φυτά - και μπορούν να αντιδράσουν με πολλούς τρόπους».
Οι επιστήμονες διευκρινίζουν ότι τα φυτά δεν διαθέτουν συνείδηση και οι ήχοι που παράγονται δεν προέρχονται από κάποιον «σκοπό», αλλά είναι αποτέλεσμα φυσικών μηχανισμών που ενεργοποιούνται από μεταβολές στο περιβάλλον τους. Η σημασία αυτής της ανακάλυψης έγκειται στο ότι οι ήχοι μπορεί να αποτελούν χρήσιμα σήματα για άλλα ζώα - και ίσως για φυτά - που είναι ικανά να τους ακούσουν.
Αν αυτή η λειτουργία επιβεβαιωθεί, τότε ίσως τα φυτά και τα ζώα να έχουν συν-εξελιχθεί ώστε να παράγουν και να ανιχνεύουν ήχους για κοινό όφελος, υποστηρίζει η καθηγήτρια Χαντάνι.
«Τα φυτά θα μπορούσαν να εξελιχθούν ώστε να εκπέμπουν εντονότερους ήχους αν αυτό τα ωφελεί, και η ακοή των ζώων να προσαρμοστεί αντίστοιχα, ώστε να αξιοποιούν αυτή τη μορφή πληροφορίας. Πρόκειται για ένα τεράστιο, ανεξερεύνητο πεδίο - ένας ολόκληρος κόσμος που περιμένει να ανακαλυφθεί».
Στο πείραμα, οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στη συμπεριφορά των θηλυκών νυχτοπεταλούδων, οι οποίες συνήθως γεννούν τα αυγά τους πάνω σε φυτά ντομάτας, ώστε οι προνύμφες να τραφούν με τα φύλλα τους αμέσως μετά την εκκόλαψη.
Η αρχική υπόθεση ήταν ότι οι νυχτοπεταλούδες επιλέγουν το υγιέστερο φυτό για την ωοτοκία, ώστε να εξασφαλίσουν επαρκή τροφή για τους απογόνους τους. Το ερώτημα ήταν: εάν το φυτό εκπέμπει ήχο που δείχνει στρες ή αφυδάτωση, θα το λάβουν υπόψη;
Η απάντηση αποδείχθηκε θετική: οι νυχτοπεταλούδες απέφευγαν να γεννήσουν αυγά σε φυτά που εξέπεμπαν τέτοιους ήχους.
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό eLife.
Με πληροφορίες από BBC
