Οι χημικές ουσίες που εντοπίζονται σε καθημερινά πλαστικά αντικείμενα ενδέχεται να διαταράσσουν τον φυσικό κύκλο του ύπνου και τον κιρκάδιο ρυθμό του σώματος με τρόπο παρόμοιο με την καφεΐνη.
Ως συνέπεια αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης διαταραχών ύπνου, διαβήτη, προβλημάτων στο ανοσοποιητικό και καρκίνου, σύμφωνα με νέα εργαστηριακή μελέτη.
«Αυτή η μελέτη προστίθεται στον αυξανόμενο όγκο αποδεικτικών στοιχείων ότι τα πλαστικά περιέχουν ενώσεις που προκαλούν ένα ευρύ φάσμα τοξικών επιπτώσεων», αναφέρουν οι επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Environmental International.
«Μια θεμελιώδης αλλαγή στο σχεδιασμό και την παραγωγή πλαστικών είναι απαραίτητη για να εξασφαλιστεί η ασφάλειά τους», επισημαίνεται.
Ο κιρκάδιος ρυθμός είναι το μοριακό ρολόι που ρυθμίζει την επαγρύπνηση και την κούραση σε σχέση με το φως της ημέρας και το σκοτάδι.
Η αλλαγή στους ρυθμούς αυτούς συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας, άνοιας και καρδιοαγγειακών παθήσεων, μεταξύ άλλων ζητημάτων.
Ο ρόλος του υποδοχέα αδενοσίνης
Η βιολογική διαδικασία μέσω της οποίας τα χημικά των πλαστικών επηρεάζουν το σώμα είναι παρόμοια με την καφεΐνη ως προς τις επιδράσεις στον κιρκάδιο ρυθμό και τον υποδοχέα αδενοσίνης.
Η καφεΐνη απενεργοποιεί τον υποδοχέα αδενοσίνης, ενισχύοντας έτσι τον κιρκάδιο ρυθμό και κρατώντας μας ξύπνιους.
Τα χημικά των πλαστικών ενεργοποιούν τον ίδιο υποδοχέα, αλλά οδηγούν επίσης σε διαταραχή του ύπνου, διατηρώντας τον οργανισμό σε κατάσταση εγρήγορσης.
Ο υποδοχέας αδενοσίνης βρίσκεται στον εγκέφαλο και «στέλνει σήματα στο σώμα που λένε "ο ήλιος ανατέλλει, ας ξεκινήσει η μέρα"», εξηγεί ο Martin Wagner, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης.
Όμως, όταν αυτός ο υποδοχέας ενεργοποιείται από τα χημικά των πλαστικών, μπορεί να μην μεταδώσει σωστά το μήνυμα, καθυστερώντας τις φυσιολογικές διεργασίες του σώματος.
Αν και τα χημικά αυτά δεν είναι τόσο ισχυρά όσο η καφεΐνη, η επίδρασή τους στις κυτταρικές λειτουργίες εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι οι ορμονικές επιδράσεις των πλαστικών, σύμφωνα με τον Wagner.
Το τι σημαίνει αυτό για το ανθρώπινο σώμα παραμένει ασαφές, αλλά πιθανότατα δεν είναι καλό, σημειώνει ο Wagner.
«Δεν γνωρίζουμε τη σημασία του και ίσως πει κάποιος, "είναι μόνο 15 λεπτά, δεν είναι και τόσο σημαντικό", αλλά πρόκειται για ένα εξαιρετικά ρυθμισμένο εσωτερικό ρολόι, οπότε μια τέτοια μετατόπιση είναι αξιοσημείωτη», προσθέτει.
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε ανθρώπινα κύτταρα σε εργαστήριο, και σύμφωνα με τον Wagner, το επόμενο βήμα είναι να εξεταστεί πώς επηρεάζουν τα χημικά αυτά τα ζεβρόψαρα, τα οποία έχουν ορισμένες παρόμοιες φυσιολογικές διεργασίες στον εγκέφαλο με τους ανθρώπους.
Με πληροφορίες από Guardian