Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες προσθήκες του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών είναι η ενότητα «Άνοιγμα στην πόλη», στην οποία περιλαμβάνονται καλλιτεχνικά εγχειρήματα που «προτάσσουν το βίωμα της συμμετοχής, ενθαρρύνουν τη διάδραση με τους κατοίκους της πόλης και ενισχύουν την πρόσβαση ευαίσθητων κοινωνικά ομάδων στο καλλιτεχνικό γεγονός, ενώ παράλληλα διευρύνουν την έννοια της ίδιας της τέχνης και της λειτουργίας της». Δραματουργίες, περφόρμανς και άλλες παρεμβάσεις στην ενότητα αυτή ευνοούν μια βαθύτερη γνωριμία με τον αστικό χώρο, τη μνήμη και τους μύθους της πόλης.
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία που θα φιλοξενήσει μία από αυτές τις παραστάσεις είναι το βιομηχανικό συγκρότημα του Παλαιού Ατμοηλεκτρικού Σταθμού της ΔΕΗ στο Νέο Φάληρο, όπου στις 28-30 Ιουνίου η Αγγελική Γκιργκινούδη και η ομάδα Vice Versa θα ανεβάσουν την παράσταση Πεντηκοστή του Ντέιβιντ Έντγκαρ, με τη συμμετοχή ηθοποιών και προσφύγων από 13 χώρες.
Ο Ατμοηλεκτρικός Σταθμός του Φαλήρου ιδρύεται το 1903 με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 3.000 KW και καλείται να καλύψει την ηλεκτροδότηση του σιδηροδρόμου και βιομηχανικών μονάδων, καθώς και τον ηλεκτροφωτισμό της πρωτεύουσας. Υπήρξε, μάλιστα, το πρώτο ατμοκίνητο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Ως τότε υπήρχε μια μικρή μονάδα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος που εγκαταστάθηκε στην οδό Αριστείδου, στο κέντρο της πόλης, από Έλληνες μεγαλοεπιχειρηματίες και φώτισε τη Βουλή στη Σταδίου (τώρα Παλαιά Βουλή) και το Δημοτικό Θέατρο που υπήρχε τότε επί της οδού Αθηνάς.
Ο σταθμός ανήκε αρχικά στην Ελληνική Ηλεκτρική Εταιρεία (ΕΗΕ), η οποία είχε ιδρυθεί το 1889 από τη σύμπραξη της αμερικανικών συμφερόντων εταιρείας Thompson Houston, της Εθνικής Τράπεζας και διαφόρων ισχυρών επιχειρηματιών της εποχής. Μετά την Απελευθέρωση οι εγκαταστάσεις του σταθμού επεκτάθηκαν, ώστε να εξυπηρετηθούν οι αυξημένες ανάγκες ηλεκτροδότησης της πρωτεύουσας.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 η ΔΕΗ είχε αποφασίσει να χτίσει στο σημείο ένα ευρωπαϊκής κλίμακας συγκρότημα, το οποίο θα στέγαζε σε 35.000 τ.μ. τη διοίκηση και τις κεντρικές υπηρεσίες της επιχείρησης και θα περιλάμβανε πισίνα, βιβλιοθήκη, αίθουσα εκθέσεων, γυμναστήριο κ.ά., όμως το σχέδιο δεν προχώρησε.
Η ιστορία της ΔΕΗ ξεκινά μόλις το 1950. Συγκεκριμένα, ιδρύεται στις 7 Αυγούστου, μετά τη συμφωνία της ελληνικής κυβέρνησης με την αμερικανική εταιρεία Ebasco για την ανάπτυξη και λειτουργία εθνικού συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας με κεφάλαια προερχόμενα από τον δημόσιο προϋπολογισμό, το Σχέδιο Μάρσαλ και τις ιταλικές πολεμικές αποζημιώσεις. Αυτομάτως ξεκινά μια διαδικασία ενσωμάτωσης των διάσπαρτων ηλεκτρικών εγκαταστάσεων σε ενιαίο, εθνικής κλίμακας δίκτυο, μια διαδικασία που θα ολοκληρωθεί μετά από περίπου 20 χρόνια. Ως τότε δεν υπήρχε ένας ενιαίος φορέας, αλλά πολλοί και ανεξάρτητοι. Χαρακτηριστικό στοιχείο είναι πως την περίοδο στην οποία αναφερόμαστε δραστηριοποιούνταν σε ολόκληρη την Ελλάδα περίπου 400 ανεξάρτητες εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας όλων των μεγεθών. Ως το 1968, η ΔΕΗ κατάφερε να εξαγοράσει όλες τις εταιρείες, στήνοντας ουσιαστικά αφενός το μονοπώλιό της, αφετέρου ηλεκτροδοτώντας πολλές περιοχές της χώρας όπου οι ιδιωτικές εταιρείες δεν είχαν συμφέρον να επεκταθούν. Ο Σταθμός του Φαλήρου θα διακόψει οριστικά τη λειτουργία του το 1972, ενώ το 1982 θα ανακηρυχθεί για πρώτη φορά διατηρητέο μνημείο, καθώς αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του Μεσοπολέμου.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 η ΔΕΗ είχε αποφασίσει να χτίσει στο σημείο ένα ευρωπαϊκής κλίμακας συγκρότημα, το οποίο θα στέγαζε σε 35.000 τ.μ. τη διοίκηση και τις κεντρικές υπηρεσίες της επιχείρησης και θα περιλάμβανε πισίνα, βιβλιοθήκη, αίθουσα εκθέσεων, γυμναστήριο κ.ά., όμως το σχέδιο δεν προχώρησε. Τον επόμενο χρόνο γυρίζεται στους χώρους του συγκροτήματος μεγάλο μέρος της ταινίας του Ντίνου Κατσουρίδη Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση με πρωταγωνιστή τον Θανάση Βέγγο. Μάλιστα, ο πατέρας του μεγάλου ηθοποιού, Βασίλης Βέγγος, εργαζόταν στον ΑΗΣ Φαλήρου και ως μέλος του ΕΛΑΣ συνέβαλε στη διάσωση των εγκαταστάσεων από τους Γερμανούς. Από τότε ο σταθμός μένει αναξιοποίητος, σε μια περιοχή μάλιστα που είναι από τις πιο φτωχές της χώρας σε ελεύθερους χώρους, καθώς διάφορα σχέδια που έχουν δει κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας δεν έχουν ευοδωθεί.
To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
