Τι μας λέει για το μέλλον της τέχνης αυτό το meme με την αραχτή Μόνα Λίζα στο άδειο Λούβρο;

Τι μας λέει για το μέλλον της τέχνης αυτό το meme με την αραχτή Μόνα Λίζα στο άδειο Λούβρο; Facebook Twitter
0

Το Λούβρο παραμένει κλειστό, όπως όλα τα μουσεία του κόσμου, προκαλώντας αυτό το χιουμοριστικό meme που δείχνει την Μόνα Λίζα να αράζει επιτέλους όπως και όλα τα υπόλοιπα εμβληματικά έργα τέχνης ανά τον κόσμο που πλέον δεν είναι υποχρεωμένα να μας παρακολουθούν εξαντλημένα να συνωστιζόμαστε εμπρός τους.

Το συγκεκριμένο meme όμως αποκαλύπτει και την τάση ανθρωπομορφισμού που μας διακατέχει όταν πρόκειται για διάσημα έργα τέχνης. Σε κάποιο βαθύ επίπεδο, δεν θέλουμε να πιστέψουμε ότι πρόκειται για άψυχα αντικείμενα κρεμασμένα στον τοίχο ενός μουσείου.

Τι μας λέει για το μέλλον της τέχνης αυτό το meme με την αραχτή Μόνα Λίζα στο άδειο Λούβρο; Facebook Twitter

Το 1936, στο κλασικό του δοκίμιο με τίτλο «Το έργο τέχνης στην εποχή της μηχανικής αναπαραγωγής», ο Βάλτερ Μπένγιαμιν εισήγαγε τον όρο «αύρα» για αυτήν την απόκοσμη σχεδόν ισχύ που εκπέμπει ένα «ζωντανό» έργο. Η διαρκής αναπαραγωγή έργων τέχνης σε βιβλία, φτηνά αντίγραφα, καρτ-ποστάλ και αφίσες επέτρεπε στο κοινό μια πρόσβαση στην τέχνη, απειλούσε όμως την «αύρα» του έργου που μπορούσε να αποκαλυφθεί μόνο στην πρωτότυπη εκδοχή του, από κοντά.

Η τέχνη μας μιλά. Μας προσκαλεί σε διάλογο. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι επιμελητές εκθέσεων δηλώνουν συχνά ότι τοποθετούν τα έργα έτσι ώστε να «συνδιαλέγονται μεταξύ τους». Συνεπώς, όταν ένα μουσείο κλείνει τις πόρτες και τα φώτα του τη νύχτα, μπαίνουμε στον πειρασμό να πιστέψουμε ότι τα έργα κοιμούνται όπως εμείς, δεν μένουν απλώς αδρανή πλην λειτουργικά όπως ο φούρνος μικροκυμάτων ή η τοστιέρα στην κουζίνα μας.

Τι γίνεται όμως μ' αυτήν την αύρα τώρα που όλος ο κόσμος είναι αποκλεισμένος από πρωτότυπα έργα, έχοντας πρόσβαση μόνο στην (ψηφιακή κυρίως) αναπαραγωγή τους; Να υποθέσουμε ότι ανασυντάσσεται; Ότι προετοιμάζεται για την επιστροφή μας σ΄ έναν κόσμο πιο μικρό, πιο θλιβερό αλλά ίσως και πιο εξαγνισμένο από πριν, όπως τα δελφίνια και οι κύκνοι που επέστρεψαν δήθεν στην Βενετία;

Τι μας λέει για το μέλλον της τέχνης αυτό το meme με την αραχτή Μόνα Λίζα στο άδειο Λούβρο; Facebook Twitter

Ωραίες οι φαντασιώσεις, η πραγματικότητα όμως είναι τούτη: Δεν θα επιστρέψουμε στην ίδια Μόνα Λίζα. Δεν μπορούμε ακόμα να διανοηθούμε όλες τις αλλαγές που θα υπάρξουν στην ζωή και στην αντίληψή μας. Το ταξίδι και ο τουρισμός μπορεί να επιστρέψουν, δεν θα είναι όμως προσβάσιμα σε τόσο μεγάλη κλίμακα ούτε σε τόσο μεγάλο κοινό, όπως ήταν πριν. Το πιθανότερο είναι ότι θα κατοχυρωθούν νέες ιεραρχίες και ανισότητες στον κόσμο της τέχνης. Οι ιδιωτικές ξεναγήσεις με αντάλλαγμα χορηγίες και δωρεές, που ήδη αποτελούν μέρος της οικονομίας πολλών μουσείων, είναι βέβαιο ότι θα πολλαπλασιαστούν: Πληρώστε προκαταβολικά για να δείτε τέχνη χωρίς το ενοχλητικό κοινό και τα παθογόνα του.

Από τη στιγμή που η κοινωνική απόσταση θα ενσωματωθεί στην συμπεριφορά μας, όπως αναμένεται να συμβεί, μπορεί να περάσει πολύς καιρός μέχρι να ξανανιώσει άνετα το κοινό, αλλά και τα ίδια τα ιδρύματα, να πλημμυρίσει τα μεγάλα μουσεία όπως πριν.

Η πιο σημαντική διαφορά όμως θα εντοπιστεί στο προσωπικό επίπεδο. Η τέχνη πάντα μοιάζει διαφορετική μετά από ένα μεγάλο σοκ, μετά από μια κρίσιμη περιπέτεια υγείας, μετά από μια βαριά ασθένεια, μετά από τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου. Υπάρχουν φορές που τα πράγματα που έμοιαζαν σημαντικά, ξαφνικά φαίνονται αδιάφορα. Ισχύει και το αντίστροφο.

Ίσως και να επιστρέψουμε σ' έναν κόσμο όπου τα μεγάλα έργα τέχνης, όπως η Μόνα Λίζα, θα έχουν διατηρήσει την προηγούμενη αύρα τους. Θα ήταν προτιμότερο όμως να μην συμβεί αυτό. Αν μπορούσαμε να μεταφέρουμε αυτή την φαντασίωση που συντηρούσαμε για την τέχνη – ότι υπάρχει κάτι μαγικό και μοναδικό στην φυσική της παρουσία – σε πραγματικούς ανθρώπους, θα ζούσαμε σε πολύ καλύτερο κόσμο. Σ' έναν κόσμο όπου τα κλασικά έργα τέχνης δεν αποτελούν κειμήλια ενός ιερού παρελθόντος, αλλά προάγγελοι ενός ανθρωπιστικού μέλλοντος.

Θα τους είμαστε ευγνώμονες που μας δίδαξαν να αποδίδουμε στους άλλους ανθρώπους την αξία που αποδίδουμε σ΄αυτά, και μόνο τότε ίσως θα μπορέσει να χαλαρώσει η Μόνα Λίζα εμφανίζοντας για πρώτη φορά ένα χαμόγελο ικανοποίησης, διόλου αινιγματικό.

Πηγή: The Washington Post

Εικαστικά
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ