Μια κουβέντα για το ραπ, το είδος που σαρώνει στο νεανικό κοινό στην Ελλάδα

Μια κουβέντα για το ραπ, το είδος που σαρώνει στο νεανικό κοινό στην Ελλάδα Facebook Twitter
Φωτο: Φίλιππος Λεμονής/LIFO
0

Αυτό που δεν κατάφερε να κάνει κανένα άλλο είδος μουσικής τα τελευταία χρόνια, το κάνει το ραπ: να γίνει μαζικό, να σαρώνει στη νεανική κουλτούρα και να βγάζει και παραγωγές που δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τις αντίστοιχες της Αμερικής ή της Αγγλίας. Τα πιτσιρίκια μπορεί να μην ξέρουν τους στίχους των τραγουδιών της Madonna ή να μην έχουν ιδέα τι σημαίνει Pet Shop Boys, αλλά ξέρουν απ' έξω τους στίχους των κομματιών του 6ix9ine και Ελλήνων ράπερ που δεν έχεις ούτε ακουστά (αλλά «σαρώνουν» στο YouTube και στο Spotify).

Με αφορμή την πρώτη συλλογή με ελληνικό ραπ από το new wave που θα κυκλοφορήσει λίγο πριν από τα Χριστούγεννα από τη Feelgood, οι άνθρωποι που μαζεύουν το υλικό και την επιμελούνται με μεγάλη φροντίδα μάς είπαν δυο λόγια για το φαινόμενο του ελληνικού ραπ που έχει κυριαρχήσει εδώ και καιρό στο mainstream – και πού είσαι ακόμα... Ήταν την ημέρα που γυρίστηκε το βίντεο για το «Hustle» του Wizzel Badazz, το οποίο φωτογραφίσαμε στα γυρίσματα.

Το ραπ είναι ο ήχος του σήμερα, το καταλαβαίνεις από τις επιτυχίες σε όλο τον κόσμο, τους εκατομμύρια συνδρομητές που RapCaviar στο Spotify και το ότι οι Migos θεωρούνται οι «Beatles του σήμερα». Αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι ότι τελευταία, στα μαγαζιά όπου με καλούν να παίξω, το κοινό είναι πολύ νεαρής ηλικίας, μπορεί και 16 χρονών.

«Η συλλογή είναι ένα mixtape, αυτός είναι για μένα ο δόκιμος όρος στο ραπ. Ακούω πολλά χρόνια ραπ μουσική, μεγάλωσα με mixtapes και μου αρέσει να τα λέω έτσι» λέει ο Κωστής Νικηφοράκης, ο ένας από τους δύο Black Athena που συνεργάζεται στη δημουργία της συλλογής. «Περιέχει ήχους του σήμερα, δυνατά κομμάτια κυρίως από Αθήνα, οπότε είναι ένα street mixtape αθηναϊκό, με καλλιτέχνες που είναι γνωστοί και έχουν ένα ανάστημα στην ελληνική μουσική και στο ραπ, αλλά και κάποιους πάρα πολύ νέους – υπάρχει beatmaker που είναι 15 χρονών! Βγαίνει με την ίδια λογική που είχε βγει και τον Νοέμβριο του 2016 το Tribes of Athens, με περισσότερο club ήχους της Αθήνας. Περιείχε δηλαδή πολλά είδη μουσικής, και ραπ, ενώ τώρα πάμε αποκλειστικά στο ραπ γιατί έτσι κι αλλιώς από το 2016 μέχρι σήμερα οι Black Athena έχουν ταυτιστεί πιο πολύ με το ραπ. Ολόκληρο το mixtape έχει τη λογική μιας ραδιοφωνικής εκπομπής.

Το ραπ είναι ο ήχος του σήμερα, το καταλαβαίνεις από τις επιτυχίες σε όλο τον κόσμο, τους εκατομμύρια συνδρομητές που RapCaviar στο Spotify και το ότι οι Migos θεωρούνται "οι Beatles του σήμερα". Αυτό που μου κάνει εντύπωση τελευταία είναι ότι στα μαγαζιά όπου με καλούν να παίξω το κοινό είναι πολύ νεαρής ηλικίας, μπορεί και 16 χρονών. Το σοκαριστικό είναι, δε, ότι ενώ μέχρι πριν από δύο χρόνια οι Έλληνες και οι Ελληνίδες δεν το είχαν καθόλου με τον χορό, ξαφνικά βλέπω κοριτσάκια 17 χρονών να κάνουν twerking. Το ραπ είναι ο ήχος του τώρα και στην Ελλάδα.

Το Σάββατο το βράδυ έπαιζα στο Crust και έβαλα δοκιμαστικά να παίξει ένα μισάωρο ο 15χρονος παραγωγός που έχουμε στη συλλογή. Ανέβηκε στις 11:30, άρχισε να παίζει σε άτομα που είχαν έρθει μόνο γι' αυτόν κι έγινε πανικός. Ήταν πάρα πολύ καλός και όλα τα πιτσιρίκια χόρευαν και ράπαραν, ήξεραν τα λόγια όλων των κομματιών, δεν το έχω ξαναδεί αυτό».

Μια κουβέντα για το ραπ, το είδος που σαρώνει στο νεανικό κοινό στην Ελλάδα Facebook Twitter
Ποτέ στην Ελλάδα ένα είδος μουσικής δεν είχε τόσο μεγάλο ρεύμα. Αυτό που συμβαίνει έχει ξεφύγει και, αν εξαιρέσεις το heavy metal και τα παρακλάδια του, δεν έχει και προηγούμενο. Φωτό: Φίλιππος Λεμονής/LIFO

Σχολιάζουμε τη δυναμική και τη μαζικότητα αυτής της μουσικής που καταφέρνει να γεμίζει μεγάλους χώρους χωρίς καμία διαφήμιση σε παραδοσιακά μέσα, κάνει εκατομμύρια views στο YouTube, την ακούνε σχεδόν αποκλειστικά άτομα νεαρής ηλικίας και έχει καλλιτέχνες που είναι 18, 19 και 20 χρονών. Ποτέ στην Ελλάδα ένα είδος μουσικής δεν είχε τόσο μεγάλο ρεύμα. Αυτό που συμβαίνει έχει ξεφύγει απ' όλους και αν εξαιρέσεις το heavy metal και τα παρακλάδια του, δεν έχει προηγούμενο.

«Για να καταλάβεις πόσο μεγάλη δυναμική έχει το ελληνικό ραπ». λέει ο Κωστής, «μιλάω με άτομα που κάνουν bookings ξένων καλλιτεχνών, κυρίως Αμερικανών ράπερ, οι οποιοι φοβούνται να κλείσουν κάποια ονόματα, ακόμα κι αν είναι πολύ γνωστά, γιατί δεν θα μάζευαν κόσμο μόνα τους. Θεωρούν ότι για να τα κλείσουν πρέπει να βάλουν ένα πολύ δυνατό ελληνικό support, δηλαδή ο Έλληνας ο ράπερ θα φέρει το κοινό. Στον 6ix9ine π.χ. support ήταν ο Snik, που έχει πιο μεγάλο κοινό απ' αυτόν στην Ελλάδα».

Και είναι ένα κοινό που δεν χρειάζεται τα παραδοσιακά μίντια, δεν τους ενδιαφέρουν, γιατί έχουν άλλους τρόπους να ενημερωθούν, όπως και οι ράπερ για να προωθήσουν τη δουλειά τους. Αυτό είναι κακό για τα παραδοσιακά media, γιατί μεγαλώνει το χάσμα που τα χωρίζει από το νεανικό κοινό και τα νέα πράγματα, δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τι συμβαίνει. Κάποτε περνούσαν όλα μέσα από τα media για να μπορούν να υπάρχουν και να φτάνουν στον κόσμο, τώρα τα media απλώς παρακολουθούν αυτό που συμβαίνει. Ή δεν τολμούν καν να το παρακολουθήσουν.

Μια κουβέντα για το ραπ, το είδος που σαρώνει στο νεανικό κοινό στην Ελλάδα Facebook Twitter
Τα πιτσιρίκια μπορεί να μην ξέρουν τους στίχους των τραγουδιών της Madonna ή να μην έχουν ιδέα τι σημαίνει Pet Shop Boys, αλλά ξέρουν απ' έξω τους στίχους των κομμστιών του 6ix9ine και Ελλήνων ράπερ που δεν έχεις ούτε ακουστά. Φωτό: Φίλιππος Λεμονής/LIFO

«Η νοοτροπία στη μουσική έχει αλλάξει» λέει ο Χρήστος Κορτσέλης, ο director της Feelgood Records. «Ο δίσκος βγαίνει και υπάρχει κατευθείαν στο Spotify, υπάρχει άμεση πρόσβαση κατευθείαν, δεν περιμένεις κανέναν να σ' τον προμοτάρει, τον βρίσκεις μόνος σου. Το θέμα είναι ότι αυτή η χιπ-χοπ κουλτούρα έχει εισβάλει πια σε όλα, στο ντύσιμο, στον χορό, στον τρόπο που μιλάνε τα πιτσιρίκια. Βλέπω στον δρόμο παιδάκια που ακούνε χιπ-χοπ, όπως ήταν παλιά το boombox. Και είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό, αυτό δεν το είχαμε ξαναδεί ποτέ, ειδικά από τόσο πιτσιρικάδες. Το ενδιαφέρον είναι ότι ελληνική παραγωγή αυτήν τη στιγμή δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από παραγωγές του εξωτερικού. Και όχι μόνο η Αθήνα, όλη η Ελλάδα.

Όταν βγάζεις έναν δίσκο, μιλάς και με εμπορικούς όρους, αλλά εμάς δεν μας ενδιαφέρει να εκμεταλλευτούμε μια τρέχουσα κατάσταση. Αυτό που θέλουμε είναι είναι να βγάλουμε κάτι που να αρέσει πρώτα σ' εμάς και θα μας αντιπροσωπεύει και ως ακροατές αλλά και ως Feelgood και Black Athena. Επίσης, θέλουμε να καταφέρουμε να υποστηρίξουμε ένα είδος στο οποίο πιστεύουμε, πέρα από την οποιαδήποτε εμπορική αξία του. Στην Ελλάδα, μέχρι πριν από δυο-τρια χρόνια το χιπ-χοπ ως κουλτούρα ήταν μια απομίμηση, περνούσε στα μπουζούκια ως opening act ή ήταν πολύ στο περιθώριο. Αργήσαμε καμιά δεκαριά χρόνια μέχρι να περάσει όλο αυτό στους πιτσιρικάδες και στο mainstream, να γίνει μαζικό. Στην ιστορία της μουσικής το τελευταίο μαζικό κίνημα είναι το χιπ-χοπ κι εμείς εδώ πέρα το είχαμε στο περιθώριο».

Μια κουβέντα για το ραπ, το είδος που σαρώνει στο νεανικό κοινό στην Ελλάδα Facebook Twitter
Φωτογραφία από τα γυρίσματα του βίντεο για το "Hustle" του Wizzel Badazz. Φωτό: Φίλιππος Λεμονής/LIFO

«Η συλλογή ακόμα δεν έχει όνομα» λέει ο Κωστής. «Τα δύο πρώτα κομμάτια της που θα κυκλοφορήσουν σε single είναι ένα αγγλόφωνο, το "The Hustle" του Wizzel Badazz, και ένα με ελληνικό στίχο, ο "Παλμός" του MC Yinka.

O Wizzel είναι ένα πολύ ταλαντούχο παιδί που έχει περάσει πάρα πολύ δύσκολα, έχει έρθει από την Γκάνα στην Ελλάδα μόνος του, χωρίς την οικογενειά του, και υπό πάρα πολύ δύσκολες συνθήκες. Προσπαθεί να "παίξει το παιχνίδι" και γι' αυτό το πρώτο του κομμάτι λέγεται "The Hustle", γιατί ένα hustle είναι όλη του η ζωή. Το beat είναι ενός 15χρονου παραγωγού, ο οποίος μου έχει δώσει μερικά από τα καλύτερα beat που έχουμε ακούσει.

Το δεύτερο κομμάτι είναι από έναν άνθρωπο που είναι ένας πραγματικός OG της Αθήνας, από τον MC Yinka, τον οποίο τον ξέρω πάρα πολλά χρόνια, από τότε που έπαιζε στο παλιό Guru, όταν έκανε MC πάνω από φανταστικούς DJs. Του έχω ιδιαίτερο σεβασμό, οπότε χαίρομαι πάρα πολύ που δέχτηκε να είναι στη συλλογή. Έχει γράψει ένα κομμάτι που σε αγγίζει πάρα πολύ, με έντονο το ελληνικό στοιχείο.

Τα βιντεοκλίπ είναι έτοιμα και για τα δύο. Το πρώτο θα βγει το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου. Η συλλογή ολοκληρώνεται, τον Δεκέμβρη θα κάνουμε μια παρουσίαση-πάρτι, συνδυάζοντάς το με το launch του mixtape. Από κει και πέρα, θα ακολουθήσουν κι άλλα events με βάση τη συλλογή, αλλά ο προγραμματισμός λέει ότι θα βγει λίγο πριν από τα Χριστούγεννα. Θα βγει ψηφιακά αλλά και σε βινύλιο».

Μια κουβέντα για το ραπ, το είδος που σαρώνει στο νεανικό κοινό στην Ελλάδα Facebook Twitter
O Wizzel είναι ένα πολύ ταλαντούχο παιδί που έχει περάσει πάρα πολύ δύσκολα, έχει έρθει από την Γκάνα στην Ελλάδα μόνος του, χωρίς την οικογενειά του, και υπό πάρα πολύ δύσκολες συνθήκες. Προσπαθεί να «παίξει το παιχνίδι» και γι' αυτό το πρώτο του κομμάτι λέγεται «The Hustle», γιατί ένα hustle είναι όλη του η ζωή. Φωτό: Φίλιππος Λεμονής/LIFO
Μια κουβέντα για το ραπ, το είδος που σαρώνει στο νεανικό κοινό στην Ελλάδα Facebook Twitter
Φωτο: Φίλιππος Λεμονής/LIFO
Μια κουβέντα για το ραπ, το είδος που σαρώνει στο νεανικό κοινό στην Ελλάδα Facebook Twitter
Φωτογραφία από τα γυρίσματα του βίντεο για το "Hustle" του Wizzel Badazz. Φωτό: Φίλιππος Λεμονής/LIFO
Μια κουβέντα για το ραπ, το είδος που σαρώνει στο νεανικό κοινό στην Ελλάδα Facebook Twitter
Φωτό: Φίλιππος Λεμονής/LIFO
Μια κουβέντα για το ραπ, το είδος που σαρώνει στο νεανικό κοινό στην Ελλάδα Facebook Twitter
Φωτογραφία από τα γυρίσματα του βίντεο για το "Hustle" του Wizzel Badazz. Φωτό: Φίλιππος Λεμονής/LIFO
Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

PinkPantheress: H απόλυτη ποπ σταρ της Gen Z

Μουσική / PinkPantheress: Από το παιδικό της δωμάτιο στo παγκόσμιo Billboard

Η καριέρα της γεννήθηκε μέσα από τα social media, αλλά είναι κάτι παραπάνω από αυτό. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η μουσική της, μια lo-fi μείξη bedroom pop, drum ‘n’ bass και UK garage, δεν μπαίνει σε κανένα κουτάκι, είτε ηχητικό είτε αισθητικό.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Παύλος Παυλίδης: «Δεν ξέρω αν τελικά θα σώσει τον κόσμο η ομορφιά, θέλω όμως να την εμπιστευτώ»

Μουσική / Παύλος Παυλίδης: «Δεν ξέρω αν τελικά θα σώσει τον κόσμο η ομορφιά, θέλω όμως να την εμπιστευτώ»

Με αφορμή την εμφάνισή του στο φετινό Release Athens, ο δημοφιλής τραγουδοποιός μιλά στη LiFΟ για το νέο του άλμπουμ «Μπρανκαλεόνε», για την ποίηση, την τραπ και τον ΛΕΞ, τις ευκαιρίες που δίνει στους ανθρώπους, καθώς και για την ωμή, απρόκλητη βία που τον οδήγησε να γράψει το τραγούδι «Ένα αλλιώτικο παιδάκι» για τον Ζακ Κωστόπουλο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Θέατρο / 13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Τέχνη με φαντασία, αστείρευτη δημιουργία, πρωτοποριακές προσεγγίσεις: ένα επετειακό, εορταστικό, πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα για τα 70 χρόνια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μέσα από 83 επιλογές από το θέατρο, τη μουσική και τον χορό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Απλώνοντας ρούχα με τη Δανάη στο κέντρο του κόσμου

Μουσική / Απλώνοντας ρούχα με τη Δανάη στο κέντρο του κόσμου

Η Δανάη Δέδε γιορτάζει τα 20 της στην Αθήνα με μια κιθάρα στο χέρι και πολλά λουλούδια γύρω της. Της αρέσει η θάλασσα της πόλης, αλλά προτιμά αυτήν της Ρόδου, όπου και μεγάλωσε. Το κομμάτι της «Αύριο» την έκανε γνωστή, αλλά σίγουρα δεν την τρομάζει ‒ μάλλον την ενθουσιάζει. Η μαμά της πιστεύει πως θα ήταν πολύ καλή ως ψυχολόγος.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ
Όταν ο Τσαϊκόφσκι περιέγραφε τη μοίρα του με μια Συμφωνία

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Όταν ο Τσαϊκόφσκι περιέγραφε τη μοίρα του με μια Συμφωνία

Την Παρασκευή 30 Μαΐου, ο αρχιμουσικός Διονύσης Γραμμένος και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών φέρνουν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το δράμα της Πέμπτης Συμφωνίας του Τσαϊκόφσκι, ενός έργου που περιγράφει την ένταση ανάμεσα στις προσταγές της μοίρας και την προσωπική ελευθερία τού συνθέτη.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
AEON: Η «ντίβα από την Κρήτη» που παντρεύει τη ραπ με τη λύρα

Μουσική / AEON: Η «ντίβα από την Κρήτη» που παντρεύει τη ραπ με τη λύρα

Ξεκίνησε από την παραδοσιακή μουσική, όμως, η ανάγκη της για κοινωνικοποίηση την οδήγησε στη ραπ. Με αφορμή το τελευταίο της άλμπουμ, «Χαϊμαλίνα», η 25χρονη AEON μιλά για τον σεξισμό που αντιμετώπισε στα πρώτα της βήματα και για το πώς συνδύασε την κρητική μπουκόλυρα με ραπ ρυθμούς.
M. HULOT
56’ με τον Degear0001

Μουσική / Το νέο διαστημικό άλμπουμ του Degear0001 έχει ήχους από παιδικά παιχνίδια

Ο νεαρός μουσικός, που πειραματίζεται με παιδικά πλήκτρα και «χακαρισμένα» αντικείμενα, μόλις κυκλοφόρησε ένα spacey άλμπουμ με weird pop, που σίγουρα θα ήθελες να χορέψεις σε ένα παραληρηματικό πάρτι με χαμόγελα και φλούο χρώματα.
M. HULOT
Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Μουσική / Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Ο ταλαντούχος μουσικός κυκλοφόρησε ένα από τα καλύτερα ραπ άλμπουμ της χρονιάς, στο οποίο εξερευνά την εμπειρία του να είσαι μαύρος στην Ελλάδα του 2025 και το οποίο αποθέωσε η Guardian. Μιλά αποκλειστικά στη LiFO, λίγο πριν τη συναυλία του στις 31 Μαΐου στο Universe Multivenue Open Air.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Μουσική / Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Η Aγγελίνα είναι μια τραγουδοποιός 22 ετών που μεγάλωσε στην Αθήνα. Όταν ήταν μικρή ήθελε να γίνει ηθοποιός και συγγραφέας, αλλά ο δρόμος την πήγε στη μουσική κι έτσι έβγαλε το πρώτο της τραγούδι το 2023, που λέγεται «Sta Riha». Αγοράζει ακόμη μπουρμπουλήθρες από τα περίπτερα και της αρέσει να οδηγάει το σαράβαλό της. Κοιμάται καλά τα βράδια, αν δεν σκέφτεται πολύ. Όταν ανεβαίνει στην σκηνή, λέει μέσα της πως το άγχος της είναι ενθουσιασμός.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ
«Ο Χελμός δεν είναι απλά ένα μουσικό φεστιβάλ και αυτό θα το βλέπετε κάθε χρόνο»

Μουσική / «Θα τρέχει ο κόσμος στο βουνό και στο κρύο για φεστιβάλ;» Κι όμως, έτρεξε

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Helmos Mountain Festival, Αλέξης Άγριος, εξηγεί πώς γεννήθηκε η ιδέα για το φεστιβάλ, τι συνέβαλε στην επιτυχία του, ποια φιλόδοξα projects ετοιμάζονται για φέτος και πώς, πέρα από μουσικό γεγονός, έδωσε ώθηση στον τουρισμό της περιοχής.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Καλά, πάλι για τη ραπ θα λέμε;

Guest Editors / «Γιατί απαιτούμε από τη ραπ να είναι κάτι άλλο από αυτό που όντως είναι;»

Το μεγαλύτερο κομμάτι του κοινού που ήρθε σε επαφή με τη ραπ τα τελευταία χρόνια ξαφνικά ανακάλυψε, ομολογουμένως με άσχημο τρόπο, τι ήταν αυτό που προηγουμένως εκθείαζε ως ποίηση του περιθωρίου.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ