Την υπαρξιακή αγωνία που διατρέχει το σκοτεινό συγγραφικό σύμπαν του Πόε, τους βαθείς φιλοσοφικούς-κοινωνικούς προβληματισμούς που κρύβουν οι αλληγορικοί του εφιάλτες αλλά και τη λυτρωτική προοπτική της κατανόησης της ανθρώπινης φύσης σε όλο το μεγαλείο αλλά και τη μικρότητά της ταυτόχρονα επιχειρεί να αναδείξει μέσα από μια multimedia προσέγγιση η Λουίζα Κωστούλα στις δικές της «Παράξενες Ιστορίες».
Τον ρόλο του κύριου αφηγητή κρατά η Αγλαΐα Παππά στην πρώτη της σκηνική εμφάνιση μετά το περσινό τροχαίο, μια ακραία δοκιμασία, μια κατάσταση «μεταιχμιακή» σαν αυτή που βιώνουν οι μυθιστορηματικοί ήρωες του Αμερικανού συγγραφέα η οποία, εντούτοις, πυροδότησε μέσα της μια πρωτόγνωρη και για την ίδια δύναμη επιβίωσης, αυτή που συνιστά «το βασικότερο ανθρώπινο ένστικτο».
Το τροχαίο που μου συνέβη πέρσι τον Ιούλιο ήταν σίγουρα – και παραμένει - μια πολύ μεγάλη δοκιμασία σε σωματικό, ψυχικό και εγκεφαλικό επίπεδο. Μου έμαθε, όμως, και μου έδειξε στην πράξη ότι το ένστικτο επιβίωσης άπαξ και ενεργοποιηθεί σε τέτοιες καταστάσεις οριακές αποδεικνύεται πανίσχυρο. Τα ζώα, ξέρεις, όταν τραυματιστούν αποσύρονται σε κάποιο καταφύγιο ώσπου να γιάνουν. Βρήκα πολλές ομοιότητες στη δική μου συμπεριφορά με αυτή. Αφότου όμως επιβίωσα, δεν έχω δικαιολογία - είμαι υποχρεωμένη να αγωνιστώ με ό,τι μέσο διαθέτω!
Γι΄αυτό και πιστεύει ακράδαντα πως «δεν υπάρχει λόγος να φοβόμαστε το σκοτάδι, ούτε να το αποφεύγουμε το ερεβώδες εκείνο κομμάτι της ζωής που καθένας μας έχει μέσα του... καλύτερα ακουμπάμε τρυφερά αυτές τις επικίνδυνες περιοχές ώστε να γίνουν πιο ανώδυνες, πιο φιλικές». Ιδού τι είπαν σχετικά στο LIFO.gr:
Λουίζα Κωστούλα (Violet Louise), ηθοποιός, μουσικός και σκηνοθέτιδα
«Πρόκειται για μια multimedia παράσταση βασισμένη σε αποσπάσματα από διηγήματα, προσωπικές επιστολές και ποιήματα του Έντγκαρ Άλαν Πόε σε μία διαδραστική σχέση με τη μουσική, τον ήχο και την εικόνα. Η Αγλαΐα Παππά είναι ο κεντρικός αφηγητής, εγώ στήνω το οπτικοακουστικό και μουσικό περιβάλλον γύρω της που το χειρίζομαι live, ενώ σημειακά λειτουργώ και ως δεύτερος αφηγητής.
Δημιουργείται έτσι ένα εργαστήριο ήχου και εικόνας το οποίο επενεργεί στο μυαλό του βασικού αφηγητή, επαναφέροντας τις προσωπικές του μνήμες, τις οποίες και αφηγείται σα να ξεφυλλίζει το προσωπικό του ημερολόγιο. Σαν να κάνει μία αντίστροφη πορεία στον χρόνο λίγο προτού εγκαταλείψει την εγκόσμια ζωή για να ενωθεί με το Αιώνιο Ον.
Η παράσταση φέρει όλον αυτό τον αλλόκοτο, παράξενο, ονειρικό και σκοτεινό κόσμο του Πόε αλλά δεν βασίζεται στο γοτθικό στοιχείο ούτε σκηνογραφικά, ούτε στην απόδοση των κειμένων του συγγραφέα. Τα γραπτά αυτά τα αντιμετώπισα ως παραβολές προσπαθώντας να φέρω σε πρώτο επίπεδο όλο τον πλούτο των νοημάτων που υποκρύπτονται, να μη σταθώ δηλαδή μόνο στο στοιχείο του τρόμου. Ο τρόμος εξάλλου, όπως γράφει και ο ίδιος ο Πόε, είναι μέσα στην ανθρώπινη ψυχή άρα στον άνθρωπο, σ' αυτό το ατελές πλάσμα του Θεού βρίσκεται η ρίζα του καλού και του κακού επί της Γης.
Έχω, φαίνεται, μία ασυνείδητη ροπή προς τις παράξενες ιστορίες ή τους δημιουργούς που αδικήθηκαν επειδή έτυχε να γεννηθούν σε "λάθος" εποχή. Ο Πόε προφανώς και ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Με συγκινούν οι άνθρωποι που παλεύουν και συγκρούονται με το κατεστημένο γιατί αυτοί δημιουργούν το καινούργιο, το πρωτοπόρο, το ρηξικέλευθο.
Το 2014 είχα κάνει μία παράσταση για τη ζωή της Ντέλια Ντέρμπισαϊρ, τα Υπόγεια του BBC. H Ντέλια υπήρξε σπουδαία συνθέτις ηλεκτρονικής μουσικής, αλλά δυστυχώς έζησε στις αρχές των '60s, όταν ακόμα ο ήχος αυτός ήταν παραγνωρισμένος. Η μουσική της διάνοια αναγνωρίστηκε μετά θάνατον. Έτσι και με τον Πόε – αν δεν υπήρχε ο Μποντλέρ που τον ανακάλυψε, το έργο του σπουδαίου αυτού συγγραφέα μπορεί να παρέμενε ακόμα στην αφάνεια.
Υπόψη ότι για να υλοποιηθεί αυτή η παράσταση, στήθηκε ένας ολόκληρος μηχανισμός ώστε να τρέξουν τα πρωτότυπα υλικά του ήχου και την εικόνας, αποτέλεσμα της μακράς και πολύτιμης συνεργασίας μου με το Studio 19. Με την Αγλαΐα Παππά είχαμε την ευτυχή συγκυρία να βρούμε αμέσως κοινούς κώδικες όταν είχαμε συναντηθεί παλιότερα σε μία multimedia εκδοχή των "Τρωάδων" στο Μουσείο Αρχαίας Ολυμπίας. Ένα ακόμα μεγάλο ευχαριστώ αξίζουν ο Σάκης Μπιρμπίλης για τους μαγικούς φωτισμούς, η Λίλιαν Ξυδιά για τα υπέροχα κοστούμια, η Σεβαστιάννα Αναγνωστοπούλου για τη βοήθεια της στις πρόβες, ο Άρης Παυλίδης και η Goodheart Productions».
Αγλαΐα Παππά, ηθοποιός
«Όχι, δεν είχα ασχοληθεί ξανά με το έργο του Πόε, ήταν οπότε μια πολύ ωραία συνάντηση αλλά και μια καλή ευκαιρία να βρεθώ κοντά σε έναν σπουδαίο συγγραφέα που τώρα ουσιαστικά ανακαλύπτω. Βρέθηκα, ξέρεις, σε μια πολύ συγγενική κατάσταση με αυτές που περιγράφει, ούσα τους προηγούμενους μήνες σε ένα μεταίχμιο λόγω του ατυχήματος που είχα.
Διαβάζοντας και μελετώντας τα κείμενα αυτά, ένιωσα πολύ μεγαλύτερη συγγένεια στην κατάσταση που είμαι τώρα από ό,τι εάν βρισκόμουν σε μια διαφορετική. Αγγίζουν μεταιχμιακές περιοχές του ανθρώπου χωρίς να μπαίνει απαραίτητα κάθε φορά ένα δίλημμα ζωής-θανάτου.
Έρχονται ξέρεις μέσα στη ζωή στιγμές που διακυβεύονται οι συνισταμένες ύπαρξης, η έννοια του χρόνου ως παρατακτικής ακολουθίας γεγονότων, οι έννοιες της κίνησης και της ακινησίας που μπορεί να είναι και αντιθετικές, να είναι δηλαδή το σώμα μεν ακινητοποιημένο αλλά το μυαλό να τρέχει ιλιγγιωδώς.
Μέσα από την παράσταση αυτή θέλησα να βρω έναν τρόπο να εκμαιεύσω ιστορίες που υπάρχουν στο ασυνείδητο κάθε ανθρώπου. Όμως πιστεύω δεν υπάρχει λόγος να φοβόμαστε το σκοτάδι, ούτε να αποφεύγουμε το ερεβώδες εκείνο κομμάτι της ζωής που καθένας μας έχει μέσα του. Καλύτερα να ακουμπάμε τρυφερά αυτές τις επικίνδυνες περιοχές ώστε να γίνουν πιο ανώδυνες, πιο φιλικές.
Το τροχαίο που μου συνέβη πέρσι τον Ιούλιο ήταν σίγουρα –και παραμένει– μια πολύ μεγάλη δοκιμασία σε σωματικό, ψυχικό και εγκεφαλικό επίπεδο. Μου έμαθε, όμως, και μου έδειξε στην πράξη ότι το ένστικτο επιβίωσης, άπαξ και ενεργοποιηθεί σε τέτοιες καταστάσεις οριακές, αποδεικνύεται πανίσχυρο. Τα ζώα, ξέρεις, όταν τραυματιστούν αποσύρονται σε κάποιο καταφύγιο ώσπου να γιάνουν. Βρήκα πολλές ομοιότητες στη δική μου συμπεριφορά με αυτή. Αφότου όμως επιβίωσα, δεν έχω δικαιολογία – είμαι υποχρεωμένη να αγωνιστώ με ό,τι μέσο διαθέτω!
Η έστω και αμυδρή υποψία ελπίδας είναι απαραίτητη προϋπόθεση της οποιασδήποτε τέχνης. Ακόμα και η πιο "σκοτεινή" τέχνη ενέχει μια ελπίδα, βλέπει μπροστά με προοπτική. Το σκοτάδι δεν είναι άλλωστε αυθύπαρκτο, την ύπαρξή του την οφείλει στο φως ή μάλλον στην έλλειψή του. Λειτουργούν συμπληρωματικά τα δύο αυτά, ούτε το φως θα το αντιλαμβανόμασταν σαν τέτοιο αν δεν υπήρχε το σκότος».
Info
Violet Louise - Παράξενες ιστορίες
Βασισμένο σε κείμενα του Έντγκαρ Άλαν Πόε
Σκηνοθεσία - μετάφραση - μουσική - οπτική & ηχητική δραματουργία: Violet Louise
Ερμηνεύουν: Αγλαΐα Παππά, Λουίζα Κωστούλα
Σχεδιασμός συστήματος αναπαραγωγής ήχου και εικόνας: Studio 19
Σχεδιασμός φωτισμού: Σάκης Μπιρμπίλης
Βίντεο: Βασίλης Κουντούρης (Studio 19)
Ηχοληψία: Κώστας Μπώκος (Studio 19)
Κοστούμια: Λίλιαν Ξυδιά
Εικονοληψία: Blaec Cinematography (Άρης Παυλίδης), Studio 19 (Βασίλης Κουντούρης)
Βοηθός σκηνοθέτη: Σεβαστιάννα Αναγνωστοπούλου
Πειραιώς 260 (Β)
26-28/6, 21:00
Με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους
σχόλια