Προτάσεις για ένα καλοκαίρι, ΙI

Προτάσεις για ένα καλοκαίρι, ΙI Facebook Twitter
0

Από τον Γιώργο-Ίκαρο Μπαμπασάκη

Προτάσεις για ένα καλοκαίρι, ΙI Facebook Twitter

 

1 Πεζό. Κατευθείαν βγαλμένος από την κουλτούρα που προπαγάνδισε με μειλίχιο πείσμα, ενίοτε με μαλαγανιά, ο Χρήστος Βακαλόπουλος, αγκαλιά με τα post-rock ταξίμια του μεγάλου Τάσου Φαληρέα και εύρωστο ανίψι του Γιώργου Ιωάννου, που αργά ή γρήγορα θα ανακαλύψουμε και πάλι, τακίμι δικό μου και του Νικόλα του Τριανταφυλλίδη, ψυχοβιογράφος του ανεπίληπτου Πάνου Γαβαλά, ο Δημήτρης Ν. Μανιάτης (Αθήνα, 1978) έρχεται να μας συναρπάσει τούτο το καλοκαίρι με τα δεκαπέντε ασπρόμαυρα λαϊκά-αστικά-καταστασιακά έπη που στεγάζονται στο κομψό τομίδιο Εγώ είμαι ένας άλλος (εκδ. Μετρονόμος). Και μόνο τα στατιστικά στοιχεία του ματς που είναι η απολαυσιακή ανάγνωση των αφηγημάτων του Μανιάτη πείθουν ότι είχε δίκιο ο Βακαλόπουλος όταν αναγόρευε τον Βασίλη Τσιτσάνη στον μεγαλύτερο Έλληνα κινηματογραφιστή! Έχουμε το πατσατζίδικο του Ασλανίδη στην Αγίου Κωνσταντίνου, το πρώτο που θυμάμαι να σερβίρει ψιλοκομμένο κοκκινιστό πατσά, και τον Γιάννη Φλερύ να χορεύει σε ξενυχτάδικο της πλατείας Βικτωρίας ένα slow-motion ζεϊμπέκικο που, όπως θα έλεγε, και θα χόρευε (τον έχω δει!), ο δάσκαλος Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, κουβαλάει στον βαρύ βηματισμό του τον Όμηρο, τον Μπελογιάννη, τον Πεντζίκη. Έχουμε τρεις φορές τη λέξη «χαρμολύπη» (στις σελίδες 29, 66, 73), ίσως την πιο όμορφη και πλούσια ελληνική λέξη. Έχουμε μπορχεσιανά τεχνάσματα που δεν τα βλέπεις με την πρώτη ματιά, αλλά είναι εκεί και συνομιλούν τόσο με τον Πάτροκλο Γιατρά του Νάσου Βαγενά στη θρυλική Συντεχνία (εκδ. Στιγμή) όσο και με τον Καθρέφτη του Τυφλού και την Κωμωδία του Αχιλλέα Κυριακίδη (εκδ. Πόλις). Π.χ. το μπορχεσιανό θέμα του στρατιώτη που την κρίσιμη στιγμή αλλάζει στρατόπεδο, καθώς βρίσκει τον μέσα εαυτό του, το επεξεργάζεται αριστουργηματικά, και επιμένω στη λέξη «αριστουργηματικά», στο διήγημα Για το χατίρι μιας παλιάς αγάπης. Έχουμε στην Πτώση μια δεξιοτεχνική μνεία στον Βιμ Βέντερς και στην τελευταία σημαντική του ταινία, Der Himmel ueber Berlin (στην Ελλάδα προβλήθηκε με τον ανεκδιήγητο τίτλο Τα φτερά του έρωτα). Έχουμε ένα κλείσιμο του ματιού στον Ρομπέρτο Μπολάνιο και στη μανία του με το Τρίτο Ράιχ και τους ναζήδες της Λατινικής Αμερικής στο εναρκτήριο «Μπουένος». Έχουμε ένα φίνο κοκτέιλ από Αρθούρο Ρεμπώ («J' ai un autre») και Έντγκαρ Άλαν Πόε («William Wilson») στο «Εγώ είμαι ένας άλλος». Και, βέβαια, έχουμε τον φίνο φόρο τιμής στον μέγιστο Τζον Κασσαβέτης, τον σκηνοθέτη που εγκαινίασε τον απόλυτο ανθρωποκεντρικό κινηματογράφο, στο διήγημα Κασσαβέτης. Με μια λέξη: Μέλλον! Πάει να πει, ο συγγραφέας Μανιάτης έχει μέλλον, επειδή ακριβώς έχει παρελθόν.


2 Ποίημα. Μια κούνια. Σπασμένη. Λιτό εξώφυλλο. Μινιμαλισμός στον λόγο. Φράσεις σπασμένες, όπως η κούνια. Αλλά πλήρεις. Φιλοσοφικά ποιητικά σπαράγματα. Κομμάτια κι αποσπάσματα. Θρύψαλα. Στο βιβλίο του με τον πολύσημο τίτλο Έσπασε (εκδ. Μελάνι) ο Κώστας Καναβούρης (Καβάλα, 1955) προειδοποιεί, στοχάζεται, εμμένει, οιμώζει, συμπάσχει, επικρίνει, φθέγγεται, αποφαίνεται, δηλώνει: «Ο ποιητής δεν γράφει,/ Ο ποιητής κινείται». Και: «Εμείς δεν είμαστε στην αρπαγή,/ Δουλεύαμε έξω~ στα ποιήματα». Και: «Κουβαλάω απάνω μου ποιήματα / Κι έχω ρυθμίσει τον μηχανισμό». Και: «Άδηλο υλικό το ποίημα~ σαν το γυαλί./ Σπάζει εκεί που δεν το περιμένεις». Και: «Οι ήττες μοιάζουν λύπες / Οι νύχτες αρμοδιότητες». Και: «Ω αυτή η arte povera κάθε σφαγής / Η επανάληψη». Και: «Ερείπια φωτιάς». Και: «Μη γυρίσεις, είναι ο Τρακλ~ και πλησιάζει». Και: «Τα τραγούδια που άκουσα, θρησκεύονται στα χιόνια». Ψελλίσματα που γίνονται ουρλιαχτά. Αλλά και ουρλιαχτά με σουρντίνα, με σιγαστήρα. Ο θρυμματισμένος κόσμος, όπως το έλεγε ο Κορνήλιος Καστοριάδης. Πυρήνες ποιημάτων. Προσχέδια. «Τα ποιήματα δεν έχουν αναγνώστες,/ Έχουν αυτόπτες μάρτυρες». Και: «Μονιμοποιώ τον εαυτό μου στα γεγονότα». Και: «Όποιος εθήτευσε στις προφητείες / Τίποτα δεν θυμάται». Σπασμένες ιδέες, τεθλασμένα όνειρα, παρατεταμένες θητείες, αναπάντεχες σημειώσεις. «Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου / Και έρεβος η ποίηση». Και: «Ποιητής χαμηλών μεγατόνων./ Απομακρυνθείτε». Πολλαπλά αδιέξοδα που μονάχα της Ποιήσεως το αδιέξοδο μπορεί να τα αφήσει πίσω του, να τα υπερβεί. Πένθος. Κορμιά καθημαγμένα. Άγγελοι. Απανωτές ήττες εκεί που δεν το περιμένεις και σαν να μην έχουν δοθεί οι μάχες, ήττες από θέση. Μια ελευθερία που δεν είναι παρά το ξεγέλασμα, όχι η άρνηση, όχι, αλλά το ξεγέλασμα, της φθοράς και του θανάτου. «Αυθεντική φθορά του φόνου / Του ίδιου φόνου που με γέννησε». Και: «Κόσμημα θελήσεως ο θάνατος./ Εκεί που άρχισε, εκεί να τελειώσει». Και: «Μην μπεις μέσα,/ Ο τάφος σου είναι ναρκοθετημένος». «Θέλουν δουλειά οι θάνατοι / Ώσπου να γίνουν ένας». Και: «Είμαστε οι νεκροί της χτεσινής ημέρας».

radiobookspotting.blogspot.gr/

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Εμμανουήλ Καραλής: Πολλοί είναι δίπλα σου στα μετάλλια, στο χειροκρότημα και στη λάμψη, αλλά μετά οι προβολείς σβήνουν

Οι Αθηναίοι / Manolo: «Πολλοί είναι δίπλα σου στα μετάλλια, αλλά μετά οι προβολείς σβήνουν»

Έχει μάθει να περνά τον πήχη, να ξεπερνά τους φόβους και να καταρρίπτει στερεότυπα. Θεωρεί ότι η ζωή του αθλητή μοιάζει πολύ με τη ζωή του μοναχού. Ο πρωταθλητής στο άλμα επί κοντώ αφηγείται τη ζωή του και μιλά για τα παιδικά του χρόνια, τις όμορφες και δύσκολες στιγμές, την ψυχική του υγεία, τον έρωτα, την πίστη και την αγάπη που τον κρατούν όρθιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τι ήξερε ο Παζολίνι;

Βιβλίο / Τι ήξερε ο Παζολίνι;

Πενήντα χρόνια μετά την άγρια δολοφονία του, οι προγνώσεις του για τον φασισμό είναι πιο επείγουσες από ποτέ, σημειώνει η Βρετανίδα συγγραφέας Ολίβια Λέινγκ, το νέο βιβλίο της οποίας περιστρέφεται γύρω από τη δημιουργία του «Σαλό (120 Μέρες στα Σόδομα)».
THE LIFO TEAM
Μαύρη, λεσβία, μητέρα, πολεμίστρια, ποιήτρια, καρκινοπαθής

Βιβλίο / Μαύρη, λεσβία, μητέρα, πολεμίστρια, ποιήτρια, καρκινοπαθής

Η διάσημη συγγραφέας Όντρι Λορντ αντιμετώπισε τη διάγνωσή της με το θάρρος και το ακτιβιστικό πνεύμα που πάντα τη διέκρινε: Τα «Ημερολόγια Καρκίνου» δεν είναι μια «καταγραφή δακρύων μόνο» αλλά και μια κραυγή οργής εναντίον της καταπίεσης που βιώνουν οι γυναίκες.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Η Μάργκαρετ Άτγουντ στο μονοπάτι του πένθους

Βιβλίο / Η Μάργκαρετ Άτγουντ στο μονοπάτι του πένθους

Σ’ ένα απόσπασμα από τα απομνημονεύματά της με τίτλο «Book of Lives: A Memoir of Sorts», που προδημοσιεύει η «Guardian», η διάσημη συγγραφέας περιγράφει τον τρόπο που βίωσε την απώλεια του επί μισό αιώνα συντρόφου της Γκρέαμ Γκίμπσον το 2019.
THE LIFO TEAM
«Intermezzo»: Το βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ που έσπασε όλα τα αναγνωστικά ρεκόρ

Βιβλίο / «Intermezzo»: Το βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ που έσπασε όλα τα αναγνωστικά ρεκόρ

Σε λίγες μέρες κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη το πολυαναμενόμενο νέο βιβλίο της Ιρλανδής συγγραφέως, που έχει κάνει ρεκόρ πωλήσεων και αναγνωσιμότητας. Καταγράφουμε τις πρώτες εντυπώσεις από την ανάγνωσή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Άμιτι Γκέιτζ «Ο καλός πατέρας»

Το πίσω ράφι / Έχουν και οι ψεύτες τη χάρη τους. Στα μυθιστορήματα τουλάχιστον

Ο «Καλός πατέρας» της Άμιτι Γκέιτζ πραγματεύεται την κατασκευή της ανθρώπινης ταυτότητας, τον άρρηκτο δεσμό γονιού και παιδιού και τη μεταναστευτική εμπειρία, θίγοντας όψεις του αμερικανικού ονείρου.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«Σπίτι από ζάχαρη»: Το δίκτυο των ανθρώπινων σχέσεων στο μυθιστόρημα της Τζένιφερ Ίγκαν

Βιβλίο / Πώς θα ήταν αν μπορούσαμε να βιώσουμε ξανά όσα ζήσαμε στο παρελθόν;

Το «Σπίτι από ζάχαρη» είναι ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα με στοιχεία επιστημονικής φαντασίας που διερευνά τους κινδύνους της ψηφιακής εποχής, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την αξία της μνήμης και της σύνδεσης.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Θανάσης Βαλτινός: Η νουβέλα «Η Κάθοδος των Εννιά» του διακεκριμένου συγγραφέα

Οθόνες / «Η Κάθοδος των Εννιά»: Η διάσημη νουβέλα του Θανάση Βαλτινού

Πεθαίνει σαν σήμερα ο διακεκριμένος Έλληνας συγγραφέας. Αυτή είναι η ιστορία ενός από τα εμβληματικότερα βιβλία του και η βραβευμένη μεταφορά της στον κινηματογράφο, το 1984, από τον Χρίστο Σιοπαχά.
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ
Καρολίνα Μέρμηγκα: «Οι συγγραφείς προχωράμε με αναμμένη δάδα στη σκοτεινή σπηλιά της λογοτεχνίας»

Βιβλίο / Καρολίνα Μέρμηγκα: «Όταν γράφουμε για αληθινούς ανθρώπους, πρέπει να σεβόμαστε τη μνήμη τους»

Η καταξιωμένη συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων Καρολίνα Μέρμηγκα μάς μιλάει για τη δύναμη της τέχνης, για το λογοτεχνικό της εργαστήρι αλλά και για τη χαρά της να μεταφράζει Χίλαρι Μαντέλ, τα βιβλία της οποίας επανακυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Βιβλία και Συγγραφείς / Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Πεθαίνει σαν σήμερα ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης. Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την Έρη Σταυροπούλου, ομότιμη καθηγήτρια Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, για τον συγγραφέα του «Αλέξη Ζορμπά» και την αντοχή του έργου του.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Στέφαν Τσβάιχ

Το πίσω ράφι / Σε πείσμα όσων περιφρόνησαν τα έργα του Τσβάιχ, η απήχησή τους ακόμα να κοπάσει

Οι ήρωες του Αυστριακού συγγραφέα ταλανίζονται συνήθως από μια αβάσταχτη εσωτερική πίεση, αντικατοπτρίζοντας τη δική του πεισιθάνατη διάθεση. Αυτήν ακριβώς την αίσθηση αποπνέει η συλλογή διηγημάτων του «Αμόκ».
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας»

Lgbtqi+ / Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Λίγο πριν από την αθηναϊκή παρουσίαση της αγγλόφωνης έκδοσης του «Queer Arab Glossary» μιλήσαμε με τον συγγραφέα του Marwan Kaabur, για τα «αραβικά καλιαρντά», την ομοφυλοφιλία και την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο, το «pink washing», αλλά και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Πέντε αποκαλυπτικά βιβλία για τις γυναίκες με καρκίνο, για τον κόσμο, τα σκουπίδια ακόμα και για τη μακρινή Ιαπωνία ξεχωρίζουν ανάμεσα στις εκδόσεις της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και ενδιαφερόντων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Θανάσης Τριαρίδης: Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι

Βιβλίο / Θανάσης Τριαρίδης: «Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι»

Έγινε αντιρρησίας συνείδησης, γιατί πιστεύει ότι ο στρατός είναι μια δοξολογία εκμηδένισης του άλλου. Άφησε τη Θεσσαλονίκη επειδή τον έπνιγε ο εθνοφασισμός της. Στην Αντίς Αμπέμπα υιοθέτησε την κόρη του, Αργκάνε. Ο συγγραφέας της «Τριλογίας της Αφρικής», Θανάσης Τριαρίδης, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Το πίσω ράφι / Η Hannah Kent έγραψε τη δική της «Φόνισσα», την Άγκνες που ζούσε στην Ισλανδία τον 19ο αιώνα

Η Αυστραλή συγγραφέας δεν πίστευε ποτέ ότι, χάρη στα «Έθιμα ταφής», οι κριτικοί θα την τοποθετούσαν δίπλα σε λογοτέχνες όπως η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Πίτερ Κάρεϊ.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Χριστίνα Ντουνιά: «Ο Καρυωτάκης μάς δίνει ελπίδα και μας παρηγορεί»

Βιβλίο / «Ο Καρυωτάκης άφησε "το αδέσποτο Τραγούδι" του να μας συντροφεύει»

Στο βιβλίο της «Το όνειρο και το πάθος», η Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και συγγραφέας αποκαλύπτει αθέατες όψεις του ποιητή και νέα στοιχεία για τη σχέση του με τον Καβάφη μέσα από μια άγνωστη, ως τώρα, επιστολή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ