Πάπυρος Δερβενίου: Tο αρχαιότερο «βιβλίο» της Ευρώπης είναι επισήμως οικουμενική κληρονομιά

Πάπυρος Δερβενίου: Tο αρχαιότερο «βιβλίο» της Ευρώπης είναι επισήμως οικουμενική κληρονομιά Facebook Twitter
Ο «Πάπυρος από το Δερβένι», ένας αρχαίος πάπυρος,μοναδικός στο είδος του, ανήκει πλέον στην τεκμηριωμένη κληρονομιά της ανθρωπότητας
0

Ο Πάπυρος του Δερβενίου, το αρχαιότερο «βιβλίο» της Ευρώπης, κατέχει ξεχωριστή θέση στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά και εδώ και λίγους μήνες βρίσκεται επισήμως υπό τη σκέπη της UNESCO.

Το μοναδικό αυτό εύρημα, αποτελεί το αρχαιότερο αναγνώσιμο χειρόγραφο της Ευρώπης και ήρθε στο φως το 1962 στο Δερβένι Θεσσαλονίκης, ανάμεσα στα υπολείμματα της νεκρικής πυράς ενός πλούσια κτερισμένου τάφου των ύστερων κλασικών χρόνων.

Η γραφή του παπύρου χρονολογείται ανάμεσα στο 340 και στο 320 π.Χ., το βιβλίο όμως το οποίο αντιγράφεται σε αυτόν είναι πολύ παλαιότερο και χρονολογείται περίπου στο 420-410 π.Χ. Σύμφωνα με τους μελετητές, το κείμενο που κινείται στα όρια μεταξύ θεολογίας και φιλοσοφίας, ανήκει στην ορφική γραμματεία. Ο συγγραφέας του βιβλίου ήταν πιθανότατα ο Ευθύφρων από τα Πρόσπαλτα της Αττικής. Το εύθραυστο αυτό εύρημα, θεωρείται κομβικής σημασίας τεκμήριο στη μελέτη της αρχαίας ελληνικής θρησκείας και φιλοσοφίας και η ένταξή του στον Διεθνή Κατάλογο της UNESCO αποτελεί σημαντική επιτυχία του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.

Ο Πάπυρος του Δερβενίου, αποτελεί από τον Οκτώβριο του 2015 την πρώτη ελληνική εγγραφή στον διεθνή κατάλογο του προγράμματος της Unesco «Μνήμη του Κόσμου» (Memory of the World).

Ο φάκελος της υποψηφιότητας υποβλήθηκε από την πρόεδρο της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την Unesco, Αικατερίνη Τζιτζικώστα, με βάση πρόταση της Ελληνικής Επιτροπής για το Πρόγραμμα «Μνήμη του Κόσμου», πρόεδρος της οποίας είναι ο ομότιμος καθηγητής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Παναγιώτης Νικολόπουλος.

Πάπυρος Δερβενίου: Tο αρχαιότερο «βιβλίο» της Ευρώπης είναι επισήμως οικουμενική κληρονομιά Facebook Twitter
Konstantinos Tsakalidis / SOOC

Για την επιστημονική τεκμηρίωση της υποψηφιότητας, η επιτροπή συνεργάστηκε με τη διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης Πολυξένη Αδάμ-Βελένη και την αρχαιολόγο Δόμνα Τερζοπούλου.

«Η εγγραφή του Παπύρου του Δερβενίου στη Μνήμη του Κόσμου της UNESCO έχει εξαιρετική σημασία για την Ελλάδα. Έχει εθνική σημασία, γιατί δείχνει και συνέχεια του πολιτισμού μας, αλλά και επιστημονική, γιατί είναι ένας πάπυρος που εντάσσεται τους καλούμενους παπύρους της λογοτεχνίας και έχει φιλοσοφικό ενδιαφέρον» τόνισε ο υφυπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Θεοδόσης Πελεγρίνης στον χαιρετισμό που απηύθυνε στην πρώτη επίσημη εκδήλωση για την εγγραφή του Πάπυρου του Δερβενίου στον Διεθνή Κατάλογο  της UNESCO «Μνήμη του Κόσμου», που πραγματοποιήθηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

Πάπυρος Δερβενίου: Tο αρχαιότερο «βιβλίο» της Ευρώπης είναι επισήμως οικουμενική κληρονομιά Facebook Twitter
Konstantinos Tsakalidis / SOOC

«Θα πρέπει να μιλήσω για τη φιλοσοφική διάστασή του, γιατί ένα από τα σπαράγματα αναφέρεται στον Ηράκλειτο, τοποθετείται δίπλα στα σπαράγματα που έχουν εκδώσει οι κλασικοί φιλόλογοι και ιστορικοί της φιλοσοφίας: Βάλτερ Κραντς και Χέρμαν Ντιλς» προσέθεσε ο κ. Πελεγρίνης.

«Είναι μια πολύ σημαντική ημέρα για το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, για τη Μακεδονία, για την Ελλάδα, και πιστεύω ότι μετά από αυτό μπορούν να ακολουθήσουν και πολλές άλλες εγγραφές. Η επιτυχία αυτή οφείλεται στο ότι υποβλήθηκε ένας πλήρης και πολύ υψηλών προδιαγραφών φάκελος. Ο Πάπυρος του Δερβενίου είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό εύρημα και ένα εξαιρετικά μοναδικό τεκμήριο της αρχαιότητας» είπε η διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης Πολυξένη Βελένη.

Πάπυρος Δερβενίου: Tο αρχαιότερο «βιβλίο» της Ευρώπης είναι επισήμως οικουμενική κληρονομιά Facebook Twitter
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Εν μέσω των γυναικών της αμαρτίας. Μια επίσκεψη στα Βούρλα τον Φλεβάρη του 1936

Αρχαιολογία & Ιστορία / Εν μέσω των γυναικών της αμαρτίας. Μια επίσκεψη στα Βούρλα τον Φλεβάρη του 1936

Η συγγραφέας, δημοσιογράφος και φεμινίστρια Λιλίκα Νάκου επισκέφθηκε το –υπό κρατική διαχείριση– πορνείο των Βούρλων τον Φλεβάρη του 1936, συνομίλησε με τις «γυναίκες της αμαρτίας» και μετέφερε τις εντυπώσεις της.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Μέλι, Ρόδια, Aμβροσία: Τι έτρωγαν τελικά στον Όλυμπο οι Θεοί;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μέλι, Ρόδια, Aμβροσία: Τι έτρωγαν τελικά στον Όλυμπο οι Θεοί;

Τόσο οι γραπτές πηγές όσο και η εικονογραφία της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας αποκαλύπτουν ότι οι θεοί και οι ήρωες ήταν μάλλον εκλεκτικότεροι των θνητών ως προς τη διατροφή τους. Και τα φαγητά τους έκρυβαν κίνητρα πέρα από την πείνα...
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ματίας Ρουστ: Μια ατέλειωτη ιστορία των ’80s

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ματίας Ρουστ: Μια ατέλειωτη ιστορία των ’80s

Το βράδυ της 28ης Μαΐου 1987 ο 18χρονος Γερμανός προσγειώνεται με ένα Cessna στην Κόκκινη Πλατεία για να αποδείξει ότι «αν κάποιος σαν εμένα μπορεί να περάσει σώος και αβλαβής στην άλλη πλευρά, τότε δεν υπάρχει τόσο μεγάλος κίνδυνος, και ίσως να μπορούμε να τα βρούμε όλοι μεταξύ μας».
ΜΑΚΗΣ ΜΑΛΑΦΕΚΑΣ
Η Μεγαλόχαρη ως αστυνομικό λαγωνικό 

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τα «αντιλωποδυτικά θαύματα» της Παναγίας

Μια δημοσιογραφική έρευνα που έκανε το 1933 ο αστυνομικός ρεπόρτερ Ευστάθιος Θωμόπουλος κατέγραψε τους άθλους της Παναγίας· από την Κρήτη μέχρι τη Ροδόπη, οι πιστοί «έβλεπαν» τη δράση της, ένιωθαν ευγνώμονες και τη μαρτυρούσαν.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Γιατί έθαβαν βρέφη μέσα σε αγγεία στο Βαθύ της Αστυπάλαιας;

Ιστορία μιας πόλης / Γιατί έθαβαν βρέφη μέσα σε αγγεία στο Βαθύ της Αστυπάλαιας;

Τι το ιδιαίτερο συμβαίνει στο Βαθύ της Αστυπάλαιας και τι συνεχίζει να αποκαλύπτει η αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Ανδρέα Βλαχόπουλο.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
«ΒΙΑΣ»: Τα αρχαιολογικά τοπία ως ζωντανά οικοσυστήματα

Αρχαιολογία & Ιστορία / Καμπανούλες στους Δελφούς, Πέρδικες στο Σούνιο. Ό,τι φυτρώνει και ζει στους αρχαιολογικούς χώρους

Μια πρωτοποριακή επιστημονική προσέγγιση του πολιτιστικού τοπίου αποκαλύπτει έναν άγνωστο κόσμο χιλιάδων ζώων και φυτών σε είκοσι εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους της χώρας. 
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Βασίλης Λαμπρινουδάκης: Ο αρχαιολόγος πίσω από το νέο μουσείο της Επιδαύρου

Οι Αθηναίοι / Βασίλης Λαμπρινουδάκης: Ο αρχαιολόγος πίσω από το νέο μουσείο της Επιδαύρου

Από τις ανασκαφές στην Επίδαυρο και τη Νάξο, ο ομότιμος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας αφηγείται μια ζωή αφιερωμένη στην ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Και όπως λέει, το πιο πολύτιμο εύρημα δεν ήταν αρχαιολογικό – ήταν η γυναίκα του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Δεσποτόπουλος και το αθηναϊκό όνειρο του μοντερνισμού

Ιστορία μιας πόλης / Ο Δεσποτόπουλος και το αθηναϊκό όνειρο του μοντερνισμού

Από το Ωδείο Αθηνών έως τη Σουηδία της εξορίας, ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος δεν υπήρξε μόνο ένας σπουδαίος αρχιτέκτονας, αλλά και ένας διανοούμενος που οραματίστηκε μια πιο δημοκρατική, λειτουργική και πολιτισμένη πόλη. Ποια είναι η παρακαταθήκη του στη σύγχρονη Ελλάδα; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με τον Λουκά Μπαρτατίλα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Τι σήμαινε να είσαι ψυχικά ασθενής στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι σήμαινε να είσαι ψυχικά ασθενής στην αρχαία Αθήνα;

Πώς κατανοούσαν οι αρχαίοι Έλληνες την ψυχική ασθένεια; Ήταν θεϊκή τιμωρία, παθολογία του σώματος ή ένα υπαρξιακό βάρος που αποτυπωνόταν στη λογοτεχνία και στο θέατρο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Γιώργο Καζαντζίδη, Αναπληρωτή Καθηγητή Λατινικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, για τον τρόπο με τον οποίο η αρχαιοελληνική κοινωνία εξηγούσε, απεικόνιζε και αντιμετώπιζε τις ψυχικές διαταραχές.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
«Army of Lovers», όπως «Στρατός Εραστών»

Οθόνες / «Army of Lovers»: Μια ταινία για τα ζευγάρια εραστών του Ιερού Λόχου

Ο σκηνοθέτης Λευτέρης Χαρίτος εξηγεί πώς αποφάσισε να θίξει ένα θέμα που για αιώνες θεωρείται ταμπού: τις ερωτικές σχέσεις μεταξύ αντρών στην Αρχαία Ελλάδα, ακόμη και στο πεδίο της μάχης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μεταλλεία του Λαυρίου: Ένα συναρπαστικό κεφάλαιο της ιστορίας του Λεκανοπεδίου

Ιστορία μιας πόλης / Μεταλλεία του Λαυρίου: Ένα συναρπαστικό κεφάλαιο της ιστορίας του Λεκανοπεδίου

Κάτω από την επιφάνεια της Λαυρεωτικής κρύβεται ένας λαβύρινθος από υπόγειες στοές και μυστικά που συνδέονται με τη δύναμη της αρχαίας Αθήνας. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον γεωλόγο Μάρκο Βαξεβανόπουλο.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ