Το Ισραήλ εξαπέλυσε ευρείας κλίμακας επίθεση κατά του Ιράν, στοχεύοντας «δεκάδες» στόχους, μεταξύ των οποίων πυρηνικές εγκαταστάσεις, στρατιωτικούς διοικητές και επιστήμονες.
Η ισραηλινή κυβέρνηση υποστηρίζει ότι έδρασε μονομερώς, καθώς η Τεχεράνη είχε προχωρήσει στην κατασκευή πυρηνικών κεφαλών
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε ότι η επιχείρηση –με την κωδική ονομασία «Ανατέλλων Λέων» (Rising Lion)– είχε στόχο να «αναχαιτίσει την ιρανική απειλή για την επιβίωση του Ισραήλ», προσθέτοντας ότι η επιχείρηση θα διαρκέσει «πολλές ημέρες».
«Χτυπήσαμε στην καρδιά του προγράμματος εμπλουτισμού του Ιράν», δήλωσε σε μαγνητοσκοπημένο τηλεοπτικό διάγγελμα. «Χτυπήσαμε στην καρδιά του προγράμματος κατασκευής πυρηνικών όπλων. Στοχεύσαμε την κύρια εγκατάσταση εμπλουτισμού στη Νατάνζ. Στοχεύσαμε κορυφαίους πυρηνικούς επιστήμονες του Ιράν που εργάζονταν πάνω στη βόμβα. Επίσης χτυπήσαμε την καρδιά του προγράμματος βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν».
Σύμφωνα με τα ιρανικά κρατικά μέσα, σκοτώθηκαν ο επικεφαλής των Φρουρών της Επανάστασης, Χοσεΐν Σαλαμί, καθώς και δύο επιστήμονες: ο Φερεϊντούν Αμπασί και ο Μοχάμαντ Μεχντί Τεχαράντσι. Ο Αμπασί ήταν επικεφαλής του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του Ιράν την περίοδο 2011–2013 και είχε επιβιώσει από απόπειρα δολοφονίας το 2010, η οποία –σύμφωνα με πληροφορίες– είχε οργανωθεί από τη Μοσάντ. Ο Τεχαράντσι ήταν θεωρητικός φυσικός. Φαίνεται ότι στοχοποιήθηκαν στα σπίτια τους. Η ιρανική κρατική τηλεόραση μετέδωσε ότι σκοτώθηκαν και παιδιά σε τουλάχιστον έναν από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς, σε κατοικημένη περιοχή της Τεχεράνης.
Εκρήξεις αναφέρθηκαν στη Νατάνζ, στην Τεχεράνη και σε άλλα σημεία του Ιράν, ενώ σειρήνες και ειδοποιήσεις στα κινητά τηλέφωνα ήχησαν στο Ισραήλ, που βρισκόταν σε επιφυλακή για αντίποινα. Το αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν του Τελ Αβίβ έκλεισε για όλες τις πτήσεις.
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δήλωσε ότι το Ισραήλ θα τιμωρηθεί "σκληρά" για την επίθεση που εξαπέλυσε εναντίον του πυρηνικού προγράμματος της χώρας του από την οποία σκοτώθηκαν πολλοί διοικητές του ιρανικού στρατού.
"Το σιωνιστικό καθεστώς (σ.σ. το Ισραήλ) άπλωσε το φαύλο και ματωμένο χέρι του σε ένα έγκλημα εναντίον του Ιράν σήμερα το πρωί και αποκάλυψε την αισχρή του φύση. Με αυτή την επίθεση το σιωνιστικό καθεστώς ετοίμασε μια πικρή μοίρα για τον εαυτό του, την οποία σίγουρα θα λάβει", τόνισε ο Χαμενεΐ.
Ισραήλ: Πλήγματα σε δεκάδες στρατιωτικούς στόχους
Ο ισραηλινός στρατός (IDF) δήλωσε ότι η επιχείρηση ήταν «προληπτική, ακριβής και συνδυασμένη επίθεση με στόχο το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν». «Δεκάδες μαχητικά αεροσκάφη της ισραηλινής αεροπορίας ολοκλήρωσαν την πρώτη φάση, που περιλάμβανε πλήγματα σε δεκάδες στρατιωτικούς στόχους, περιλαμβανομένων και πυρηνικών εγκαταστάσεων σε διάφορες περιοχές του Ιράν», ανέφερε η ανακοίνωση.
Αιτιολογώντας την επίθεση, ο Νετανιάχου είπε ότι το Ιράν όχι μόνο αύξανε το απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου (με υλικό αρκετό για εννέα πυρηνικές κεφαλές), αλλά είχε κάνει και πρωτοφανή βήματα προς την κατασκευή βομβών.
«Τους τελευταίους μήνες, το Ιράν έκανε βήματα που δεν είχε κάνει ποτέ πριν — βήματα για να οπλίσει το εμπλουτισμένο ουράνιο. Αν δεν το σταματούσαμε, θα μπορούσε να κατασκευάσει πυρηνικό όπλο σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα — ίσως σε έναν χρόνο, ίσως σε λίγους μήνες, λιγότερο από χρόνο.
Αυτός είναι ο λόγος που δεν είχαμε άλλη επιλογή από το να δράσουμε τώρα. Είναι η δυσκολότερη απόφαση που έχει να πάρει ένας ηγέτης: να ορκιστεί ότι θα προλάβει τον κίνδυνο πριν εκδηλωθεί ολοκληρωτικά», είπε, παραπέμποντας στην αποτυχία των Δυτικών να σταματήσουν τη ναζιστική επιθετικότητα τη δεκαετία του ’30.
Η επίθεση έρχεται λίγες ημέρες πριν από νέο γύρο συνομιλιών ΗΠΑ–Ιράν στο Ομάν, με στόχο διπλωματική λύση στην κρίση για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, το οποίο επεκτάθηκε ραγδαία μετά το 2018, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ αποσύρθηκε από τη διεθνή συμφωνία που το περιόριζε.
Λίγες ώρες πριν ξεκινήσουν τα πλήγματα, ο Τραμπ είχε αναγνωρίσει τον κίνδυνο ισραηλινής επίθεσης και είχε προσπαθήσει να την αποτρέψει, καθώς οι διαπραγματεύσεις με την Τεχεράνη βρίσκονταν σε εξέλιξη.
«Δε θέλω να μπουν μέσα», είπε, προειδοποιώντας ότι αυτό θα «κατέστρεφε» τις πιθανότητες για διπλωματική λύση. Δεν είναι σαφές πόση προειδοποίηση είχε δώσει το Ισραήλ στην Ουάσιγκτον για την επίθεση.
Η στάση των ΗΠΑ για την επίθεση του Ισραήλ
Ο υπουργός Εξωτερικών του Τραμπ, Μάρκο Ρούμπιο, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ δεν συμμετείχαν στην επίθεση. «Σήμερα το βράδυ, το Ισραήλ έδρασε μονομερώς κατά του Ιράν», δήλωσε. «Δεν εμπλεκόμαστε σε επιθέσεις κατά του Ιράν και προτεραιότητά μας είναι η προστασία των αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή. Το Ισραήλ μας ενημέρωσε ότι θεωρούσε απαραίτητη την ενέργεια αυτή για λόγους αυτοάμυνας. Ο πρόεδρος Τραμπ και η κυβέρνηση έχουν λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των δυνάμεών μας και παραμένουν σε στενή επαφή με τους περιφερειακούς μας εταίρους. Ξεκαθαρίζω: το Ιράν δεν πρέπει να στοχεύσει αμερικανικά συμφέροντα ή προσωπικό.»
Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Κρις Μέρφι δήλωσε ότι η μονομερής δράση του Ισραήλ δείχνει την αδυναμία του Τραμπ στη διεθνή σκηνή.
«Η επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν, η οποία προφανώς αποσκοπεί στο να τινάξει στον αέρα τις διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης Τραμπ με το Ιράν, ενέχει τον κίνδυνο περιφερειακού πολέμου που θα είναι καταστροφικός για την Αμερική και αποδεικνύει πόσο λίγη εκτίμηση έχουν πλέον οι παγκόσμιες δυνάμεις — ακόμη και οι σύμμαχοί μας — για τον πρόεδρο Τραμπ», δήλωσε ο Μέρφι.
Το Ισραήλ πιθανόν να χρειαστεί αμερικανική υποστήριξη στην άμυνά του, αν το Ιράν απαντήσει με εκτόξευση πυραύλων. Στην ομιλία του, ο Νετανιάχου ευχαρίστησε τον Τραμπ για τις προσπάθειές του να αντιμετωπίσει το Ιράν, αλλά υποστήριξε ότι η Τεχεράνη απλώς χρησιμοποιούσε τις διαπραγματεύσεις για να «κερδίσει χρόνο».
«Θέλω να διαβεβαιώσω τον πολιτισμένο κόσμο: δεν θα επιτρέψουμε στο πιο επικίνδυνο καθεστώς του κόσμου να αποκτήσει τα πιο επικίνδυνα όπλα του κόσμου. Και το Ιράν σκοπεύει να δώσει αυτά τα όπλα –πυρηνικά όπλα– στους τρομοκράτες αντιπροσώπους του, κάτι που θα έκανε τον εφιάλτη της πυρηνικής τρομοκρατίας πραγματικότητα. Η αυξανόμενη εμβέλεια των βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν θα έφερνε αυτόν τον πυρηνικό εφιάλτη στις πόλεις της Ευρώπης και τελικά στην Αμερική.»
Με πληροφορίες από Guardian
