H Ελλάδα προχώρησε στην επίσημη ανακήρυξη της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στο Ιόνιο Πέλαγος, επεκτείνοντας την εθνική δικαιοδοσία σε θαλάσσιες περιοχές έως το ακρωτήριο Ταίναρο — το νοτιότερο άκρο της ηπειρωτικής χώρας.
Η απόφαση για την ΑΟΖ δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 17 Απριλίου 2025 (Τεύχος Α’ 59/17.04.2025) και σηματοδοτεί ένα καθοριστικό βήμα στην ενίσχυση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982.
Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός: Πρώτη φορά σε εθνικό επίπεδο
Η εξέλιξη αυτή εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού, μέσω του οποίου για πρώτη φορά το ελληνικό κράτος χαρτογραφεί και καθορίζει τις επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες εντός των θαλάσσιων ζωνών του. Η προσέγγιση αυτή εναρμονίζεται πλήρως με την Οδηγία 2014/89/ΕΕ, αξιοποιώντας παράλληλα τα δικαιώματα που απορρέουν από το Δίκαιο της Θάλασσας.
Η ανακήρυξη της ΑΟΖ στηρίζεται στη συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών με την Ιταλία, η οποία υπεγράφη το 2020 και τέθηκε σε ισχύ το 2021.
Επίσης, θεμελιώνεται στο πλαίσιο της UNCLOS, την οποία η Ελλάδα έχει κυρώσει από το 1995.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η νέα ΑΟΖ δεν περιλαμβάνει την αιγιαλίτιδα ζώνη (τα χωρικά ύδατα), της οποίας το εύρος έχει καθοριστεί από προηγούμενο νόμο του 2021. Ωστόσο, εντός της ΑΟΖ, η Ελλάδα ασκεί πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα στην εκμετάλλευση φυσικών και ενεργειακών πόρων, καθώς και στη διεξαγωγή ερευνών.
Το σχετικό προεδρικό διάταγμα προβλέπει επίσης ότι η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα να ασκήσει ανάλογες ενέργειες και σε άλλες θαλάσσιες περιοχές της επικράτειας, πάντα με γνώμονα τις προβλέψεις του διεθνούς δικαίου.
Η ανακήρυξη της ΑΟΖ στο Ιόνιο αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τη θωράκιση των εθνικών συμφερόντων, ενισχύοντας τη γεωπολιτική και ενεργειακή στρατηγική της χώρας. Παράλληλα, αναδεικνύει τη σημασία της ορθής χωροταξικής διαχείρισης και του σχεδιασμού με γνώμονα το μέλλον.
Το Προεδρικό Διάταγμα
Έχοντας υπόψη:
- Τις διατάξεις:
α) Της παρ. 1 του άρθρου δεύτερου του ν. 4716/2020 «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ιταλικής Δημοκρατίας για την οριοθέτηση των αντίστοιχων Θαλασσίων Ζωνών τους» (Α΄ 163),η οποία τέθηκε διεθνώς σε ισχύ στις 8 Νοεμβρίου 2021, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 5 αυτής, β) της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία υπογράφηκε τη 10η Δεκεμβρίου 1982 και κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2321/1995 «Κύρωση της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και της Συμφωνίας που αφορά την εφαρμογή του μέρους XI της Σύμβασης» (Α΄ 136), καθώς και του άρθρου δεύτερου του ως άνω νόμου. - Το γεγονός ότι από τις διατάξεις του παρόντος προεδρικού διατάγματος δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού.
- Το γεγονός ότι οι διατάξεις του παρόντος δεν αφορούν σε διοικητική διαδικασία για την οποία υπάρχει υποχρέωση καταχώρισης στο Εθνικό Μητρώο Διοικητικών Διαδικασιών - «Μίτος».
- Την 46/2025 γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Με πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου, αποφασίζουμε:
Άρθρο 1
- Ανακηρύσσεται από την Ελληνική Δημοκρατία Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου, των Ιονίων Νήσων και μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου.
- Η θαλάσσια περιοχή της παρ. 1 ορίζεται από γραμμές, οι οποίες συνδέουν τα εξής σημεία, όπως αυτά καθορίζονται στο Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς «WGS-84»:
- Στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη που ανακηρύσσεται με την παρ. 1 δεν περιλαμβάνεται η αιγιαλίτιδα ζώνη της Ελληνικής Δημοκρατίας στην ως άνω θαλάσσια περιοχή, το εύρος της οποίας καθορίστηκε με τον ν. 4767/2021 (Α΄ 9).
- Τα κυριαρχικά δικαιώματα και η δικαιοδοσία της Ελληνικής Δημοκρατίας εντός της ανακηρυσσόμενης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης ασκούνται με βάση τα Μέρη V, VI, VII, VIII, XII και XIII της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία υπογράφηκε τη 10η Δεκεμβρίου 1982 και κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2321/1995.
- Η Ελληνική Δημοκρατία επιφυλάσσεται για την άσκηση, και ως προς τις λοιπές ακτές της, των αντίστοιχων δικαιωμάτων της, όπως αυτά απορρέουν από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας της 10ης Δεκεμβρίου 1982.
Άρθρο 2
Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Στον Υπουργό Εξωτερικών αναθέτουμε τη δημοσίευση και στον Υπουργό Εξωτερικών και στους λοιπούς αρμόδιους Υπουργούς την εκτέλεση του παρόντος διατάγματος.
