Η συναρπαστικά μποέμικη διαδρομή της Neneh Cherry

Η συναρπαστικά μποέμικη διαδρομή της Neneh Cherry Facebook Twitter
Η Neneh Cherry φωτογραφημένη το 1989 από τον Jean-Baptiste Mondino.
0

ΟΤΑΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΤΟ κομμάτι Buffalo Stance της Neneh Cherry τον χειμώνα του 1988, ήταν σαν να συμπυκνώνονται σε μια μηχανή εσωτερικής καύσης οι ενέργειες του punk funk, του hip-hop και της βρετανικής street soul. Ήταν η αιχμή ενός νέου κύματος βρετανικής χορευτικής κουλτούρας – σκεφτείτε επίσης τους Soul II Soul και τους πρώιμους Massive Attack. Το συγκεκριμένο κομμάτι ήταν το δημιούργημα μια γυναίκας «μικτής φυλής», γεννημένης στη Σουηδία, η οποία είχε το θάρρος –και το σθένος– να το ερμηνεύσει στο Top of the Pops ενώ ήταν οκτώ μηνών έγκυος.

Μετά από την παγκόσμια επιτυχία του πρώτου της LP, Raw Like Sushi, η δισκογραφική καριέρα της Neneh Cherry εξελίχθηκε σε μια απρόβλεπτη υπόθεση με μεγάλες σιωπές που διακόπτονταν από εντυπωσιακές συνεργασίες με τους Avalanches και το σκανδιναβικό noisenik jazz τρίο The Thing. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η Cherry ακολουθούσε πάντα το δικό της αστέρι, αδιαφορώντας για τις συμβάσεις και τους συμβιβασμούς που αποτελούν προϋποθέσεις για μια στοχευμένη καριέρα.

Πρόκειται για μια ιδιοσυγκρασία η οποία, όπως ξεκαθαρίζει σ' αυτό το βιβλίο απομνημονευμάτων της, είναι οικογενειακή. Στο βιβλίο ξοδεύει πολύ λιγότερο χρόνο μιλώντας για την πολυσχιδή (και από πολύ μικρή ηλικία) μουσική της πορεία απ’ ό,τι αναπολώντας τα δείπνα που μαγείρευε με τη μητέρα της ή τα δάχτυλα του πατριού της.

Η Cherry, της οποίας η επίσημη σχολική εκπαίδευση τελείωσε όταν ήταν 14 ετών, διέσχισε για πρώτη φορά τον Ατλαντικό ασυνόδευτη όταν ήταν πέντε ετών. Η ίδια περιγράφει την ανατροφή της ως εκπαίδευση στον αυτοσχεδιασμό.

Λογικό ίσως, αν σκεφτεί κανείς ότι αυτά τα δάχτυλα ανήκαν στον Don Cherry, τον θρυλικό Αμερικανό τρομπετίστα, οι εξερευνήσεις του οποίου στις παρυφές της τζαζ εξακολουθούν να χαίρουν ευρείας εκτίμησης σχεδόν 30 χρόνια μετά τον θάνατό του. Ο Don Cherry έπαιξε με τον Ornette Coleman και τον John Coltrane, αλλά, όπως πολλοί μαύροι Αμερικανοί μουσικοί, βρήκε μια –ασύλληπτη στην πατρίδα του– ελευθερία στην Ευρώπη: ευγνώμον κοινό, αέρα για να αναπνεύσει, νέες δημιουργικά πεδία να εξερευνήσει.

Η κινητήρια δύναμη όμως της αφήγησης του βιβλίου και της ζωής της Neneh είναι η μητέρα της, Monika Karlsson, (πιο γνωστή ως Moki), η οποία είχε μετακομίσει στη Στοκχόλμη το 1962 για να σπουδάσει μόδα. Γοητεύτηκε όμως αμέσως από το θρυλικό τζαζ κλαμπ της πόλης, το Golden Circle, όπου γνώρισε τον Ahmadu Jah, έναν γεννημένο στη Σιέρα Λεόνε απόφοιτο μηχανικό, από τον οποίον έμεινε έγκυος με τη μικρή Neneh.

Στα επόμενα χρόνια, και αφού είχε αρχίσει να χτίζει τη ζωή της με τον Don Cherry, εργάστηκε ως ζωγράφος, υφαντουργός, μουσικός και σκηνογράφος, μαζεύοντας πρώτες ύλες από υπαίθριες αγορές και δημιουργώντας πολύχρωμα και φανταστικά έργα που συμπλήρωναν τις λαϊκές παραδόσεις με συμπαντικά, σχεδόν οραματικά μοτίβα.

Σύμφωνα με την κόρη της, η Moki ζούσε πάντα με το αξίωμα «η σκηνή είναι το σπίτι και το σπίτι είναι η σκηνή». Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 αγόρασε μαζί με τον σύζυγό της ένα παλιό σχολείο στη νότια Σουηδία, το οποίο μετέτρεψαν σε κατοικία, χώρο παραστάσεων, καταφύγιο για φίλους και διεθνείς καλλιτέχνες.

Πίστευαν ότι ο πολιτισμός δεν μπορεί να περιοριστεί σε αντικείμενα ή προϊόντα και μπορεί να καλλιεργηθεί πραγματικά μόνο μέσω του παιχνιδιού, της φύσης και των κοινωνικών σχέσεων. Το πρότζεκτ εκείνο είχε γίνει γνωστό ως Organic Music και ανακαλύφθηκε εκ νέου από τους επιμελητές τα τελευταία χρόνια – όπως και η τέχνη της Moki.

cover
Neneh Cherry, A Thousand Threads

Το A Thousand Threads [«Χίλια νήματα»] σφύζει από ζωή στις αφηγήσεις της Cherry για τα μποέμικα ταξίδια της οικογένειάς της, την ικανότητά τους να δημιουργούν «σπίτι εν κινήσει». Τη μια στιγμή βρίσκονται στο Μιλάνο, την άλλη στο Άμστερνταμ. Στην Κωνσταντινούπολη συνοδεύονται από έναν φίλο ντράμερ, του οποίου οι τσάντες είναι γεμάτες με περιοδικά πορνό που σκοπεύει να πουλήσει στη μαύρη αγορά.

Η Cherry, της οποίας η επίσημη σχολική εκπαίδευση τελείωσε όταν ήταν 14 ετών, διέσχισε για πρώτη φορά τον Ατλαντικό ασυνόδευτη όταν ήταν πέντε ετών. Η ίδια περιγράφει την ανατροφή της ως εκπαίδευση στον αυτοσχεδιασμό. Πολλά από τα τραγούδια της, παρατηρεί, γράφτηκαν στο τραπέζι της κουζίνας ή πλάι στη σόμπα, ενώ «στριφογύριζε το κοτόπουλο στο τηγάνι, άνθρωποι μικροί και μεγάλοι έμπαιναν κι έβγαιναν, επικρατούσε ένα οργανωμένο χάος».

Χαοτικές καταστάσεις καταγράφονται σε πολλά σημεία του βιβλίου: αλκοολισμός, σεξουαλική βία, ψυχωτικά επεισόδια, ρατσιστικές επιθέσεις. Η Cherry και ο σύζυγός της, ο μουσικός παραγωγός Cameron McVey, πέφτουν θύματα ληστείας υπό την απειλή όπλου στη Νέα Υόρκη. Στενοί φίλοι –ανάμεσά τους ο Ray Petri, ιδρυτής του οίκου μόδας Buffalo– υποκύπτουν στο AIDS. Η Cherry, ξύπνια, cool, hip και με σωστές διασυνδέσεις τόσο στον «δρόμο» όσο και στην ελίτ, μπορεί να ανήκει στο «in crowd», παρατηρεί όμως κατά τη διαμονή της στο Chelsea Hotel ότι όλες οι καμαριέρες είναι μαύρες.

Σε ένα άλλο περιστατικό από τη διαδρομή της στο βελούδινο underground της Νέας Υόρκης, θυμάται στο θρυλικό CBGB's –τη Μέκκα του νεοϋορκέζικου πανκ– τον John Cale να εγκαταλείπει τη σκηνή για να πάει στην τουαλέτα και να μην επιστρέφει για πολλή ώρα, κάνοντας έναν θαμώνα που βρισκόταν δίπλα της να παρατηρήσει: «Κάπου κάτω είναι, πιθανόν να έχει χτυπήσει υπερβολική δόση από το εγώ του».

Με στοιχεία από The Guardian

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ήταν η διασημότερη τραγουδίστρια της Γαλλίας. Όταν πέθανε, ο Αρχιεπίσκοπος αρνήθηκε να την κηδέψει

Σαν Σήμερα / Ήταν η διασημότερη τραγουδίστρια της Γαλλίας. Όταν πέθανε, ο Αρχιεπίσκοπος αρνήθηκε να την κηδέψει

Φεύγει σαν σήμερα από τη ζωή η Edith Piaf. «Το σπουργιτάκι» που ξεκίνησε από τους δρόμους του Παρισιού και δοξάστηκε όσο λίγοι. Αυτή είναι η ζωή της, το τέλος που της επιφύλασσε η Καθολική εκκλησία και ένα απόσπασμα από μία συνέντευξή της.
ΑΝΔΡΟΝΙΚΗ ΚΟΛΟΒΟΥ
«Mara Gibb»: Μια space όπερα για ένα non-binary εξωγήινο που ξεκινά ένα αυτογνωσίας

Μουσική / Μια ελληνική space όπερα για τη μυστική ζωή ενός non-binary εξωγήινου

Το «Secret life of Mara Gibb» του Prins Obi έχει για κεντρικό ήρωα ένα non-binary εξωγήινο που ξεκινά ένα αυτογνωσίας. Ο ήχος έχει ρίζες στην ψυχεδέλεια αλλά δεν μένει εκεί. Παίζει να είναι και η καλύτερη δουλειά του μετά τους Baby Guru.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
ΕΠΕΞ INDIRA PAGANOTTO INTERVIEW

Μουσική / H Ιndira Paganotto φέρνει στην Αθήνα την απίθανη psy-techno της και μια στρατιά νίντζα

Είναι περήφανη για τις ιταλικές και τις ισπανικές της ρίζες, και για τη μουσική της. Το στυλ της, χωρίς κανόνες ή κουτάκια, ανεβάζει τον πήχη, μαζί και τις προσδοκίες μας για την εμφάνισή της στο Techniques.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Η μοιραία σχέση που ενέπνευσε ένα αριστούργημα του ρομαντισμού

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Η μοιραία σχέση που ενέπνευσε ένα αριστούργημα του ρομαντισμού

Το πρόγραμμα της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών στο Μέγαρο Μουσικής για τη νέα σεζόν περιλαμβάνει το Πρώτο Κοντσέρτο για πιάνο του Μπραμς με τον διεθνώς αναγνωρισμένο πιανίστα Αλεξέι Βολόντιν, και η Ματούλα Κουστένη μάς ξεναγεί στην ιστορία αυτού του αριστουργήματος που γεννήθηκε μέσα από τη μοιραία γνωριμία του συνθέτη με την Κλάρα Σούμαν.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Είναι true, έχει vibe: Γι’ αυτό ο νεαρόκοσμος αγαπάει τη Θώδη

Μουσική / «Είναι true, έχει vibe»: Αν δεν το έχετε καταλάβει, οι 20άρηδες αγαπούν τη Θώδη

Βρεθήκαμε σε ένα γλέντι στον Ταύρο όπου ακόμη και οι teenagers διασκέδαζαν, φύγαμε με καλτσάκια που έγραφαν «Με κλαρίνο στο Πεκίνο» και με την ευχή να βρούμε πάρκινγκ στο κέντρο.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
ΖΟΡΝΤΙ ΣΑΒΑΛ: «Με αποκαλούν αρχαιολόγο της μουσικής, αλλά η μουσική δεν πεθαίνει ποτέ»         

Μουσική / Jordi Savall: «Με αποκαλούν αρχαιολόγο της μουσικής, αλλά η μουσική δεν πεθαίνει ποτέ»         

Ο διακεκριμένος μουσικός κάνει μουσική σαν να ανακαλύπτει νέα, όμορφα μέρη. Επιστρέφει στην Αθήνα και συμπράττει με τη Διαπολιτισμική Ορχήστρα της ΕΛΣ σε μια συναυλία που υμνεί την ενωτική φύση της Μεσογείου. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
REWORKS 2025 - Τα νέα / ανερχόμενα ονόματα του φετινού φεστιβάλ

Μουσική / Κρατήστε σημειώσεις: Αυτά είναι τα ανερχόμενα ονόματα του φετινού Reworks

Μέσα σε πέντε μέρες το κορυφαίο φεστιβάλ ηλεκτρονικής μουσικής φέρνει στη Θεσσαλονίκη πολυσυλλεκτικά, απρόβλεπτα και ατμοσφαιρικά sets που συνδυάζουν την εγκεφαλική με τη χορευτική διάσταση.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Δεν θα γεράσουμε ποτέ, κουφάλα νεκροθάφτη

Μουσική / Δεν θα γεράσουμε ποτέ, κουφάλα νεκροθάφτη

Ο Taki Tsan και ο DJ Alx έχουν γράψει μεγάλο μέρος της ιστορίας του ελληνικού χιπ χοπ. Τριάντα χρόνια μετά το ξεκίνημά τους είναι ακόμα εδώ, alive and kicking, με κοινό live στο Αγοραφοβικό Φεστιβάλ στο ΠΛΥΦΑ, καινούργια σεζόν για το Taki Tsan Show αλλά και νέο άλμπουμ.
M. HULOT