Τα 10 μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα του 2024

Τα 10 μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα του 2024 Facebook Twitter
Έκθεση του επιστημονικού περιοδικού «Nature» αναφέρει ότι σήμερα περίπου 14 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού καταλήγουν στους ωκεανούς κάθε χρόνο, βλάπτοντας τα ενδιαιτήματα άγριας ζωής και τα ζώα που ζουν σε αυτά.
0

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΑΡΑΓΟΥΜΕ περισσότερα απορρίμματα απ’ όσα μπορεί να αντέξει ο πλανήτης. Όταν δεν ανακυκλώνονται, καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής, ρυπαίνοντας τον αέρα, μολύνοντας τα ύδατα και το έδαφος, και επιτείνοντας την κλιματική κρίση, που αν και επηρεάζεται πλέον από αμέτρητους παράγοντες, ορισμένοι αναμφίβολα χρήζουν μεγαλύτερης προσοχής.  

Από την αποψίλωση των δασών και την απώλεια της βιοποικιλότητας μέχρι το food waste και το fast fashion, αυτά είναι μερικά από τα σημερινά μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα που κάνουν (και) εν έτει 2024 την ανάγκη για δράση πιο επιτακτική από ποτέ.

Η υπερθέρμανση του πλανήτη από τα ορυκτά καύσιμα

Το 2024 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί στην ιστορία, ενώ ταυτόχρονα τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα (CO2) ήταν πιο υψηλά από ποτέ. Σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA), όλο αυτό είναι «άμεσο αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας» που προκαλείται κυρίως από την καύση ορυκτών καυσίμων για τις μεταφορές και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και προκαλεί, με τη σειρά του, καταστροφικά φαινόμενα σε όλο τον κόσμο. 

Το ανησυχητικό, ωστόσο, είναι πως ακόμα και αν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σταματούσαν αμέσως, η θερμοκρασία παγκοσμίως θα συνέχιζε να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο είναι απαραίτητο να τις μειώσουμε δραστικά, επενδύοντας σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και καταργώντας τα ορυκτά καύσιμα το συντομότερο δυνατό.

Τα 10 μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα του 2024 Facebook Twitter
Η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί καταστροφικά φαινόμενα σε όλο τον κόσμο. 

Food waste

Το 1/3 των τροφίμων που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση –περίπου 1,3 δισ. τόνοι– σπαταλιέται ή χάνεται, ενώ είναι αρκετό για να τραφούν τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι! Το food waste, όπως ονομάζεται, ευθύνεται επίσης για το 1/4 περίπου των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ετησίως. Για να γίνει καλύτερα κατανοητό, σκεφτείτε πως σε επίπεδο χώρας θα αποτελούσε τον τρίτο μεγαλύτερο εκπομπό αερίων του θερμοκηπίου μετά την Κίνα και τις ΗΠΑ. 

Το ακόμα πιο αποκαρδιωτικό είναι, όμως, πως μια τεράστια ποσότητα τροφίμων πετιέται για καθαρά αισθητικούς λόγους. Ενδεικτικά, μόνο στις ΗΠΑ, ο λόγος που πάνω από το 50% των προϊόντων που πετιούνται καταλήγει στα σκουπίδια είναι επειδή θεωρούνται «πολύ άσχημα» για να πωληθούν στους καταναλωτές, κάτι που αντιστοιχεί σε περίπου 60 εκατομμύρια τόνους φρούτων και λαχανικών.

Απώλεια βιοποικιλότητας

Η ανθρωπότητα χρησιμοποιεί περισσότερους πόρους απ’ όσους μπορεί να αναπληρώσει με φυσικό τρόπο. Σύμφωνα με έκθεση του WWF (2020), ο πληθυσμός θηλαστικών, ψαριών, πτηνών, ερπετών και αμφίβιων έχει μειωθεί κατά μέσο όρο 68% την περίοδο μεταξύ 1970 και 2016, με την τεράστια αυτή απώλεια της βιοποικιλότητας να αποδίδεται σε διάφορους παράγοντες, αλλά κυρίως στη μετατροπή οικοτόπων, όπως δάση και λιβάδια, σε γεωργικά συστήματα. Ήδη περισσότερα από 500 είδη χερσαίων ζώων βρίσκονται στα πρόθυρα της εξαφάνισης, και υπάρχει πιθανότητα να χαθούν μέσα σε είκοσι χρόνια. Οι επιστήμονες λένε ότι χωρίς την καταστροφική επέμβαση του ανθρώπου, θα χρειάζονταν χρόνια για να επιτευχθεί αυτός ο ρυθμός απώλειας. 

Ρύπανση από τα πλαστικά

Το 1950, ο κόσμος παρήγε πάνω από δύο εκατομμύρια τόνους πλαστικού ετησίως. Μέχρι το 2015, η ετήσια αυτή παραγωγή εκτοξεύτηκε στα 419 εκατομμύρια τόνους. Έκθεση του επιστημονικού περιοδικού «Nature» αναφέρει ότι σήμερα περίπου 14 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού καταλήγουν στους ωκεανούς κάθε χρόνο, βλάπτοντας τα ενδιαιτήματα άγριας ζωής και τα ζώα που ζουν σε αυτά. Αν δεν ληφθούν μέτρα, η ποσότητα αυτή θα έχει αυξηθεί σε 29 εκατομμύρια τόνους ετησίως μέχρι το 2040, ενώ, αν συμπεριλάβουμε και τα μικροπλαστικά, αθροιστικά στους ωκεανούς θα μπορούσε να φτάσει τους 600 εκατομμύρια τόνους.

Σοκαριστικό είναι επίσης το γεγονός ότι το «National Geographic» διαπίστωσε πως το 91% του συνόλου του πλαστικού που έχει κατασκευαστεί δεν ανακυκλώνεται. Σε αυτό ας συνυπολογίσουμε και το γεγονός πως χρειάζεται περίπου 400 χρόνια για να αποσυντεθεί.

Τα 10 μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα του 2024 Facebook Twitter
Τα πιο πολλά ρούχα και υφάσματα, τα περισσότερα εκ των οποίων είναι μη βιοδιασπώμενα, καταλήγουν σε χωματερές.

Fast fashion

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η βιομηχανία της μόδας ευθύνεται για σχεδόν το 20% των παγκόσμιων υγρών αποβλήτων –λόγω της βαφής των υφασμάτων– και για το 10% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, παράγοντας περισσότερο απ’ ό,τι ο τομέας των αερομεταφορών και της ναυτιλίας μαζί.

Την ίδια στιγμή, τα πιο πολλά ρούχα και υφάσματα, τα περισσότερα εκ των οποίων είναι μη βιοδιασπώμενα, καταλήγουν σε χωματερές, ενώ τα μικροπλαστικά από υλικά όπως ο πολυεστέρας, το νάιλον, το πολυαμίδιο, το ακρυλικό και άλλα συνθετικά εισχωρούν στο έδαφος και σε κοντινές πηγές νερού. Επίσης, τεράστιες ποσότητες υφασμάτων πετιούνται σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές, όπως η έρημος Ατακάμα της Χιλής, όπου καταλήγουν τουλάχιστον 39.000 τόνοι υφασμάτινων αποβλήτων απ’ όλο τον κόσμο.

Υπεραλίευση

Πάνω από τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν τα ψάρια ως κύρια πηγή πρωτεΐνης. Η υπεραλίευση όμως είναι επιζήμια για το περιβάλλον, προκαλώντας αύξηση των φυκιών στο νερό, καταστροφή των αλιευτικών κοινοτήτων, ρύπανση των ωκεανών και εξαιρετικά υψηλά ποσοστά απώλειας της βιοποικιλότητας.

Αποψίλωση των δασών

Το δάσος, εκτός από το ότι δεσμεύει τον άνθρακα, βοηθά επίσης στην πρόληψη της διάβρωσης του εδάφους, επειδή οι ρίζες των δέντρων αποτρέπουν τις κατολισθήσεις. Μέχρι το 2030 ενδέχεται να έχει απομείνει στον πλανήτη μόλις το 10% των δασών, ενώ, αν δεν σταματήσει άμεσα η αποψίλωση, είναι εξίσου πιθανό να έχουν εξαφανιστεί όλα σε λιγότερο από εκατό χρόνια. 

Τα 10 μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα του 2024 Facebook Twitter
Λόγω της κλιματικής κρίσης η Αρκτική υπερθερμαίνεται με υπερδιπλάσιο ρυθμό απ’ οποιοδήποτε άλλο μέρος στον πλανήτη.

Ατμοσφαιρική ρύπανση 

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, κάθε χρόνο περίπου 4,2-7 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πεθαίνουν από την ατμοσφαιρική ρύπανση και 9 στους 10 αναπνέουν αέρα που περιέχει υψηλά επίπεδα ρύπων, ενώ, σύμφωνα με μελέτη του 2023, η ατμοσφαιρική ρύπανση στη Νότια Ασία, μία από τις πιο μολυσμένες περιοχές στον κόσμο, μειώνει το προσδόκιμο ζωής κατά περίπου πέντε χρόνια. Στην Ευρώπη, πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος έδειξε ότι το 2021 πάνω από μισό εκατομμύριο άνθρωποι πέθαναν από προβλήματα υγείας που συνδέονται άμεσα με την έκθεση σε τοξικούς ρύπους.

Λιώσιμο των πάγων και άνοδος της στάθμης της θάλασσας

Λόγω της κλιματικής κρίσης η Αρκτική υπερθερμαίνεται με υπερδιπλάσιο ρυθμό απ’ οποιοδήποτε άλλο μέρος στον πλανήτη. Σήμερα, η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει δύο φορές πιο γρήγορα απ’ ό,τι στο μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα, εξαιτίας της αύξησης των θερμοκρασιών στη Γη. Στην Αρκτική, το στρώμα πάγου της Γροιλανδίας αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για τη στάθμη της θάλασσας, που ανεβαίνει καθώς οι χερσαίοι πάγοι λιώνουν. 

Γεωργία 

Μια τεράστια έκταση γης είναι καλλιεργήσιμη παγκοσμίως και για την καλλιέργειά της καταναλώνεται μια εξίσου τεράστια ποσότητα γλυκού νερού, κι αυτό είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της λίστας. Την ίδια στιγμή, μελέτες έχουν δείξει ότι το παγκόσμιο σύστημα διατροφής ευθύνεται για το 1/3 όλων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούνται από τον άνθρωπο, εκ των οποίων το 30% προέρχεται από την κτηνοτροφία και την αλιεία. Επιστήμονες και περιβαλλοντολόγοι προειδοποιούν ότι πρέπει να επανεξετάσουμε το σημερινό μας σύστημα διατροφής, καθώς μια πιο vegan προσέγγιση θα μείωνε δραστικά το αποτύπωμα. 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ