ΦΩΤΙΕΣ ΤΩΡΑ

Η αβάσταχτη κοινοτοπία του ελληνικού «συντηρητισμού»

Η αβάσταχτη κοινοτοπία του ελληνικού «συντηρητισμού» Facebook Twitter
Κανένας πολιτικός λόγος δεν μπορεί να αρκεστεί σε μία μόνο κοινωνική και πολιτισμική ζώνη, σε μία ηλικιακή ή μορφωτική περιοχή, σε αποκλειστικά και περιορισμένα ακροατήρια. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0


ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΥΤΙΑ προς το έθνος της τρίτης ηλικίας, τα εθνο-θρησκευτικά σκετς του Στέφανου Κασσελάκη, οι συμβολισμοί γύρω από το πρόσωπο και την ιστορία του Φώτη (Φρέντι) Μπελέρη, οι τακτικές ανακοινώσεις για αύξηση των ποινών και τα θαυμαστικά σχόλια στον ΣΚΑΪ για αντι-drone θόλους και νέα εξοπλιστικά αποκτήματα, όλα αυτά –και άλλα παρόμοια– συνοδεύουν την πορεία προς τις ευρωπαϊκές εκλογές. 

Αυτό που αφήνουν να φανεί τα παραπάνω σήματα είναι σαφές: επενδύουν στο υπέδαφος ενός κοινωνικού συντηρητισμού που λέγεται πως έχει έρεισμα και απήχηση. Αρκετά νεύματα από την κυβέρνηση (κυρίως) αλλά και από την αντιπολίτευση (δευτερευόντως) κολακεύουν αυτό το οποίο, κατά τα άλλα, λοιδορούν.

Ξέρουμε το σενάριο που βλέπει ως στρατηγική νίκης τις εκάστοτε συμμαχίες των «μοντέρνων» και των «αρχαίων». Τι υποδεικνύει σήμερα αυτό το σενάριο; Ότι οι θιασώτες της συμπεριληπτικής ψηφιακής Ελλάδας χρειάζονται τους βαθείς πατριώτες, οι γκλόμπαλ έχουν ανάγκη τους λόκαλ, οι νεο-μεσοαστοί τον πιο παραδοσιακό λαό. Παραλλαγές της συνταγής βρίσκει κανείς στην κεντροδεξιά, στην κεντροαριστερά, στη λεγόμενη πατριωτική αριστερά και αλλού.

Η εργαλειοθήκη του κοινότοπου ελληνικού συντηρητισμού, εξαντλημένη από καιρό, δείχνει, παρ' όλα αυτά, σημάδια ανάστασης. Πώς αλλιώς θα βρισκόταν υποψήφιος ευρωβουλευτής το 2024 να διαφημίζει την πιθανότατα θριαμβευτική του εκτόξευση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το σύνθημα «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια»;

Από μια άποψη, η ιδέα δείχνει λογική και σωστή. Κανένας πολιτικός λόγος δεν μπορεί να αρκεστεί σε μία μόνο κοινωνική και πολιτισμική ζώνη, σε μία ηλικιακή ή μορφωτική περιοχή, σε αποκλειστικά και περιορισμένα ακροατήρια. Ο πολιτικός λόγος και οι εκκλήσεις του απευθύνονται «ευρύτερα».

Υπάρχουν όμως πολλά ερωτήματα για το τι παίζεται αυτό τον καιρό στη χώρα μας, για το τι είδους μηνύματα στέλνονται στους πολίτες. Η γνωστή δικαιολογία είναι πως έτσι πρέπει να πολιτεύεται κανείς, αν θέλει περισσότερες ψήφους. Αν, ας πούμε, πάμε και στα θεωρητικά σχήματα, ο φιλελευθερισμός δεν μπορεί χωρίς έναν συντηρητικό εθνο-θρησκευτικό διάκοσμο και ακόμα και ο σοσιαλισμός χρειάζεται πλέον, εκτός από το TikTok, και τις περίφημες πατροπαράδοτες αξίες του Έλληνα.

Δεν στεκόμαστε όμως απέναντι σε αυτούς τους αχταρμάδες επειδή αναζητούμε κάποια ιδεολογική ή αισθητική καθαρότητα. Υποθέτουμε, παρ' όλα αυτά, ότι η πολιτική ευρυχωρία δεν είναι το ίδιο πράγμα με τη σύγχυση. Ότι η συσπείρωση ευρύτερων δυνάμεων (κομψός όρος που συχνά κρύβει διάφορα παράδοξα) δεν πρέπει να είναι σήμα ιδεολογικής διάλυσης ή πολιτικού πανικού.

Διότι πρέπει να υπολογίσουμε και κάτι ακόμα που σχετίζεται με αυτή την ιστορική περίοδο και το φάσμα της συγκυρίας (και στην υπόλοιπη Ευρώπη και σε μας): το παιχνίδι με δεξιο-συντηρητικές φαντασιώσεις δεν είναι πια ένα ανώδυνο τέχνασμα που πρέπει μάλιστα να συγχωρείται για λόγους εκλογικών υπολογισμών. Δεν είναι ρεαλισμός να παραχωρεί κανείς τη λαϊκότητα στον χοντροκομμένο δεξιό λαϊκισμό για να συγκρατεί ως δικά του τα πιο «προωθημένα» αστικά στρώματα στο κέντρο.

Αυτό είναι κυνική περιφρόνηση του λαού και μια μορφή οίησης και κουτοπονηριάς. Να πιστεύει, δηλαδή, κανείς πως σκεπάζει τα κοινωνικά παράπονα με κάποιες δόσεις F-35, με τον μελοδραματικό υπερπατριωτισμό του Αυτιά ή με υποσχέσεις δεκάχρονων εγκλεισμών πίσω από τα σίδερα. Ή, από την άλλη, να νομίζει πως με διάφορες δηλώσεις πίστης και παράδοσης μπορεί να «λανσάρει» τον ΣΥΡΙΖΑ ως επιλογή του λεγόμενου μέσου Έλληνα πατριώτη.

Όλα αυτά είναι εν τέλει εξελίξεις που τραυματίζουν ακόμα περισσότερο τη συρρικνωμένη πολιτική παιδεία των Ελλήνων. Με τη βοήθεια αυτών των «σημάτων» από τον πολιτικό κόσμο παγιώνεται και μεγαλώνει η σύγχυση των απαντήσεων στις έρευνες της κοινής γνώμης, όπως στην πρόσφατη της διαΝΕΟσις. Αν έχουν μάλιστα ένα κοινό όλες οι έρευνες, είναι η ελάχιστη εμπιστοσύνη στους πολιτικούς θεσμούς. Ιδίως στα κόμματα, στα συνδικάτα και στις οργανωμένες συλλογικότητες. Μόλις ένα σκαλί πάνω από τα μίντια, που βρίσκονται στον βυθό.

Βλέπουμε ότι η πορεία προς τις ευρωεκλογές δεν επιτρέπει άλλους διαλόγους. Όσοι συζητούν πολιτικά είναι μειοψηφικοί ή εκτός κύριου ρεύματος, ενώ οι πολλοί στέκουν αδιάφορα στο πλάι, περιμένοντας το χάζι της μάχης των αρχηγών στο TikTok.

Η εργαλειοθήκη του κοινότοπου ελληνικού συντηρητισμού, εξαντλημένη από καιρό, δείχνει, παρ' όλα αυτά, σημάδια ανάστασης. Πώς αλλιώς θα βρισκόταν υποψήφιος ευρωβουλευτής το 2024 να διαφημίζει την πιθανότατα θριαμβευτική του εκτόξευση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το σύνθημα «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια»;

Οπτική Γωνία
0

ΦΩΤΙΕΣ ΤΩΡΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Οπτική Γωνία / Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Σκέψεις πάνω στην απόφαση του Oposito, ενός μικρού εκδοτικού οίκου που έχει δώσει ενδιαφέροντα δείγματα ανήσυχης κοινωνικής και πολιτισμικής σκέψης, για την «αποδέσμευσή» του σε σχέση με το βιβλίο της κοινωνιολόγου Eύα Ιλούζ «Ψυχρή τρυφερότητα. Η άνοδος του συναισθηματικού καπιταλισμού».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ακροβατώντας / Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ένα εντυπωσιακά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας είναι διατεθειμένο να δώσει «συγχωροχάρτι» για ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο, αρκεί οι εμπλεκόμενοι να τηρήσουν ακροδεξιά και ρατσιστική στάση στο μεταναστευτικό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πέντε ιδρύματα πρώην πρωθυπουργών και ένα ινστιτούτο. Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Ρεπορτάζ / Τα ιδρύματα των πρώην πρωθυπουργών: Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Τυπικά, σκοπός τους είναι η διατήρηση των αρχείων και η προβολή του έργου πρώην πρωθυπουργών. Στην πράξη, όμως, λειτουργούν και ως think tanks και πολιτικά εργαλεία επιρροής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ