Το καρναβάλι, ο όχλος, η Θεσσαλονίκη

Το καρναβάλι, ο όχλος, η Θεσσαλονίκη Facebook Twitter
Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύς λόγος για περιφερόμενους δεκαεξάρηδες που στήνουν καρτέρι η μια παρέα στην άλλη, κάνουν εφόδους και καταφεύγουν στη μια ή την άλλη «πλάκα» της βαρβαρότητας.
0

ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ένα νήμα που συνδέει το διαρκές κυνήγι της διασκέδασης με τη βαρεμάρα και τη «μέθη» ενός όχλου που ψάχνει θύματα. Την ίδια μέρα, ας πούμε, που στο κέντρο της Θεσσαλονίκης ένας όχλος νέων –με πολλούς ανήλικους ανάμεσά τους– πήρε στο κυνήγι δυο queer άτομα, σε κοντινή απόσταση είχε στηθεί ένα καρναβάλι με χιλιάδες κόσμο. Η «εμφάνιση» queer ενόχλησε τους κατά τα άλλα καρναβαλίζοντες. Πολλά από όσα συμβαίνουν δείχνουν ότι η μετατροπή του κέντρου της πόλης σε καγκουρο-πάρτι με πάση αφορμή σκεπάζει μια κουλτούρα βίαιης επιβολής όπου αναδύονται οι πιο αντιδραστικές φαντασιώσεις που κυκλοφορούν γύρω. Ξέρουμε βέβαια ότι το αρχέγονο καρναβαλικό στοιχείο έχει συνδεθεί με την ανάδυση μιας κοινότητας που δοκιμάζει προσωρινά την αποδέσμευσή της από τα ρούχα της κανονικότητας. Ο βασιλιάς Καρνάβαλος είναι ένας βασιλιάς που δεν εξουσιάζει, ούτε τιμωρεί, αφού συμβολίζει την απόδραση από όλα όσα κυριαρχούν στον συμβατικό, καθημερινό χρόνο. Απέχουμε όμως απείρως από αυτή την αναρχική εκδοχή διονυσιακής γιορτής της κοινότητας. Τώρα μιλάμε για τα επιβεβλημένα έθιμα μιας νέας υστερικής «ευτυχιοκρατίας», μιας ιδεολογίας που στο κέντρο της έχει την απώθηση των προβλημάτων και τα ανεβασμένα vibes. Kαι ίσως είναι αυτή η ατμόσφαιρα που απελευθερώνει περισσότερη εξουσιαστική επιθετικότητα παρά κάποιου είδους γενναιόδωρη χαρά.

Όταν βέβαια τυχαίνει να αποκαλύπτονται οι φυσικοί δράστες κάποιων πράξεων, ακούμε πως «δεν αξίζει τον κόπο»: Αντικρίζουμε παιδιά που δεν έχουν ιδέα και δεν διακινούν σταθερές απόψεις, αλλά μοιάζουν έρμαια μιας φάσης, του εκάστοτε συγκυριακού πεσίματος ή του μπούγιου της στιγμής.

Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύς λόγος για περιφερόμενους δεκαεξάρηδες που στήνουν καρτέρι η μια παρέα στην άλλη, κάνουν εφόδους και καταφεύγουν στη μια ή την άλλη «πλάκα» της βαρβαρότητας. Η αναφορά στο φαινόμενο έχει κατηγορηθεί για υπερβολικό ηθικό πανικό και συντηρητικά σύνδρομα. Τώρα όμως, και με αυτό που συνέβη στη Θεσσαλονίκη, φαίνεται πως η ανησυχία είναι νόμιμη και καθόλου υπερβολική. Δεν είναι ηθικός πανικός να ονομάζουμε τις βαναυσότητες με το όνομά τους. Φυσικά αυτοί οι στιγμιαίοι όχλοι που «κάνουν πλάκα» θέλοντας να τρομάξουν τους διαφορετικούς ή ακόμα και τους μέινστριμ συνομηλίκους τους δεν είναι ακόμα φασιστικές ορδές.  Έχουν όμως τις προδιαγραφές να αγκαλιάσουν ιδέες και συνθήματα ενός φριχτού εθνικιστικού χουλιγκανισμού, ο οποίος στρέφεται κατά βάση κατά όσων «μολύνουν» το οπτικό του πεδίο. Και εδώ δεν έχει πια νόημα ο ισχυρισμός πως τη συγκεκριμένη διάθεση τη συναντούμε σε όλη τη χώρα και όχι σε έναν τόπο ή μία γεωγραφική ζώνη. Όλοι ξέρουμε πια πως στη Θεσσαλονίκη και στη Βόρεια Ελλάδα υπάρχει ένας πιο ορατός και έντονος ιδεολογικός διάκοσμος πολιτισμικού αυταρχισμού. Τι σημαίνει αυτό; Ότι είναι ευρύτερος ο ζωτικός χώρος όπου φαίνεται να κινείται μια κοινωνική ακροδεξιά, επηρεάζοντας και ένα κομμάτι της μητροπολιτικής νεολαίας και μάλιστα στις μικρότερες ηλικίες της.

Προφανώς δεν πρόκειται πάντα για μια πολιτική, συνειδητή ακροδεξιά – αν και αυτή επίσης αισθανόμαστε πως έχει ενισχύσει τη διείσδυσή της τον τελευταίο καιρό, ιδίως στην εκδοχή του Βελόπουλου και των ερεισμάτων του στην περιοχή. Οι πιτσιρικάδες που διασκεδάζουν απειλώντας queer άτομα μπορεί και να μην έχουν σχέση (και να κοροϊδεύουν) κάποιες επίσημες εκδοχές της πολιτικής ακροδεξιάς. Σχετίζονται όμως με οικογενειακά θερμοκήπια όπου εδώ και χρόνια ανθεί ο συνωμοσιολογικός λόγος και ανακυκλώνονται τα μεγάλα λαϊκά είδωλά του, ο Παΐσιος, οι γέροντες, οι δημοσιογράφοι κάποιων αθλητικών ραδιοφώνων, οι τηλε-ευαγγελιστές των μακεδονικών δικαίων, οι αντιεμβολιαστικές περσόνες και τα δίκτυά τους.

Όταν βέβαια τυχαίνει να αποκαλύπτονται οι φυσικοί δράστες κάποιων πράξεων, ακούμε πως «δεν αξίζει τον κόπο»: Αντικρίζουμε παιδιά που δεν έχουν ιδέα και δεν διακινούν σταθερές απόψεις, αλλά μοιάζουν έρμαια μιας φάσης, του εκάστοτε συγκυριακού πεσίματος ή του μπούγιου της στιγμής. Το κακό παρουσιάζεται δίχως το βάθος και τις σχέσεις που προσδοκούν οι σχολιαστές και οι διανοούμενοι. Από αυτά όμως τα απλά και φτηνά υλικά φτιάχνεται ένα παγερό βλέμμα που φτάνει κάποτε ως το μαχαίρωμα ή ως το κυνήγι του ευάλωτου και τις άλλες συμπεριφορές ενός ακροδεξιού μηδενισμού.

Γι’ αυτόν τον λόγο και η Θεσσαλονίκη θέλει μια διαρκή και ανοιχτή πολιτισμική διαμάχη και με όλα τα δυνατά εργαλεία, νομικά και πολιτικά. Δεν χρειάζεται άλλη μια ψεύτικη ενότητα και την κολακεία της αδικημένης συμπρωτεύουσας – ακόμα και αν κάποια από τα παράπονα για τις κακές υποδομές, τους πόρους και τις εξουσίες είναι δικαιολογημένα. Να συνειδητοποιήσουμε όμως πως τα μικρά άθλια συμβάντα δεν είναι ανώδυνα. Οι μικροί όχλοι δεν είναι ελαφρά συμπτώματα. Συνδέονται με  μια πανοραμική σήψη. Χιλιάδες άνθρωποι, νέοι και μεγαλύτεροι, πιστεύουν πως τους ανήκει η πόλη και πως θα ορίζουν αιωνίως τα δημοφιλή πρότυπα. Αν δεν συναντήσουν εμπόδια, θα συγκροτήσουν κάποια στιγμή ένα μέτωπο κανονικής ασφυξίας για όλους τους υπόλοιπους. 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ